IPPP1-443-818/11-2/EK - Prawo spółki z o.o. do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z organizacją akcji marketingowych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2011 r. (data wpływu 23 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT:

* w odniesieniu do pytania 1 - jest nieprawidłowe,

* w odniesieniu do pytania 2 - jest prawidłowe.

W dniu 23 maja 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

"M." Sp. z o.o. - poprzez firmę zewnętrzną S. - organizuje Akcje Marketingowe polegające na konkursach dla swoich klientów i pracowników swoich klientów odpowiedzialnych za składanie zamówień zakupowych w Spółce. Uczestnicy konkursu otrzymują punkty za realizację poszczególnych zadań/etapów konkursu. Spośród uczestników wyłonieni zostają laureaci. Laureatom przysługuje prawo wymiany punktów na nagrody, wybrane z katalogu Agencji (S.), zgodnie z zapisami umowy o świadczenie usług na rzecz "M." Sp. z o.o.

S. zgodnie z zawartą Umową o świadczenie usług marketingowych realizuje dla "M." Sp. z o.o. kompleksową usługę obejmującą m.in.

* przygotowanie mechaniki Programu Konkursowego,

* dostosowanie Systemu Informatycznego w tym wyglądu Strony Internetowej do potrzeb Spółki,

* utrzymania infrastruktury informatycznej i zapewnienia dostępu do Strony Internetowej Spółce i Uczestnikom,

* bieżącej obsługi i zarządzania Programem Konkursowym,

* obsługi logistycznej i magazynowej Programu Konkursowego.

Reasumując, z umowy zawartej pomiędzy S. a "M." Sp. z o.o. wynika, że obok innych czynności składających się na obsługę Akcji Marketingowej Agencja zobowiązana jest również do zapewnienia (nabycia i wydania) nagród laureatom konkursu.

Faktury S. wystawiane na "M." Sp. z o.o. zawierają treść: "Usługi reklamowe pozostałe". W załączeniu do faktury S. umieszcza specyfikacje wykonywanych czynności np.:

- opłata za utrzymanie infrastruktury informatycznej i logistycznej,

lub/i - zarządzanie programem (ryczałt),

lub/i-opłata za punkty przyznane uczestnikom.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Ad.1

W ocenie Wnioskodawcy odliczenie VAT nie jest możliwe z faktur S. w część dotyczącej wydanych - na zlecenie "M." Sp. z o.o. - laureatom konkursu punktów (zamienianych przez tych ostatnich na prezenty). Spółka w tym przypadku pełni rolę podmiotu trzeciego, który wprawdzie wypłaca S. wynagrodzenie za dostawę towarów na rzecz beneficjentów/laureatów konkursu, ale w żadnym momencie nie staje się ich właścicielem. Nie dochodzi zatem do odpłatnej dostawy towarów na rzecz "M." Sp. z o.o. Takie rozwiązanie potwierdza wydane w dniu 7 października 2010 r. przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzeczenie (C-53/09 i C-55/09) odmawiające prawa do odliczenia VAT w przypadku rozliczeń za wydanie prezentów konsumentom w ramach programów lojalnościowych. Trybunał w przedmiotowym wyroku rozpatrywał zbliżone sprawy dwóch angielskich spółek Loyalty Management UK oraz Baxi Group. Spółki te w ramach swojej działalności uczestniczyły w programach lojalnościowych polegających na zamianie przez klientów uzbieranych punktów na prezenty. Programy te były świadczone przez podmioty zewnętrzne w ramach szerszej umowy obejmującej również usługi promocji programu. Rozpatrując je łącznie Trybunał stwierdził, że dostawa towarów nie następowała na rzecz żadnej ze spółek. Dlatego Trybunał uznał, że obie spółki pełnią rolę podmiotów trzecich, które wpłaciły wynagrodzenie za dostawę towarów na rzecz beneficjentów programu. W konsekwencji zarówno Loyalty Management jak i Baxi Group nie mają prawa do odliczenia VAT naliczonego zapłaconego na rzecz podmiotów zewnętrznych w części dotyczącej zapłaty za prezenty dostarczane konsumentom.

