IPPP1-443-296/10-6/MP - Zasady rozliczenia podatku VAT przez członków konsorcjum w związku z nabyciem usług podwykonawczych oraz towarów niezbędnych do realizacji kontraktu.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 4 czerwca 2010 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP1-443-296/10-6/MP Zasady rozliczenia podatku VAT przez członków konsorcjum w związku z nabyciem usług podwykonawczych oraz towarów niezbędnych do realizacji kontraktu.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 12 marca 2010 r. (data wpływu 15 marca 2010 r.), uzupełnionym w dniu 21 maja 2010 r. na wezwanie tut. organu z dnia 18 maja 2010 r. oraz w dniu 26 maja 2010 r. na wezwanie z dnia 19 maja 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zasad rozliczeń pomiędzy członkami konsorcjum - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 marca 2010 r. do tut. Organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zasad rozliczeń pomiędzy członkami konsorcjum.

Przedmiotowy wniosek uzupełniony został w dniu 21 maja 2010 r. (data wpływu 24 maja 2010 r.) oraz w dniu 26 maja 2010 r. (data wpływu 27 maja 2010 r.)

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Jest faktem powszechnie znanym, że w przypadku przetargów w zakresie szeroko rozumianego budownictwa podmioty zlecające inwestycje żądają spełnienia przez podmioty startujące w przetargu coraz to nowych warunków dotyczących posiadanego doświadczenia, zaplecza technicznego i ludzkiego, wykazania wykonania projektów podobnych do tego, którego dotyczy oferta, odpowiednio długiej historii działalności czy też odpowiednich form zabezpieczenia finansowego, etc. Te okoliczności powodują, że zwycięstwo w przetargu może zapewnić jedynie utworzone do celów danego projektu konsorcjum. M. S.A. mając na uwadze, powyżej wymienione okoliczności oraz zawiłość przepisów podatkowych, w niniejszym wniosku przedkłada projekt umowy konsorcjum, według którego mogą być w przyszłości zawierane umowy z innymi podmiotami celem pozyskania kontraktu.

W projekcie umowy założono (przykładowo) konsorcjum, składające się z 4 podmiotów z tym, że jeden z nich z uwagi na brak zaangażowania aktywów w fazie wykonania będzie wyłączony z udziału w zyskach. Będzie natomiast otrzymywał wynagrodzenie za udzielone referencje konieczne do pozyskania i realizacji kontraktu. W projekcie umowy konsorcjum przyjmuje się następujące założenia:

1

- przewiduje się, że zawarte przez potencjalnych partnerów wspólne przedsięwzięcie będzie konsorcjum finansowym opartym na udziale partnerów w zyskach. Zakłada się, że lider konsorcjum otrzyma, np. 50% zysku (z zastrzeżeniem pkt 10), partnerzy, np., 30%, 20% zysku. W takiej samej wysokości przyjęto partycypację partnerów i lidera w kosztach.

(w dalszej części wniosku, będziemy posługiwać się przykładową proporcją - 50% lider, 30% i 20% partnerzy),

2

- lider i partnerzy będą zmierzać do tego, aby zrealizowanie przez nich projektu nastąpiło w sposób umożliwiający racjonalizację i optymalizację kosztów w celu uzyskania zysku,

3

- lider będzie ponosił ryzyko związane z niewykonaniem kontraktu przez złożenie zamawiającemu, od pełnej wartości kontraktu, gwarancji bankowej. Natomiast partnerzy w proporcji 30% i 20% wniosą liderowi (beneficjentowi) regwarancje bankowe,

4

- lider zostanie uprawniony do:

*

podpisania kontraktu z zamawiającym oraz podpisywania ewentualnych aneksów czy innych zmian,

*

podpisywania w imieniu wszystkich partnerów konsorcjum wszelakich umów związanych z realizacją projektu, w szczególności umów z podwykonawcami i dostawcami konsorcjum,

*

współdziałania i współpracy ze stronami trzecimi np. firmami działającymi w imieniu zamawiającego,

*

reprezentowania konsorcjum w zakresie kontaktów i korespondencji z zamawiającym, wszelkimi organami administracji i innymi urzędami, instytucjami, osobami fizycznymi i prawnymi,

