IPPP1-443-920/11-2/IGo - Możliwość opodatkowania podatkiem od towarów i usług dobrowolnych wpłat wnoszonych przez mieszkańców na rzecz gminy w związku z budową sieci kanalizacyjnej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 7 czerwca 2011 r. (data wpływu 10 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wpłat na budowę sieci kanalizacyjnej - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 czerwca 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wpłat na budowę sieci kanalizacyjnej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Gmina jest w 46% skanalizowana. Od kilkunastu lat Gmina realizowała sukcesywnie, na miarę możliwości finansowych inwestycje polegające na budowie sieci kanalizacyjnej. W 2011 r. Gmina zamierza wybudować dalszą część sieci kanalizacyjnej, w miejscowości gminnej, która jeszcze jej nie posiada. Obecnie Gmina jest po przetargu, wykonawca tej inwestycji został wyłoniony w trybie Ustawy Prawo Zamówień Publicznych.

Umowa na zadanie pn. "Budowa sieci..." z S. - Wykonawcą. Za wykonane prace polegające na budowie sieci kanalizacyjnej Wykonawca będzie wystawiał Gminie faktury VAT, które Gmina będzie regulowała wobec Wykonawcy w 100% w kwocie brutto. Powyższą inwestycję Gmina będzie finansowała ze środków własnych gminy oraz pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Po całkowitym zakończeniu budowy tego zadania, dokonaniu odbioru końcowego, Gmina w 2012 r. będzie składała do Urzędu Marszałkowskiego wniosek o refundację poniesionych wydatków na inwestycję, zgodnie z umową zawartą pomiędzy Gminą, a Urzędem Marszałkowskim na działanie "Podstawowe Usługi dla Gospodarki i Ludności Wiejskiej" objętego PROW.

Zgodnie z Ustawą z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzenia w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz ustawą o samorządzie gminnym - do zadań własnych gminy należy zbiorowe odprowadzanie ścieków.

Zatem budowana kanalizacja będzie realizowana w ramach zadań własnych gminy.

Wszystkie urządzenia melioracyjne wybudowane w trakcie realizacji inwestycji pn. "Budowa sieci...", będą w 100% stanowiły własność gminy łącznie z przyłączami kanalizacyjnym do poszczególnych nieruchomości.

Mieszkańcy miejscowości, w której będzie budowana w 2011 r. sieć kanalizacyjna wyrazili chęć partycypowania w kosztach budowy tej inwestycji poprzez dobrowolne wpłaty na konto Urzędu Gminy po 1500 zł. Mieszkańcom z tego tytułu nie będą przysługiwały żadne ekwiwalenty ze strony gminy. Jest to swojego rodzaju zezwolenie dla mieszkańców do podłączenia się do gminnej sieci kanalizacyjnej. Wpłaty, które mieszkańcy będą wpłacać na rachunek Urzędu Gminy są wpłatami dobrowolnymi (nieobowiązkowymi). W sytuacji, jeśli ktoś nie wpłaci Gmina nie będzie dochodziła tej wpłaty.

Z mieszkańcami, którzy będą dokonywać dobrowolnych wpłat, będą spisywane porozumienia, jedynie po to, aby było wiadomo komu Gmina ma dokonać przyłącza z sieci głównej do budynku. Należy też domniemywać, że nie wszyscy mieszkańcy, którzy będą mieć możliwość podłączenia się do sieci kanalizacyjnej zechcą się do niej podłączyć, z uwagi na fakt, że podłączenia się do kanalizacji będzie powodowało ponoszenie w przyszłości opłat za odbiór ścieków do gminnej oczyszczalni ścieków. Z osobami, które nie wyrażą chęci podłączenia się do sieci kanalizacyjnej porozumienia nie będą spisywane.

