IPPP1-443-40/11-2/IGo

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 4 stycznia 2011 r. (data wpływu 10 stycznia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT usługi udzielania pożyczek - jest prawidłowe.

W dniu 10 stycznia 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT usługi udzielania pożyczek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT, polegającą w szczególności na wytwarzaniu energii elektrycznej i jej przesyłaniu. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca udzielił 3 pożyczek innym podmiotom gospodarczym (spółkom z ograniczoną odpowiedzialnością). Dwie pożyczki zostały udzielone 23 sierpnia 2010 r. oraz jedna 23 listopada 2010 r. Umowy zawierane były na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. W chwili zawarcia umów pożyczek pieniądze znajdowały się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Pożyczki nie były udzielane przez wspólnika (akcjonariusza) Pożyczkobiorców. Każda pożyczka przeznaczona jest na finansowanie projektów związanych z realizacją inwestycji polegających na budowie elektrowni wiatrowych. Kwoty pożyczek zostały przelane na rachunki bankowe pożyczkobiorców. W umowie spółki Wnioskodawcy nie jest wskazana działalność polegająca na udzielaniu pożyczek. Pożyczkobiorcy prowadzą działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT, polegającą w szczególności na wytwarzaniu energii elektrycznej i jej przesyłaniu. Zarówno Wnioskodawca jak i pożyczkobiorcy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy udzielenie przez Wnioskodawcę wskazanych pożyczek innym podmiotom gospodarczym będzie podlegało przepisom ustawy o podatku od towarów i usług i jako usługa finansowa o symbolu PKWiU 65.22.10 powinno korzystać ze zwolnienia od opodatkowania tym podatkiem.

Zdaniem Wnioskodawcy udzielone pożyczki podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Powyższe wynika z art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami podatku VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast za działalność gospodarczą wskazana ustawa uważa wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Mając na uwadze, że Wnioskodawca udzielił trzech pożyczek innym podmiotom gospodarczym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w jego ocenie czynność taka podlegać powinna opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W ocenie Wnioskodawcy również fakt, iż udzielanie pożyczek nie jest wymienione w umowie spółki Wnioskodawcy jako jego działalność, nie przesądza, iż udzielone pożyczki nie będą prawnie skuteczne lub udzielone poza prowadzoną działalnością gospodarczą. Powyższe wynika z faktu, iż polski ustawodawca nie uzależnia ważności zawarcia umowy pożyczki od zgody innych organów, ani też wpisu do odpowiednich rejestrów, co wynika z art. 720 i n. kodeksu cywilnego.

Mając również na względzie fakt, iż udzielone pożyczki są oprocentowane, które to oprocentowanie stanowić będzie przychód Wnioskodawcy z prowadzonej działalności gospodarczej, niezasadne byłoby stanowisko, iż pożyczki udzielone zostały poza prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy. Dlatego też, pomimo nie wymienienia w umowie spółki usług pośrednictwa finansowego, udzielone przez Wnioskodawcę pożyczki przez podatnika VAT, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, powinny być traktowane, jako czynność podlegająca opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Zważywszy, że Wnioskodawca nie prowadzi działalności bankowej, w ocenie Wnioskodawcy, właściwym jest zakwalifikowanie takiej czynności (usługi) zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). (Dz. U. Nr 42, poz. 264 z późn. zm.) jako "Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym" nr PKWiU 65.22.10. Powyższe oznacza, że udzielone przez Wnioskodawcę pożyczki powinny korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług, jako usługa finansowa.

Stanowisko podatnika w powyższym zakresie zostało wielokrotnie podzielone przez organy podatkowe oraz sądy administracyjne w wydawanych wiążących interpretacjach prawa podatkowego oraz wyrokach sądowych (min. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2002 r., sygn. akt III RN 146/01, który wyraził następujący pogląd; "Wedle stanu prawnego obowiązującego do dnia 30 czerwca 1997 r., umowa pożyczki udzielona ze środków własnych przez podmiot gospodarczy, który nie posiadał wydanego na podstawie przepisów prawa bankowego zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek, miała charakter usługi w rozumieniu art. 4 pkt 2 ustawy z 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym i jako "usługa finansowa", a następnie "usługa pośrednictwa finansowego" nie podlegała opłacie skarbowej oraz zwolniona była od podatku od towarów i usług (na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 5 lit. a) ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej w związku z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz załącznikiem nr 2 poz. 13 do tej ustawy)".