Ad. 2

W ocenie Wnioskodawcy z faktury za "usługi reklamowe i pozostałe" realizowane zgodnie z Umową o świadczenie usług marketingowych, Spółka ma prawo odliczyć podatek VAT w całości. W sytuacji gdy wydanie punktów/nagród laureatom konkursu przez S. jest elementem usługi kompleksowej polegającej na obsłudze Akcji Marketingowej przez S. na zlecenie "M." Sp. z o.o. wydanie nagród jest opodatkowane VAT w sposób pośredni, jako usługa reklamowa.

Jeżeli wartość towarów przekazanych uczestnikom akcji jest wkalkulowana w cenę usługi reklamowej, która to usługa jest opodatkowana VAT na podstawie faktury wystawionej Spółce przez Agencję, to dodatkowe naliczenie podatku od wydania nagród uczestnikom akcji powodowałoby podwójne opodatkowanie tej samej czynności.

Z utrwalonej linii orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w przypadku usług kompleksowych składających się z kilku czynności, które aspekcie gospodarczym tworzą jedną całość i rozdzielenie je miałoby sztuczny charakter - wszystkie te czynności stanowią jednolite świadczenie dla celów podatku VAT (vide wyrok ETS z dnia 27 października 2005 r., sygn. C-41 w sprawie Levob Verzekeringen BV i OV Bank NV przeciwko Staatssecreations Van Financien) oraz liczne indywidualne interpretacje podatkowe (np. Izby Skarbowej w Katowicach z 12 lutego 2010 r., IBPP4/443-1530/09/EJ).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe w zakresie pytania nr 1 oraz prawidłowe w zakresie pytania nr 2.

Zgodnie z brzmieniem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z treścią art. 29 ust. 1 ww. ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Artykuł 86 ust. 1 ustawy stanowi, iż w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie będą w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni.

Związek bezpośredni występuje wtedy, gdy nabywane towary służą dalszej odsprzedaży lub też w bezpośredni sposób wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez Wnioskodawcę.

O związku pośrednim mówimy wtedy, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania Spółki, a więc w sposób pośredni wiążą się z działalnością gospodarczą i z osiąganymi przychodami.

Aby wskazać, czy określone zakupy mają związek pośredni musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy między dokonanymi zakupami towarów i usługami a powstaniem obrotu. Pośredni związek dokonanych zakupów i usług z działalnością gospodarczą występuje wówczas, gdy zakup usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotów poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie Spółki jako całości, natomiast przyczynia się do generowania obrotów.

Odnosząc się do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego można uznać, że wydatki związane z usługami marketingowymi mają pośredni wpływ na obroty.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony.

Z okoliczności sprawy wynika, iż Wnioskodawca poprzez firmę zewnętrzną (Agencję), organizuje Akcje Marketingowe polegające na konkursach dla swoich klientów i pracowników swoich klientów odpowiedzialnych za składanie zamówień zakupowych w Spółce. Uczestnicy konkursu otrzymują punkty za realizację poszczególnych zadań/etapów konkursu. Spośród uczestników wyłonieni zostają laureaci. Laureatom przysługuje prawo wymiany punktów na nagrody, wybrane z katalogu Agencji, zgodnie z zapisami umowy o świadczenie usług na rzecz Wnioskodawcy. Agencja, zgodnie z zawartą Umową o świadczenie usług marketingowych realizuje dla Wnioskodawcy kompleksową usługę marketingową obejmującą m.in. przygotowanie mechaniki Programu Konkursowego, dostosowanie Systemu Informatycznego w tym wyglądu Strony Internetowej do potrzeb Spółki, utrzymania infrastruktury informatycznej i zapewnienia dostępu do Strony Internetowej Spółce i Uczestnikom, bieżącej obsługi i zarządzania Programem Konkursowym, obsługi logistycznej i magazynowej Programu Konkursowego. Z powyższej umowy wynika, że obok innych czynności składających się na obsługę Akcji Marketingowej Agencja zobowiązana jest również do zapewnienia (nabycia i wydania) nagród laureatom konkursu. Faktury wystawiane przez Agencję na "M." Sp. z o.o. zawierają treść: "Usługi reklamowe pozostałe". W załączeniu do faktury Agencja umieszcza specyfikacje wykonywanych czynności np.: opłata za utrzymanie infrastruktury informatycznej i logistycznej, lub/i - zarządzanie programem (ryczałt), lub/i-opłata za punkty przyznane uczestnikom.