Dla przejrzystości sprawy, Wnioskodawca informuje, że Urząd Gminy w 2006 r. występował do Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z pytaniem: "Czy kwota partycypacji - wynikająca z zawartych porozumień, którą mieszkańcy miejscowości C. będą wpłacać na konto Urzędu Gminy w D. jako współfinansowanie budowy sieci kanalizacyjnej i przyłączy kanalizacyjnych do swoich nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT..." i otrzymał od Naczelnika Urzędu Skarbowego w piśmie z dnia 29 sierpnia 2006 r. odpowiedział, że wpłaty dokonywane przez mieszkańców Gminy jako partycypujące w kosztach budowy sieci kanalizacyjnej nie stanowią podstawy opodatkowania podatkiem VAT.

Ponadto na polecenie Urzędu Skarbowego w S. Urząd Gminy w nawiązaniu do powyższego pytania, wystąpił w 2006 r. do Urzędu Statystycznego w Łodzi o nadanie symbolu PKWiU dla usługi: "Budowa...", (bo wtedy właśnie w miejscowości C. gmina budowała kanalizację) i GUS w nadesłanej odpowiedzi zaklasyfikował to zadanie jako "Roboty ogólnobudowlane związane z budową lokalnych rurociągów kanalizacyjnych (łącznie z pracami pomocniczymi) i nadał PKWiU 45.21.41-00.20.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy dobrowolne wpłaty mieszkańców Gminy jako współudział w finansowaniu budowy sieci kanalizacyjnej w miejscowości X i Y w 2011 r. jako inwestycji realizowanej pn. "Budowa sieci...", będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT.

A jeśli będą to jaką stawką podatku VAT.

Gmina uważa, że dobrowolne wpłaty mieszkańców jako współudział/partycypacja w finansowaniu budowy sieci kanalizacyjnej w miejscowości gminnej, w której w 2011 r. będzie budowana sieć kanalizacyjna jako inwestycja realizowana pn. "Budowa sieci..." nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług VAT, mimo spisywanych porozumień z mieszkańcami, gdyż:

Świadczenie usług na podstawie odpowiedniej umowy jest odpłatne, jeżeli strona, która dokonała przysporzenia na rzecz drugiej strony otrzymuje lub ma otrzymać w zamian korzyść majątkową stanowiącą ekwiwalent tego przysporzenia.

Natomiast wniesienie przez mieszkańców dobrowolnych wpłat jako partycypacji w kosztach budowy sieci kanalizacyjnej nie jest odpłatnym nabyciem ani obiektu budowlanego ani roboty budowlanej, ponieważ po zakończeniu inwestycji wszystkie wbudowane urządzenia będą stanowiły tylko i wyłącznie własność gminy.

Mieszkańcom nie będą przysługiwały żadne ekwiwalenty ze strony gminy. Mieszkańcy nie będą mieli prawa rozrządzania siecią kanalizacyjną wraz z przyłączami jak właściciele, bo nimi nigdy nie będą.

Właścicielem nowo wybudowanego obiektu w postaci sieci kanalizacyjnej wraz z przyłączami będzie gmina. Ponadto wpłaty mieszkańców nie są obowiązkowe. Stanowią one dobrowolny udział i pomoc Gminie w finansowaniu kosztów inwestycyjnych.

Reasumując dobrowolne wpłaty mieszkańców nie stanowią odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (...).

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel,

Artykuł 8 ust. 1 stanowi, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zatem przez pojęcie świadczenia, zdefiniowane w art. 8 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Świadczenie, o którym mowa powyżej zakłada istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą, konsumentem). Zatem w pojęciu świadczenia na rzecz, mieszczą się świadczenia na rzecz podmiotów i osób trzecich.

Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku w sprawie C. - R. J. T. orzekł, iż świadczenie usług realizowane jest za wynagrodzeniem w rozumieniu artykułu 2 pkt. 1 Szóstej Dyrektywy i stąd podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że zaistnienie czynności opodatkowanej ma miejsce wyłącznie wówczas, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymywanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie strony umowy określiły wynagrodzenie należne z tytułu danego świadczenia.

