IPPP1/443-23/11-4/AW - Zwolnienie od podatku VAT usług ubezpieczeniowych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 31 grudnia 2010 r. (data wpływu 7 stycznia 2011 r.), uzupełnione pismem z dnia 24 stycznia 2011 r. (data wpływu 27 stycznia 2011 r.) nadesłanym w odpowiedzi na wezwanie z dnia 17 stycznia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług ubezpieczeniowych - jest prawidłowe.

W dniu 7 stycznia 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług ubezpieczeniowych.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 24 stycznia 2011 r. (data wpływu 27 stycznia 2011 r.) nadesłanym w odpowiedzi na wezwanie z dnia 17 stycznia 2011 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

A. zamierza zawrzeć z zakładem ubezpieczeń (ubezpieczycielem) umowę, której przedmiotem będzie m.in.:

* organizacja i prowadzenie centrum zgłoszeniowego szkód komunikacyjnych i mieszkaniowych (tj. przyjmowanie zgłoszeń o szkodach, udzielanie ubezpieczonym informacji o ich prawach i obowiązkach wynikających z umowy ubezpieczeniowej oraz o dalszym postępowaniu dotyczącym likwidacji szkody, dokumentowanie rozmiarów szkody),

* działania organizacyjne podejmowane przez A. dla zapewnienia ubezpieczycielowi pomocy, przy czym - sama pomoc (w postaci konkretnych czynności, opisanych w punktach następnych) będzie wykonywana przez podmioty trzecie, na podstawie odrębnych umów zawartych przez A. z tymi podmiotami.

Usługi wykonywane przez podmioty trzecie, zakupywane przez A. i odsprzedawane ubezpieczycielowi w ramach komisu usług, będą następujące:

* inspekcje weryfikujące stan pojazdu/miejsca ubezpieczenia mającego być przedmiotem ubezpieczenia w ramach umów ubezpieczenia zawieranych z ubezpieczycielami oraz badające zgodności danych podanych we wniosku ubezpieczeniowym przekazanym przez ubezpieczającego przed zawarciem umowy ubezpieczenia,

* lustracje miejsca zdarzenia ubezpieczeniowego, których celem jest ustalenie okoliczności i skutków zdarzenia ubezpieczeniowego istotnego z punktu widzenia umowy ubezpieczenia,

* likwidacja szkód, której celem jest ustalenie wysokości szkody poniesionej przez ubezpieczonego/poszkodowanego, z tytułu której przysługuje odszkodowanie zgodnie z umową ubezpieczenia.

Wymienione powyżej usługi wykonywane przez podmioty trzecie będą obejmowały m.in.:

W zakresie usług dotyczących organizacji i prowadzenia centrum zgłoszeniowego oraz podejmowania działań organizacyjnych dla zapewnienia ubezpieczonemu pomocy w miejscu zdarzenia A. będzie działał jako podmiot zobowiązany do wykonywania tych czynności na podstawie umowy (stosunku zobowiązaniowego) zawartej z ubezpieczycielem, realizujący samodzielnie świadczenie wynikające z tej umowy.

W przypadku inspekcji, lustracji i likwidacji szkód czynności te - z punktu widzenia relacji z ubezpieczonym - wykonywane będą zawsze w imieniu na rzecz ubezpieczyciela. W związku z tym ubezpieczyciel udzieli A. odpowiedniego pełnomocnictwa. Ubezpieczyciel wyrazi przy tym zgodę na realizację przez A. przedmiotu umowy (w zakresie omawianych tu czynności) przy pomocy podwykonawców, udzielając jednocześnie zgody, aby A. udzielał podwykonawcom dalszych pełnomocnictw, zgodnie z którymi zarówno A., jak i podwykonawcy, działają na rzecz i w imieniu Ubezpieczyciela. Z cywilnoprawnego punktu widzenia, A. będzie zatem występował wobec ubezpieczonych jako wykonujący czynności "za ubezpieczyciela". A. nie będzie jednak, w ramach umowy, przyjmował odpowiedzialności wobec ubezpieczonych.

