IPPP1-443-5/11-2/AS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2010 r. (data wpływu 3 stycznia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nieodpłatnych szkoleń na rzecz klientów - jest prawidłowe.

W dniu 3 stycznia 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nieodpłatnych szkoleń na rzecz klientów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej posiada sieć sklepów sprzedaży hurtowej. Wnioskodawca prowadzi szereg działań mających na celu wsparcie mikro - oraz małych przedsiębiorców stanowiących podstawową grupę klientów nabywających towary od Wnioskodawcy, aby mogli oni skutecznie konkurować z innymi podmiotami. W przypadku spadku rentowności lub likwidacji działalności przez mikro-i małych przedsiębiorców, automatycznemu ograniczeniu uległaby także wysokość obrotów Wnioskodawcy. Wnioskodawca jest, zatem żywotnie zainteresowany zwiększeniem potencjału biznesowego swoich klientów, którzy generują znaczny wolumen obrotów Wnioskodawcy podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wnioskodawca, chcąc uatrakcyjnić swoją ofertę zaoferował mikro-i małym przedsiębiorcom (dalej: "Klienci"), możliwość udziału w szkoleniach m.in. z zakresu zarządzania jakością marketingu oraz innowacyjnych rozwiązań biznesowych. Celem tego przedsięwzięcia jest nawiązanie lub zacieśnienie współpracy pomiędzy Wnioskodawcą a Klientami oraz zwiększenie potencjału biznesowego Klientów, a w konsekwencji zwiększenie obrotów Wnioskodawcy.

Wnioskodawca, za pośrednictwem ankiet oraz bezpośredniego wywiadu przeprowadzonego w halach Wnioskodawcy ustalił, iż zdecydowana większość badanych Klientów wyraziła potrzebę poszerzenia swojej wiedzy. Ponad połowa mikro-i małych przedsiębiorców uważa, iż nie posiada dostatecznej wiedzy z zakresu zarządzania jakością marketingu oraz innowacyjnych rozwiązań biznesowych, która umożliwiłaby im w pełni skuteczne konkurowanie i walkę o klienta na rynku. Pomimo tego większość ankietowanych jako główną barierę uniemożliwiającą im nabywanie umiejętności wskazuje brak odpowiednich wolnych środków finansowych, które mogłyby być przeznaczone na podnoszenie kwalifikacji.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca zaoferował swoim Klientom możliwość poszerzenia ich wiedzy w zakresie niezbędnym do utrzymania się na rynku oraz podjęcie skutecznej konkurencji, także z większymi przedsiębiorcami.

W odniesieniu do części szkoleń, Wnioskodawca wystąpił o udzielenie przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (dalej PARP) dotacji finansowanych ze środków Unii Europejskiej. PARP pozytywnie rozpatrzyła wniosek Wnioskodawcy i przyznała w związku z organizacją szkoleń objętych wnioskiem dotację.

Kwota dotacji wyliczona (została) w oparciu o skalkulowane koszty związane z organizacją szkoleń przez Wnioskodawcę i wynosi określony w umowie z PARP pewien procent powyższych kosztów. Jednocześnie Wnioskodawca nie pobiera od Klientów żadnego dodatkowego wynagrodzenia za uczestnictwo w szkoleniu. Klienci w ramach szkoleń zobligowani są jedynie do wniesienia tzw. wkładu własnego w postaci dziennego wynagrodzenia uczestnika szkolenia, jakie on otrzymuje, pomimo nieobecności w pracy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy organizowane przez Wnioskodawcę nieodpłatne szkolenia na rzecz Klientów nie stanowią usług, w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT.

W opinii Wnioskodawcy kwota dotacji otrzymana od PARP nie stanowi dotacji w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy VAT, zgodnie z którym podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Otrzymana bowiem dotacja od PARP nie ma wpływu na cenę szkolenia, gdyż w umowie z PARP określony został koszt szkolenia, a nie jego cena. Zgodnie bowiem z przedstawionym stanem faktycznym udział klientów w szkoleniu jest nieodpłatny, zaś sama dotacja jest kalkulowana jedynie w oparciu o skalkulowane przez Wnioskodawcę koszty organizacji szkoleń. Innymi słowy otrzymana od PARP dotacja ma na celu zrefundowanie kosztów związanych z zorganizowaniem przez Wnioskodawcę nieodpłatnych szkoleń dla klientów.

