IPPP1-443-419/11-2/JL - Opodatkowanie podatkiem VAT sprzedaży nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2011 r. (data wpływu 9 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego - jest prawidłowe

W dniu 9 marca 2011 r. wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujące zdarzenie przyszłe

Wnioskodawca jest państwową osobą prawną, nie figurującą w Krajowym Rejestrze Sądowym. Z ustawy o gnrsp wynika również zakres działalności Wnioskodawcy, sposób i zakres jej reprezentacji.

Zgodnie z art. 8 i art. 9 ustawy o gnrsp, organem Wnioskodawcy jest Prezes, który kieruje Wnioskodawcą i reprezentuje ją na zewnątrz. Prezesa powołuje Prezes Rady Ministrów.

Wnioskodawca w 2011 r. zamierza "zbyć" nieruchomość gruntową o pow. 0,1596 ha nr ewid. 1031/5 położoną w obrębie, gm. B., zabudowaną budynkami mieszkalnymi i gospodarczymi, użytkownikowi wieczystemu tej nieruchomości na jego wniosek, zgodnie z art. 17b ust. 4 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu sprzedaży nieruchomości Własności Rolnej Skarbu Państwa i ich części składowych, warunków rozkładania ceny sprzedaży na raty oraz stawek szacunkowych gruntów (Dz. U. z 2010 r. Nr 219, poz. 151).

Zabudowania na przedmiotowym gruncie stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności - są własnością użytkownika wieczystego.

Sprzedaż następuje w drodze bezprzetargowej. Wartość prawa własności nieruchomości gruntowej (gruntu) w wysokości 466.308,00 zł i wartość prawa użytkowania wieczystego gruntu w wysokości 353.338,00 zł, została określona przez rzeczoznawcę majątkowego, który w operacie szacunkowym zawarł stwierdzenie, że przedmiotowe wartości nie zawierają podatku VAT. Należność z tytułu tej transakcji od użytkownika wieczystego wynosi 138.953,10 zł stanowi różnicę wartości ww. praw tj. wartość prawa własności nieruchomości minus wartość prawa użytkowania wieczystego.

Ustanowienie prawa wieczystego użytkowania tej nieruchomości gruntowej nastąpiło przed 2004 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy dokonanie opisanej transakcji określanej jako "sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego" jest dostawą w rozumieniu ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynność "zbycia (sprzedaży) nieruchomości gruntowej na rzecz jej dotychczasowego użytkownika wieczystego" nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT oraz stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego zawartym w uchwale składu siedmiu sędziów NSA sygn. akt I FPS 1/06 z dnia 8 stycznia 2007 r., za dostawę podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT uznaje się ustanowienie prawa wieczystego użytkowania, które w przypadku przedmiotowej nieruchomości nastąpiło przed 2004 r. wraz z wydaniem tej nieruchomości użytkownikowi wieczystemu i odpowiednim wpisem do księgi wieczystej.

Wtedy też użytkownik wieczysty otrzymał prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością, jak gdyby był jej właścicielem (władztwo do rzeczy). Zatem obecnie dokonywana (w 2011 r.) "sprzedaż nieruchomości gruntowej (gruntu) jej dotychczasowemu użytkownikowi wieczystemu", jest w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania nieruchomości w prawo własności nieruchomości nie podlegającym opodatkowaniu VAT. Nie może być traktowana jako dostawa podlegająca ustawie o VAT, gdyż byłaby to ponowna dostawa (po oddaniu w użytkowanie wieczyste) tego samego towaru.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Od 1 stycznia 2011 r. ustawodawca zrezygnował z rozróżnienia na "rzeczy ruchome", "budynki i budowle lub ich części" oraz "grunty". Obecnie ustawa stanowi wyłącznie o "rzeczach". Zatem, pojęcie rzeczy w świetle nowych uregulowań obejmuje zarówno "rzeczy ruchome" jak i "nieruchomości", w ramach których wyróżnia się "grunty", "budynki", "części budynków".

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie zaznacza się, że w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Ustawa z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700 z późn. zm.), reguluje zasady gospodarowania mieniem Skarbu Państwa w odniesieniu do:

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ww. ustawy, zasady gospodarowania obejmują mienie, o którym mowa w art. 1, znajdujące się:

Wnioskodawca jest państwową osobą prawną, której Skarb Państwa powierzył wykonywanie prawa własności i innych praw rzeczowych w stosunku do mienia państwowego w rolnictwie.