Jednocześnie, realizacja czynności objętych pełnomocnictwem, będzie - w relacji pomiędzy A. i ubezpieczycielem - stanowiła świadczene usług na rzecz tego ostatniego. Czynności te A. będzie przy tym - za zgodą ubezpieczyciela - wykonywał za pomocą podwykonawców.

Zatem w przypadku, gdy A. ma uczestniczyć w cywilnoprawnych umowach dotyczących dokonywania ww. czynności jako podmiot świadczący usługi na rzecz ubezpieczyciela, a jednocześnie podzlecający ich wykonanie osobom trzecim, to:

* w umowie z ubezpieczycielem zawarte będzie postanowienie o możliwości powierzenia wykonania zlecenia osobie trzeciej,

* ubezpieczyciel udzieli A. pełnomocnictwa do występowania w jego imieniu i na jego rzecz,

* w pełnomocnictwie udzielonym A. przez ubezpieczyciela zawarte będzie umocowanie do ustanowienia innych (dalszych) pełnomocników.

Zlecając podwykonawcy wykonanie danej usługi lustracji, inspekcji lub likwidacji szkód, A. udzieli jednocześnie odpowiedniego pełnomocnictwa substytucyjnego ostatecznemu wykonawcy usługi.

Należy podkreślić, że umowa wyraźnie rozdziela czynności (świadczenia) wykonywane przez A. "osobiście" (np. w zakresie obsługi centrum zgłoszeniowego szkód komunikacyjnych oraz organizowania pomocy) od czynności (świadczeń), które A. miałby realizować z pomocą osób trzecich. Odmienny jest charakter i sposób wykonywania tych czynności.

Zgodnie z umową, za usługi organizacji i prowadzenia centrum zgłoszeniowego oraz za działania organizacyjne dla zapewnienia pomocy w miejscu zdarzenia A. otrzymuje od ubezpieczyciela wynagrodzenie ryczałtowe od jednego zgłoszenia.

Natomiast usługi zakupione od podmiotów trzecich mają być odsprzedawane przez A. ubezpieczycielowi, przy czym A. nie nalicza tutaj żadnej marży, czyli odsprzedaje usługi po takiej cenie, jaka figuruje na fakturach wystawionych przez bezpośrednich wykonawców usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

* Jaką stawkę podatku od towarów i usług należy zastosować do usług polegających na organizacji i prowadzeniu centrum zgłoszeniowego szkód komunikacyjnych oraz działaniach organizacyjnych dla zapewnienia ubezpieczonemu pomocy na miejscu zdarzenia.

* Jaką stawkę podatku od towarów i usług należy zastosować do usług inspekcji, lustracji i likwidacji szkód odsprzedawanych przez A. ubezpieczycielowi w ramach "komisu usług" a wykonywanych faktycznie przez podmioty trzecie w imieniu i na rzecz ubezpieczyciela, na podstawie substytucyjnego pełnomocnictwa uzyskanego od A. (posiadającego pełnomocnictwo wydane przez zakład ubezpieczeń upoważniające do działania w imieniu i na rzecz tego zakładu).

Zdaniem Wnioskodawcy:

UZASADNIENIE stanowiska wnioskodawcy jest następujące.

W przypadku usług ubezpieczeniowych z dniem 1 stycznia 2011 r. obowiązuje przepis art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym, zwalnia się od podatku "usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji".

Jednocześnie przepis art. 43 ust. 13 ww. ustawy stanowi, iż zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej powyżej, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z przepisem cytowanym w akapicie poprzednim. Z tym, że tego ostatniego zwolnienia nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa akapicie poprzednim (art. 43 ust. 14 ww. ustawy). Ponadto (art. 43 ust. 15 ww. ustawy), zwolnienia, o których mowa w akapicie poprzednim, nie mają zastosowania do:

* czynności ściągania długów, w tym factoringu;

* usług doradztwa;

* usług w zakresie leasingu.

