IPPP1-443-209/10-4/IGo - Możliwość opodatkowania podatkiem VAT pożyczki udzielonej wspólnikowi ze środków własnych spółki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki E, przedstawione we wniosku z dnia 15 lutego 2010 r. (data wpływu 22 lutego 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług pośrednictwa finansowego - jest prawidłowe.

W dniu 22 lutego 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług pośrednictwa finansowego. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 12 marca 2010 r. (data wpływu 18 marca 2010 r.), w którym Wnioskodawca kwalifikuje czynność udzielenia pożyczki pod symbolem PKWiU 65.22 oraz precyzuje pytanie, na które oczekuje odpowiedzi.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2008 i 2010 r. Spółka zawarła umowy pożyczek, na podstawie których pożyczyła wspólnikowi pieniądze. Pożyczki zostały wypłacone wspólnikowi na jego rachunek bankowy. Spółka dokonała czynności udzielenia pożyczki - na podstawie zawartej umowy pożyczki na rzecz wspólnika Spółki, w której to umowie wspólnik Spółki zobowiązał się zwrócić kwotę pożyczki wraz z odsetkami. Pożyczka była udzielona ze środków własnych Spółki. Wnioskodawca podkreśla, że pożyczkodawca - Spółka była i jest nadal czynnym podatnikiem VAT. Ponadto w piśmie uzupełniającym z dnia 12 marca 2010 r. Spółka kwalifikuje czynność udzielenia pożyczki pod symbolem PKWiU 65.22 jako usługę udzielenia pożyczki poza systemem bankowym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy czynność ta podlega przepisom ustawy o VAT oraz jako usługa pośrednictwa finansowego korzysta ze zwolnienia od opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku z pozycją 3 załącznika Nr 4 do tej ustawy...

Zdaniem Wnioskodawcy, czynność udzielenia pożyczki jest usługą w rozumieniu ustawy o VAT i w związku z tym podlega przepisom tej ustawy, a jako usługa pośrednictwa finansowego wymieniona w załączniku Nr 4 do ustawy o VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy jest zwolniona z opodatkowania.

Zdaniem Spółki, nawet czynność jednorazowego udzielenia pożyczki na rzecz wspólnika będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT jako usługa pośrednictwa finansowego. Przemawiają za tym następujące argumenty: stosownie do art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług w Polsce, rozumiane jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 Kodeksu cywilnego. Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju. Wobec powyższego, udzielenie pożyczki będzie spełniać niewątpliwie szeroką definicję usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy VAT.

W analizowanej sytuacji Wnioskodawca twierdzi, że można zidentyfikować beneficjenta świadczenia wykonanego przez Spółkę, którym będzie pożyczkobiorca mogący korzystać z kapitału udostępnionego mu przez Spółkę na określony czas. Jednocześnie Spółka zobowiązana będzie do udostępnienia kapitału. Ponadto, rozważana usługa będzie miała charakter odpłatny, z uwagi na fakt, iż Spółka pobierać będzie wynagrodzenie w postaci odsetek od udostępnionego kapitału.

W świetle powyższego spełniony jest warunek, iż udzielanie przez Spółkę pożyczki ma charakter świadczenia wzajemnego, gdzie w ramach odpłatnej umowy zobowiązaniowej jedna ze stron jest bezpośrednim beneficjentem zobowiązania.

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 3 Ustawy o VAT, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych. W kategorii 65.22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 89, poz. 844 z późn. zm.) wymieniono "Usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym".

W związku z powyższym, skoro opisana wyżej czynność udzielenia pożyczki została wymieniona w klasyfikacjach statystycznych jako usługa pośrednictwa finansowego i w załączniku Nr 4 do Ustawy o VAT, zdaniem Wnioskodawcy, będzie ona korzystała w całości ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT. Udzielenie pożyczki powinna zatem podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, nawet gdy czynność ta wykonywana jest sporadycznie. Potwierdzeniem powyższego jest choćby fakt, iż zgodnie z art. 90 ust. 6 Ustawy o VAT sporadyczne transakcje w zakresie pośrednictwa finansowego mogą zostać pominięte przy obliczaniu obrotu podatnika dla proporcji rozliczania podatku naliczonego. Oznacza to, iż również czynności sporadyczne (w tym dokonywane jednorazowo) podlegają opodatkowaniu VAT. Gdyby czynności sporadyczne wykonywane przez podatnika VAT nie podlegały opodatkowaniu VAT, wówczas ustawodawca nie wprowadzałby dodatkowego zastrzeżenia, iż tego rodzaju czynności mogą zostać pominięte przy liczeniu proporcji VAT. Przyjęcie odmiennej tezy oznaczałoby, iż wyłączona spod opodatkowania byłaby każda czynność wykonywana raz na kilka lat, czy też jednorazowo. W praktyce mogłoby to doprowadzić do naruszenia zasady neutralności podatku VAT. Spółka podkreśla, że wyżej przedstawione stanowisko znajduje również potwierdzenie w poglądach reprezentowanych przez doktrynę prawa podatkowego np. przez Janusza Zubrzyckiego w "Leksykonie VAT" (Wyd. Unimex, Wrocław 2008, str. 732-734).

