IPPP1/443-94/09-4/IG
Pismo z dnia 23 kwietnia 2009 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP1/443-94/09-4/IG
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 28 stycznia 2009 r. (data wpływu 2 lutego 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stosowania przepisów ustawy VAT do cesji wierzytelności, podmiotu rozliczającego taką usługę, momentu powstania obowiązku podatkowego w tym zakresie i wystawiania faktur VAT z tego tytułu - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 2 lutego 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stosowania przepisów ustawy VAT do cesji wierzytelności, podmiotu rozliczającego taką usługę, momentu powstania obowiązku podatkowego w tym zakresie i wystawiania faktur VAT z tego tytułu.
W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące stany faktyczne.
W październiku 2007 r. Przedsiębiorstwo Państwowe "P" (zwane dalej P) odstąpiło od kontraktu na Rozbudowę P im. F C realizowanego przez konsorcjum F S.A., B S.A., Es L S.L. (zwane konsorcjum F lub F).
W związku z koniecznością pilnego otwarcia Terminala i spełnienia dodatkowych obowiązków, wynikających z układu z Schengen, P rozpoczęło proces negocjacji i podpisywania umów na dokończenie robót przy Terminalu 2 z dotychczasowymi podwykonawcami Konsorcjum F. W wyniku przeprowadzonych negocjacji ustalono, że warunkiem kontynuowania przez część firm prac (ale już w wykonaniu umowy pomiędzy nimi a P a nie F) lub prowadzenia napraw gwarancyjnych w ramach podpisanych przez nich umów z konsorcjum F (które były ujęte również w umowie pomiędzy P a F) jest przejęcie i zaspokojenie przez P roszczeń, jakie posiadały względem konsorcjum F z tytułu:
* nie uiszczonych przez Konsorcjum F, przeterminowanych należności zafakturowanych za prace dotychczas wykonane przy budowie Terminala 2 na podstawie umów zawartych z konsorcjum F,
* kwot należnych od Konsorcjum F z tytułu prac faktycznie wykonanych do dnia ww. odstąpienia, które ze względów formalnych związanych z zapisami umownymi pomiędzy stronami (zgodnie z oświadczeniami podwykonawców) po odstąpieniu przez F nie mogły zostać zafakturowane,
* zwrotu kwot zatrzymanych przez Konsorcjum F, z płatności dokonywanych na podstawie faktur podwykonawców, stanowiące zabezpieczenie dobrego wykonania umów przez podwykonawców.
W zamian za przejęte przez P wierzytelności wobec Konsorcjum F na podstawie umów cesji firmy te otrzymały 100% płatności kwot cedowanych. Wartości te P zamierza wyegzekwować od konsorcjum F w sądzie, część z nich zostało już ujęte w złożonym pozwie. Podstawą cesji były oświadczenia podwykonawców o posiadaniu ww. wierzytelności Umowy te były zawierane z kilkoma podwykonawcami a ich treść była w istotnym stopniu narzucona przez te firmy. Niektóre z firm, wg przekazanych P informacji, odstąpiło od umów z konsorcjum, część natomiast nadal jest z nimi w stosunku umownym. W części wykonane przez podwykonawców prace, zgodnie z ich oświadczeniami, nie zostały nigdy przyjęte przez konsorcjum i potwierdzone podpisanym protokołem odbioru, mimo wysyłanych wezwań, zostały jednak zaakceptowane przez P, jako odbiorcę finalnego prac.
W związku z powyższym zadano następujące pytania.
Czy do czynności wynikających z ww. umów cesji z podwykonawcami Konsorcjum F mają zastosowanie przepisy Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zmianami.).
Czy obowiązek rozliczenia transakcji z punktu widzenia ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ciąży na nabywcy wierzytelności i jest on zobligowany do wystawienia faktury i odpowiedniego ujęcia w ewidencji.
Kiedy powstaje obowiązek podatkowy z tytułu cesji wierzytelności.
Czy wartością netto zamieszczoną na fakturze powinno być dyskonto, czyli potencjalne wynagrodzenie nabywającego wierzytelność (P) stanowiące różnicę między kwotą nabywanej wierzytelności, a dokonaną na rzecz zbywcy płatnością.
Czy w przypadku, gdy wartość nabywanej wierzytelności jest równa kwocie zapłaconej zbywcy wierzytelności, a zatem brak jest wynagrodzenia nabywcy, występuje obowiązek wystawienia faktury VAT na kwotę 0,- PLN ze stawką zwolnione.