Zauważyć należy, iż z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, iż Agencja pełni na rzecz Wnioskodawcy kompleksową usługę marketingową polegającą na szeregu czynności, które w sposób łączny przyczyniają się do zwiększenia sprzedaży produktów Spółki. Wskazać należy, iż w przedmiotowej sprawie Spółka z tytułu zleconej usługi otrzymuje od Agencji faktury VAT dokumentujące na jej rzecz usługi marketingowe, na których wykazany jest podatek VAT naliczony od wartości wynagrodzenia z tytułu świadczenia ww. usługi. Na fakturze widnieje jedna pozycja: "usługi reklamowe pozostałe". Dodatkowo do faktury Agencja dołącza załącznik, w którym umieszcza specyfikację wykonywanych czynności. Zatem okoliczności sprawy w odniesieniu do zadanych pytań są tożsame.

W kwestii świadczeń złożonych wypowiadał się wielokrotnie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz polskie sądy administracyjne. Gwoli przykładu warto zacytować orzeczenie ETS (sygn. C-349/96, pomiędzy Card Protection Plan Ltd a Commissioners of Customs and Excise), w którym ETS orzekł m.in., iż: " (...) z art. 2 (1) VI Dyrektywy wynika, iż świadczenie obejmujące jedną usługę z ekonomicznego punktu widzenia nie powinno być sztucznie dzielone, by nie zakłócić funkcjonowania systemu VAT; należy określić zasadnicze cechy transakcji w celu ustalenia, czy podatnik świadczy na rzecz klienta, który jest typowym klientem, kilka odrębnych usług zasadniczych, czy też jedną usługę. Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej".

Wskazane powyżej stanowisko TS UE podzielił również Sąd Najwyższy, który w wyroku z dnia 21 maja 2002 r. (sygn. akt III RN 66/01) stwierdził, iż: "podział jednorodnej, kompleksowej usługi na dwa odrębne rodzaje jest podziałem sztucznym i nie może stanowić podstawy do podziału kwoty należnej za tę usługę na dwie części (...)".

Również w wyroku w sprawie C-111/05 pomiędzy Aktiebolaget NN a Skatteverket (Szwecja). TS wskazał, iż "w przypadku gdy transakcja składa się z zespołu świadczeń i czynności, należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności, w jakich jest ona dokonywana, w celu określenia, po pierwsze, czy chodzi o dwa lub więcej świadczenia odrębne, czy też o świadczenie jednolite, a po drugie, czy w tym ostatnim przypadku owo jednolite świadczenie powinno zostać zakwalifikowane jako dostawa towarów, czy jako świadczenie usług. Po pierwsze, (...) każda transakcja powinna być zwykle uznawana za odrębną i niezależną, a po drugie, że transakcja złożona z jednego świadczenia w aspekcie gospodarczym nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie pogarszać funkcjonalności systemu podatku VAT. Należy w pierwszej kolejności poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej transakcji celem określenia, czy podatnik zapewnia klientowi kilka odrębnych świadczeń głównych, czy jedno świadczenie. Jedno świadczenie występuje w przypadku, gdy co najmniej dwa elementy albo co najmniej dwie czynności dokonane przez podatnika na rzecz klienta są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny".

