IPPP1/443-446/08-4/AP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2008 r. (data wpływu 10 marca 2008 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT usług pośrednictwa finansowego świadczonych na rzecz podatnika mającego siedzibę w Niemczech - jest prawidłowe.

W dniu 10 marca 2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT usług pośrednictwa finansowego świadczonych na rzecz podatnika mającego siedzibę w Niemczech.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

P. Sp. z o.o. (dalej "P..." lub "Spółka") prowadził działalność gospodarczą przy użyciu nieruchomości będącej jego własnością. Spółka sprzedała przedmiotową nieruchomość na skutek czego pozyskała określoną pulę środków pieniężnych.

W celu reinwestycji środków pieniężnych otrzymanych od nabywcy nieruchomości, P... zamierza świadczyć na rzecz podmiotów z grupy O... (dalej "Usługobiorcy") usługi (dalej "Usługi"), które obejmować będą przekazanie Usługobiorcom wskazanej puli środków pieniężnych na określony okres czasu, po upływie którego będą oni zobowiązani do zwrotu przedmiotowych środków. W zamian za świadczone usługi Spółka będzie pobierać wynagrodzenie kalkulowane jako procent od przekazanych usługobiorcom środków pieniężnych (odsetki pobierane będą w oparciu o uzgodnioną wysokość oprocentowania). Odsetki należne Spółce będą stawać się wymagalne zgodnie z terminami określonymi w umowach regulujących świadczenie usług.

Dodatkowo Spółka informuje, że:

* nie jest bankiem, niemniej jednak świadczenie usług pośrednictwa finansowego należy do jej statutowego zakresu prowadzonej działalności gospodarczej, co znajduje wyraz w odpowiednich danych korporacyjnych ujawnionych w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS);

* w chwili obecnej, Spółka nie jest w stanie określić liczby transakcji, jakie zawrze w celu świadczenia usług;

* Spółka nie jest udziałowcem ani akcjonariuszem w spółkach Usługobiorców.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Spółka wnosi o potwierdzenie, że w przedstawionym powyżej stanie faktycznym w przypadku świadczenia usługi na rzecz podatnika mającego siedzibę na terytorium Niemiec, miejscem jej świadczenia - jako usługi pośrednictwa finansowego - jest miejsce, gdzie nabywca posiada siedzibę (tj. Niemcy), stąd usługa będzie podlegać opodatkowaniu niemieckiemu VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług rozumie się, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, każde świadczenie na rzecz innego podmiotu - osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Udzielenie pożyczki stanowi niewątpliwie świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie (odsetki) stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT.

Ponadto, zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o VAT, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji. Stąd, należy zaznaczyć, iż udzielenie pożyczki jest usługą sklasyfikowaną w sekcji J Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) zaliczaną do usług pośrednictwa finansowego. W szczególności, w omawianym przypadku udzielenie pożyczki należy zdaniem Spółki zaklasyfikować zgodnie z otrzymaną opinią, jako "Usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym, pozostałe" wymienione w pozycji 65.22.10-00.00 PKWiU z 1997 r.

Jednakże dla ostatecznego rozstrzygnięcia kwestii, czy świadczenie polegające na udzieleniu oprocentowanej pożyczki podlega opodatkowaniu VAT, niezbędne jest ustalenie, czy pożyczkodawca (Spółka) działa w charakterze podatnika VAT.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 15 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Stąd, w celu ustalenia czy pożyczkodawca (Spółka) działa w charakterze podatnika, należy określić czy udzielenie pożyczki stanowi element działalności gospodarczej pożyczkodawcy (Spółki).

Nawiązując do powyższej kwestii, w oparciu o analizę przepisów ustawy o VAT, VI Dyrektywy VAT (tj. Dyrektywa 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. Dziennik Urzędowy UE L 347 z dnia 11 grudnia 2006 r.) oraz orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), należy zauważyć jak niżej:

Kwestia, czy czynność udzielenia pożyczki przez podmiot gospodarczy będący podatnikiem podatku VAT, prowadzącym działalność gospodarczą w różnych obszarach, powinna być traktowana jako działalność gospodarcza, podlegająca opodatkowaniu VAT, nie była dotychczas przedmiotem sporu przed ETS. Wynika to z powszechnej akceptacji faktu, wynikającego z analizy przepisów VI Dyrektywy, iż udzielanie pożyczek przez podatników jest działalnością podlegającą opodatkowaniu.

Należy podkreślić, iż dotychczas ETS orzekał jedynie w kwestii sporadycznego udzielania pożyczek przez holdingi na rzecz spółek z nimi powiązanych. W szczególności, w orzeczeniu w sprawie C-142/99, Floridienne i Berginvest, ETS stwierdził, że transakcje dotyczące pożyczek (...) podlegają VAT jedynie w sytuacji, gdy stanowią działalność gospodarczą podmiotu w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, bądź stanowią bezpośrednie, stałe i konieczne rozszerzenie działalności opodatkowanej (...). Jest kwestią niezmiernie istotną, iż wskazane orzeczenie dotyczyło holdingu, który wykonywał jedynie określone czynności nadzoru w stosunku do spółek powiązanych. X ten reinwestował dywidendy otrzymane od spółek powiązanych poprzez udzielanie im pożyczek, tj. działał w opinii ETS w charakterze indywidualnego inwestora. Stąd, pożyczek tych nie można było uznać, zdaniem Trybunału, za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów VI Dyrektywy.

