IPPP1/443-845/13-2/AP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 26 sierpnia 2013 r. (data wpływu 27 sierpnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonej usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek - jest prawidłowe.

W dniu 27 sierpnia 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonej usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług mającym siedzibę oraz zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej (dalej: "Spółka" lub "Wnioskodawca"). Spółka prowadzi działalność gospodarczą polegającą na pośrednictwie w udzielaniu pożyczek. W ramach świadczonych przez siebie usług pośrednictwa, Spółka kojarzy ze sobą:

W celu skojarzenia dawcy kapitału z biorcą kapitału, w pierwszej kolejności potencjalny pożyczkobiorca oświadcza, jakiego rodzaju pożyczką jest zainteresowany, to jest określa podstawowe parametry umowy pożyczki jaką chciałby zawrzeć, takie jak: kwota nominalna, oprocentowanie, okres finansowania. Spółka umożliwia uzyskanie dostępu do zgłoszonego przez potencjalnego pożyczkobiorcę zapotrzebowania na kapitał potencjalnym pożyczkodawcom, którzy prezentują wstępne oferty. W ten sposób Spółka umożliwia pożyczkobiorcy otrzymanie ofert od jednego lub większej liczby potencjalnych pożyczkodawców, organizując w ten sposób swego rodzaju "aukcję". W przypadku zaakceptowania przez pożyczkobiorcę oferty staje się ona dla pożyczkodawcy prawnie wiążąca z momentem finalizacji transakcji. Jednocześnie z tym zdarzeniem, Spółka przygotowuje projekt umowy pożyczki, którą zawierają ze sobą pożyczkodawca i pożyczkobiorca. Spółka nie jest stroną umów pożyczek zawieranych przez użytkowników Serwisu. Swoje usługi Spółka prowadzi przy użyciu stale rozbudowanego systemu informatycznego, w zależności od potrzeb klientów Spółki - także przy użyciu sieci internet, ewentualnie przy użyciu telefonu, korespondencyjnie lub poprzez swoich bezpośrednich przedstawicieli.

Jako wynagrodzenie za usługi pośrednictwa Spółka pobiera opłatę za finalizację zawarcia umowy pożyczki, którą pożyczkobiorca zobowiązany jest uiścić na rzecz Spółki. Spółka nie wyklucza również możliwości pobierania opłaty finalizacyjnej od pożyczkodawcy, jeśli zajdzie taka możliwość lub potrzeba biznesowa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opisane w stanie faktycznym wynagrodzenie, które pobiera lub planuje pobierać Wnioskodawca, jest wynagrodzeniem przysługującym za usługę zwolnioną z podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane w stanie faktycznym wynagrodzenie, które pobiera lub planuje pobierać Wnioskodawca, jest wynagrodzeniem przysługującym za usługę zwolnioną z podatku od towarów i usług, to jest za usługę pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm., dalej: "ustawa VAT").

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy

1. Charakterystyka usług pośrednictwa

Ustawa VAT w art. 43 ust. 1 pkt 38 zwalnia od podatku VAT usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych. Art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT został wprowadzony do ustawy VAT w wyniku implementacji Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE. L Nr 347, str. 1, dalej jako: "Dyrektywa VAT"), przewidującej w art. 135 ust. 1 lit. b zwolnienie od opodatkowania usług pośrednictwa kredytowego.

Ponieważ pojęcie "pośrednictwa" nie zostało zdefiniowane na gruncie ustawy VAT i nie definiuje go również Dyrektywa VAT, dla ustalenia zakresu zwolnienia należy w pierwszej kolejności odnieść się do wykładni językowej powołanego przepisu. Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN, pod pojęciem "pośrednictwa" rozumie się "1. «działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron», 2. «kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy»" (http://sjp.pwn.pl). Według definicji zawartej w internetowej Encyklopedii PWN, pośrednictwo to "umowa, w której jedna strona (pośrednik) zobowiązuje się do załatwienia stwarzania sposobności zawarcia umowy lub do pośredniczenia przy jej zawarciu" (http://encyklopedia.pwn.pl).

Zdaniem wnioskodawcy, z brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT, wyraźnie wynika, iż intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Wymienione zwolnienia mają charakter przedmiotowy, a zatem przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi (jej swoiste cechy). Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

Z uwagi na to, że zwolnienie o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT ma swoje źródło w przepisach prawa europejskiego, zasadne jest również odniesienie się do dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej "TSUE") podejmującego próby zdefiniowania pojęcia "pośrednictwa".

Przykładowo, w wyroku w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde wskazano, iż" (...) pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy".

Z orzeczenia TSUE w sprawie Commissioners of Customs Excise v. CSC Financial Services Ltd. (C-235/00) natomiast wynika, że z pośrednictwem mamy do czynienia w przypadku podmiotu, który nie jest żadną ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego. Celem pośrednictwa jest uczynienie wszystkiego co możliwe, aby dwie strony zawarły umowę, przy czym pośrednik nie ma bezpośrednio własnego interesu w warunkach tej umowy.

