IPPP1-443-499/09-2/BS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 21 maja 2009 r. (data wpływu 22 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych w ramach umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 22 maja 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych w ramach umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka z o.o. podpisała z mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bankiem wspólnie z innymi mającymi siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spółkami z grupy kapitałowej Spółki Akcyjnej umowę dotyczącą zarządzania płynnością finansową powiązanych kapitałowo (w rozumieniu art. 11 ust. 5a u.p.d.o.p.) podmiotów (tzw. usługa cash poolingu / struktura cash poolingu). Celem świadczonej przez Bank usługi cash poolingu jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z grupy kapitałowej poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej podmiotów uczestniczących w strukturze.

Struktura cash poolingu oparta jest o mechanizm prawny, zdefiniowany w prawie cywilnym jako subrogacja, czyli wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu (art. 518 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Usługa świadczona jest przez Bank na rzecz grupy wspomnianych wyżej podmiotów powiązanych (w tym Spółki), którzy posiadają w Banku bieżące rachunki bankowe z udostępnionym limitem zadłużenia, przy czym suma tych limitów nie może przekroczyć łącznego limitu zadłużenia określonego dla wszystkich Uczestników i sumy sald dodatnich występujących na rachunkach bankowych poszczególnych Uczestników. Spółka Akcyjna pełni funkcję agenta struktury. Rozliczenia w strukturze odbywają się poprzez przeznaczony wyłącznie do tego celu rachunek prowadzony przez Bank na rzecz Agenta, będący subrachunkiem rachunku bieżącego Agenta.

Struktura cash poolingu opiera się na bilansowaniu (tj. zerowaniu) sald na prowadzonych przez Bank rachunkach bankowych Uczestników z wykorzystaniem Rachunku Pomocniczego Agenta. Bilansowaniu nie podlega saldo występujące na Rachunku Głównym Agenta. Bilansowanie sald na rachunkach bankowych Uczestników dokonywane jest na koniec każdego dnia roboczego. Subrogacja dokonywana jest wyłącznie na linii Agent - Uczestnik, Uczestnik - Agent, w tym sensie, że Agent wstępuje w prawa Banku z tytułu wierzytelności Banku wobec Uczestnika, albo Uczestnik wstępuje w prawa Banku z tytułu wierzytelności Banku wobec Agenta.

Zgodnie z założeniami struktury, na początku każdego kolejnego dnia roboczego, w ramach struktury odbywają się automatyczne transfery zwrotne. Podstawą dokonywanych automatycznych transferów zwrotnych jest subrogacja.

Wraz z wstąpieniem w prawa Banku i nabyciem wierzytelności, poszczególni Uczestnicy (w tym Spółka i Agent) nabywają również prawo do odsetek naliczanych od wartości nominalnej nabytych wierzytelności. Odsetki te ustalane są na poziomie rynkowym, korzystniejszym jednak niż poziom odsetek, jaki dany Uczestnik uzyskałby na podstawie samodzielnie zawartej dwustronnej umowy z Bankiem. Odsetki naliczane są na bazie dziennej, natomiast ich płatność przez/do poszczególnych Uczestników dokonywana jest jednorazowo w okresie rozliczeniowym (np. miesięcznym). Wysokość odsetek należnych poszczególnym Uczestnikom kalkulowana jest przez Bank. Jednocześnie Bank, na bazie dziennej, nalicza odsetki debetowe/kredytowe od salda występującego na Rachunku Głównym Agenta. Na koniec okresu rozliczeniowego, Bank uznaje Rachunek Główny Agenta kwotą należnych odsetek lub odpowiednio obciąża Rachunek Główny Agenta kwotą odsetek należnych Bankowi.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy z tytułu uczestnictwa w opisanym wyżej mechanizmie świadczonej przez Bank usługi cash poolingu Spółka jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 29 ust. 1 UPTU podstawą opodatkowania podatkiem od towarów usług (VAT) co do zasady jest obrót, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Podatnikami podatku VAT, o których mowa w art. 15 UPTU, są więc (również - co do zasady) podmioty dokonujące sprzedaży w rozumieniu art. 2 pkt 22 UPTU, czyli dokonujące odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju, eksportu towarów bądź wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Inne przypadki bycia podatnikiem podatku VAT zostały enumeratywnie wymienione w UPTU (art. 17 oraz art. 5 ust. 1 pkt 3 i 4).

