IPPP1/443-521/13-3/JL

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 22 maja 2013 r. (data wpływu 31 maja 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania kary umownej - jest prawidłowe.

W dniu 31 maja 2013 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania kary umownej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

A (dalej: "A" lub. "Spółka") jest największą w Polsce firmą działającą w branży parkingowej. Podstawowym przedmiotem działalności A jest zarządzanie parkingami. Przedmiotowe parkingi znajdują się najczęściej w sąsiedztwie szpitali, biurowców, hoteli, lotnisk, czy centrów handlowych, a klientami Spółki są użytkownicy tych obiektów. Spółka wykonuje swoją działalność w ten sposób, iż za postój samochodu na zarządzanych parkingach pobiera określoną opłatę, której wysokość jest uzależniona od ilości godzin, podczas których klient ("Korzystający") korzysta z parkingu zarządzanego przez Spółkę. Korzystanie z parkingu odbywa się na podstawie Regulaminu Parkingu ("Regulamin"). Zgodnie z brzmieniem Regulaminu, wjeżdżając na teren parkingu, Korzystający zawiera z A umowę najmu miejsca parkingowego. Umowa najmu zostaje zawarta w momencie zaparkowania pojazdu na terenie parkingu i skończy się z momentem jego wyjazdu z terenu parkingu. W związku z zawarciem umowy najmu miejsca parkingowego, na Korzystającym ciąży obowiązek uiszczenia tzw. Opłaty Parkometrowej ("Opłata") odpowiednio do planowanego czasu postoju pojazdu na parkingu, według wskazań wynikających z informacji umieszczonej na parkometrze. Dowodem uiszczenia Opłaty jest bilet parkingowy ("Bilet"), wydawany przez parkometr po uiszczeniu Opłaty. Korzystający jest zobowiązany do umieszczenia go pod przednią szybą pojazdu, w miejscu dobrze widocznym z zewnątrz pojazdu, w sposób umożliwiający odczytanie treści Biletu, w tym wysokości Opłaty i opłaconego czasu postoju. W przypadku braku ekspozycji Biletu pod przednią szybą pojazdu lub naruszenia pozostałych postanowień Regulaminu, zgodnie z jego brzmieniem, A jest uprawniona do obciążenia Korzystającego karą umowną ("Kara Umowna"), o charakterze sankcyjnym. Kara Umowna nie jest dodatkowym wynagrodzeniem za świadczenie przez Spółkę usług, ani zapłatą za żadne czynności wykonywane przez Spółkę - Kara Umowna penalizuje łamanie Regulaminu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy uiszczana przez Korzystających Kara Umowna za działania niezgodne z Regulaminem podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ("VAT")... (Dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego).

Zdaniem Wnioskodawcy, Kara Umowna uiszczana przez Korzystających za działania niezgodne z Regulaminem nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Spółka stoi na stanowisku, że Kara Umowna uiszczana przez Korzystających za działania niezgodne z Regulaminem nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów dla celów Ustawy o VAT rozumiane jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT). Natomiast pod pojęciem usługi w świetle art. 8 ust. 1 ustawy o VAT należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

Spółka podkreśla, iż w przedstawionym stanie faktycznym, nie będzie dochodziło do dostaw towarów. Toteż, biorąc pod uwagę wyżej wymienioną ustawową definicję usług, należy ocenić, czy naliczanie przez Spółkę Kar Umownych nie stanowi świadczenia usług dla potrzeb podatku VAT.

W tym kontekście, Spółka jednak wskazuje, iż zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem organów podatkowych (przykładowo: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25 marca 2009 r., sygn. ILPP1/443-34/09-2/BD, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 28 grudnia 2007 r., sygn. ITPPI/443-510B/07/MN), aby dana czynność mogła być uznana za świadczenie usług, łącznie spełnione zostać muszą następujące warunki:

* obowiązek określonego świadczenia musi wynikać z wyraźnego stosunku zobowiązaniowego łączącego strony,

* konieczne jest występowanie świadczenia wzajemnego (odpłatność),

* musi istnieć konkretny podmiot będący bezpośrednim beneficjentem (konsumentem) tego zobowiązania.