W tym miejscu należy wskazać, iż analogiczny pogląd został wyrażony w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 23 listopada 2009 r., (ITPP2/443-704/09/RS), w której stwierdzono, iż "pozyskana dotacja nie ma związku ze sprzedażą, gdyż wbrew twierdzeniom Pana a nie jest przyznawana jako dopłata do ceny usługi, z uwagi na fakt, że usługi te są świadczone nieodpłatnie, a więc cena tych usług nie została określona, a otrzymana dotacja przeznaczona jest na pokrycie poniesionych kosztów w ramach realizowanego projektu. Oznacza to, że w opisanej sytuacji wystąpi dotacja o charakterze zakupowym, a nie dotacja mająca na celu sfinansowanie ceny sprzedaży. Ponadto między stronami umowy o dofinansowanie projektu nie dochodzi do sprzedaży i kupna usług. Odbiorcą usług świadczonych przez Pana nie jest Wojewódzki Urząd Pracy, ani inny konkretny beneficjent który dokonywałby płatności. Wobec powyższego nie dochodzi do jakiejkolwiek sprzedaży z Pana strony, a więc do odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem otrzymanego wynagrodzenia (dotacji) w ramach przedmiotowego projektu nie należy uwzględniać w deklaracji VAT-7".

Konkludując należy stwierdzić, iż organizowanie szkoleń, w związku z którymi Wnioskodawca otrzymuje dotacje ze środków wspólnotowych, nie stanowi odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, a Wnioskodawca nie powinien wykazywać kwot dotacji w deklaracji VAT-7.

W ocenie Wnioskodawcy organizowane przez niego szkolenia na rzecz Klientów nie stanowią również odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT. Zgodnie bowiem z tym przepisem za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów wykonywane na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami w całości lub w części.

Zgodnie bowiem z przedstawionym powyżej stanem faktycznym podstawowym celem organizowania przedmiotowych szkoleń przez Wnioskodawcę jest zwiększenie potencjału biznesowego swoich klientów, umożliwienie poszerzenia wiedzy i umiejętności Klientów w zakresie niezbędnym do utrzymania się na rynku oraz podjęcie skutecznej konkurencji, także z większymi przedsiębiorcami.

Dzięki powyższym szkoleniom Klienci zwiększają swoje szanse na utrzymanie się na rynku i skuteczną konkurencję z innymi podmiotami, co w efekcie doprowadzi do zwiększenia obrotów Wnioskodawcy.

Dodatkowo umożliwienie udziału Klientom w przedmiotowych szkoleniach uatrakcyjnia ofertę współpracy Wnioskodawcy z Klientami, przez co Wnioskodawca staje się atrakcyjnym partnerem handlowym dla Klientów, co jest niezwykle istotne ze względu na znaczną konkurencję w segmencie rynku, w którym działa Wnioskodawca.

Aby związać Klientów ze sobą oraz pozyskać nowych Klientów zakres współpracy oferowany przez Wnioskodawcę musi być atrakcyjniejszy dla Klientów, niż ten, który oferują konkurenci Wnioskodawcy.

W obecnej sytuacji rynkowej samo konkurowanie ceną jest niewystarczające i tym samym Wnioskodawca stale musi uatrakcyjniać swoją ofertę współpracy z klientami oraz reagować na oczekiwania klientów i wychodzić im naprzeciw.

Mając zatem powyższe na uwadze w opinii Wnioskodawcy, należy uznać, iż organizowane przez Wnioskodawcę nieodpłatne szkolenia dla klientów są związane z prowadzonym przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwem i przyczyniają się do zwiększenia obrotów Wnioskodawcy. W konsekwencji zatem przedmiotowe szkolenia nie stanowią odpłatnego świadczenia usług również w rozumieniu art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT.

Mając zatem powyższe na uwadze zdaniem Wnioskodawcy organizowane przez niego szkolenia nie stanowią usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się - zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy - każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenia usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub części, traktuje się jako odpłatne świadczenie usług.

Z treści powołanych przepisów wynika, iż aby uznać dane świadczenie za opodatkowane podatkiem VAT musi ono być odpłatne w myśl art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1, bądź też nieodpłatne, ale spełniające warunki wynikające z art. 8 ust. 2.

W pierwszej kolejności rozważyć zatem należy, czy świadczone przez Wnioskodawcę szkolenia można uznać za odpłatne. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Należy podkreślić, iż czynność może być odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie ustawy o VAT nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane "po kosztach" ich świadczenia, bądź poniżej kosztów są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

W świetle art. 29 ust. 1 ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy w przypadku, gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze.

Cytowany powyżej przepis art. 29 ust. 1 ustawy o VAT stanowi odzwierciedlenie art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1) z treści którego wynika, iż w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Dla określenia, czy dane dotacje są, czy też nie są opodatkowane istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, iż w sytuacji gdy podatnik, w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotację, subwencję), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, tego rodzaju dofinansowanie stanowi obok ceny, uzupełniający ją element podstawy opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia. Kryterium uznania dotacji za zwiększającą obrót stanowi zatem stwierdzenie, iż dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią obrotu w rozumieniu przepisu art. 29 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, czyli nie zwiększają podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne - na pokrycie kosztów działalności (czy też kosztów realizacji konkretnego zadania) nie podlega opodatkowaniu.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca, chcąc uatrakcyjnić swoją ofertę zaoferował swoim klientom możliwość udziału w szkoleniach m.in. z zakresu zarządzania jakością, marketingu oraz innowacyjnych rozwiązań biznesowych. W odniesieniu do części szkoleń, Wnioskodawca otrzymał dotację finansowaną ze środków Unii Europejskiej. Kwota dotacji została wyliczona w oparciu o skalkulowane koszty związane z organizacją szkoleń i wynosi określony w umowie z PARP procent kosztów.