*

otrzymywania od zamawiającego poleceń dla partnerów,

*

wystawiania na zamawiającego faktur w imieniu konsorcjum, jak również otrzymywania od zamawiającego płatności. Faktury będą wynikały z protokołów zaawansowania robót przedkładanych przez lidera do zaakceptowania zamawiającemu,

5

- każdy z partnerów i lider w celu realizacji projektu będą angażowali własne aktywa w postaci: wykwalifikowanej kadry, maszyn, urządzeń, środków finansowych celem pokrycia koszów konsorcjum, technologii, transportu, logistyki itp.,

6

- lider w celu podziału przychodu, wynikającego z faktury wystawionej na rzecz zamawiającego, wystawi na partnerów noty uznaniowe o wartości ustalonej proporcji. Lider, w swojej ewidencji księgowej, z tytułu faktur wystawionych na rzecz zamawiającego będzie wykazywał przychód w wysokości 50% kwoty do podziału oraz kwotę dodatkowego udziału za liderowanie. Natomiast druga połowa kwoty do podziału, według przyjętej proporcji, będzie przychodem partnerów (kwota do podziału została opisana w pkt 10). Wymienione noty uznaniowe nie będą stanowiły kosztu dla lidera, będą natomiast przychodem partnerów;

7

- lider będzie jako jedyny w konsorcjum dokonywał zakupu usług podwykonawczych i zakupu towarów. Faktury zakupowe będą wystawione na lidera. Z tych faktur lider będzie, w swojej ewidencji uznawał za koszt 50%. Drugie 50% kosztów zakupu będzie notami przenosił na partnerów w ustalonej proporcji, np. 30% i 20%. Noty obciążeniowe nie będą dla lidera przychodem, natomiast będą kosztem dla partnerów,

8

- partnerzy w ramach realizacji projektu konsorcjum będą wykonywali prace własnymi siłami angażując personel, maszyny, itp. Koszty powstałe z tego tytułu partner, bez narzutu marży, będzie fakturował na lidera. U partnerów z tego tytułu powstanie VAT należny, u lidera VAT naliczony. Partnerzy, z przedmiotowych faktur, nie wykażą w swojej ewidencji przychodu, jak również wcześniej poniesionego kosztu. Lider po otrzymaniu wymienionych faktur obciąży partnerów notami w wysokości ustalonej proporcji, a sobie przypisze koszt w wysokości 50%. Noty obciążeniowe będą kosztem dla partnerów i nie będą przychodem lidera;

9

- lider w ramach realizacji projektu konsorcjum będzie wykonywał roboty własnymi siłami, wobec czego z tego tytułu powstaną koszty konsorcjum. Następnie 50% tych kosztów lider notami obciąży partnerów. Lider ze 100% poniesionych kosztów będzie mógł uznać za swój koszt tylko 50%. Pozostałą część przeniesie w proporcji 30% i 20% na partnerów. Koszty wynikające z not obciążeniowych będą kosztem partnerów oraz nie będą przychodem lidera;

10

- lider z uwagi na pełnione funkcje otrzyma wynagrodzenie (dodatkowy udział w przychodach). Każda faktura przychodowa netto przed podziałem na konsorcjantów będzie pomniejszona o ustalone wynagrodzenie. Po potrąceniu udziału za liderowanie powstanie, jak wspomniano wcześniej, kwota do podziału. Udział za liderowanie wynika z faktu dodatkowego zaangażowania własnych aktywów przez lidera;

11

- zakłada się również, że partnerzy w konsorcjum mogą być podmiotami powiązanymi z liderem.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

*

Czy tylko u Lidera powstanie obowiązek wykazania i rozliczenia podatku VAT należnego z tytułu faktur wystawionych na zamawiającego dotyczących usług wykonanych przez konsorcjum...

*

Czy tylko u Lidera powstanie prawo odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur zakupu, od całości zakupionych towarów i nabytych usług podwykonawczych, dotyczących kosztów poniesionych przez konsorcjum...

*

Czy prawidłowe jest rozwiązanie, że Partnerzy na zakres prac własnych wystawiają fakturę VAT na Lidera bez marży...