Artykuł 234 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) (dalej w skrócie k.c.) stanowi, że do oddania gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste stosuje się odpowiednio przepisy o przeniesieniu własności nieruchomości.

Z opisu sprawy wynika, że ustanowienie prawa wieczystego użytkowania nieruchomości gruntowej nastąpiło przed 2004 r., czyli przed 1 maja 2004 r. dokonano wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej na podstawie zawartej w formie aktu notarialnego umowy o ustanowieniu tego prawa. Obecnie Wnioskodawca w 2011 r. zamierza zbyć nieruchomość gruntową, zabudowaną budynkami mieszkalnymi i gospodarczymi. Zabudowania na przedmiotowym gruncie stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności - są własnością użytkownika. Sprzedaż następuje w drodze bezprzetargowej. Rzeczoznawca majątkowy w operacie szacunkowym określił wartość prawa własności nieruchomości gruntowej w wysokości 466.308,00 zł i wartość prawa użytkowania wieczystego gruntu w wysokości 353.338,00 zł i stwierdził, że przedmiotowe wartości nie zawierają podatku VAT. Należność z tytułu tej transakcji od użytkownika wieczystego wynosi 138.953,10 zł i stanowi różnicę ww. wartości: wartości prawa własności nieruchomości minus wartość prawa użytkowania wieczystego. Sprzedaż nieruchomości gruntowej ma nastąpić zgodnie z art. 17b ust. 4 ustawy o gnrsp, który stanowi, że nieruchomość będąca przedmiotem użytkowania wieczystego może być sprzedana jej użytkownikowi wieczystemu po cenie ustalonej w sposób określony w ustawie. Na poczet ceny zalicza się kwotę równą wartości prawa użytkowania wieczystego określoną w sposób przewidziany w przepisach o gospodarce nieruchomościami według stanu na dzień sprzedaży nieruchomości. Z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego (art. 17b ust. 4a ww. ustawy).

Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 lutego 2010 r. (Dz. U. Nr 29, poz. 151) sprzedaż następuje na wniosek użytkownika wieczystego.

Biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności oraz powołane powyżej przepisy należy stwierdzić, że ustanowienie prawa wieczystego użytkowania nieruchomości gruntowej nastąpiło przed 2004 r. Zatem, w wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego doszło do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy) na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwoliło Mu rozporządzać tym gruntem jak właściciel. Znalazło to odzwierciedlenie w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego ewentualnych pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela gruntu.

Uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy oraz obecnie obowiązującą definicję towaru, należy stwierdzić, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

W świetle art. 233 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Ten przepis, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, 235, 237), kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2) również przemawiają za uznaniem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

Odnosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że dostawą towaru w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług było ustanowienie przed 2004 r. użytkowania wieczystego wymienionej nieruchomości gruntowej na rzecz użytkownika. Z tą bowiem chwilą użytkownik wieczysty otrzymał już prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością, jak gdyby był jej właścicielem. Art. 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Okoliczności faktyczne przedmiotowej sprawy świadczą o tym, że przeniesienie na użytkownika wieczystego prawa do rozporządzania nieruchomością jak właściciel nastąpiło już w chwili ustanowienia na jego rzecz prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości, a więc przed 2004 r. Ponieważ do ustanowienia tego prawa doszło przed wprowadzeniem przepisów podatku od wartości dodanej, czynność ta nie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Zatem opisana przez Agencję sprzedaż nieruchomości, będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości tj. nie może być traktowana jako ponowna dostawa tej samej nieruchomości między tymi stronami, bowiem nie została spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 ustawy.

Podkreślić należy, że sprzedaż nieruchomości w trybie ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie wpływa natomiast na "władztwo do rzeczy", które użytkownicy wieczyści uzyskali już w dacie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego.

Reasumując, sprzedaż nieruchomości gruntowej, czyli transakcja przekształcenia przysługującego użytkownikom wieczystym prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej w prawo własności nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, ani żadnej innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i pozostaje poza zakresem tej ustawy.

Stanowisko Wnioskodawcy należało zatem uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.