Przedstawione stanowisko Wnioskodawcy jest zgodne ze stanowiskiem organów podatkowych, między innymi: interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2009 r., sygn. IPPP2/443- 170/09-2/AZ, decyzji Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 31 października 2006 r. (sygn L.IS.II/2-443/181/06), decyzji Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 16 sierpnia 2006 r. (sygn. IS.I/2-4361-6/06), decyzji Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 31 grudnia 2007 r. (sygn. IBPP2/443-165/07/RSz/KAN-1176/10/07/KAN-3097/12/07), postanowieniu Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście z dnia 26 czerwca 2007 r. (sygn. PM/436-3/07/MS), postanowieniu Drugiego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Kaliszu z dnia 26 czerwca 2007 r. (sygn. DWUS DP-436-4/07), postanowieniu Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 28 czerwca 2007 r. (sygn. DM/436-7/07/MZ), interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16 października 2008 r., znak ILPP1/443-713/08-3/AT, oraz interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej W Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 31 grudnia 2007 r., znak IBPP2/443-165/07/RSz/KAN-1l76/10/07/KAN-3097/12/07).

Stanowisko Wnioskodawcy potwierdza także piśmiennictwo (J. Zubrzycki, Leksykon VAT 2005, Unimex, str. 612).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Usługami są zarówno świadczenia wykonane na rzecz konsumentów, jak i dla przedsiębiorców. Mając na uwadze ogólne reguły konstrukcyjne systemu VAT wskazać należy na jedną istotną cechę usługi. Otóż usługą będzie takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Przez świadczenie trzeba będzie zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się też jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem. Powyższe oznacza, że świadczeniem usług podlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT jest każde świadczenie odpłatne, które powoduje powstanie przysporzenia po stronie odbiorcy na skutek działania wykonawcy świadczenia.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT, polegającą w szczególności na wytwarzaniu energii elektrycznej i jej przesyłaniu. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej w 2010 r. Wnioskodawca udzielił 3 pożyczek innym podmiotom gospodarczym (spółkom z ograniczoną odpowiedzialnością). Umowy zawierane były na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. W chwili zawarcia umów pożyczek pieniądze znajdowały się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Pożyczki nie były udzielane przez wspólnika (akcjonariusza) Pożyczkobiorców. Każda pożyczka przeznaczona jest na finansowanie projektów związanych z realizacją inwestycji polegających na budowie elektrowni wiatrowych. Kwoty pożyczek zostały przelane na rachunki bankowe pożyczkobiorców. W umowie spółki Wnioskodawcy nie jest wskazana działalność polegająca na udzielaniu pożyczek. Zarówno Wnioskodawca jak i pożyczkobiorcy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju. Zatem, udzielanie pożyczek stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Co do zasady stawka podatku, stosownie do treści art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Należy wskazać, iż art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578) zostały wprowadzone zmiany. I tak zgodnie z dodanym art. 146a pkt 1 w okresie od 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1, wynosi 23%. Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o VAT, w myśl którego zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. Z kolei w pozycji nr 3 ww. załącznika zawarto sekcję J ex (65-67) tj. usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

Ponadto, w objaśnieniach do ww. załącznika wskazano, iż ex - dotyczy tylko danej usługi z danego grupowania. W pozycji 3 tego załącznika, w zamkniętym katalogu usług wyłączonych ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, nie znajdują się wymienione przez Wnioskodawcę usługi. W związku z powyższym należy stwierdzić, iż zgodnie z załącznikiem nr 4 poz. 3 do ustawy o podatku od towarów i usług, usługi udzielania pożyczek zostały przedmiotowo zwolnione z tego podatku.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że usługa udzielenia pożyczek w 2010 r., sklasyfikowana w grupowaniu 65.22.10, stanowi czynność podlegającą zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, przy czym, jako nie objęta żadnym z wyłączeń wskazanych w poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy, do końca 2010 r. korzystała ze zwolnienia od podatku, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476). Przepisy nowelizacji uchylają załącznik nr 4 do ustawy, zawierający wykaz usług zwolnionych od podatku, który w pozycji 3 wymieniał jako zwolnione usługi pośrednictwa finansowego (ex 65-67) i przenoszą uregulowania dotyczące tej tematyki do treści ustawy. Zasadnicze znaczenie ma w tym przypadku dodanie do art. 43 ustawy punkt 38, regulujący zwolnienia od podatku usług finansowych. Ponadto, przy określaniu zakresu zwolnień, które dotychczas były ujęte w załączniku nr 4 do ustawy, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych określając ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

Zasadniczym powodem odejścia od stosowania klasyfikacji statystycznych przy określaniu zakresu zwolnień od podatku było zapewnienie pełniejszej implementacji przepisów unijnych, w szczególności dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

I tak, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 znowelizowanej ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Powyższe zwolnienie ma charakter przedmiotowy tj. zwalnia od podatku m.in. czynność udzielania pożyczek, bez względu na status pożyczkodawcy tzn. bez względu na to czy pożyczkodawca jest instytucją bankową, finansową, czy też nie.

Biorąc pod uwagę stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz powołane przepisy, należy stwierdzić, że usługa udzielenia pożyczek stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ustawy o VAT, przy czym od dnia 1 stycznia 2011 r. korzysta ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 38 powołanej ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W związku z tym, iż niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług, w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydana odrębna interpretacja.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.