IPPP1/443-468/13-2/JL

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 13 maja 2013 r. (data wpływu 17 maja 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości stosowania 8% stawki podatku dla świadczonych usług - jest prawidłowe.

W dniu 17 maja 2013 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości stosowania 8% stawki podatku dla świadczonych usług.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w zakresie tłumaczeń utworów literackich z języka angielskiego na język polski. W ewidencji działalności gospodarczej jako przedmiot działalności gospodarczej Wnioskodawczyni została wskazana "Działalność związana z wystawianiem przedstawień artystycznych" (nr PKD 90.01.Z) oraz "Artystyczna i literacka działalność twórcza" (nr PKD 90.03.Z). Działalność ta wykonywana jest w Polsce. Głównymi odbiorcami usług świadczonych przez Wnioskodawczynię są mające siedzibę w Polsce teatry, które wykorzystują przy produkcji spektakli przekłady utworów literackich na język polski autorstwa Wnioskodawczyni. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawczyni aktywnie poszukuje nabywców świadczonych przez nią usług. Wnioskodawczyni oferuje tłumaczenie tekstów literackich na zlecenie. Wówczas teatr wskazuje Wnioskodawczyni utwór literacki, który należy przetłumaczyć. Wnioskodawczyni również poszukuje tekstów literackich, które mogłyby, jej zdaniem, zainteresować potencjalnych nabywców. W takiej sytuacji dokonuje przekładu określonego utworu literackiego na język polski, a następnie poszukuje nabywcy, który chciałby wykorzystać utwór przy produkcji spektaklu teatralnego. Przedstawienie potencjalnym odbiorcom gotowego przekładu zwiększa atrakcyjność oferowanych przez Wnioskodawczynię usług. Niemniej jednak ponosi istotne ryzyko gospodarcze, gdyż może nie przekonać żadnego teatru do wykorzystania danego przekładu i w związku z tym nie zwrócą się poniesione koszty związane z przetłumaczeniem utworu literackiego.

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawczyni zawiera z teatrami dwa rodzaje umów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Na podstawie pierwszego rodzaju umowy, tłumaczy utwór literacki uzgodniony z teatrem i udziela licencji na eksploatację spektaklu (daje teatrowi prawa do korzystania z przekładu na język polski danego utworu literackiego). Honorarium składa się z dwóch elementów: kwoty stałej za tłumaczenie utworu i kwoty zmiennej za korzystanie z utworu, która jest uzależniona od przychodów teatru z tytułu sprzedaży biletów. W przypadku drugiego rodzaju umów Wnioskodawczyni udziela licencji na eksploatację spektaklu wyprodukowanego na podstawie przekładu na język polski dokonanego przez Wnioskodawczynię. W obu przypadkach umów honorarium może również obejmować inne składniki np. dodatkową kwotę za prapremierę danego utworu literackiego w Polsce. Wnioskodawczyni może zawrzeć umowę dotyczącą tego samego utworu z innym teatrem. Zawierane przez Wnioskodawczynię umowy nie zawierają postanowień, które wymagałyby ich wykonania pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego. Wnioskodawczyni ma pełną dowolność w tym zakresie. Wnioskodawczyni jest zarejestrowana, jako podatnik VAT czynny. W związku z tym wystawia teatrom faktury dokumentujące wyświadczenie wyżej wymienionych usług. Należny podatek VAT od powyższych usług Wnioskodawczyni oblicza stosując 23% stawkę VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni postępuje prawidło opodatkowując usługi stawką 23% VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczone przez nią usługi są opodatkowane stawką 8% VAT. Powyższe twierdzenie uzasadnione jest faktem, że w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.; dalej powoływana jako "ustawa o VAT") Wnioskodawczyni świadczy usługi, o których mowa w pozycji 181 załącznika nr 3 do ustawy o VAT opodatkowane stawką 8% na podstawie art. 41 ust. 2 powołanej ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, "Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności" oraz ust. 2 "Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych." Natomiast art. 5 wymienia świadczenie usług na terytorium kraju jako jedną z czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

W myśl art. 41 ust. 2 ustawy o VAT, "dla towarów i usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 8%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1."; przy czym zastrzeżenia te nie znajdują zastosowania w sprawie. W załączniku tym pod pozycją nr 181 wymienione zostały: "usługi twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynagradzane w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83 z późn. zm., dalej powoływana jako "Prawo autorskie"), "opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego." Natomiast po myśli art. 8 ust. 1 Prawa autorskiego, "prawo autorskie przysługuje twórcy".

