IPPP1/443-964/08-2/GD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki sp. z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 15 maja 2008 r. (data wpływu 19 maja 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 19 maja 2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie obrotu nieruchomościami. W najbliższej przyszłości w ramach prowadzonej działalności Spółka zamierza dokonać jednorazowej lub kilkurazowej czynności udzielenia pożyczki - na podstawie zawartej/ych umowy/umów pożyczki - na rzecz swojego udziałowca (osoby prawnej mającej siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej). Pożyczka/pożyczki będą udzielone ze środków własnych Spółki na cele działalności gospodarczej udziałowca. Zarówno pożyczkobiorca, jak i pożyczkodawca są czynnymi podatnikami VAT. Spółka klasyfikuje udzielenie pożyczki/pożyczek pod symbolem PKWiU 65.22.1 jako "usługi udzielenia pożyczek świadczone poza systemem bankowym". Na podstawie zawartej/ych umowy/umów pożyczki zostanie dokonana wypłata środków finansowych na rzecz udziałowca Spółki. Zgodnie z umową/ami pożyczki, udziałowiec będzie płacić odsetki od pożyczki/pożyczek na rzecz Spółki. Jednocześnie, udzielanie pożyczek nie stanowi w chwili obecnej statutowej działalności Spółki (tj. wykracza poza zakres czynności zgłoszonych jako przedmiot działalności w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz nie jest wymienione w umowie spółki).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisana wyżej czynność jednorazowego lub kilkurazowego udzielenia pożyczki przez Spółkę na rzecz jej udziałowca podlega opodatkowaniu VAT jako usługa pośrednictwa finansowego, która korzysta ze zwolnienia od tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku z pozycją 3 załącznika nr 4 do tejże ustawy.

Zdaniem wnioskodawcy

Zdaniem Spółki, czynność jednorazowego lub kilkurazowego udzielenia pożyczki na rzecz jej udziałowca będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT jako usługa pośrednictwa finansowego. Zdaniem Spółki, za słusznością jej stanowiska przemawia szereg opartych na przepisach prawa argumentów przedstawionych poniżej.

Stosownie do art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług w Polsce, rozumiane jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko, co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju. Wobec powyższego, w opinii Spółki planowane przez nią udzielanie pożyczek będzie spełniać niewątpliwie szeroką definicję usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy VAT. W analizowanej sytuacji można, bowiem zidentyfikować beneficjenta świadczenia wykonanego przez Spółkę, którym będzie pożyczkobiorca mogący korzystać z kapitału udostępnionego przez Spółkę na określony czas. Jednocześnie Spółka zobowiązana będzie do udostępnienia kapitału. Ponadto, rozważana usługa będzie miała charakter odpłatny, z uwagi na fakt, iż Spółka pobierać będzie wynagrodzenie w postaci odsetek od udostępnionego kapitału. W świetle powyższego spełniony jest warunek, iż udzielanie przez Spółkę pożyczek ma charakter świadczenia wzajemnego, gdzie w ramach odpłatnej umowy zobowiązaniowej jedna ze stron jest bezpośrednim beneficjentem zobowiązania. Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy, czyli usługi pośrednictwa finansowego opisane w sekcji J ex 65-67 według PKWiU, z wyłączeniem:

Ponadto, ustawodawca w objaśnieniach do ww. załącznika wskazał, iż - ex - dotyczy tylko danej usługi z danego grupowania. Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 3 Ustawy o VAT, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych. W kategorii 65.22.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz. U. Nr 42, poz. 264 z późn. zm.) wymieniono "Usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym". W związku z powyższym, skoro opisana wyżej czynność udzielenia pożyczki została wymieniona w klasyfikacjach statystycznych jako usługa pośrednictwa finansowego i nie mieści się w zakresie wyłączenia ze zwolnienia z opodatkowania przewidzianego w Załączniku nr 4 do Ustawy o VAT, zdaniem Spółki będzie ona korzystała w całości ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT. Powyższy pogląd znajduje również odzwierciedlenie w doktrynie prawa podatkowego. Zgodnie ze stanowiskiem przedstawionym w komentarzu do ustawy VAT pod redakcją A B i R K (wyd. 2, wydawnictwo W K Polska, 2007), nadal aktualne pozostają poglądy doktryny i orzecznictwa w przedmiotowym zakresie, wyrażane pod rządami poprzednio obowiązującej ustawy o VAT. W szczególności powołany może być wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2002 r. (sygn. akt III RN 146/01), w którym stwierdzono:,"Umowa pożyczki, której przedmiotem jest określona suma pieniędzy (art. 720 § 1 k.c.) i która z istoty swej posiada charakter usługi finansowej, podlega przy tym zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT w związku z załącznikiem nr 2 poz. 13 do tej ustawy, o ile pożyczka ta została udzielona z własnych środków finansowych skarżącego". Udzielając pożyczki/pożyczek Spółka będzie działała niewątpliwie w charakterze podatnika VAT. Zgodnie, bowiem z art. 15. ust. 1 Ustawy o VAT podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Za działalność gospodarczą uważa się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Należy podkreślić, iż częstotliwość, na którą wskazuje art. 15 ust. 2 ustawy VAT odnosi się do całości działalności podatnika, a nie jej rodzajów. Zważywszy, iż Spółka prowadzi działalność gospodarczą w sposób częstotliwy, nie ulega wątpliwości, iż poszczególne rodzaje czynności dokonywane w ramach tej działalności (w tym np. udzielanie pożyczek) powinny podlegać VAT, nawet, jeżeli dany rodzaj czynności zostałby wykonany jednorazowo. Nie ma tu znaczenia sporadyczność czynności. Potwierdzeniem powyższego jest chociażby fakt, iż zgodnie z art. 90 ust. 6 Ustawy o VAT sporadyczne transakcje w zakresie pośrednictwa finansowego mogą zostać pominięte przy obliczaniu obrotu podatnika dla proporcji rozliczania podatku naliczonego. Oznacza to, iż również czynności sporadyczne (w tym dokonywane jednorazowo) podlegają opodatkowaniu VAT. Gdyby czynności sporadyczne wykonywane przez podatnika VAT nie podlegały opodatkowaniu VAT, wówczas ustawodawca nie wprowadzałby dodatkowego zastrzeżenia, iż tego rodzaju czynności mogą zostać pominięte przy liczeniu proporcji VAT. Przyjęcie odmiennej tezy oznaczałoby, iż wyłączona spod opodatkowania byłaby każda czynność wykonywana raz na kilka lat, czy też jednorazowo - na przykład sprzedaż wycofanego z użytkowania składnika majątku, czy też wykonanie usługi przez podmiot zajmujący się, na co dzień dostawą towarów. W praktyce mogłoby to doprowadzić do naruszenia zasady neutralności podatku VAT i zasad równej konkurencji (podatnik VAT prowadzący działalność w zakresie świadczenia usług transportu mógłby np. dokonać jednorazowej czynności sprzedaży mebli, nie naliczając w przypadku tej dostawy VAT należnego, z uwagi na fakt, iż czynność ta miała charakter sporadyczny). Spółka pragnie podkreślić, że wyżej przedstawione stanowisko znajduje potwierdzenie w poglądach reprezentowanych przez doktrynę prawa podatkowego, np. przez J Z w "Leksykonie VAT" (Wyd. U, W 2008, str. 732-734). Dodatkowo Spółka pragnie wskazać, iż zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy VAT czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Zatem dla opodatkowania podatkiem od towarów i usług określonej czynności nie ma znaczenia, czy jej rodzaj został wymieniony w umowie Spółki w ramach jej zakresu przedmiotowego. Status podatnika VAT jest, bowiem kategorią obiektywną niezależną od tego, jak sformułowana jest umowa spółki.