Zatem, aby dana czynność była traktowana jako usługa i podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy tą czynnością, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

O konieczności ekwiwalentności świadczenia i wynagrodzenia jako elementu konstytutywnego świadczenia usługi wypowiadał się również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ("TSUE") w wyroku z dnia 3 marca 1994 r. (sygn. akt C-16/93). W powołanym wyroku TSUE stwierdził, że świadczenie usług realizowane jest za wynagrodzeniem w rozumieniu artykułu 2 (1) VI Dyrektywy (obecnie Dyrektywy 2006/112/WE) i stąd podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą w ramach, którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy. Zbieżny z powyższą argumentacją jest również wyrok TSUE z dnia 29 lutego 1996 r. w sprawie C-215/94 między Jurgen Mohr a Finanszamt Bad Segeberg, dotyczącej właśnie możliwości traktowania jako świadczenie usług dla celów podatku VAT, naliczanych kar umownych. Trybunał jednoznacznie stwierdził w tym wyroku, że w związku z brakiem świadczenia (korzyści), pozwalającego uznać za konsumentów usługi podmioty wypłacające kary umowne, zobowiązanie dające podstawę do wypłaty kary nie stanowi usługi w rozumieniu ówczesnej VI Dyrektywy.

Biorąc pod uwagę powyższe, A twierdzi, iż w przedstawionym stanie faktycznym nie zostaje spełniony warunek ekwiwalentności świadczenia wzajemnego. Korzystający wypłacają na rzecz Spółki Kary Umowne, ale nie otrzymują w zamian żadnego świadczenia ze strony A. Kara Umowna jest zadośćuczynieniem za nieprzestrzeganie przepisów Regulaminu i w efekcie nie stanowi wynagrodzenia za żadną usługę A. Nie zostaje zatem w przypadku naliczenia kary umownej, spełniony wymóg symetrii między wykonywanym świadczeniem a otrzymywanym wynagrodzeniem za nie, który jest elementem koniecznym świadczenia usług, ponieważ z jednej strony nie występuje żadne świadczenie Spółki, a z drugiej nie dochodzi do wypłaty wynagrodzenia. W związku z tym czynność ta nie jest usługą na gruncie ustawy o VAT i w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Dodatkowo, Spółka pragnie nadmienić, iż w polskim prawie możliwość nałożenia na kontrahenta kary umownej wynika z przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, dalej."k.c."). Zgodnie z art. 483 ust. 1 Kodeksu cywilnego, strony mogą zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Takie zastrzeżenie wprowadziła również Spółka w Regulaminie, który jest pewną formą umowy z Korzystającymi, dotyczącą zasad korzystania przez nich z miejsc parkingowych, zarządzanych przez A.

W tym kontekście, w sprawie opodatkowania podatkiem VAT kar umownych w rozumieniu kodeksu cywilnego wypowiedział się również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (WSA") w wyroku z dnia 1 kwietnia 2008 r., sygn. akt: III SA/Wa 2166/07. WSA stwierdził, iż kary umowne w rozumieniu art. 483 ust. 1 k.c., jako że nie będą bezpośrednio wiązać się z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego do ich zapłaty, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT.

W związku z powyższym, zdaniem A, Kary Umowne uiszczane przez Korzystających, jako mające charakter kar umownych na gruncie k.c. (intencją ich wprowadzenia jest zdyscyplinowanie Korzystających do przestrzegania zapisów Regulaminu) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stanowisko Spółki, iż Kara Umowna nie jest świadczeniem podlegającym VAT znajduje potwierdzenie także w licznych interpretacjach organów podatkowych:

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 3 lutego 2012 r. sygn. akt: ILPP2/443-1563/11-3/EN,

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 29 czerwca 2011 r. sygn. akt: ILPP2/443-597/11-4/EN,

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 stycznia 2011 r. sygn. akt: lPPP1-443-1101/10-2/JL,

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, z dnia 26 marca 2009 r., sygn. ILPP1/443-36/09-2/BP,

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, z dnia 25 marca 2009 r., sygn. ILPP1/443-35/09-2/BD.

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, z dnia 3 kwietnia 2008 r., sygn. IP-PP2-443-208/08-6/PW.

Reasumując, stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie nałożenie obowiązku zapłaty Kary Umownej stanowi rekompensatę finansową dla Spółki za nieprzestrzeganie Regulaminu i nie wiąże się ze spełnieniem świadczenia wzajemnego przez Spółkę. Zatem, nakładane przez A Kary Umowne pełniące funkcję sankcyjną, nie mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT i tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.