Generalną zasadą ustawy o VAT jest, że podatek obciąża wyłącznie wymienione w ustawie czynności opodatkowane, o ile zostały wykonane przez podatnika działającego w takim charakterze. Zatem ustalenie prawidłowej stawki VAT dla świadczenia usług powinno być poprzedzone zweryfikowaniem, czy podmiot je świadczący prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu ust. 2 art. 15 Ustawy o VAT. Zdanie drugie powołanego przepisu wskazuje, że przez działalność gospodarczą należy rozumieć także wykorzystywanie wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w świetle powyższych przepisów nie ulega wątpliwości, że jako twórcy przysługuje jej prawo autorskie do przetłumaczonych utworów literackich. Prawo autorskie stanowi zaś wartość niematerialną i prawną. Zatem udzielając w sposób ciągły licencji na eksploatację spektaklów (tekst jedn.: licencję na korzystanie z wartości niematerialnych i prawnych) w zamian za wynagrodzenie, Wnioskodawczyni świadczy usługi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.

Potwierdziwszy, że świadczone przez Wnioskodawczynię usługi podlegają opodatkowaniu można przejść do ustalania prawidłowej stawki VAT. Na mocy art. 41 ust. 1 podstawowa stawka VAT wynosi 23%. Podkreślić jednak należy, że zgodnie z powołanym wyżej art. 41 ust. 2 i z treścią pozycji nr 181 załącznika nr 3 do ustawy o VAT, do usług twórców w rozumieniu Prawa autorskiego stosuje się obniżoną stawkę 8% jeżeli łącznie spełnione są poniższe warunki:

i. przedmiotem tych usług jest przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich,

ii. w zamian za te usługi twórca otrzymuje wynagrodzenie w formie honorarium.

Jak wynika z opisu stanu faktycznego, zacytowanych powyżej przepisów oraz przedstawionych rozważań, działalność Wnioskodawczyni polega na udzielaniu licencji do przysługujących jej jako twórcy praw autorskich do utworów zależnych. W zamian za wykonywanie tej działalności Wnioskodawczyni otrzymuje wynagrodzenie w formie honorarium. Zatem Wnioskodawczyni spełnia obydwie przesłanki.

Tym samym Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że przysługuje jej prawo do stosowania w swojej działalności obniżonej, tj. 8% stawki VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o VAT", opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na mocy art. 5a ustawy o VAT, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r., towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Z treści art. 41 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie natomiast z treścią art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

W myśl art. 41 ust. 2 ustawy, dla towarów i usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

Zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 146a pkt 2 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.

Pod poz. 181 załącznika nr 3, bez względu na symbol PKWiU, wymieniono "usługi twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynagradzane w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania".

Z wniosku wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w zakresie tłumaczeń utworów literackich z języka angielskiego na język polski. Głównymi odbiorcami usług świadczonych przez Wnioskodawczynię są mające siedzibę w Polsce teatry, które wykorzystują przy produkcji spektakli przekłady utworów literackich na język polski autorstwa Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni zawiera z teatrami dwa rodzaje umów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Na podstawie pierwszego rodzaju umowy, tłumaczy utwór literacki uzgodniony z teatrem i udziela licencji na eksploatację spektaklu (daje teatrowi prawa do korzystania z przekładu na język polski danego utworu literackiego). Honorarium składa się z dwóch elementów: kwoty stałej za tłumaczenie utworu i kwoty zmiennej za korzystanie z utworu, która jest uzależniona od przychodów teatru z tytułu sprzedaży biletów. W przypadku drugiego rodzaju umów Wnioskodawczyni udziela licencji na eksploatację spektaklu wyprodukowanego na podstawie przekładu na język polski dokonanego przez Wnioskodawczynię.