Należy więc rozstrzygnąć, czy usługi podane w niniejszym wniosku stanowią usługi ubezpieczeniowe (lub element usług ubezpieczeniowych stanowiący odrębną całość, właściwy oraz niezbędny do świadczenia usług ubezpieczeniowych).

Z dniem 1 stycznia 2011 r. nastąpiła zmiana ustawy o podatku od towarów i usług, polegająca na odejściu od definiowania usług dla potrzeb tego podatku poprzez odniesienia do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Z tym dniem odstępuje się, co do zasady, od identyfikacji usług przy pomocy klasyfikacji statystycznych, na rzecz zasady określania ich zakresu z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów. Od dnia 1 stycznia 2011 r. przy określaniu zakresu świadczonych usług klasyfikacje statystyczne stosowane są jedynie wówczas, gdy przepisy ustawy o podatku od towarów i usług powołują symbole statystyczne. Zatem w przedmiotowej sprawie - ponieważ w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 37 ww. ustawy nie powołano symbolu statystycznego dla rozstrzygnięcia, jak należy zakwalifikować usługi będące przedmiotem zapytania, konieczne jest odwołanie się do innych niż PKWiU źródeł.

W pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy i jak usługi te są kwalifikowane na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Niestety, ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera definicji usług ubezpieczeniowych. Zdaniem wnioskodawcy należy zatem sięgnąć do ustawy o działalności ubezpieczeniowej.

Zgodnie z przepisami art. 3 ust. 3-6 ww. ustawy:

1a) zawieranie umów reasekuracji lub zlecanie ich zawierania brokerom reasekuracyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym, a także wykonywanie tych umów, w zakresie cedowania ryzyka z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych (reasekuracja bierna);

* składanie oświadczeń woli w sprawach roszczeń o odszkodowania lub inne świadczenia należne z tytułu umów, o których mowa w pkt 1 i 1a;

* ustalanie składek i prowizji należnych z tytułu zawieranych umów, o których mowa w pkt 1 i 1a;

* ustanawianie w drodze czynności cywilnoprawnych zabezpieczeń rzeczowych lub osobistych, jeżeli są one bezpośrednio związane z zawieraniem umów, o których mowa w pkt 1 i 1a

* ocena ryzyka w ubezpieczeniach osobowych i ubezpieczeniach majątkowych oraz w umowach gwarancji ubezpieczeniowych;

* wypłacanie odszkodowań i innych świadczeń należnych z tytułu umów, o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 1 a;

* przejmowanie i zbywanie przedmiotów lub praw nabytych przez zakład ubezpieczeń w związku z wykonywaniem umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej;

* prowadzenie kontroli przestrzegania przez ubezpieczających lub ubezpieczonych, zastrzeżonych w umowie lub w ogólnych warunkach ubezpieczeń, obowiązków i zasad bezpieczeństwa odnoszących się do przedmiotów objętych ochroną ubezpieczeniową

* prowadzenie postępowań regresowych oraz postępowań windykacyjnych związanych z wykonywaniem:

* lokowanie środków zakładu ubezpieczeń;

* wykonywanie innych czynności określonych w przepisach innych ustaw.

* ustalanie przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych;

* ustalanie wysokości szkód oraz rozmiaru odszkodowań oraz innych świadczeń należnych uprawnionym z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych;

* ustalanie wartości przedmiotu ubezpieczenia;

* czynności zapobiegania powstawaniu albo zmniejszeniu skutków wypadków ubezpieczeniowych lub finansowanie tych działań z funduszu prewencyjnego.