Zdaniem wnioskodawcy porozumienia zawarte z podwykonawcami Konsorcjum są umowami cesji wierzytelności, na mocy których cedenci (podwykonawcy Konsorcjum) przenoszą na cesjonariusza (P) określone wierzytelności własne. Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podlega odpłatne świadczenie usług, przez które, zgodnie z art. 8 tej ustawy rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej mniemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Umowa ta stanowi zatem świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT polegające na uwolnieniu zbywcy od konieczności zaspokojenia przysługujących mu należności od innego podmiotu (Konsorcjum F).
Stanowisko to potwierdzają następujące dokumenty:
* wyrok WSA z dnia 6 lutego 2007 r. (sygn. akt III SA/Wa 3927/2006), zgodnie z którym "jeżeli dany podmiot dokonuje zakupu wierzytelności w celu jej odsprzedaży lub wyegzekwowania lub dalszej sprzedaży świadczy na rzecz sprzedawcy wierzytelności własnej usługę pośrednictwa finansowego, której podstawowym celem jest uwolnienie sprzedawcy wierzytelności od ciężaru jej egzekwowania,
* Pismo urzędowe Naczelnika Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu 1473/WV/443/250/170/2005/JZ z dnia 23 września 2005 r. w którym znajduje się zapis "Usługę natomiast świadczy nabywca wierzytelności i na nim ciąży obowiązek prawidłowego opodatkowania świadczonych usług",
* wyrok WSA z dnia 7 marca 2007 (sygn. akt III SA/Wa 2208/2006),
* wyrok WSA z dnia 1 marca 2007 (sygn. akt III SA/Wa 4194/2006
W przypadku umowy cesji wierzytelności to nabywca wierzytelności świadczy na rzecz zbywcy usługę polegającą na uwolnieniu go od konieczności zaspokojenia przysługujących mu należności od innego podmiotu, P jest zatem zobligowane do wystawienia faktury VAT i ujęcia jej w rejestrze VAT.
Obowiązek wystawienia faktury z tytułu cesji wierzytelności, będącej usługą finansową następuje w momencie dokonania zakupu wierzytelności.
Wartością netto dokonywanej usługi finansowej jest dyskonto (marża), a więc różnica pomiędzy ceną sprzedaży, czyli wartością nabywanej wierzytelności, która będzie podlegała egzekwowaniu, a ceną nabycia, czyli kwotą, która została zapłacona za tą wierzytelność.
W sytuacji, gdy wartość nabywanej wierzytelności jest równa kwocie zapłaconej zbywcy wierzytelności, różnica między ceną nabycia, a ceną sprzedaży wynosi zero, a zatem wynagrodzenie należne nabywcy również. W sytuacji tej, biorąc pod uwagę przewagę treści ekonomicznej nad formą, nabywca wierzytelności nie jest zobligowany do wystawienia faktury VAT.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych stanów faktycznych uznaje się za prawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa powyżej rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy).
W myśl art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.
Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku VAT.
W przypadku cesji wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Sprzedawca taki jest w opisanej sytuacji usługobiorcą, on bowiem jest odbiorcą świadczenia ze strony nabywcy wierzytelności. Zakup wierzytelności w celu ich odzyskania we własnym zakresie lub w celu dalszej ich sprzedaży, mieści się niewątpliwie w zakresie usług pośrednictwa finansowego - sklasyfikowanych według PKWiU w sekcji J ex (65-67). W tak ujmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji), polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej, na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem).
W takim przypadku, nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie pierwotnego wierzyciela od ciężaru jej egzekwowania.
Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne jej wykorzystanie dla celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi, nie zaś o istocie czynności prawnej jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. W związku z tym to wnioskodawca jest zatem zobligowany do wystawienia faktury VAT i ujęcia jej w rejestrze VAT.
Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży. Dlatego też Obowiązek wystawienia faktury z tytułu cesji wierzytelności, będącej usługą finansową następuje w momencie dokonania zakupu wierzytelności.
W myśl natomiast art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. W przedmiotowej sprawie podstawą opodatkowania jest zatem różnica pomiędzy ceną sprzedaży, czyli wartością nabywanej wierzytelności, która będzie podlegała egzekwowaniu, a ceną nabycia, czyli kwotą, która została zapłacona za tą wierzytelność. Wynagrodzenie to będzie obrotem w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy.
W sytuacji, gdy wartość nabywanej wierzytelności jest równa kwocie zapłaconej zbywcy wierzytelności, różnica między ceną nabycia, a ceną sprzedaży wynosi zero, a zatem wynagrodzenie należne nabywcy również. W sytuacji tej, nabywca wierzytelności nie jest zobligowany do wystawienia faktury VAT.
Interpretacja dotyczy zaistniałych stanów faktycznych przedstawionych przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionych stanach faktycznych.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10 09-402 Płock.