IPPP1/443-553/14-2/ISZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 14 maja 2014 r. (data wpływu 19 maja 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku świadczonych usług udzielania pożyczek - jest prawidłowe.

W dniu 19 maja 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku świadczonych usług udzielania pożyczek.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Sp. z o.o. (dalej jako: "Spółka" lub "Wnioskodawca") jest podmiotem posiadającym siedzibę na terytorium Polski. W zakresie działalności gospodarczej Spółki znajduje się m.in. finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKWiU Sekcja K, Dział 64). W związku z tym, Spółka zamierza udzielać oprocentowanych pożyczek osobom fizycznym oraz podmiotom z grupy kapitałowej, do której Spółka należy.

W celu pozyskania środków finansowych na udzielanie pożyczek, Spółka zamierza podnieść kapitał zakładowy i wyemitować udziały. Objęcie udziałów Spółki może nastąpić w zamian za wkład pieniężny lub niepieniężny (aktywa rzeczowe, udziały, akcje innych spółek itp.).

W przypadku otrzymania aktywów w postaci wkładu niepieniężnego (aportu) Spółka zamierza dokonać zbycia takich aktywów w celu uwolnienia środków pieniężnych i uzyskania w ten sposób środków finansowych umożliwiających Spółce udzielenie pożyczek.

W celu pozyskania środków pieniężnych, Spółka nie wyklucza także m.in. emisji obligacji, czy też pozyskania środków od innych podmiotów posiadających nadwyżki finansowe i zainteresowanych ich zainwestowaniem.

Spółka będzie zarządzała udzielonymi pożyczkami poprzez m.in. ustalanie ewentualnych zmian w warunkach udzielonego finansowania oraz monitorowanie należnych spłat pożyczki i ewentualne wszczynanie działań upominawczych.

Udzielone przez Spółkę pożyczki będą oprocentowane. W związku z udzieleniem pożyczek Spółce będą zatem należne od pożyczkobiorców odsetki stanowiące dla Spółki zysk z prowadzonej działalności gospodarczej.

Spółka jest nowo powołanym podmiotem, w związku z tym, początkowo działalność pożyczkowa Spółki może mieć charakter ograniczony i ograniczać się do udzielenia jednej, dwóch pożyczek na rzecz podmiotów zainteresowanych uzyskaniem finansowania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie oznaczone we wniosku numerem 1:

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, udzielenie przez Wnioskodawcę pożyczki będzie usługą udzielenia pożyczki, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, korzystającą ze zwolnienia z podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy udzielenie przez Spółkę pożyczki na warunkach przedstawionych w opisie stanu przyszłego będzie usługą udzielania pożyczek, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT i w związku z tym, czynność ta będzie korzystać ze zwolnienia z podatku VAT. Już pierwsza udzielona przez Spółkę pożyczka, jako pożyczka udzielona w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, ale będzie z tego podatku zwolniona na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy.

Na podstawie powyższych przepisów należy uznać, że każde świadczenie dokonywane odpłatnie, o ile nie stanowi ono dostawy towarów, jest świadczeniem usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.)"przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości".

Pożyczka jest więc świadczeniem polegającym na udzieleniu innemu podmiotowi finansowania poprzez przeniesienie na jego własność określonej ilości pieniędzy z obowiązkiem ich zwrotu w ustalonych terminach. Jeżeli takie świadczenie następuje odpłatnie np. za wynagrodzeniem w postaci odsetek, to powinno ono stanowić świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Udzielenie przez Spółkę pożyczki ze środków pozyskanych w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego i ewentualną sprzedażą aktywów otrzymanych na objęcie udziałów w podwyższonym przez Spółkę kapitale zakładowym, będzie stanowić czynność wykonywaną w celach zarobkowych. Spółka udzieli bowiem pożyczki w zamian za wynagrodzenie w formie odsetek i ewentualnie innych należności (np. prowizji z tytułu zawarcia umowy).

Podatnikami VAT, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, są "osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności".

Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT "działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych."

