IPPP1-443-801/11-4/IGo - Możliwość opodatkowania podatkiem VAT premii pieniężnych wypłacanych przez firmę brokerską w związku z przystąpieniem do indywidualnych umów ubezpieczenia.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2011 r. (data wpływu 20 maja 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 15 czerwca 2011 r. (data wpływu 17 czerwca 2011 r.), w odpowiedzi na wezwanie tut. Organu z dnia 7 czerwca 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania premii pieniężnych wypłacanych Wnioskodawcy przez Brokera - jest prawidłowe.

W dniu 20 maja 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania premii pieniężnych wypłacanych Wnioskodawcy przez Brokera. Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 15 czerwca 2011 r. (data wpływu 17 czerwca 2011 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 7 czerwca 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Przedmiotem działalności Sp. z o.o. jest świadczenie usług leasingu. W ramach prowadzonej działalności Spółka zawiera umowy leasingu środków transportu na rzecz podmiotów gospodarczych. Pojazdy oferowane klientom w ramach umowy leasingu objęte są ubezpieczeniem nabytym przez Spółkę za pośrednictwem firmy brokerskiej.

Zgodnie z umową zawartą ze Spółką, Broker reprezentuje Spółkę przy zawieraniu umów ubezpieczenia pojazdów na jej rzecz.

Z tytułu świadczenia usług pośrednictwa (którego przedmiotem jest doprowadzenie do zawarcia umowy ubezpieczenia pomiędzy Spółką a zakładem ubezpieczeń) Brokerowi przysługuje wynagrodzenie prowizyjne od zakładu ubezpieczeń. Wysokość prowizji jest ustalana niezależnie od Wnioskodawcy, bezpośrednio pomiędzy Brokerem a towarzystwem ubezpieczeniowym. Z kolei Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wypłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Brokera za usługi pośrednictwa ani też do zwrotu poniesionych przez Brokera kosztów.

W związku z przystąpieniem Wnioskodawcy do zawieranych za pośrednictwem Brokera indywidualnych umów ubezpieczenia pojazdów, Wnioskodawca otrzymuje od Brokera premię pieniężną. Jej wysokość uzależniona jest od kwoty opłacanych przez Wnioskodawcę miesięcznie składek z tytułu zawartych umów ubezpieczenia, zgodnie z harmonogramem stanowiącym załącznik do umowy z Brokerem. Wypłata premii dokumentowana jest przez Spółkę za pomocą noty księgowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy premie pieniężne wypłacone Wnioskodawcy przez Brokera z tytułu przystąpienia Wnioskodawcy do indywidualnych umów ubezpieczenia zawartych z towarzystwem ubezpieczeniowym za pośrednictwem Brokera, których wysokość zależy od wysokości opłaconych składek ubezpieczeniowych przez Wnioskodawcę w danym okresie powinny być opodatkowane podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy na tak postawione pytanie należy udzielić odpowiedzi przeczącej tj. premie pieniężne wypłacane przez Brokera na rzecz Wnioskodawcy nie będą podlegały opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm. - dalej: ustawa o VAT) opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Art. 8 ust. 1 precyzuje z kolei, że za opodatkowane świadczenie usług uznaje się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Świadczenie usług może przyjąć dwie formy: aktywną i pasywną, gdzie ta pierwsza polega na wykonaniu przez świadczącego określonej usługi, natomiast forma pasywna polega na zobowiązaniu do powstrzymania się od dokonania określonej czynności lub sytuacji.

Zgodnie z umową z Brokerem, do wypłaty premii na rzecz Spółki dochodzi pod warunkiem zawarcia przez Spółkę za pośrednictwem Brokera umów indywidualnego ubezpieczenia pojazdów należących do Spółki. Wysokość wypłaconej premii uzależniona jest od sumy składek jakie Wnioskodawca jest obowiązany zapłacić towarzystwu ubezpieczeniowemu. Z wypłatą premii nie wiążą się żadne inne warunki, w szczególności Wnioskodawca nie jest zobowiązany do spełnienia jakichkolwiek świadczeń na rzecz Brokera. Tym samym, wypłata premii przez Brokera na rzecz Spółki stanowi świadczenie jednostronne.

W ocenie Wnioskodawcy brak jest podstaw do uznania premii pieniężnej za wynagrodzenie wypłacane przez Brokera za usługi świadczone na jego rzecz przez Spółkę. Jak bowiem wskazano powyżej, ze strony Spółki brak jest jakiegokolwiek świadczenia na rzecz Brokera zatem nie występuje usługa z którą można by powiązać kwotę pieniężną wypłaconą przez Brokera na rzecz Spółki. Jedyną czynnością jaką wykonuje Spółka w związku z działalnością Brokera jest bowiem zakup usług ubezpieczenia pojazdów będących własnością Spółki od zakładu ubezpieczeń, a te transakcje stanowią obrót świadczącego usługę zakładu ubezpieczeń.

W świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (m.in. wyrok w sprawie Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, wyrok z dnia 8 marca 1988 r., 102-86) przyjmuje się, że świadczenie usług zakłada swoistą wymianę świadczeń obu stron i w konsekwencji ma miejsce jedynie wówczas, kiedy pomiędzy świadczeniem jednej a świadczeniem drugiej strony stosunku prawnego istnieje bezpośredni i ścisły związek.

Orzecznictwo Trybunału w połączeniu z powołanymi powyżej przepisami ustawy o VAT prowadzi do wniosku, że opodatkowaniu VAT podlegać mogą jedynie czynności (usługi), które spełniają powyższy warunek, tj. gdzie istnieje bezpośredni i trwały związek pomiędzy świadczeniami obu stron. Zdaniem Spółki, warunek ten nie jest spełniony w przypadku premii pieniężnych będących przedmiotem niniejszego zapytania.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje swoje potwierdzenie na gruncie licznych orzeczeń sądów administracyjnych (m.in. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 lutego 2007 r. I FSK 94/06, z 23 września 2008 r. sygn. I FSK 998/08, 26 lutego 2009 r. sygn. I FSK 1067/08, z 17 lutego 2010 r. sygn. I FSK 2137/08, z 21 stycznia 2010 r. sygn. I FSK 1806/08, z 11 maja 2010 r. sygn. I FSK 699/09, z 11 marca 2010 r. sygn. I FSK 191/09, z 11 czerwca 2010 r. sygn. I FSK 968/09 oraz I FSK 972/09). Wynika z nich, że premie pieniężne wypłacane partnerom handlowym i nie pozostające w związku z konkretną usługą lub dostawą towarów pomiędzy nimi, nie stanowią świadczenia usług w rozumieniu przepisów o podatku VAT i nie podlegają opodatkowaniu. Premie takie stanowią bowiem swoistą nagrodę za uzyskanie rezultatu polegającego na określonej wielkości zakupów (w tym wypadku zakupu usług ubezpieczenia pojazdów) nagradzanej premią, a nie odpłatność za świadczenie usług zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT (argumentacja z wyroku z dnia 23 września 2008 r. powtórzona w wyroku z dnia 26 lutego 2009 r.). W konsekwencji, wypłata premii nie kreuje odrębnej od świadczenia usługi lub dostawy towaru czynności objętej podatkiem VAT i jest na gruncie tego podatku obojętna.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie także w doktrynie prawa podatkowego. Zgodnie z opinią m.in. J. Zubrzyckiego (Leksykon VAT 2010, Unimex, Wrocław 2010, s. 186), wypłacenie swojemu kontrahentowi premii (bonusu) z tytułu osiągnięcia przez niego określonego progu zakupów nie stanowi dla nabywcy wynagrodzenia za świadczone usługi. Tego rodzaju premie pieniężne są obojętne z punktu widzenia podatku VAT, stanowią jednak przychód nabywcy dla celów podatku dochodowego. Wynika to z unormowań zarówno przepisów polskich jak i unijnych, które zapobiegają temu, że transakcja gospodarcza miałaby podlegać podwójnemu opodatkowaniu, raz jako usługa główna, drugi raz jako opodatkowana premia. Podobne stanowisko zajmują inni przedstawiciele doktryny prawa podatkowego, w tym m.in. A. Bartosiewicz, R. Kubacki (Komentarz. VAT, 3. wydanie, Wolters Kluwers, Warszawa 2009, s. 153) czy T. Michalik (VAT. 2009, Beck, Warszawa 2009, s. 146-148).

Pogląd, iż wypłata premii pieniężnej nie jest odpłatnością za wykonaną usługę w rozumieniu ustawy o VAT jest także podzielany przez Ministra Finansów w wydawanych interpretacjach indywidualnych (przykładowo interpretacja z dnia 9 grudnia 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach IBPP1/443-812/10/AW, interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 10 lutego 2011 r. sygn. IPPP1-443-556/08/11-7/S/JL, z 31 grudnia 2010 r. IPPP2/443-905/10-3/MM i wiele innych).

Spółce znane jest stanowisko wyrażone w niektórych interpretacjach, iż premie pieniężne wypłacane kontrahentom są rabatami zmniejszającymi pierwotną cenę dokonanego zakupu towarów.

Nie polemizując z powyższą tezą Spółka pragnie zauważyć, że wydane one zostały na tle odmiennego stanu faktycznego niż przedstawiony w niniejszym wniosku. Przede wszystkim, wspomniane interpretacje odnosiły się do sytuacji, gdzie pomiędzy stronami został zawarty szereg transakcji handlowych, których przedmiotem były dostawy towarów, a wypłata premii pieniężnych była uzależniona od wielkości obrotu realizowanego pomiędzy stronami. Zatem co do zasady było możliwe powiązanie wypłaconych premii pieniężnych z dostawami towarów zrealizowanymi pomiędzy stronami.