Tym niemniej, zgodnie z aktualnym stanowiskiem ETS, wyrażonym w sprawie C-77/01, EDM, również w przypadku holdingów podejmujących jedynie czynności nadzoru względem spółek powiązanych, udzielanie przez nich pożyczek powinno być uznane, co do zasady, za działalność gospodarczą. Stanowisko to opiera się na przekonaniu, iż w przypadku holdingów odsetki uzyskane z pożyczki nie wynikają z prostego posiadania środków finansowych (jako indywidualny inwestor), lecz stanowią wynagrodzenie za świadczenie, tj. udostępnienie kapitału innemu podmiotowi.

Natomiast działanie w charakterze prywatnego inwestora - niestanowiące działalności gospodarczej - mogłoby wiązać się, zgodnie ze stanowiskiem ETS, np. z czynnościami takimi jak lokowanie nadwyżek finansowych w funduszach inwestycyjnych, gdzie brak jest świadczenia po stronie podmiotu lokującego środki finansowe.

Mając na uwadze powyższe, nie ulega wątpliwości, iż w przypadku podmiotów gospodarczych takich jak P... - niebędących spółkami holdingowymi o specyficznym profilu działalności - udzielane przez nie pożyczki z założenia mają charakter udostępnienia kapitału innemu podmiotowi, a nie działania w roli prywatnego inwestora. Konsekwentnie, udzielenie pożyczki przez takie podmioty gospodarcze stanowi ich działalność gospodarczą (w rozumieniu VI Dyrektywy oraz ustawy o VAT), podlegającą opodatkowaniu VAT.

Wykonywanie usług przez Spółkę ma wyraźny charakter świadczenia polegającego na udostępnieniu kapitału na rzecz innego podmiotu. Zdaniem P..., brak jest jakichkolwiek podstaw, aby twierdzić iż czynność ta stanowi lokowanie nadwyżki finansowej w charakterze prywatnego inwestora. Słuszność takiego stanowiska potwierdza fakt, iż Spółka zamierza świadczyć usługi w celu reinwestycji środków otrzymanych po zbyciu nieruchomości, przy użyciu której P... prowadził uprzednio swoją działalność gospodarczą na terytorium Polski.

Biorąc pod uwagę powyższe, bezspornym jest, iż świadczenie usług stanowi element prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej (która pierwotnie była prowadzona przy pomocy posiadanego majątku trwałego, a obecnie ma być świadczona przy pomocy środków pieniężnych pozyskanych ze zbycia nieruchomości). Słuszność takiego stanowiska potwierdza fakt, iż świadczenie usług pośrednictwa pieniężnego (takich jak np. udzielanie pożyczek) należy do statutowego zakresu prowadzonej przez P... działalności gospodarczej.

Biorąc pod uwagę statutowy zakres działalności gospodarczej Spółki, udzielane przez nią pożyczki stanowią element prowadzonej działalności gospodarczej, niezależnie od ilości tego typu transakcji zawieranych przez P....

Jak zostało podniesione w stanie faktycznym, P... na chwilę obecną nie jest w stanie określić ilości transakcji, w ramach których będzie świadczył usługi (udzielał pożyczek na rzecz usługobiorców z grupy O...). Fakt ten pozostaje jednak zdaniem Spółki bez znaczenia dla konieczności uznania, że udzielane przez nią pożyczki stanowią element prowadzonej działalności gospodarczej i w efekcie podlegają opodatkowaniu VAT. Słuszność takiego stanowiska została potwierdzona przykładowo przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Piotrkowie Trybunalskim w postanowieniu z dnia 16 września 2005 r. (sygn. nr U.S.III/406/47/05). W przedmiotowym dokumencie organ podatkowy stwierdził, że "udzielenie przez podatnika podatku od towarów i usług pożyczek spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu VAT świadczenie usług, niezależnie od częstotliwości oraz celu ich udzielania". Istotne jest natomiast, iż po stronie wnioskującej Spółki następuje element świadczenia niebędącego dostawą towarów.

Niezależnie od uwag poczynionych powyżej, Spółka pragnie zwrócić uwagę na brzmienie przepisu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, który wskazuje, iż działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność (...), również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Spółka zwraca uwagę, że świadczenie usług pośrednictwa finansowego zostało uwzględnione w statutowym zakresie czynności gospodarczych podejmowanych przez P... (ma to odzwierciedlenie np. we właściwych danych ujawnionych w KRS). Zdaniem Spółki, decyzja o wpisaniu usług pośrednictwa finansowego do statutowego zakresu wykonywanych czynności w sposób jednoznaczny wskazuje, iż zamiarem P... jest świadczenie usług w sposób częstotliwy w rozumieniu wspomnianego art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Usługi świadczone przez Spółkę należy na gruncie polskiego VAT uznać za czynności wykonywane przez podatnika VAT w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Usługi świadczone przez Spółkę powinny być dla celów opodatkowania VAT traktowane jako usługi pośrednictwa finansowego klasyfikowane w grupowaniu 65 PKWiU z 1997 r.

W powyższym kontekście należy zauważyć, iż w przypadku usług pośrednictwa finansowego świadczonych na rzecz m.in. podatników VAT posiadających siedzibę w innym kraju członkowskim UE, zgodnie z art. 27 ust. 3 oraz 4 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usługi jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności.

Biorąc pod uwagę brzmienie wskazanych powyżej przepisów, usługi świadczone przez Spółkę na rzecz usługobiorców niemieckich powinny podlegać opodatkowaniu VAT w Niemczech.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydana odrębna interpretacja.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.