Bez znaczenia jest tu, zdaniem Wnioskodawcy okoliczność, iż Spółka nie ma wpisanego takiego rodzaju działalności do umowy Spółki oraz ujawnionego w KRS. Zakres działalności wymieniony w KRS nie powinien wpływać na zakres, w którym działa ona w charakterze podatnika VAT. Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy VAT czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Zatem dla opodatkowania podatkiem od towarów i usług określonej czynności nie ma znaczenia, przedmiotowego. Status podatnika VAT jest kategorią obiektywną niezależną od tego, jak sformułowana jest umowa Spółki.

Potwierdzają to liczne interpretacje organów podatkowych, a także stanowisko doktryny prawa podatkowego.

Wobec powyższego Wnioskodawca uważa, że nawet czynność jednorazowego udzielenia pożyczki podlega opodatkowaniu VAT jako usługa pośrednictwa finansowego, z tym, że usługa ta korzysta ze zwolnienia od tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT w związku z pozycją 3 załącznika Nr 4 do Ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Artykuł 8 ust. 3 ustawy stanowi ponadto, że usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Wnioskodawca w latach 2008 i 2010 zawarł umowy pożyczek, na podstawie których pożyczył wspólnikowi pieniądze. Pożyczka udzielona była ze środków własnych Spółki Wnioskodawcy i została wypłacona wspólnikowi na jego rachunek bankowy. Ponadto Spółka kwalifikuje czynność udzielenia pożyczki pod symbolem PKWiU 65.22 jako usługę udzielenia pożyczki poza systemem bankowym. Pożyczka została udzielona na podstawie zawartej umowy pożyczki, która to umowa zobowiązała wspólnika do zwrotu pożyczki wraz z odsetkami. Jak podaje Wnioskodawca, pożyczkodawca był i jest nadal czynnym podatnikiem VAT.

Z okoliczności sprawy wynika, iż Spółka, na mocy umów, udzieliła dwóch pożyczek, za które będzie otrzymywać odsetki, a zatem uznać należy, iż świadczy odpłatną usługę, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy wyżej wskazanego art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. W świetle powyższego Spółkę uznać należy za usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2, gdyż będzie ona samodzielnie, w ramach prowadzonej działalności świadczyć usługi pośrednictwa finansowego, a tym samym w zakresie wykonywanych czynności występować będzie jako podatnik podatku od towarów i usług.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju. Zatem, udzielanie pożyczek stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych świadczone poza systemem bankowym zaliczane są do grupy usług pośrednictwa finansowego, sklasyfikowanego w sekcji J dział 65 PKWiU, a tego rodzaju działalność mieści się w definicji działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Wobec powyższego udzielanie pożyczek podlega regulacjom zawartym w ustawie o podatku od towarów i usług.

Podstawowa stawka podatku zgodnie z przepisem art. 41 ust. 1 ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, zastosowanie obniżonej stawki podatku lub zwolnienie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie o podatku od towarów i usług oraz w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku Nr 4 do ustawy. Stosownie zaś do poz. 3 powyższego załącznika, zawierającego wykaz usług zwolnionych od podatku, zwolnione są od podatku usługi zakwalifikowane do PKWiU - sekcja J ex (65-67) tj. usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

Biorąc pod uwagę stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz powołane przepisy, należy stwierdzić, że usługa udzielenia pożyczek mieszcząca się w grupowaniu PKWiU 65.22, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ustawy o VAT, przy czym korzysta ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy jako usługa wymieniona w poz. 3 załącznika Nr 4 do tej ustawy.

Należy zaznaczyć, iż zgodnie z Komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS Nr 1, poz. 11), zainteresowany podmiot sam klasyfikuje prowadzoną działalność, swoje produkty (wyroby i usługi), towary, środki trwałe i obiekty budowlane według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach, wprowadzonych rozporządzeniami Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej i to jego obciążają ewentualne negatywne konsekwencje z tytułu błędnego zaklasyfikowania towarów i usług. W związku z tym niniejszej odpowiedzi udzielono w oparciu o przedstawioną przez Wnioskodawcę klasyfikację statystyczną.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto zauważyć należy, iż przedmiotowa interpretacja nie rozstrzyga kwestii opodatkowania przedmiotu transakcji podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W kwestii udzielenia pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych wydane zostanie osobne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.