Biorąc pod uwagę cytowane powyżej przepisy należy stwierdzić, że:

* Usługi polegające na organizacji i prowadzeniu centrum zgłoszeniowego szkód komunikacyjnych oraz działaniach organizacyjnych dla zapewnienia ubezpieczonemu pomocy na miejscu zdarzenia stanowią element usługi ubezpieczeniowej świadczonej przez zakład ubezpieczeń, przy czym element ten sam stanowi odrębną całość i jest niezbędny i właściwy do świadczenia usługi ubezpieczeniowej. Zakład ubezpieczeń nie może bowiem ustalić, czy zaszło zdarzenie ubezpieczeniowe oraz ustalić wysokość szkody (art. 3 ust. 5 pkt 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej) i dokonać wypłacenia odszkodowania (art. 3 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy) bez wcześniejszego przyjęcia zgłoszenia o szkodzie i prawidłowego przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. A to właśnie ma zapewniać działalność centrum zgłoszeniowego prowadzonego przez A. Ponadto, zagwarantowanie ubezpieczonemu pomocy na miejscu zdarzenia (nazywane powszechnie usługą "assistance") jest elementem właściwym i niezbędnym do realizacji czynności ubezpieczeniowej, jaką jest ustalenie świadczeń należnych uprawnionemu z umowy ubezpieczenia (art. 3 ust. 5 pkt. 2 ww. ustawy) i wykonywanie tych świadczeń (art. 3 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy) oraz czynności ubezpieczeniowej zmniejszania skutków wypadku ubezpieczeniowego (art. 3 ust. 5 pkt 4 ww. ustawy).

* Usługi inspekcji, lustracji i likwidacji szkód (świadczone faktycznie przez podmioty trzecie), które A. odsprzedaje następnie ubezpieczycielowi, należy zakwalifikować następująco:

Nawet jednak gdyby zakwestionować powyższe stanowisko, należy stwierdzić, że usługi te stanowią element usługi ubezpieczeniowej, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi ubezpieczeniowej polegającej na zawarciu i wykonaniu umowy ubezpieczenia (art. 3 ust. 3 pkt 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, czyli w czynnościach ustalania przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych. Nawet jednak gdyby zakwestionować powyższe stanowisko, należy stwierdzić, że usługi te stanowią element usługi ubezpieczeniowej, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi ubezpieczeniowej polegającej na ustalaniu przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych oraz polegającej na składaniu oświadczeń woli w sprawach roszczeń o odszkodowania (art. 3 ust. 3 pkt 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej) i wypłacaniu odszkodowań (art. 3 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy), ponieważ bez czynności lustracji wymienione powyżej czynności ubezpieczeniowe nie mogą być wykonane.

Nawet jednak gdyby zakwestionować powyższe stanowisko, należy stwierdzić, że usługi te stanowią element usługi ubezpieczeniowej, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi ubezpieczeniowej polegającej na ustalaniu przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych, ustalaniu przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych, ustalaniu przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych oraz ustalania wysokości szkód oraz rozmiarów odszkodowań, jak również polegającej na składaniu oświadczeń woli w sprawach roszczeń o odszkodowania (art. 3 ust. 3 pkt 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej) i wypłacaniu odszkodowań (art. 3 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy), ponieważ bez czynności lustracji wymienione powyżej czynności ubezpieczeniowe nie mogą być wykonane.

Zatem usługi inspekcji, lustracji i likwidacji szkody wykonywane na podstawie pełnomocnictwa w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń traktowane są jako usługi ubezpieczeniowe (na podstawie art. 3 ust. 6 ustawy o działalności ubezpieczeniowej) i podlegają zwolnieniu podatkowemu z mocy art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług lub podlegają zwolnieniu podatkowemu na postawie art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 37 ww. ustawy.

Pozostaje do rozstrzygnięcia, jakie skutki w podatku od towarów i usług wywołuje fakt, że usługi inspekcji, lustracji i likwidacji szkód będą wykonywane przez podmioty trzecie na podstawie umów zawartych z A., a następnie odsprzedawane ubezpieczycielowi przez A. Zdaniem wnioskodawcy, w takim przypadku dla potrzeb podatku od towarów i usług mamy do czynienia z tzw. komisem usług.