Biorąc pod uwagę opisaną powyżej strukturę cash poolingu, należy stwierdzić, iż w przedmiotowym stanie faktycznym sprzedawcą (usługodawca) jest Bank, który wykonuje wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi bankowej, jaką jest usługa cash poolingu. Z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi Bank otrzymuje wynagrodzenie. Zatem to Bank jest w tym przypadku podatnikiem podatku od towarów i usług. Natomiast czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie Umowy, umożliwiające Bankowi dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash poolingu, nie stanowią odrębnego świadczenia usług przez Spółkę, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową Spółka nie dokonuje też rzecz jasna dostawy (w tym dostawy wewnątrzwspólnotowej) ani eksportu towarów, nie zachodzi też żaden z przypadków wymienionych w art. 17 UPTU.

Biorąc powyższe pod uwagę, Spółka stoi na stanowisku, iż nie jest ona (podobnie jak pozostali Uczestnicy) podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu uczestnictwa w opisanym wyżej mechanizmie świadczonej przez Bank usługi cash poolingu (jedynym podatnikiem jest Bank).

Spółka nadmienia, iż identyczne stanowisko w sprawie opisanej wyżej Umowy zajął w wydanej w imieniu Ministra Finansów indywidualnej interpretacji prawa podatkowego Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie - nr IPPP1/443-1463/08-4/GD z dnia 24 października 2008 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem, podlegają:

Przez dostawę towarów - stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 cyt. ustawy - należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast świadczenie usług, to w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i ust. 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, iż Spółka podpisała z mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Bankiem wspólnie z innymi mającymi siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spółkami z grupy kapitałowej Spółki Akcyjnej. Umowę dotyczącą zarządzania płynnością finansową powiązanych kapitałowo (w rozumieniu art. 11 ust. 5a u.p.d.o.p.) podmiotów (tzw. usługa cash poolingu / struktura cash poolingu). Celem świadczonej przez Bank usługi cash poolingu jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z grupy kapitałowej poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej podmiotów uczestniczących w strukturze.

Uczestnicy posiadają w Banku bieżące rachunki bankowe z udostępnionym limitem zadłużenia, przy czym suma tych limitów nie może przekroczyć łącznego limitu zadłużenia określonego dla wszystkich Uczestników i sumy sald dodatnich występujących na rachunkach bankowych poszczególnych Uczestników. Spółka Akcyjna pełni funkcję agenta struktury. Rozliczenia w strukturze odbywają się poprzez przeznaczony wyłącznie do tego celu rachunek prowadzony przez Bank na rzecz Agenta (Rachunek Pomocniczy Agenta), będący subrachunkiem rachunku bieżącego Agenta (Rachunek Główny Agenta).

Struktura cash poolingu opiera się na bilansowaniu (tj. zerowaniu) sald na prowadzonych przez Bank rachunkach bankowych Uczestników z wykorzystaniem Rachunku Pomocniczego Agenta. Bilansowaniu nie podlega saldo występujące na Rachunku Głównym Agenta. Bilansowanie sald na rachunkach bankowych Uczestników dokonywane jest na koniec każdego dnia roboczego. Subrogacja dokonywana jest wyłącznie na linii Agent - Uczestnik, Uczestnik - Agent, w tym sensie, że Agent wstępuje w prawa Banku z tytułu wierzytelności Banku wobec Uczestnika, albo Uczestnik wstępuje w prawa Banku z tytułu wierzytelności Banku wobec Agenta.

Zgodnie z założeniami struktury, na początku każdego kolejnego dnia roboczego, w ramach struktury odbywają się automatyczne transfery zwrotne. Podstawą dokonywanych automatycznych transferów zwrotnych jest subrogacja.

Wraz z wstąpieniem w prawa Banku i nabyciem wierzytelności, poszczególni Uczestnicy (w tym Spółka i Agent) nabywają również prawo do odsetek naliczanych od wartości nominalnej nabytych wierzytelności. Z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi Bank otrzymuje wynagrodzenie.

Biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne umowy cash poolingu należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie w roli usługodawcy będzie występował Bank, który wykonywał będzie wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi bankowej, jaką jest cash pooling i z tytułu wykonywania tej usługi będzie otrzymywał wynagrodzenie.

Natomiast czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie umowy, umożliwiające Bankowi dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash poolingu nie stanowią odrębnego świadczenia przez Spółkę usług, w rozumieniu art. 8 cyt. ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że podmiotem, u którego wystąpi obrót z tytułu wykonania usługi cash poolingu, jest Bank, a nie Spółka. A zatem w odniesieniu do usługi casch poolingu podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT będzie Bank.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Ponadto zauważyć należy, iż przedmiotowa interpretacja nie rozstrzyga kwestii będących przedmiotem zapytania dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych. W kwestii udzielenia pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych wydane zostaną osobne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów praw podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.