Przepis art. 15 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Należy zaznaczyć, że jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej, uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, lecz są objęte zwolnieniem od podatku. Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Gmina zamierza wybudować dalszą część sieci kanalizacyjnej. Powyższą inwestycję Gmina będzie finansowała ze środków własnych gminy oraz pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Budowana kanalizacja będzie realizowana w ramach zadań własnych gminy. Wszystkie urządzenia melioracyjne wybudowane w trakcie realizacji inwestycji będą w 100% stanowiły własność gminy łącznie z przyłączami kanalizacyjnym do poszczególnych nieruchomości. Mieszkańcy miejscowości, w której będzie budowana w 2011 r. sieć kanalizacyjna wyrazili chęć partycypowania w kosztach budowy tej inwestycji poprzez dobrowolne wpłaty na konto Urzędu Gminy po 1500 zł. Mieszkańcom z tego tytułu nie będą przysługiwały żadne ekwiwalenty ze strony gminy. Jest to swojego rodzaju zezwolenie dla mieszkańców do podłączenia się do gminnej sieci kanalizacyjnej. Wpłaty, które mieszkańcy będą wpłacać na rachunek Urzędu Gminy są wpłatami dobrowolnymi (nieobowiązkowymi).

Gmina jako podmiot prawa publicznego w świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast, zgodnie z art. 6 ust. 1 powołanej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o samorządzie gminnym).

Przepis art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.) stanowi, iż zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. Na podstawie art. 15 ust. 1 tej ustawy, przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych. Natomiast osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci zapewnia, zgodnie z przepisem art. 15 ust. 2 ww. ustawy, na własny koszt realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego.

Z powołanych wyżej przepisów wynika zatem, iż wpłaty dokonywane przez mieszkańców stanowią zapłatę za budowę przyłączy do sieci kanalizacyjnych, których koszt zobowiązana jest ponieść osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.

A zatem, skoro Gmina realizuje inwestycję polegającą na budowie przyłączy do sieci kanalizacyjnej wyłącznie na rzecz mieszkańców, z którymi zostały zawarte umowy cywilnoprawne dotyczące wykonania przyłączy do tych sieci (co na podstawie przedstawionych przepisów jest obowiązkiem osób ubiegających się o przyłączenie do sieci, nie zaś obowiązkiem gminy), to mamy do czynienia z wykonywaniem przez Gminę czynności na podstawie umów cywilnoprawnych, które, jako ujęte w dyspozycji art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Mając na uwadze cytowane przepisy oraz przedstawiony opis stanu faktycznego należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podlegają tylko te czynności, które przyczyniają się bezpośrednio do uzyskania korzyści przez wypłacającego.

Z powyższego wynika, iż pomiędzy podmiotem prawa publicznego (gminą) a mieszkańcami gminy, wystąpi świadczenie wzajemne, tzn. dopiero po wpłacie określonej kwoty mieszkańcom będzie przysługiwało prawo podłączenia się do gminnej kanalizacji.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie występuje usługodawca (gmina), który wykonuje usługi na rzecz innego podmiotu (mieszkańców gminy).

Przekazywane na rzecz Gminy wpłaty pieniężne przez mieszkańców, stanowią zatem zapłatę za świadczenie usług, nie stanowią partycypacji mieszkańców gminy w kosztach dotyczących budowy sieci kanalizacyjnej. Ponadto, zauważyć należy, iż co do zasady stawka podatku - na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o VAT - wynosi 22%.

Jednocześnie, na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy w brzmieniu w obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23% z zastrzeżeniem art. 146f.

Wobec powyższego dokonywane dobrowolne wpłaty mieszkańców Gminy jako współudział w finansowaniu budowy sieci kanalizacyjnej w miejscowości X i Y w 2011 r. jako inwestycji realizowanej pn. "Budowa sieci...", podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według podstawowej stawki VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.