Zgodnie art. 28 Dyrektywy 112 VAT, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Zaś przepis art. 30 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że "W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku."

Komis usług jest w prawie polskim konstrukcją funkcjonującą od 1 grudnia 2008 r., wówczas bowiem wszedł w życie cytowany powyżej przepis art. 30 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jeżeli więc A. nabywa usługi wymienione powyżej od podwykonawców i następnie odsprzedaje je ubezpieczycielowi, to mamy właśnie do czynienia z:"komisem usług". Stawka do usług odsprzedawanych w ramach "komisu usług" jest taka sama, jak stawka właściwa dla tej właśnie usługi. Zatem w przypadku usług zwolnionych przedmiotowo z podatku od towarów i usług, zarówno ich sprzedaż na rzecz A., jak i późniejsza odsprzedaż tych usług ubezpieczycielowi przez A., korzystają ze zwolnienia podatkowego (przy założeniu, że czynności te wykonywane są w imieniu na rzecz zakładu ubezpieczeń, czyli że A. posiada stosowne pełnomocnictwo z prawem udzielania dalszych pełnomocnictw i że takiego substytucyjnego pełnomocnictwa udzielił faktycznym wykonawcom usług).

Na zakończenie wnioskodawca informuje, że kwestia zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług polegających na organizacji i prowadzeniu centrum zgłoszeniowego szkód komunikacyjnych i mieszkaniowych była przedmiotem interpretacji Ministra Finansów wydanej w dniu 26 sierpnia 2009 r. na wniosek A. W interpretacji tej Minister Finansów uznał, że przedmiotowe usługi podlegają zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i poz. 3 zał. Nr 4 do ww. ustawy. Interpretacja ta była co prawda wydana w sytuacji, gdy ustawa zawierała odwołanie do PKWiU, ale, zdaniem wnioskodawcy odejście od PKWiU z dniem 1 stycznia 2011 r. nie powoduje zmiany w rozstrzygnięciu zawartym w powołanej interpretacji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Od 1 stycznia 2011 r. podstawowa stawka podatku o której mowa w art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 23%, z wyłączeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

Z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476). Przepisy nowelizacji uchylają załącznik nr 4 do ustawy, zawierający wykaz usług zwolnionych od podatku, który w pozycji 3 wymieniał jako zwolnione usługi pośrednictwa finansowego (ex 65-67) i przenoszą uregulowania dotyczących tej tematyki do treści ustawy. Zasadnicze znaczenie ma w tym przypadku dodanie do art. 43 ust. 1 ustawy punktu 37 oraz ust. 13, 14 i 15, regulujących zwolnienia od podatku usług ubezpieczeniowych.

Ponadto, przy określaniu zakresu zwolnień, które dotychczas były ujęte w załączniku nr 4 do ustawy, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych określając ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

Zasadniczym powodem odejścia od stosowania klasyfikacji statystycznych przy określaniu zakresu zwolnień od podatku było zapewnienie pełniejszej implementacji przepisów unijnych, w szczególności dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. a) Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 znowelizowanej ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zgodnie z art. 43 ust. 13, 14 i 15 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41. Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

* czynności ściągania długów, w tym factoringu;

* usług doradztwa;

* usług w zakresie leasingu.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług ubezpieczeniowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku ubezpieczeniowego.

Powyższe zwolnienie dla usług ubezpieczeniowych zostało oparte na obiektywnych kryteriach, nie zaś uzależnione od rodzaju podmiotu świadczącego te usługi.

Polskie prawo podatkowe nie definiuje pojęcia komisu usług. Regulacje w tym zakresie zostały natomiast zawarte w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 2006, Nr 347/1 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 28 Dyrektywy, w przypadku, kiedy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten nabył i wyświadczył te usługi. Oznacza to, że podmiot świadczący (sprzedający) daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przeniesienie ciężaru kosztów na inną osobę, nie może być zatem w żaden inny sposób potraktowane niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie. Zatem, konsekwencją uznania podatnika biorącego udział w odsprzedaży usługi za świadczącego, jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej usługi.

