IPPP1/443-675/12-2/AW - Ustalenie podstawy opodatkowania podatkiem VAT w związku z planowaną umową częściowego działu spadku.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 26 lipca 2012 r. (data wpływu 30 lipca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT w związku z planowaną umową częściowego działu spadku - jest prawidłowe.

W dniu 13 września 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT w związku z planowaną umową częściowego działu spadku.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (podatnik) jest jednym ze spadkobierców po Janie W, przedwojennym przedsiębiorcy warszawskim. W skład masy spadkowej wchodzą m.in. dwa kompleksy nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych, do których prawa odzyskano staraniem spadkobierców po Janie Wedel w latach 2006-2011, w ramach postępowań reprywatyzacyjnych. Oba kompleksy są położone w W. - pierwszy przy ul. Sz. a drugi przy ul. P. 26, 26a oraz 28. Każdy z aktualnych spadkobierców po Janie W. jest obecnie współwłaścicielem i współużytkownikiem wieczystym w określonym (przepisami prawa cywilnego o spadkach oraz współwłasności) udziale w prawach do nieruchomości składających się na ww. kompleksy. Od otwarcia spadku po Janie W. upłynęło już kilkadziesiąt lat. Toteż dzisiejsi spadkobiercy reprezentują kilka linii oraz szczepów krewnych w rozumieniu prawa spadkowego. Ze względów rodzinno-majątkowych grono aktualnych spadkobierców po Janie W. podzieliło się na dwie grupy, które w dalszej części niniejszego wniosku będą oznaczone jako "Grupa A" oraz "Grupa B". Członkowie Grupy B, do której należy m.in. Wnioskodawca, posiadają łącznie 60% udziałów w spadku po Janie W, Członkowie Grupy A posiadają łącznie 40% udziałów w tejże masie spadkowej. Grupa A jest zainteresowana objęciem we współwłasność i współużytkowanie wieczyste (z wyłączeniem spadkobierców z Grupy B) kompleksu przy ul. Sz. 8. Grupa B chce natomiast objąć we współwłasność i współużytkowanie wieczyste (z wyłączeniem spadkobierców z Grupy A) kompleks przy ul. P. 26, 26a oraz 28.

Ze względu na powyższe, członkowie Grupy A i Grupy B (tekst jedn.: wszyscy aktualni spadkobiercy po Janie W.) chcą zawrzeć, w formie aktu notarialnego, umowę częściowego działu spadku po Janie W. - odpowiednio do dyspozycji art. 1037 § 1 oraz art. 1038 § 2 k.c. Planowana umowa o częściowy dział spadku obejmowałaby wyłącznie tę część spadku po Janie W, na który składają się kompleks przy ul. Sz. 8 oraz kompleks przy ul. P. 26, 26a oraz 28. Na podstawie planowanej umowy częściowego działu spadku: i) wyłącznymi współwłaścicielami i współużytkownikami wieczystymi kompleksu przy ul. Sz. 8 staliby się członkowie Grupy A, ii) zaś wyłącznymi współwłaścicielami i współużytkownikami wieczystymi kompleksu przy ul. P. 26, 26a oraz 28 staliby się członkowie Grupy B. Planowana umowa o częściowy dział spadku nie wpływałaby na stan współwłasności (lub współużytkowania wieczystego) innych, aniżeli ww. kompleksy, rzeczy i praw składających się na spadek po Janie W.

Innymi słowy, planowana umowa o częściowy dział spadku po Janie W. spowodowałaby proporcjonalny (do posiadanego dotąd udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. Sz. 8) wzrost udziału każdego z członków Grupy A we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. Sz. 8 oraz likwidację ich udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P. 26, 26a oraz 28. Analogicznie, umowa o częściowy dział spadku spowodowałaby stosowany (do posiadanego dotąd udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P. 26, 26a oraz 28) wzrost udziału każdego z członków Grupy B we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P. 26, 26a oraz 28 oraz likwidację ich udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. Sz. 8.