Ogólne stanowisko co do konsorcjum w systemie prawa.

Polskie prawo nie wyodrębnia typu umowy pod nazwą konsorcjum, niemniej jednak dopuszczalność zawierania tego typu kontraktów jest niezaprzeczalna w świetle obowiązującej w prawie polskim zasady swobody umów. Zgodnie z jej treścią, strony zawierające umowy mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 351 ze znaczkiem 1 Kodeksu cywilnego). Konsorcjum zwykło się określać jako porozumienie co najmniej dwóch samodzielnych podmiotów, których zamiarem jest wspólne działanie w celu pozyskania i realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego. Podmioty zawierają konsorcjum z uwagi na to, że przedmiot przedsięwzięcia gospodarczego przekracza ich potencjał finansowy, intelektualny logistyczny, doświadczenie, technologię, etc. Ponadto każdy z podmiotów, który zawiera konsorcjum, dokonuje tego w celu uzyskania zysku. Z uwagi na to, że konsorcja zawierane są na zasadzie swobody umów, mogą przybierać różne formy wzajemnych i zewnętrznych relacji. Wobec tego mogą powstawać konsorcja, np. rzeczowe lub finansowe. W konsorcjum rzeczowym partnerzy konsorcjum dzielą między sobą rzeczowo zakres robót budowlanych. Każdy z partnerów wykonuje wydzielony zakres robót. Podział zysku w konsorcjum rzeczowym wynika z podziału rzeczowego prac. W przypadku konsorcjum finansowego każdy z partnerów wykonuje wspólne przedsięwzięcie bez wydzielania zakresu rzeczowego robót. Partnerzy w konsorcjum finansowym wykonują części składające się na całość przedsięwzięcia sukcesywnie, stosownie do potrzeb, angażując własne aktywa. Następnie dzielą otrzymane przychody i poniesione koszty stosownie do ustalonej partycypacji w zyskach. Konsorcjanci wybierają spośród siebie lidera do reprezentowania spraw konsorcjum. Liderem staje się z reguły konsorcjant, który posiada większy udział w zyskach, co wynika z zaangażowanych aktywów oraz ponoszonych ryzyk wobec zamawiającego. M. SA rozważa możliwość utworzenia w przyszłości wcześniej opisanego konsorcjum finansowego.

Stanowisko szczególne w zakresie funkcjonowania konsorcjum w ustawie o podatku od towarów i usług.

W ustawie o podatku od towarów i usług brak jest zapisu, który stanowiłby, jak należy opodatkować wspólne przedsięwzięcie (konsorcjum). Brak zapisu o wspólnym przedsięwzięciu w ustawie VAT powoduje niespójność systemową w prawie podatkowym pomiędzy ustawami o podatkach dochodowych, a ustawą o VAT. Wobec tego, podmioty gospodarcze tworzące przedmiotowe konsorcja powinny kierować się założeniami ustawy o VAT oraz tym, aby Skarb Państwa, ze wspólnego przedsięwzięcia, otrzymał podatek VAT będący następstwem umowy zawartej z zamawiającym. Mając powyższe na uwadze ustalono w projekcie konsorcjum, że lider przez zakres określonych funkcji ponoszonego ryzyka będzie podmiotem scalającym całość robót utworzonego konsorcjum. Natomiast partnerzy będą wykonywać prace związane z realizacją przedmiotu konsorcjum w imieniu własnym, jednakże na rzecz lidera. Wobec powyższego, lider zgodnie z art. 15 ustawy o VAT stanie się podatnikiem VAT świadczącym usługi budowlane, związane z realizacją przedmiotu konsorcjum na rzecz zamawiającego, zgodnie z art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług. W zakresie opisanym powyżej lider będzie wystawiał faktury VAT na zamawiającego, z których w całości będzie wykazywał VAT należny. W relacjach z podwykonawcami oraz dostawcami konsorcjum lider, według ustaleń umownych, będzie jedynym podatnikiem dokonującym zakupu, tym samym od całości zakupów będzie wykazywał VAT naliczony zgodnie art. 86 ustawy VAT. Jest to zakup konieczny w celu wykonania czynności opodatkowanych na rzecz zamawiającego. Partnerzy, zgodnie z przyjętymi ustaleniami będą za zakres prac związanych z wykonaniem projektu odpowiedzialni wobec lidera, tym samym staną się podmiotami świadczącymi usługi we własnym imieniu lecz na rzecz lidera. Faktury wystawione przez partnerów będą zawierały koszty prac w postaci wynagrodzeń personelu, maszyn, urządzeń potrzebnych do wykonania projektu bez marży. VAT należny z wymienionych faktur będą wykazywali partnerzy natomiast lider wykaże VAT naliczony. Powyższa konstrukcja zgodna jest z brzmieniem art. 30 ust. 3 ustawy o VAT, stanowiącym o świadczeniu usług we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej. Partnerzy za prace własne wystawią na Lidera faktury według art. 106 ustawy VAT, gdzie koszty prac własnych będą stanowiły wartość netto od której zostanie naliczony podatek VAT należny. Partnerzy, z powyższych faktur wykażą VAT należny w swoich rejestrach, natomiast Lider wykaże w swoich rejestrach VAT naliczony.

