IPPP1-443-776/08-5/JB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 21 kwietnia 2008 r. (data wpływu 22 kwietnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymywanych kwot pieniężnych z tytułu świadczenia określonych w umowie usług - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 kwietnia 2008 r. wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymywanych kwot pieniężnych z tytułu świadczenia określonych w umowie usług. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 30 czerwca 2008 r. (data wpływu 2 lipca 2008 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

Spółka prowadzi działalność polegającą na dystrybucji na terytorium Polski produktów (wyrobów medycznych) XX, podmiotu mającego siedzibę w Szwajcarii. W związku z umową zawartą pomiędzy Spółką a XX, Spółka jest uprawniona i zobowiązana do prowadzenia dystrybucji produktów XX na terytorium Polski. Na podstawie porozumienia zawartego z XX Spółka w związku z prowadzoną działalnością otrzymuje od XX określone kwoty pieniężne z następujących tytułów:

W piśmie z dnia 30 czerwca 2008 r. wyjaśniono, iż Spółkę i XX łączy umowa dystrybucyjna, na mocy której Spółka została zaakceptowana przez XX jako dystrybutor produktów XX na terytorium Polski i nabywa produkty XX na własny rachunek w celu ich dalszej odsprzedaży we własnym imieniu. Niezależnie od postanowień umowy dystrybucyjnej dotyczących zasad nabywania produktów XX przez Spółkę, przedmiotowa umowa zobowiązuje Spółkę do określonych działań na rzecz XX, w szczególności do:

* utrzymywania poziomu zapasów umożliwiającego zaspokojenie potrzeb klientów w każdym momencie,

* umożliwienia klientom odwołania zamówienia,

* uczestniczenia w specjalnych akcjach promocyjnych (np. rabat dla S.).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Ad. 1)

Zdaniem wnioskodawcy, otrzymane kwoty należy traktować jako odszkodowanie, jakie XX płaci Spółce w celu wynagrodzenia szkód spowodowanych narzuconym przez XX modelem sprzedaży. Zakłada on konieczność utrzymywania przez Spółkę określonego poziomu zapasów produktów XX w magazynie. Konsekwencją takiego modelu jest utrata ważności przez część magazynowanych produktów, co powoduje straty materialne po stronie Spółki. Spółka podkreśla, że wypłata odszkodowania przez XX nie stanowi wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usługi przez Spółkę na rzecz XX, gdyż Spółka żądając od XX odszkodowania nie wykonuje czynności opodatkowanych VAT, w szczególności nie świadczy usług na rzecz XX. Otrzymanie odszkodowania stanowi w tej sytuacji jedynie zwrot kosztów poniesionych w związku z przeterminowaniem towarów.

W świetle powyższego, Spółka jest zdania, że otrzymanie odszkodowania nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Swoje stanowisko opiera m.in. na interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 17 sierpnia 2004 r. sygn. PI/005-1171/04/CIP/01 czy Naczelnika I MUS w Warszawie sygn. 1471/NUR2/443-519/05/UD. Pogląd zaprezentowany w ww. interpretacjach, zgodny ze stanowiskiem Spółki, podziela również doktryna, która uznaje, że żądanie i otrzymanie odszkodowania od dostawcy towarów nie jest żadną z czynności wymienionych w art. 5 ustawy o VAT, wobec czego nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (J. Zubrzycki, Leksykon VAT 2006, s. 88)

Ad.2)

Zdaniem wnioskodawcy, gdy część znajdujących się w magazynie towarów XX utraciła ważność w wyniku anulowania zamówienia przez klienta, Spółka nie jest zobowiązana do naliczania VAT od wartości kwot otrzymanych od XX.

Na podstawie Umowy z XX, Spółka jest zobowiązana do szczególnego dbania o satysfakcje klienta z zapewnionego serwisu. W związku z powyższym m.in. umożliwia klientom anulowanie też złożonych zamówień, nawet jeśli w wyniku przyjęcia takiej anulacji nie będzie już w stanie sprzedać towarów objętych wyżej wymienionym zamówieniem w terminie ich ważności. Z uwagi na fakt, iż zarówno utrzymywanie dużych zapasów, jak i zgoda na anulowanie zamówień wynika z zobowiązań Spółki z Umowy, XX wypłaca Spółce kwoty tytułem zwrotu kosztów przeterminowanych towarów. Spółka podkreśla, iż wypłata odszkodowania przez XX nie stanowi wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenia usług przez Spółkę na rzecz XX, gdyż Spółka, żądając od XX odszkodowania nie wykonuje czynności opodatkowanych VAT, w szczególności nie świadczy usług na rzecz XX. Otrzymanie odszkodowania stanowi w tej sytuacji jedynie zwrot kosztów poniesionych w związku z anulowaniem zamówienia na towary przez klienta. Zdaniem Spółki, uzyskane odszkodowanie nie powinno podlegać opodatkowaniu VAT, ze względu na fakt, iż otrzymanie odszkodowania nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem.