W analogiczny sposób pojęcie pośrednictwa rozumiane jest przez polskie organy podatkowe. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 18 stycznia 2012 r. sygn. IPPP1/443-1549/11-2/AS stwierdził, iż: "(...) Należy zauważyć, że by uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z czynności:

* wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia umowy,

* uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę,

* prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji,

* nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. (...)".

2. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę jako usługi pośrednictwa

Mając na uwadze rozumienie pojęcia "pośrednictwo", wynikające z wykładni językowej, wspartej efektami wykładni dokonywanej przez sądownictwo polskie oraz europejskie, podzielanej przez polskie organy podatkowe, nie ulega wątpliwości, iż usługi świadczone przez Wnioskodawcę stanowią kompleksowe usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek.

Spółka poprzez swoje działania stwarza możliwość zawierania przez użytkowników Serwisu umów pożyczki. Istotą i celem usług świadczonych przez Spółkę jest skojarzenie klientów i doprowadzenie do zawarcia pomiędzy nimi umowy pożyczki. Spółka nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy pożyczki, ale jest niezależnym podmiotem trzecim, dzięki wsparciu którego możliwe jest nawiązanie stosunku prawnego umowy pożyczki pomiędzy chętnymi. Jednocześnie Spółka nie jest stroną zawieranych umów pożyczek. Czynności wykonywane przez Spółkę nie są wyłącznie czynnościami faktycznymi. Spółka m.in. koordynuje proces rejestracji nowych potencjalnych finansujących i finansowanych w swoich bazach, przeprowadza czynności sprawdzające ich historię zadłużenia poprzez weryfikację wpisów o ewentualnych pożyczkobiorcach w bazie CEDR (Centralnej Ewidencji Dłużników Ryzykownych) oraz koordynuje przebieg przeprowadzanych "aukcji".

Wskazane wyżej okoliczności przemawiają za przyjęciem stanowiska, że usługi świadczone przez Spółkę stanowią usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek, zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT.

Wnioskodawca pragnie wskazać na stanowisko judykatury, potwierdzające stanowisko Spółki, wyrażone w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 3 kwietnia 2012 r. (sygn. akt: I SA/Po 4/12, orzeczenia.nsa.gov.pl), potwierdzone w wyroku NSA z dnia 26 czerwca 2013 r. (sygn. akt: I FSK 922/12, orzeczenia.nsa.gov.pl), oddalającym skargę kasacyjną Ministra Finansów. W częściowo podobnym do przedstawionego w niniejszym wniosku stanie faktycznym, wskazane sądy orzekły, że w sytuacji gdy podatnik prowadzi portal internetowy zawierający narzędzia umożliwiające użytkownikom zawieranie umów z instytucjami finansowymi, to wynagrodzenie dla właściciela portalu za świadczone usługi stanowi wynagrodzenie za usługę pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek, zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT. Jest to o tyle istotne, że potwierdza możliwość świadczenia usług pośrednictwa w sposób jaki świadczy Wnioskodawca, to jest poprzez użycie zawansowanych systemów oraz za pośrednictwem sieci internet.

Wskazać jednocześnie należy, że dla zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT, bez znaczenia pozostaje, czy usługa pośrednictwa świadczona jest na rzecz potencjalnego pożyczkodawcy czy na rzecz potencjalnego pożyczkobiorcy, a zatem która z potencjalnych stron umowy pożyczki jest zobowiązana do zapłaty wynagrodzenia za świadczoną usługę. To, na czyją rzecz pośrednik świadczy usługi, zależy od przyjętego przez niego modelu biznesowego i nie zmienia natury usługi pośrednictwa. W tym kontekście, Wnioskodawca wskazuje na interpretacje organów podatkowych, w których podmiot świadczący usługi pośrednictwa kredytowego (pożyczkowego) świadczył usługi na rzecz pożyczkobiorcy - poszukując dla niego potencjalnych pożyczkodawców. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego z dnia 23 maja 2011 r., wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, sygn. akt: ILPP2/443-353/11-4/MN, organ podatkowy stwierdził, iż " (...) biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa, jak również przedstawiony we wniosku opis zaistniałego stanu faktycznego, stwierdzić należy, że świadczenie przedmiotowych usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek, których elementem składowym jest m.in.: poszukiwanie inwestorów, którzy chcieliby finansować (udzielać pożyczek) klientów Wnioskodawcy, wysyłka oferty, umawianie się na spotkania, na których prezentowane są warunki współpracy - korzystają ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. (...)". Analogicznie stanowisko zajął m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego z dnia 18 stycznia 2012 r., sygn. IPPP1/443-1549/11-2/AS.

W związku z powyższym, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie wskazać należy, iż niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, natomiast w zakresie zdarzenia przyszłego wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie - interpretacja indywidualna nr IPPP1/443-845/13-3/AP.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.