Relacje wewnątrz konsorcjum polegające na alokacji zysku konsorcjum według założonej proporcji, nie są świadczeniem usług ani dostawą towarów, tym samym są czynnościami niepodlegającymi ustawie o VAT. Przedmiotowa alokacja zysku dokonywana będzie praktycznie przez lidera za pomocą wystawianych not uznaniowych i obciążeniowych. Wymieniona alokacja nie jest dostawą towarów ani usługą wobec czego nie powoduje to utraty przez lidera prawa do odliczenia podatku VAT według art. 91 ust. 6 ustawy VAT.

Wyżej wskazane stanowisko w zakresie podatku VAT podobne jest do zaprezentowanego w indywidualnej interpretacji sygn. IBPPI/443-97/09 AS z dnia 2009 kwietnia 15 Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach.

Zdaniem M. S.A.:

1.

tylko u Lidera powstanie obowiązek wykazania i rozliczenia podatku VAT należnego z tytułu wystawionych faktur na zamawiającego dotyczących usług wykonanych przez konsorcjum,

2.

tylko u Lidera powstanie prawo odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur zakupu od całości zakupionych towarów i nabytych usług podwykonawczych dotyczących kosztów poniesionych przez konsorcjum,

3.

prawidłowe jest rozwiązanie, że Partnerzy na zakres prac własnych wystawiają fakturę VAT na Lidera bez marży.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie do art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, świadczeniem usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie:

1.

dana czynność ujęta została w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

2.

czynność wykonana została przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku VAT.

Zgodnie art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Podstawowy obowiązek dokumentowania obrotu dla potrzeb podatku od towarów i usług fakturami VAT przez podatników tego podatku został określony w art. 106 ust. 1 ww. ustawy w myśl którego podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że fakturę wystawia się wyłącznie w przypadku dokonania sprzedaży (odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju, eksportu towarów oraz wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów - zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT), a wystawia ją podmiot wykonujący daną czynność (podatnik) dla nabywcy towarów i usług.

Zauważyć w tym miejscu należy, iż umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Wyjątkiem jest prawo bankowe, które wymienia konsorcjum bankowe. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów). Stosownie do art. 351; ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Konsorcjum jest umową gospodarczą co najmniej dwóch przedsiębiorców, zawartą w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, dla odniesienia wspólnych korzyści, przy jednoczesnej solidarnej odpowiedzialności wykonawców (konsorcjantów) za wykonanie umowy - z zakresu prawa zamówień publicznych. Wspólne przedsięwzięcia charakteryzuje to, że jego uczestnicy są związani ustaleniami umownymi. Ustalenia te mogą dotyczyć różnych kwestii, zgodnie z zasadą swobody umów wyrażoną w art. 353; k.c. np. zasad reprezentacji, sposobu rozliczeń danego przedsięwzięcia, podziału robót, udziału w zyskach i stratach, itp. Jak wskazano celem zawiązania konsorcjum jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy lub też szeroki zakres przedmiotowy przekracza możliwość jednego podmiotu. Umowa konsorcjum z reguły wiąże podmioty na czas określony najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, do którego zostało powołane. Podmioty tworzące konsorcjum zachowują niezależność w działaniach nieobjętych umową zaś w działaniach konsorcjum realizują wspólną politykę finansową objętą porozumieniem. Konsorcjum zwykle nie jest spółką prawa handlowego, nie posiada osobowości prawnej, nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym, nie musi więc być rejestrowane. Powyższe skutkuje tym, iż konsorcjum, jako że nie jest podmiotem wymienionym w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, nie może samodzielnie dokonywać rozliczeń podatku od towarów i usług. Podatnikami VAT w zakresie czynności opodatkowanych tym podatkiem, wykonywanych na podstawie umowy konsorcjalnej, będą więc poszczególni wykonawcy wchodzący w skład konsorcjum - w zakresie takim, jaki wynika z zawartej między nimi umowy.