Celem obciążenia kosztami podmiotu, który faktycznie korzystał z usługi jest odsprzedaż tej usługi przez podmiot uczestniczący pośrednio w świadczeniu, pomimo że pośrednik danej usługi nie wykonał. Przenoszenie kosztów jest więc świadczeniem pomiędzy podmiotem pośredniczącym pomiędzy właściwym usługodawcą, a rzeczywistym nabywcą tej usługi. Dotyczy to sytuacji, w której podatnik kupuje usługę, a następnie odsprzedaje ją w takiej samej formie swojemu kontrahentowi.

Przeniesienie kosztów nabycia usługi, o którym mowa wyżej, dotyczy wyłącznie usługi, jaką nabywca nabył w celu odsprzedaży w postaci takiego samego świadczenia, co nie jest tożsame z sytuacją odsprzedaży tej usługi będącej elementem pomocniczym świadczenia głównego, bez którego świadczenie pomocnicze nie ma racji bytu. Opisane powyżej zasady zostały uregulowane w art. 30 ust. 3 ustawy - w przypadku gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.

Z opisu przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka zamierza zawrzeć z zakładem ubezpieczeń umowę, której przedmiotem będzie m.in. organizacja i prowadzenie centrum zgłoszeniowego szkód komunikacyjnych i mieszkaniowych oraz działania organizacyjne mające na celu zapewnienie ubezpieczycielowi pomocy, przy czym sama pomoc będzie wykonywana przez podmioty trzecie (podwykonawców). Zakres czynności powierzanych przez spółkę podwykonawcom będzie obejmował:

* inspekcje weryfikujące stan pojazdu/miejsca ubezpieczenia mającego być przedmiotem ubezpieczenia w ramach umów ubezpieczenia zawieranych z ubezpieczycielami oraz badające zgodności danych podanych we wniosku ubezpieczeniowym przekazanym przez ubezpieczającego przed zawarciem umowy ubezpieczenia,

* lustracje miejsca zdarzenia ubezpieczeniowego, których celem jest ustalenie okoliczności i skutków zdarzenia ubezpieczeniowego istotnego z punktu widzenia umowy ubezpieczenia,

* likwidacja szkód, której celem jest ustalenie wysokości szkody poniesionej przez

ubezpieczonego/poszkodowanego, z tytułu której przysługuje odszkodowanie zgodnie z umową ubezpieczenia.

W przedstawionym we wniosku opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca wskazał, iż w ramach zawartych umów nie będzie przejmował odpowiedzialności wobec ubezpieczonych

Zgodnie z oświadczeniem Wnioskodawcy za świadczone przez Spółkę na zlecenie zakładu ubezpieczeń, usługi w zakresie organizacji i prowadzenia centrum zgłoszeniowego oraz podejmowania działań organizacyjnych dla zapewnienia ubezpieczonemu pomocy, Spółka otrzymuje wynagrodzenie ryczałtowe od jednego zgłoszenia.

Natomiast z tytułu usług nabywanych przez Spółkę od podwykonawców i odsprzedawanych na rzecz zakładu ubezpieczeń Wnioskodawca nie nalicza żadnej marży, odsprzedaje po cenie jaka figuruje na fakturach otrzymanych od podwykonawców.

Należy jednak zauważyć, iż z zapisów umowy zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a zakładem ubezpieczeń wynika, iż usługi inspekcji, lustracji i likwidacji szkód (wykonywane faktycznie przez podwykonawców) stanowią świadczenie Spółki na rzecz zakładu ubezpieczeń. Ze stosunku zobowiązaniowego wynika, że podmiotem świadczącym tę usługę (na rzecz zakładu ubezpieczeń) będzie Spółka.

