IPPP1/443-376/10-2/AW - Obowiązek wystawienia faktury VAT z tytułu otrzymanej dopłaty w związku ze zniesieniem współwłasności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 20 stycznia 2010 r. (data wpływu 21 stycznia 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia faktury VAT z tytułu otrzymanej dopłaty w związku ze zniesieniem współwłasności - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 stycznia 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia faktury VAT z tytułu otrzymanej dopłaty w związku ze zniesieniem współwłasności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 1999 r. została nabyta nieruchomość (grunt wraz z budynkiem) na zasadzie współwłasności osób fizycznych wg udziałów po 50 %. Połowa nieruchomości została zaadaptowana do potrzeb działalności gospodarczej prowadzonej w formie dwuosobowej spółki cywilnej wg działów po 50 %. Nieruchomość została przyjęta do ewidencji środków trwałych (po przeprowadzeniu adaptacji) i była amortyzowana. W roku 2007 r. spółka cywilna została rozwiązana, podatek VAT został rozliczony w dacie jej rozwiązania (od nieruchomości również). Po rozwiązaniu spółki cywilnej pozostała do podziału nieruchomość (grunt wraz z budynkiem) będąca współwłasnością osób fizycznych w częściach ułamkowych wg udziałów po 50 %.

Nieruchomość została wyceniona na 1.100 tys. zł, czyli wartość udziałów stanowiła po 550 tys. złotych. Współwłasność nieruchomości została zniesiona w 2010 r. na drodze sądowej, przez podział rzeczy wspólnej z zasądzeniem na rzecz jednego ze współwłaścicieli kwoty pieniężnej w wysokości 150 tys. zł, tytułem wyrównania wartości udziałów, tj. jeden ze współwłaścicieli przejął na własność połowę budynku z gruntem, tj. część uprzednio zaadaptowaną do potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej (warsztat mechaniki pojazdowej, zaplecze socjalno-biurowe i magazynowe, uzbrojoną w niezbędne media jak woda, kanalizacja, energia elektryczna itp.) - o wartości 680 tys. zł. Drugi ze współwłaścicieli przejął na własność połowę budynku z gruntem będącego w stanie surowym w wartości 410 tys. zł, który to należy przystosować do potrzeb prowadzonej działalności tzn. należy przebudować zaplecze socjalne, biurowe, warsztat mechaniki pojazdowej, doprowadzić niezbędne media, tj. energię elektryczną, wodę, kanalizację.

Współwłaściciel, na rzecz którego zasądzona została dopłata wyrównująca udziały, nadal prowadzi działalność gospodarczą i jest zmuszony do przystosowania do potrzeb tej działalności przyznaną na własność połowę części budynku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy z tytułu otrzymanej dopłaty należy wystawić fakturę.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Przyjęcie dopłaty nie powinno być fakturowane, ponieważ nie stanowi zbycia udziału, a jest tylko wyrównaniem wartości udziału przysługującego przed zniesieniem współwłasności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej: ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

Przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty (art. 2 pkt 6).

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z powołanego powyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 wymienionej ustawy, nie wynika, że odpłatność za czynności dostawy towarów lub świadczenia usług musi mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową - zapłatą może być inny towar lub usługa, albo mieszaną - zapłata w części pieniężna a w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tą czynność.

Z przepisu art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) wynika, iż własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności. Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Z kolei zgodnie z art. 196 Kodeksu cywilnego współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest, że każdy ze współwłaścieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 k.c.). Współwłaściciele są zatem odrębnymi podmiotami prawa.

Zgodnie z art. 210 Kodeku cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić. Z powyższej normy wynika więc, że każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Ustawodawca przyznaje więc każdemu ze współwłaścicieli roszczenie o zniesienie współwłasności. Jego zaspokojenie może nastąpić w trybie umownego zniesienia współwłasności lub na drodze orzeczenia sądowego. Żaden ze współwłaścicieli nie może zaś skutecznie sprzeciwiać się zniesieniu współwłasności.

Z opisu przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż postanowieniem Sądu została zniesiona współwłasność nieruchomości (grunt wraz z budynkiem). W wyniku zniesienia współwłasności jeden właściciel został zobowiązany do dopłaty na rzecz drugiego współwłaściciela kwoty 150.000 zł tytułem wyrównania wartości udziałów. Tak więc przenosząc powyższe na grunt ustawy o podatku od towarów i usług stwierdzić należy, iż z uwagi, że ze zniesieniem współwłasności nieruchomości ma miejsce wydanie nieruchomości w zamian za świadczenie pieniężne, czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT i stanowić będzie dostawę towarów zdefiniowaną w art. 7 ust. 1 ww. ustawy. Podkreślić należy, że dostawą jest tylko taka czynność, która następuje za wynagrodzeniem. W przedmiotowej sytuacji wynagrodzenie będzie stanowić uiszczona przez współwłaściciel kwota dopłaty, na rzecz drugiego współwłaściciela.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 powołanej ustawy o podatku VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Przez sprzedaż - stosownie do treści art. 2 pkt 22 cyt. ustawy - rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Reasumując czynność zniesienia współwłasności nieruchomości z orzeczeniem dopłaty stanowi odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podlegającą opodatkowaniu, którą należy udokumentować fakturą VAT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydana odrębna interpretacja.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.