Przedmiotem umowy konsorcjum, o której mowa we wniosku będzie współpraca między podmiotami w celu wspólnego przygotowania oferty przetargowej, uzyskania zlecenia i realizacji zadania w zakresie szeroko pojętego budownictwa. Dzięki współpracy z innymi członkami konsorcjum możliwe będzie przedstawienie do przetargu korzystniejszej oferty. Ponadto, ze względu na zakres zleceń, żadna ze stron konsorcjum nie mogłaby samodzielnie podjąć się realizacji zamówienia. W ramach konsorcjum jeden z podmiotów będzie pełnić funkcję Lidera, polegającą w szczególności na reprezentowaniu interesów wszystkich partnerów konsorcjum, podpisywaniu umów z zamawiającym i wszelkich umów związanych z realizacją projektu, wystawiania na zamawiającego faktur w imieniu konsorcjum i otrzymywania od niego płatności. W związku z pełnioną funkcją Lider otrzyma wynagrodzenie (dodatkowy udział w przychodach). Zawarte przez potencjalnych partnerów wspólne przedsięwzięcie będzie konsorcjum finansowym opartym na udziale partnerów w zyskach. Zakłada się, że lider konsorcjum otrzyma np. 50% zysku, partnerzy np. 30%, 20% zysku. W takiej samej wysokości przyjęto partycypację partnerów i lidera w kosztach. Strony umowy będą również wspólnie ponosić odpowiedzialność za niewykonanie kontraktu.

Lider, przez zakres określonych funkcji i ponoszonego ryzyka będzie podmiotem scalającym całość robót utworzonego konsorcjum, natomiast partnerzy będą wykonywać prace związane z realizacją przedmiotu konsorcjum w imieniu własnym, jednakże na rzecz Lidera. Lider konsorcjum - we własnym imieniu będzie wystawiał faktury VAT obciążające zamawiającego za usługi budowlane realizowane przez wszystkie podmioty wchodzące w skład konsorcjum, z których w całości będzie wykazywał podatek należny. W relacjach z podwykonawcami oraz dostawcami Lider, według ustaleń umownych, będzie jedynym podatnikiem dokonującym zakupu towarów i usług związanych z realizacją przedmiotu konsorcjum, tym samym od całości zakupów będzie wykazywał VAT naliczony. Będą to zakupy poniesione w celu wykonania czynności opodatkowanych na rzecz zamawiającego. Członkowie konsorcjum będą wystawiali faktury VAT na lidera konsorcjum za wykonane przez nich usługi, zawierające koszty prac w postaci wynagrodzeń personelu, maszyn, urządzeń potrzebnych do wykonania projektu bez doliczania marży. Podatek VAT należny z wymienionych faktur będą wykazywali partnerzy, natomiast Lider wykaże VAT naliczony.