Na poparcie swojego stanowiska, Spółka przytoczyła interpretację prawa wydaną przez Naczelnika I MUS w Warszawie z dnia 11 stycznia 2006 r. sygn. 1471/NUR2/443-519/1/05/UD.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ww. ustawy. Przy czym przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast, zgodnie z art. 8 ust. 1 przez świadczenie usług, co do zasady, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z okoliczności przedstawionych przez Wnioskodawcę wynika, iż Spółka w ramach zawartej umowy zobowiązała się do:

* utrzymywania określonego poziomu zapasów umożliwiającego zaspokojenie potrzeb klientów w każdym momencie,

* umożliwienia klientowi wycofania zamówienia na produkty XX, nawet w sytuacji, gdy są to produkty z krótkim terminem ważności, a sprzedaż tych produktów okaże się niemożliwa. Spółka otrzymuje, zgodnie z umową, kwoty pieniężne w związku z utratą ważności przez część produktów, stanowiące równowartość przeterminowanych produktów.

Wnioskodawca uważa, iż otrzymywane kwoty stanowią odszkodowanie, jakie XX płaci Spółce w celu wynagrodzenia szkód spowodowanych przeterminowaniem się produktów, w związku z narzuconym przez XX modelem sprzedaży.

Przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 k.c.) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 k.c.).

Zgodnie z treścią art. 471 Kodeksu cywilnego dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Odnosząc powyższe do przedstawionej przez Wnioskodawcę sytuacji, należy stwierdzić, iż umowa łącząca Spółkę i XX ma niewątpliwie charakter zobowiązaniowy. Spółka zobowiązała się do działania polegającego na utrzymywaniu odpowiedniego stanu magazynowego towarów oraz na umożliwieniu klientowi anulowania zamówienia, nawet w sytuacji, gdy zamówienie dotyczy produktów o krótkim terminie ważności. W wyniku takiego działania XX jako beneficjent usługi, uzyskuje korzyść w postaci zwiększonej dostępności produktów dla odbiorców, poprawy wizerunku dostawcy. Okoliczność przeterminowania się części produktów jest ściśle związana z wykonywanymi przez Spółkę usługami, do wykonania których zobowiązała się przyjmując warunki umowy łączącej strony. Za określone w umowie działanie, Spółka otrzymuje przedmiotowe kwoty pieniężne.

A zatem, otrzymane kwoty pieniężne nie posiadają cech odszkodowania za poniesioną szkodę, gdyż w przedmiotowej sprawie nie zaistniały okoliczności, które w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego powodowałyby szkodę i determinowały wypłatę odszkodowania. Przedmiotowe kwoty pieniężne stanowią formę wynagrodzenia za działanie, które w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT spełniają przesłanki uznania ich za świadczenie usług.

Zawierając przedmiotową umowę Wnioskodawca zobowiązał się do świadczenia określonych usług tj. utrzymywania odpowiedniego stanu magazynowego towarów oraz na umożliwieniu klientowi anulowania zamówienia, nawet w sytuacji, gdy zamówienie dotyczy produktów o krótkim terminie ważności, a XX do wypłaty kwot pieniężnych będących wynagrodzeniem za to zachowanie. Kwoty te zatem są następstwem wyświadczonych przez Spółkę usług. Tym samym zachowania obu podmiotów są zachowaniami wynikającymi bezpośrednio z łączącej ich umowy.

Reasumując, otrzymywanych kwot nie można uznać za odszkodowanie w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego, lecz należy je potraktować jako formę wynagrodzenia za świadczenie usług wynikających z umowy, podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy. Tym samym Spółka zobowiązana jest do naliczenia podatku VAT z tytułu świadczonych usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.