Zatem w świetle powyższych rozważań należy uznać, iż w relacji Wnioskodawca - zakład ubezpieczeń to Spółka jest stroną świadczącą zarówno usługi polegające na organizacji i prowadzeniu centrum zgłoszeniowego szkód oraz usług inspekcji, lustracji i likwidacji szkód.

Należy zatem rozważyć czy powyższe usługi będą korzystały ze zwolnienia od podatku VAT.

Stosownie do postanowień art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66 z późn. zm.), przez działalność ubezpieczeniową rozumie się wykonywanie czynności ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych.

Ustawa o działalności ubezpieczeniowej precyzuje zasady wykonywania czynności ubezpieczeniowych, dokonując ich podziału na tzw. czynności sensu stricto oraz sensu largo. Do pierwszego rodzaju można zaliczyć takie czynności, które mogą być wykonywane wyłącznie przez zakłady ubezpieczeń lub na ich zlecenie, lecz w imieniu i na rachunek zakładu ubezpieczeń (czynności sensu stricto) oraz czynności, które mogą być wykonywane nie tylko przez zakłady ubezpieczeń, lecz także przez inne podmioty nieposiadające statusu zakładu ubezpieczeń (tj. nieposiadające stosownego zezwolenia) i dopiero ich wykonywanie przez ubezpieczycieli nadaje im walor czynności ubezpieczeniowych (czynności ubezpieczeniowe sensu largo).

Stosownie do postanowień art. 3 ust. 3 pkt 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, czynnościami ubezpieczeniowymi, o których mowa w ust. 1, jest składanie oświadczeń woli w sprawach roszczeń o odszkodowania lub inne świadczenia należne z tytułu umów, o których mowa w pkt 1 i 1a.

Zgodnie z art. 3 ust. 4 pkt 1 i 2 ww. ustawy, czynnościami ubezpieczeniowymi są również: ocena ryzyka w ubezpieczeniach osobowych i ubezpieczeniach majątkowych oraz w umowach gwarancji ubezpieczeniowych; wypłacanie odszkodowań i innych świadczeń należnych z tytułu umów, o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 1a.

Czynnościami ubezpieczeniowymi zgodnie z art. 3 ust. 5 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, są także następujące czynności, jeżeli są wykonywane przez zakład ubezpieczeń:

* ustalanie przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych;

* ustalanie wysokości szkód oraz rozmiaru odszkodowań oraz innych świadczeń należnych uprawnionym z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych;

* ustalanie wartości przedmiotu ubezpieczenia;

* czynności zapobiegania powstawaniu albo zmniejszeniu skutków wypadków ubezpieczeniowych lub finansowanie tych działań z funduszu prewencyjnego.

Stosownie do zapisów art. 3 ust. 6 ww. ustawy, zakład ubezpieczeń może zlecać wykonanie czynności, o których mowa w ust. 4 pkt 1-6 oraz ust. 5, innym podmiotom. Czynności, o których mowa w ust. 4 pkt 1-6 oraz ust. 5, wykonywane przez te podmioty są traktowane jak czynności ubezpieczeniowe, w zakresie, w jakim są wykonywane w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń.

Ponadto na podstawie art. 3 ust. 9 ustawy zakład ubezpieczeń może zlecić, w formie pisemnej, innym podmiotom wykonywanie czynności, o których mowa w ust. 3 pkt 2.

Postępowanie likwidacyjne stanowi element składowy działalności ubezpieczeniowej i zostało szczegółowo wyjaśnione w art. 16 ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Postępowanie likwidacyjne jest terminem używanym dla określenia czynności ubezpieczyciela zmierzających do ustalenia odpowiedzialności z tytułu umowy ubezpieczenia. Ustawa o działalności ubezpieczeniowej definiuje te czynności jako postępowanie dotyczące ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonych roszczeń i wysokości świadczenia. W zakresie postępowania likwidacyjnego, na zakład ubezpieczeń zostały nałożone określone obowiązki informacyjne.