W ten sposób dojdzie do częściowego działu spadku po Janie W, pomiędzy Grupę A oraz Grupę B. Biorąc pod uwagę łączną wielkość udziałów w spadku członków Grupy B (60%) oraz wartość rynkową kompleksu przy ul. Sz. 8 oraz kompleksu przy ul. P. 26, 26a oraz 28, należy przyjąć, iż wartość ich udziałów w majątku, który otrzymają członkowie Grupy B do wyłącznej współwłasności i wyłącznego współużytkowania wieczystego (tekst jedn.: kompleksu przy ul. P. 26, 26a oraz 28), będzie niższa od wartości dotychczasowych udziałów członków Grupy B w obu kompleksach nieruchomości. Dlatego w planowanej umowie częściowego działu spadku zostanie przewidziana stosowna dopłata wyrównująca, tj. pokrywająca różnicę pomiędzy wartością udziałów członków Grupy B w obu kompleksach a wartością rynkową kompleksu przy ul. P. 26, 26a oraz 28. Dopłata ta będzie należna od członków Grupy A na rzecz członków Grupy B. Każdy z członków Grupy A, proporcjonalnie do wzrostu wartości jego udziału po uzyskaniu (wyłącznej) współwłasności i współużytkowania wieczystego kompleksu przy ul. Sz. 8, będzie zobowiązany do uiszczenia na rzecz członków Grupy B (w tym Wnioskodawcy) dopłaty wyrównującej. Konsekwentnie do powyższego, każdy z członków Grupy B (w tym Wnioskodawca) będzie uprawniony do otrzymania (od członków Grupy A) dopłaty wyrównującej - która zrekompensuje mu różnicę pomiędzy wartością jego udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym obu kompleksów a wartością jego udziału w (wyłącznej) współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P. 26, 26a oraz 28. Do dnia zawarcia planowanej umowy częściowego działu spadku, Wnioskodawca - korzystając ze swego dotychczasowego udziału spadkowego - będzie prowadzić działalność gospodarczą polegającą na wynajmie lokali mieszkalnych (na cele mieszkalne) i użytkowych zlokalizowanych w obu ww. kompleksach. Rzeczy i prawa składające się na oba kompleksy są traktowane przez Wnioskodawcę - na podstawie i w granicach przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych - jako środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji podatkowej. Dochody Wnioskodawcy z tej działalności podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Obrót z wynajmu (w części odnoszącej się do lokali użytkowych) jest opodatkowany podatkiem od towarów i usług. Po zawarciu planowanej umowy o częściowy dział spadku i związanej z tym likwidacji udziałów członków Grupy B we współwłasności oraz współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. Sz. 8, Wnioskodawca będzie prowadzić wynajem lokali mieszkalnych i użytkowych w oparciu o swój udział - odpowiednio powiększony po dziale spadku - we współwłasności oraz współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P. 26, 26a oraz 28.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Na jakiej podstawie prawnej i co Wnioskodawca powinien przyjąć za podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług w stanie faktycznym (wyżej opisanym) dot. częściowego działu spadku po Janie W. pomiędzy jego spadkobierców, tj. pomiędzy członkami Grupy A oraz grupy B.

Stanowisko Wnioskodawcy

Zgodnie z indywidualną Interpretacją podatkową wydaną dnia 10 lipca 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sprawa nr IPPP2/443-375/12-2/KG, w opisanym powyżej stanie faktycznym powstanie po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowym stanie faktycznym podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług należy ustalić w oparciu o dyspozycję art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów I usług, ogólną zasadą jest, że podstawę opodatkowania stanowi obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Planowany częściowy podział spadku po Janie W. zakłada wydzielenie do wyłącznej współwłasności oraz współużytkowania wieczystego członków Grupy A oraz Grupy B - odpowiednio - kompleksu przy ul. Sz. 8 oraz kompleksu przy ul. P. 26, 26a oraz 28. Podział ten będzie uwzględniał wielkość udziałów członków Grupy A oraz Grupy B, ogólną wartość rynkową obu kompleksów oraz cząstkową wartość każdego z nich. Finansowe rozliczenie podzielenia współwłasności oraz współużytkowania wieczystego obu kompleksów nieruchomości na Grupę A oraz Grupę B sprowadza się do stosownej dopłaty (należnej od członków Grupy A na rzecz członków Grupy B). Dopłata taka stanowić będzie pieniężne wyrównanie dla członków Grupy B (w tym Wnioskodawcy), którzy uzyskają udziały we współwłasności oraz współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P. 26, 26a oraz 28 o wartości niższej, aniżeli wynika to z iloczynu łącznej wartości rynkowej obu kompleksów oraz wielkości udziałów przysługujących członkom Grupy B w obu kompleksach.

Dopłata wyrównująca, jaką ma otrzymać Wnioskodawca (jako członek Grupy B) od członków Grupy A, stanowić będzie jedyną należność pieniężną Wnioskodawcy w związku z opisanym powyżej częściowym działem spadku po Janie W. Z tego też względu tylko ta dopłata wyrównująca odpowiada normatywnemu pojęciu "obrotu" z art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Toteż, zdaniem Wnioskodawcy, za podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług (w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług) w przedmiotowym stanie faktycznym Wnioskodawca powinien przyjąć kwotę dopłaty wyrównującej, która będzie wypłacona dla Wnioskodawcy (jako członka Grupy B) przez członków Grupy A

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze (art. 29 ust. 2 ustawy o VAT).