Uwzględniając powyższe, należy uznać, że Spółka będzie podatnikiem VAT świadczącym usługi polegające na udzielaniu finansowania innym podmiotom ze środków pieniężnych pozyskanych dzięki podwyższeniu kapitału zakładowego Spółki i wniesieniu wkładów na pokrycie udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym. Niezależnie od częstotliwości udzielania pożyczek przez Spółkę, udzielenie pożyczki będzie elementem działalności prowadzonej przez Spółkę. Spółka będzie bowiem podejmowała działania mające na celu pozyskanie przez Spółkę środków pieniężnych umożliwiających Spółce udzielanie pożyczek pieniężnych (podwyższenie kapitału, sprzedaż aktywów otrzymanych na pokrycie udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym, być może emisja obligacji, czy pozyskanie finansowania od innych podmiotów), oraz będzie prowadziła działalność polegającą na obsłudze udzielonych pożyczek i pożyczkobiorców. W konsekwencji, każdorazowe udzielenie pożyczki przez Spółkę będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT jako czynność wykonywana przez Spółkę w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT "zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę".

Przepis ten przewiduje zatem zwolnienie z podatku VAT dla usług udzielania pożyczek oraz czynności zarządzania takimi pożyczkami. W związku z tym, w ocenie Wnioskodawcy, udzielenie przez Spółkę pożyczki jak i jej późniejsza obsługa (zarządzanie), powinny korzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Spółka wskazuje, że przedstawione przez Spółkę stanowisko jest potwierdzane także w interpretacjach indywidualnych wydawanych w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektorów Izb Skarbowych.

Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 29 lipca 2013 r. (sygn. IPTPP2/443-368/13-4/JS) uznał, że "udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

W tym miejscu wskazać należy, iż na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Stosownie jednak do art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., stawka podatku, o której mowa w art. 11 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, że udzielenie przez Wnioskodawcę oprocentowanej pożyczki stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi jednak na fakt, iż powyższe usługi mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, to korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług".

Podobnie uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 12 sierpnia 2013 r. (sygn. ILPP2/443-456/13-2/SJ), w której uznał, że "udzielanie przez Spółkę oprocentowanych pożyczek należy uznać za wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, w konsekwencji czego przyszłe udzielanie pożyczek uznać należy za świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Udzielenie pożyczki przez podatnika podatku VAT będzie czynnością mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług, przy czym korzystać będzie ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług."

Podobne stanowisko, zgodnie z którym udzielanie pożyczek podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, lecz stanowi usługę korzystającą ze zwolnienia z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zajął także Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie m.in. w interpretacjach indywidualnych z 23 lipca 2013 r. (sygn. IPPP2/443-560/13-2/BH) oraz z 2 lipca 2013 r. (sygn. IPPP3/443-543/13-2/MK).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w części dotyczącej zwolnienia z podatku świadczonych usług udzielania pożyczek jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz art. 8 ww. ustawy. I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka jest podmiotem posiadającym siedzibę na terytorium Polski. W zakresie działalności gospodarczej Spółki znajduje się m.in. finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKWiU Sekcja K, Dział 64). W związku z tym, Spółka zamierza udzielać oprocentowanych pożyczek osobom fizycznym oraz podmiotom z grupy kapitałowej, do której Spółka należy.

We własnym stanowisku w sprawie Spółka wskazuje, że Spółka udzieli pożyczki w zamian za wynagrodzenie w formie odsetek i ewentualnie innych należności (np. prowizji z tytułu zawarcia umowy).

Istota umowy pożyczki zawarta została w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (np. odsetki, prowizje z tytułu zawarcia umowy), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki oraz prowizje z tytułu zawarcia umowy otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

W tym miejscu wskazać należy, że na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Stosownie jednak do art. 146a pkt 1 tej ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, wskazać należy, że udzielenie przez Wnioskodawcę oprocentowanej pożyczki stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Z uwagi na fakt, że usługa ta mieści się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT jako wymieniona wprost w tym przepisie - prowizje z tytułu zawarcia umowy oraz odsetki naliczane przez okres, w którym pożyczkobiorca będzie korzystał z pożyczonego kapitału, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W związku z tym, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług, w części dotyczącej zadanego we wniosku pytania nr 1, tj. zwolnienia z podatku świadczonych usług udzielania pożyczek, w zakresie pytania nr 2, tj. ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego zostanie wydana odrębna interpretacja.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.