W związku z powyższym zdaniem Spółki nawet w przypadku jednorazowego lub kilkurazowego udzielenia pożyczki na rzecz jej udziałowca, czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu VAT, a na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT korzystała ze zwolnienia z tego podatku. Stanowisko Spółki potwierdzają liczne interpretacje organów podatkowych, a także stanowisko doktryny prawa podatkowego. Przykładowo, Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście w piśmie z dnia 26 czerwca 2007 r. (sygn. PM/436-3/07/MS) stwierdził, że "udzielanie pożyczek przez podmiot w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, należy do jego płaszczyzny zawodowej i rodzi obowiązek w podatku od towarów i usług, nawet, gdy te czynności nie znajdują się w jego zakresie przedmiotowym"

Identyczne stanowiska zajęły również:

Reasumując, Spółka uważa, że iż czynność jednorazowego lub kilkurazowego udzielenia pożyczki na rzecz jej udziałowca podlega opodatkowaniu VAT jako usługa pośrednictwa finansowego, z tym, że usługa te korzysta ze zwolnienia od tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT w związku z pozycją 3 załącznika nr 4 do Ustawy o VAT.

Spółka wnosi o potwierdzenie prawidłowości jej stanowiska w opisanej powyżej sprawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn zm.) - zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast, zgodnie z art. 8 ust. 1 przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, prawnej lub jednostki niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy. W myśl art. 8 ust. 3 ustawy, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119 ustawy.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka zamierza udzielić jednej lub kilku pożyczek swojemu udziałowcowi. Środki na udzielane pożyczki pochodzić będą z własnych środków Spółki. Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie obrotu nieruchomościami. Spółka udzielanie pożyczek zaklasyfikowała do usług pośrednictwa finansowego - PKWiU 65.22.1 - "usługi udzielania pożyczek poza systemem bankowym".

W myśl art. 15 ust. 1 przedmiotowej ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, stosownie do art. 15 ust. 2 ww. ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Spółka ze środków własnych, nie mając wyszczególnionych w zakresie swojej działalności usług pośrednictwa finansowego, zamierza udzielić jednej lub kilku oprocentowanych pożyczek pieniężnych.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu tym podatkiem, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług. W poz. 3 przedmiotowego załącznika nr 4 do ustawy ujęte są usługi pośrednictwa finansowego PKWiU - sekcja J ex (65-67), z wyłączeniem usług wymienionych w przedmiotowej pozycji. Wyłączenia te nie obejmują jednak usług udzielania pożyczek poza systemem bankowym (PKWiU 65.22.1).

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy oraz klasyfikację dokonaną przez Wnioskodawcę - usługi udzielania pożyczek poza systemem bankowym (PKWiU 65.22.1) są usługami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, korzystającymi na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z pozycją 3 załącznika nr 4 do ww. ustawy - ze zwolnienia od tego podatku.

Stanowisko Spółki przedstawione w złożonym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej jest prawidłowe.

Jednocześnie Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie informuje, że obowiązek prawidłowego zaklasyfikowania usługi do właściwego grupowania statystycznego spoczywa wyłącznie na wykonawcy usługi. W przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania wyrobu lub usługi według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, zainteresowany podmiot może zwrócić się o udzielenie informacji w tym zakresie do Urzędu Statystycznego

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.