Niewątpliwie przytoczone powyżej uregulowania zawarte w ustawie o działalności ubezpieczeniowej dotyczące tych usług ubezpieczeniowych, które mogą być zlecane innym podmiotom odpowiadają zakresowi świadczonych przez Wnioskodawcę usług w zakresie organizacji o prowadzenia centrum zgłoszeniowego oraz podejmowania działań zapewniających ubezpieczonemu pomoc oraz w zakresie inspekcji, lustracji i likwidacji szkód świadczonych przez Wnioskodawcę.

Należy jednak zauważyć, że czynność ubezpieczeniowa, w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Tak rozumiana "czynność ubezpieczeniowa", w każdym wypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia od podatku a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym. Natomiast z opisanego zdarzenia przyszłego wynika, iż między Wnioskodawcą oraz ubezpieczonymi nie istnieje żaden stosunek prawny ubezpieczenia. Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca nie przejmuje odpowiedzialności wobec ubezpieczonych. Biorąc pod uwagę opis sprawy stwierdzić należy, iż Wnioskodawca nie wykonuje "czynności ubezpieczeniowych" w rozumieniu art. 3 ust. 3-5 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, zatem nie korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Należy jednak rozważyć, czy czynności wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz zakładu ubezpieczeń stanowią element usługi ubezpieczeniowej, która sama stanowi odrębną całość i jest właściwa oraz niezbędna do świadczenia tych usług. Charakter czynności wykonywanych przez Spółkę wskazuje że są one związane bezpośrednio z działalnością ubezpieczeniową.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi polegające na organizacji i prowadzeniu centrum zgłoszeniowego szkód oraz działania zapewniające ubezpieczonemu pomoc, stanowią element usługi ubezpieczeniowej świadczonej przez zakład ubezpieczeń, przy czym element ten stanowi odrębną całość niezbędną i właściwą do świadczenia usługi ubezpieczeniowej. Ten zakres działalności jak wskazuje Spółka ma na celu pomoc zakładowi ubezpieczeń w ustaleniu czy doszło do zdarzenia oraz jaka jest wysokość szkody, ponadto pomoc ubezpieczonemu na miejscu zdarzenia.

Należy również wskazać, iż świadczone przez Spółkę usługi w zakresie lustracji, inspekcji i likwidacji szkód stanową niezbędny element usługi ubezpieczeniowej. To odrębne świadczenie, które jako proces działań podejmowanych przez Wnioskodawcę, prowadzi do wypełnienia właściwej umowy ubezpieczenia, w sytuacji wystąpienia zdarzenia objętego tą umową. Prowadzą do ustalenia przyczyn i okoliczności wystąpienia danych zdarzeń losowych oraz wysokości szkód i rozmiarów odszkodowania

Biorąc pod uwagę powyższe przesłanki należy bezspornie uznać, iż świadczone przez Wnioskodawcę usługi inspekcji, lustracji i likwidacji szkód spełniają przesłanki do uznania ich za odrębny i niezbędny element prowadzący do wykonania właściwej usługi ubezpieczeniowej.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż od 1 stycznia 2011 r. usługi w zakresie organizacji i prowadzenia centrum zgłoszeniowego szkód oraz działania zapewniające ubezpieczonemu pomoc na miejscu zdarzenia jak również usługi lustracji, inspekcji i likwidacji szkód świadczone przez Wnioskodawcę, który nie jest ubezpieczycielem i ubezpieczającym, będą korzystały ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 13 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 37 znowelizowanej ustawy o podatku od towarów i usług.

Końcowo należy wskazać, iż przedmiotowa interpretacja nie rozstrzyga kwestii ewentualnego zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych na rzecz Wnioskodawcy przez podwykonawców, odnosi się jedynie do zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz zakładu ubezpieczeń.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.