Dodatkowo wskazać należy, iż w orzeczeniu w sprawie C-231/94 Faaborg- Gelting LinienA A/S v. Finanzamt Flensenburg (serwowanie posiłków na pokładach statków), TS UE uznał, że w przypadku, gdy wydaniu towaru (posiłku) towarzyszy szereg dodatkowych czynności związanych z przygotowaniem, podaniem, etc. tego towaru (posiłku), wówczas co do zasady mamy do czynienia z czynnością świadczenia usług, a nie z czynnością dostawą towarów. Również zdaniem NSA, jeśli dany podmiot organizuje krajowe i zagraniczne imprezy turystyczne, które obejmują kompleksową usługę, począwszy od przejazdów, noclegów, konsumpcji, biletów wstępu (np. do kina itp.), aż do zapewnienia transportu powrotnego do kraju, to świadczy jedną kompleksową usługę (NSA w wyroku z dnia 27 czerwca 2008 r., sygn. I FSK 741/07).

Zatem biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie tut. Organu, świadczona przez Agencję usługa marketingowa ma charakter złożony, tzn. składa się na nią szereg pojedynczych świadczeń o różnych charakterze (m.in. zakup i przekazanie nagród), które jednak, w ocenie Organu, stanowią razem całościową usługę marketingową zlecaną Agencji przez Wnioskodawcę. Zauważyć należy, iż w odniesieniu do zadanych we wniosku pytań, przedstawiony stan faktyczny/zdarzenie przyszłe jest identyczny, tzn. pytania dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Agencję na rzecz Wnioskodawcy za "usługi marketingowe i pozostałe", tj. Agencja realizuje jedną usługę marketingową (na podstawie stosownej umowy, w której m.in. jest zobowiązana do zakupu i przekazywania nagród laureatom konkursu). Różnica w zadanych pytaniach sprowadza się do tego, iż w odniesieniu do pytania 1 do faktury dołączany jest załącznik (który zawiera specyfikację czynności), a w drugim przypadku załącznik do faktury nie jest dołączany.

Wskazać należy, iż w ocenie Organu, opisane czynności m.in. zakup i przekazanie nagród laureatom konkursu składające się na kompleksową usługę marketingową, o której mowa we wniosku są tak ściśle ze sobą powiązane, iż ich podział na poszczególne elementy byłby podziałem sztucznym i nieracjonalnym. Zauważyć należy, iż usługa marketingowa jako całość (a nie jej poszczególne elementy) przyczyniają się do zwiększenia zakupu produktów Wnioskodawcy. Opisana usługa marketingowa pozbawiona przekazywania nagród za zgromadzone punkty nie miałaby sensu, gdyż motywacją do zdobywania punktów jest właśnie przewidziana za ich odpowiednią ilość nagroda. Tym samym stwierdzić należy, iż wydanie nagród jest częścią kompleksowej usługi marketingowej, obejmującej swoim zakresem przekazanie nagród laureatom programu, których wartość wkalkulowana jest w cenę tej usługi. Zatem z punktu widzenia VAT, w przedmiotowej sprawie elementy tj. przygotowanie mechaniki Programu Konkursowego, dostosowanie Systemu Informatycznego, utrzymanie infrastruktury informatycznej, bieżącej obsługi i Zarządzania Programem Konkursowym, obsługi logistycznej i magazynowej programu jak również nabycie i wydanie nagród laureatom konkursu, składające się na kompleksową usługę marketingową tworzą jedną transakcję.

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie tut. Organu, Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w całości, wynikającego z faktur (bez względu na załącznik) dokumentujących zakup usługi marketingowej polegającej na promowaniu produktów Spółki wśród klientów i pracowników swoich klientów, ze względu na fakt, iż poniesione wydatki służyć będę Spółce do wykonywania wyłącznie czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę orzeczeń TS UE C-53/09 i C-55/09, stwierdzić należy, iż w ocenie tut. Organu w przedmiotowym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym przekazanie towarów w ramach programu stanowi jeden z elementów pomocniczych, składających się na usługę główną, jaką jest w tym przypadku usługa marketingowa. Wartość towarów przekazywanych uczestnikom akcji marketingowych jest wkalkulowana w cenę kompleksowej usługi marketingowej i stanowi całość wynagrodzenia jaką płaci Wnioskodawca na rzecz Agencji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.