Stosownie do treści art. 29 ust. 4 ww. ustawy, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Na podstawie przepisu art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest jednym ze spadkobierców po Janie W. W skład masy spadkowej wchodzą m.in. dwa kompleksy nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych, położone w W. - pierwszy przy ul. Sz. 8, a drugi przy ul. P. 26, 26a oraz 28. Każdy z aktualnych spadkobierców po Janie W. jest obecnie współwłaścicielem i współużytkownikiem wieczystym w określonym (przepisami prawa cywilnego o spadkach oraz współwłasności) udziale w prawach do nieruchomości składających się na ww. kompleksy.

Grono aktualnych spadkobierców po Janie W. podzieliło się na dwie grupy, oznaczone we wniosku jako "Grupa A" oraz "Grupa B". Członkowie Grupy B, do której należy m.in. Wnioskodawca, posiadają łącznie 60% udziałów w spadku po Janie W. Członkowie Grupy A posiadają łącznie 40% udziałów w tejże masie spadkowej. Grupa A jest zainteresowana objęciem we współwłasność i współużytkowanie wieczyste (z wyłączeniem spadkobierców z Grupy B) kompleksu przy ul. Sz. 8. Grupa B chce natomiast objąć we współwłasność i współużytkowanie wieczyste (z wyłączeniem spadkobierców z Grupy A) kompleks przy ul. P. 26, 26a oraz 28. Ze względu na powyższe, członkowie chcą zawrzeć, w formie aktu notarialnego, umowę częściowego działu spadku po Janie W.

Na podstawie planowanej umowy częściowego działu spadku: i) wyłącznymi współwłaścicielami i współużytkownikami wieczystymi kompleksu przy ul. Sz. 8 staliby się członkowie Grupy A, ii) zaś wyłącznymi współwłaścicielami i współużytkownikami wieczystymi kompleksu przy ul. P. 26, 26a oraz 28 staliby się członkowie Grupy B.

Ze względu na zaistniałą różnicę w wartości udziałów i nieruchomości, w planowanej umowie częściowego działu spadku zostanie przewidziana stosowna dopłata wyrównująca. Dopłata ta będzie należna od członków Grupy A na rzecz członków Grupy B.

Ponadto, jak zaznaczył Wnioskodawca w treści wniosku, zgodnie z interpretacją indywidualną wydaną przez Dyrektora izby Skarbowej w Warszawie w dniu 10 lipca 2012 r. nr IPPP2/443-375/12-2/KG, w opisanym powyżej stanie faktycznym powstanie po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym Wnioskodawca powziął wątpliwości w kwestii dotyczącej ustalenia przez Wnioskodawcę podstawy opodatkowania podatkiem VAT w związku z planowaną umową częściowego działu spadku.

W przedmiotowej sprawie, wskutek planowanego zniesienia (pomiędzy Grupą A i Grupą B) współwłasności i współużytkowania wieczystego obu kompleksów nieruchomości (tekst jedn.: przy ul. Sz. 8 i przy ul. P. 26, 26a oraz 28), z punktu widzenia członków Grupy B (w tym Wnioskodawcy) dojdzie do objęcia w wyłączne posiadanie kompleksu przy ul. P. 26, 26a oraz 28, przy jednoczesnym otrzymaniu stosownej dopłaty.

Jednocześnie w odniesieniu do członków Grupy B (w tym Wnioskodawcy) dojdzie do likwidacji udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. Sz. 8.

Wnioskodawca (jako członek Grupy B) będzie uprawniony do otrzymania (od członków Grupy A) dopłaty wyrównującej, pokrywającej różnicę pomiędzy wartością jego udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym obu kompleksów a wartością jego udziału w (wyłącznej) współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P. 26, 26a oraz 28.

Z powyższego wynika, iż dopłata wyrównująca stanowić będzie wynagrodzenie należne Wnioskodawcy od członków Grupy A, z tytułu zamierzonej przez niego czynności dostawy części posiadanego majątku (którą to czynność tut. organ uznał w wydanej dla Wnioskodawcy interpretacji indywidualnej, za wypełniającą definicję odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT).

Odnosząc zatem przedstawione zdarzenie przyszłe do powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że kwotę należną z tytułu dostawy towarów stanowić będzie różnica pomiędzy wartością udziału we współwłasności i współużytkowaniu wieczystym obu kompleksów nieruchomości a wartością udziału w (wyłącznej) współwłasności i współużytkowaniu wieczystym kompleksu przy ul. P. 26, 26a oraz 28 (tekst jedn.: nieruchomości objętej w wyłączne posiadanie przez członków Grupy B, w tym Wnioskodawcy) i kwota ta - pomniejszona o kwotę podatku należnego - na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy, stanowić będzie podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy, iż za podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług (w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług) w przedmiotowym stanie faktycznym Wnioskodawca powinien przyjąć kwotę dopłaty wyrównującej, która będzie wypłacona dla Wnioskodawcy (jako członka Grupy B) przez członków Grupy A należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.