Z kolei w stanie faktycznym przedstawionym w niniejszym wniosku, wypłata premii następuje automatycznie z chwilą przekroczenia przez Spółkę określonych wartości zakupów usług od osoby trzeciej, tj. zakładu ubezpieczeń. Tym samym premie wypłacane przez Brokera nie mogą być uznane za rabaty udzielone przez Brokera na rzecz Spółki gdyż brak jest transakcji handlowych zawartych pomiędzy Brokerem a Spółką, których wartość potencjalnie mogłaby być pomniejszona o kwotę rabatu odpowiadającemu kwocie premii pieniężnej (taka kwalifikacja byłaby ewentualnie możliwa w przypadku gdyby premię wypłacał zakład ubezpieczeń, wtedy możliwe byłoby stanowisko, iż premia pieniężna stanowi rabat udzielony przez zakład ubezpieczeń pomniejszający kwotę składki ubezpieczeniowej).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 cyt. ustawy. Jak stanowi art. 7 ust. 1 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Za odpłatne świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 2 pkt 2, należy również rozumieć nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Powołany przepis wskazuje, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pojęcie usługi, według ustawy, jest bowiem szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się podatnika - nie będące dostawą towarów - na rzecz innego podmiotu.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Podatnicy podejmują różnorodne działania w zakresie intensyfikacji sprzedaży towarów, w efekcie których wypłacane są tzw. premie pieniężne nabywcom. Dotyczy to także przypadków, kiedy sprzedawca z różnych przyczyn (np. dokonania u niego zakupów w dużych ilościach w określonym czasie) po dokonaniu dostawy udziela nabywcy tzw. premii pieniężnej, polegającej na wypłacaniu określonych kwot pieniężnych.

Skutki podatkowe dotyczące wypłacania premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, m.in. od ustalenia, za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone, tzn. czy dotyczą konkretnych dostaw, czy też odnoszą się do wszystkich dostaw w określonym czasie, czy ich przyznanie uwarunkowane jest wykonywaniem dodatkowych czynności itp.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka w ramach prowadzonej działalności zawiera umowy leasingu środków transportu na rzecz podmiotów gospodarczych. Pojazdy oferowane klientom w ramach umowy leasingu objęte są ubezpieczeniem nabytym przez Spółkę za pośrednictwem firmy brokerskiej.

Zgodnie z umową zawartą ze Spółką, Broker reprezentuje Spółkę przy zawieraniu umów ubezpieczenia pojazdów na jej rzecz. Z tytułu świadczenia usług pośrednictwa (którego przedmiotem jest doprowadzenie do zawarcia umowy ubezpieczenia pomiędzy Spółką a zakładem ubezpieczeń) Brokerowi przysługuje wynagrodzenie prowizyjne od zakładu ubezpieczeń. Wysokość prowizji jest ustalana niezależnie od Wnioskodawcy, bezpośrednio pomiędzy Brokerem a towarzystwem ubezpieczeniowym. Z kolei Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wypłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Brokera za usługi pośrednictwa ani też do zwrotu poniesionych przez Brokera kosztów. W związku z przystąpieniem Wnioskodawcy do zawieranych za pośrednictwem Brokera indywidualnych umów ubezpieczenia pojazdów, Wnioskodawca otrzymuje od Brokera premię pieniężną. Jej wysokość uzależniona jest od kwoty opłacanych przez Wnioskodawcę miesięcznie składek z tytułu zawartych umów ubezpieczenia, zgodnie z harmonogramem stanowiącym załącznik do umowy z Brokerem. Wypłata premii dokumentowana jest przez Spółkę za pomocą noty księgowej.

Ponadto w uzasadnieniu własnego stanowiska Wnioskodawca podaje, że z wypłatą premii nie wiążą się żadne inne warunki, w szczególności Wnioskodawca nie jest zobowiązany do spełnienia jakichkolwiek świadczeń na rzecz Brokera. Tym samym, wypłata premii przez Brokera na rzecz Spółki stanowi świadczenie jednostronne. Jedyną czynnością jaką wykonuje Spółka w związku z działalnością Brokera jest bowiem zakup usług ubezpieczenia pojazdów będących własnością Spółki od zakładu ubezpieczeń, a te transakcje stanowią obrót świadczącego usługę zakładu ubezpieczeń.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że wypłacane przez Brokera na rzecz Wnioskodawcy premie pieniężne nie są w żaden sposób związane ze spełnieniem przez Wnioskodawcę świadczenia wzajemnego, gdyż za takie świadczenie nie można uznać zrealizowanej przez Zainteresowanego określonej wartości kwot opłacanych składek w miesięcznym okresie rozliczeniowym. Zatem należy uznać, iż w tych sytuacjach Wnioskodawca jako otrzymujący premie nie świadczy na rzecz Brokera usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a zatem czynność ta u Wnioskodawcy nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zauważyć również należy, iż niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii prawidłowości dokumentowania faktu otrzymania premii pieniężnych notami księgowymi, gdyż zagadnienie to nie było przedmiotem zapytania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.