We wskazanej powyżej poz. 181 załącznika nr 3 do ustawy ustawodawca wymienił usługi indywidualnych twórców i artystów wykonawców. Ustawa o VAT nie zawiera definicji twórcy, a ustawodawca w powyższym zakresie odsyła do przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Należy zatem rozważyć, czy Wnioskodawca świadcząc usługi w sposób opisany we wniosku działa jako twórca w rozumieniu powyższych przepisów. Aby jednak stwierdzić, czy tłumacząc utwory literackie na język polski Wnioskująca działa jako "twórca" w rozumieniu przepisów o prawie autorskim należy również ustalić, czy przetłumaczony tekst literacki może być przedmiotem prawa autorskiego, tzn. czy można uznać go za utwór.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.), przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

W szczególności przedmiotem prawa autorskiego - w myśl art. 1 ust. 2 ww. ustawy - są utwory:

W myśl art. 2 ust. 1 ww. ustawy, opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego.

W myśl art. 8 ust. 1-3 ustawy o prawie autorskim, prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu. Dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.

Zatem, aby określone dzieło mogło być przedmiotem prawa autorskiego musi posiadać następujące cechy:

O ile sens pierwszej z cech nie budzi wątpliwości, dwie pozostałe mają charakter ocenny. Stwierdzenie, że utwór to przejaw działalności twórczej uwypukla fakt, iż utwór powinien stanowić rezultat działalności o charakterze kreacyjnym. Przesłanka ta, niekiedy określana przesłanką "oryginalności" utworu kładzie nacisk na aspekt przedmiotowy, tj. odnoszący się do samego wytworu ludzkiego umysłu. Spełniona ona zostaje, gdy istnieje nowy wytwór intelektu. Nie może natomiast być uznany za utwór i objęty ochroną prawa autorskiego taki przejaw ludzkiej aktywności umysłowej, który jest rutynowy, standardowy lub typowy. Podkreśla to konieczność łącznego traktowania obu z wymienionych w pkt 2 i pkt 3 cech. Sam "przejaw działalności twórczej" nie jest warunkiem wystarczającym do zakwalifikowania określonego wytworu jako przedmiotu prawa autorskiego. Konieczne jest bowiem, by wytwór taki miał indywidualny charakter, tzn. żeby cechował się indywidualnością. Muszą zatem cechować go dostatecznie doniosłe różnice w porównaniu z uprzednio wytworzonymi produktami intelektualnymi.

Niewątpliwie tłumaczenie - w świetle cyt. wyżej zapisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych - jest procesem twórczym. Z uwagi na różnice pomiędzy językami i możliwość twórczego wyboru pomiędzy odpowiednim doborem słów i zwrotów, tłumaczenie nosi cechy osobiste twórcy. Należy też wskazać, że mówiąc o "tłumaczeniu" należy to pojęcie interpretować w szerokim kontekście. Proces twórczy w tym wypadku może bowiem obejmować wyłącznie tzw. czysty przekład oryginału, ale również - jak w przypadku Wnioskującej - wszelkiego rodzaju adaptacje, opracowanie polskiej wersji językowej utworu na podstawie wersji oryginalnej, czy też inne podobne działania twórcze w warstwie słownej. Tłumaczenie oryginalnego dzieła wymaga wysiłku twórczego w kierunku odczytania wartości oryginału i ich odtworzenia w innym języku i te twórcze pierwiastki pracy tłumacza uzasadniają przyznanie mu prawa autorskiego. Na bazie danego utworu literackiego może więc powstać kilka tłumaczeń, przekładów czy opracowań w zakresie jednego języka, z których każde będzie nosiło cechy osobiste twórcy i będzie oryginalne. Ponieważ w działaniach tych mamy do czynienia z elementem indywidualnego wyboru przez tłumacza treści (dobór takiego a nie innego słowa), działanie takie nosi niewątpliwie cechy twórczości.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż w wyniku dokonania przez Wnioskującą tłumaczenia utworu literackiego z języka angielskiego na język polski powstaje "utwór" w rozumieniu omawianej ustawy, do którego prawa autorskie służą jego twórcy, czyli Wnioskującej.

Ponieważ Wnioskującej - jako "twórcy" - przysługują prawa autorskie do wykonanych tłumaczeń/przekładów utworów literackich, a zawierane umowy obejmują udzielenie licencji do tych praw w zamian za honorarium, należy uznać, iż świadczone w tym zakresie usługi są usługami, o których mowa w poz. 181 załącznika nr 3 do ustawy o VAT.

Na podstawie art. 146a pkt 2 ustawy o VAT w zw. z poz. 181 załącznika nr 3 do ustawy, Wnioskująca ma zatem prawo stosować 8% stawkę podatku VAT.

Stanowisko Wnioskującej należało zatem uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.