Jak wskazał Wnioskodawca, przyznana dotacja przeznaczona będzie na pokrycie kosztów służących realizacji projektu. Klienci w ramach szkoleń zobligowani są do wniesienia tzw. wkładu własnego w postaci dziennego wynagrodzenia uczestnika szkolenia, jakie on otrzymuje, pomimo nieobecności w pracy. Uczestnicy szkoleń nie będą wnosili żadnych opłat, będą z nich korzystać całkowicie nieodpłatnie, tym samym przyznane środki nie będą stanowiły dopłaty do ceny świadczonych usług.

Pozyskana dotacja (ze środków unijnych) nie będzie miała bezpośredniego związku ze sprzedażą, nie będzie przyznawana jako dopłata do ceny usługi, a przeznaczona będzie na pokrycie poniesionych kosztów w ramach realizowanego projektu. Oznacza to, że dotacja ma charakter zakupowy, a nie ma na celu sfinansowanego otrzymaną dotacją wynagrodzenia za świadczone usługi w rozumieniu ustawy o VAT.

Tym samym dotacja ze środków unijnych, czyli otrzymany zwrot poniesionych kosztów, nie będzie stanowiła obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy i nie będzie stanowiła czynności opodatkowanej VAT w myśl art. 5 ust. 1 ustawy.

W odniesieniu do dofinansowania wkładu własnego w postaci wynagrodzeń, należy zauważyć, iż wkłady własne przedsiębiorców wnoszone w formie wynagrodzeń wypłacanych na rzecz pracowników za czas uczestnictwa w szkoleniu, nie stanowią zapłaty za usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz beneficjentów. Wynagrodzenie to obligatoryjne świadczenie należne pracownikowi od pracodawcy.

W świetle powyższego wkłady własne przedsiębiorców wnoszone w formie wynagrodzeń na rzecz pracowników - uczestników szkoleń nie stanowią zapłaty (wynagrodzenia) za usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz beneficjentów, tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Reasumując należy stwierdzić, iż dotacje oraz wkłady własne w postaci dziennego wynagrodzenia uczestnika szkolenia nie są zapłatą za świadczone usługi. Tym samym organizowanych szkoleń na rzecz Klientów nie można uznać za odpłatne, zatem nie stanowią usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Aby natomiast nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, muszą być spełnione łącznie dwa warunki, a mianowicie:

* brak związku świadczonych usług z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem,

* istnienie prawa podatnika do odliczenia w całości lub w części podatku naliczonego związanego ze świadczonymi usługami.

Za usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niespełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, iż podstawową grupę klientów Wnioskodawcy stanowią mikro-oraz małe przedsiębiorstwa. W przypadku spadku rentowności lub likwidacji działalności przez mikro i małych przedsiębiorców, automatycznemu ograniczeniu ulega wysokość obrotów Wnioskodawcy. W związku z tym, Wnioskodawca jest zainteresowany zwiększeniem potencjału biznesowego swoich klientów i prowadzi szereg działań mających na celu wsparcie mikro-i małych przedsiębiorców, m.in. prowadzi szkolenia z zakresu zarządzania jakością, marketingu oraz innowacyjnych rozwiązań biznesowych. Wnioskodawca podkreśla, iż w obecnej sytuacji rynkowej, samo konkurowanie ceną jest niewystarczające i trzeba stale uatrakcyjniać swoją ofertę współpracy z klientami oraz reagować na ich oczekiwania.

Celem tego przedsięwzięcia jest nawiązanie lub zacieśnienie współpracy pomiędzy Wnioskodawcą a klientami oraz zwiększenie potencjału biznesowego klientów, a w konsekwencji zwiększenie obrotów Wnioskodawcy.

Z powyższego wynika, iż przeprowadzane szkolenia wiążą się z całokształtem funkcjonowania firmy Wnioskodawcy i mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przychodami.

Biorąc pod uwagę fakt, iż nieodpłatne szkolenia będą się odbywały w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, brak jest podstaw do traktowania nieodpłatnego świadczenia usług jako odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy. Tym samym czynność ta jako nieodpłatne świadczenie usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT

Wobec powyższego należy stwierdzić, że nieodpłatne szkolenia, organizowane przez Wnioskodawcę na rzecz klientów nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż nie ma w tym przypadku zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy - nieodpłatne świadczenie usług odbywa się w związku z prowadzoną działalnością.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.