Odnosząc powyższe do powołanych w sprawie przepisów stwierdzić należy, iż skoro z umowy konsorcjum wynika, iż w ramach konsorcjum Lider będzie wystawiał faktury na zamawiającego za usługi realizowane przez wszystkich jego członków (za co uzyska wynagrodzenie w postaci dodatkowego udziału w przychodach) - to czynność ta powoduje powstanie u Lidera obowiązku podatkowego dot. podatku VAT z tytułu wykonania tych usług. Podstawą opodatkowania jest cała kwota należna konsorcjum od zamawiającego z tytułu sprzedaży usług wykonanych przez konsorcjum, pomniejszona o podatek od towarów i usług. Tym samym, przy przyjętym przez członków konsorcjum modelu fakturowania, Lider uprawniony jest do wykazania podatku VAT należnego od całości prac wykonanych przez konsorcjum i ujęcia w deklaracji VAT podatku należnego od całości wynagrodzenia, które jest objęte fakturą na rzecz zamawiającego.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Zgodnie natomiast z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Z cytowanych wyżej przepisów wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, iż Lider będzie jako jedyny w konsorcjum dokonywał zakupu usług podwykonawczych i zakupu towarów związanych z realizacją kontraktu. Nabyte towary i usługi służyć będą do wykonywania czynności opodatkowanych na rzecz zamawiającego. Faktury zakupu będą wystawiane na Lidera. Z tych faktur Lider będzie w swojej ewidencji uznawał za koszt 50%. Pozostałą część kosztów będzie przenosił na partnerów, w ustalonej proporcji, np. 30% i 20%. Jednocześnie, Lider będzie dokonywał rozliczenia z zamawiającym tj. będzie wystawiał fakturę za całość zrealizowanego kontraktu. Odnosząc powyższe do powołanych przepisów prawa podatkowego stwierdzić należy, iż Liderowi będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego na fakturach zakupu od całości zakupionych towarów oraz nabytych usług podwykonawczych, związanych z realizacją usług, świadczonych w ramach umowy konsorcjum.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. świadczenie usług za wynagrodzeniem, zatem prawidłowe udokumentowanie przeprowadzonej transakcji zobowiązuje do wystawienia faktury na faktycznego odbiorcę wykonanych usług oraz jej ujęcie w rozliczeniu za miesiąc, w którym postał obowiązek podatkowy. Zgodnie z art. 30 ust. 3 ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.

W przedmiotowej sprawie uczestnicy konsorcjum nie działają samodzielnie w relacjach z zamawiającym, ich prace mają charakter wspólnych działań, mających na celu realizację wspólnego, jednego przedsięwzięcia, którego nie mogliby zrealizować bez współpracy pozostałych uczestników. Partnerzy w konsorcjum wykonują części składające się na całość przedsięwzięcia stosownie do potrzeb, angażując własne aktywa. Zgodnie z postanowieniami umowy konsorcjum, uczestnicy konsorcjum wystawiają faktury za swoją część prac na Lidera konsorcjum, natomiast Lider jest uprawniony do wystawienia na rzecz zamawiającego faktur za wszystkie prace wykonane przez konsorcjum. Lider dokonuje również podziału otrzymanych przychodów i poniesionych kosztów na członków konsorcjum, stosownie do ustalonej partycypacji w zyskach. Partnerzy konsorcjum, za zakres prac związanych z wykonaniem projektu będą odpowiedzialni wobec Lidera, tym samym staną się podmiotami świadczącymi usługi we własnym imieniu lecz na rzecz Lidera. Prawidłowe jest zatem przyjęte rozwiązanie, zgodnie z którym, partnerzy konsorcjum będą wystawiać na rzecz Lidera faktury VAT za prace własne bezpośrednio związane z realizacją projektu. Faktury wystawiane przez partnerów, zgodnie z art. 106 ustawy, winny zawierać poniesione koszty prac w postaci wynagrodzeń personelu, wykorzystanych maszyn i urządzeń, bez doliczania marży. W wystawionych fakturach koszty prac własnych poniesionych przez uczestników konsorcjum będą stanowiły wartość netto od której partnerzy naliczą podatek VAT należny. Za prawidłowe należy zatem uznać stanowisko Wnioskodawcy, że wystawione przez członków konsorcjum na lidera faktury VAT za wykonaną zgodnie z umową część usługi powodują u wystawiających te faktury powstanie obowiązku podatkowego w podatku należnym VAT, a Lider na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT ma prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w tych fakturach.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Organ podatkowy informuje ponadto, iż w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych sprawa zostanie rozpatrzona odrębnie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl