IPPP1/443-1987/08-5/PR - Odliczenie podatku naliczonego za usługi doradcze związane z wykupem akcji własnych w celu ich umorzenia.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 27 października 2008 r. (data wpływu 28 października 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego za usługi doradcze związane z wykupem akcji własnych w celu ich umorzenia - jest prawidłowe.

W dniu 28 października 2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego za usługi doradcze związane z wykupem akcji własnych w celu ich umorzenia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

XXXS.A. (zwana dalej "Podatnikiem" lub "Spółką") jest jednym z wiodących producentów wyrobów mlecznych. Spółka prowadzi przedsiębiorstwo w większym rozmiarze. We wrześniu 1999 r. Spółka przeprowadziła emisję akcji "Serii D" w celu uzyskania środków finansowych na rozszerzenie działalności gospodarczej. Emisja akcji była skierowana do spółki XXX S.A. (zwana dalej Akcjonariuszem") i dotyczyła 1.500.000 akcji na okaziciela. Po objęciu akcji "Serii D" Akcjonariusz rozpoczął skupywanie akcji od pozostałych akcjonariuszy Spółki. W wyniku nabycia dodatkowych akcji, na koniec 1999 r. Akcjonariusz był właścicielem 6.029.300 akcji na okaziciela. Akcje te stanowiły łącznie 52,43 % ogółu akcji Spółki. Akcjonariusz jest właścicielem kilku spółek z branży spożywczej. Jedna z nich, działająca w Polsce jest głównym konkurentem Spółki. Z powodu tego, że Akcjonariusz miał dostęp do ważnych danych o Spółce, takich jak sytuacja finansowa i planowana strategia Spółki, przychody Spółki ze sprzedaży wyrobów zmalały. Przychody ze sprzedaży wyrobów Spółki w 2005 i 2006 r. był najniższe w jej historii. W związku z tym, pozostali akcjonariusze Spółki - osoby fizyczne - postanowili odkupić akcje od Akcjonariusza w celu ich umorzenia. W dniu 27 grudnia 2006 r. zgodnie z art. 359 i 360 oraz 455 Ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) oraz statutem Spółki Walne Zgromadzenie akcjonariuszy Spółki podjęło uchwałę zezwalającą na wykupienie akcji należących do Akcjonariusza. Spółka nabyła 4.517.385 akcji od Akcjonariusza. Równocześnie akcjonariusze Spółki podjęli uchwałę o umorzeniu nabytych akcji, obniżeniu kapitału zakładowego i zmianie statutu Spółki. Pozostałe 1.511.915 akcji należących do Akcjonariusza zostało nabyte przez osobę fizyczną- akcjonariusza Spółki. Następnie Spółka nabyła również te akcje od swojego akcjonariusza. Nabycie tych akcji nastąpiło w 2007 r. Nabycie akcji zostało sfinansowane przez bank XXX., który udzielił Spółce następujących kredytów:

Spółka poniosła również wydatki na doradztwo dotyczące nabycia akcji w celu ich umorzenia. Były to wydatki za następujące usługi:

Łączna kwota tych wydatków wyniosła 1.366.450,40 zł. netto (1.646.029,85 zł. brutto). Spółka zapłaciła prowizję i ok. 5% kwoty odsetek od kredytu w grudniu 2006 r. Pozostałą część wydatków odsetkowych oraz około połowy wydatków na doradztwo Spółka poniosła w 2007 r.

Spółka zaznacza, że w 2007 r. osiągnęła znaczący wzrost przychodów, w tym przychodów ze sprzedaży swoich wyrobów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Spółka może odliczyć VAT naliczony na fakturach za usługi doradcze wymienione powyżej...

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że ma prawo odliczyć podatek VAT naliczony na fakturach za doradztwo dotyczące nabycia akcji w celu ich umorzenia. Spółka zauważa, że zakupione przez nią doradztwo służyło zachowaniu przez Spółkę rozmiarów prowadzonej działalności gospodarczej. Tym samym doradztwo to służyło wykonywaniu przez Spółkę czynności opodatkowanych, o których mowa w art. 86 ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Biorąc to pod uwagę Spółka stoi na stanowisku, że ma prawo odliczyć VAT naliczony z faktur za doradztwo. Spółka zauważa, że w dniu 2 czerwca 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny wydał wyrok (sygnatura akt III SA/Wa 269/08), w którym uznał, że podatnik może odliczyć podatek VAT naliczony od wydatków - takich jak koszty doradztwa prawnego - związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego. Zdaniem sądu doradztwo to było związane z pozyskaniem środków na rozszerzenie działalności gospodarczej spółki i służyło wykonywaniu czynności opodatkowanych - działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę. Sytuacja Spółki jest analogiczna jak sytuacja będąca przedmiotem orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Odkupując akcje od Akcjonariusza- jednocześnie głównego konkurenta na polskim rynku w segmencie galanterii mlecznej - Spółka chciała utrzymać istniejący rozmiar działalności gospodarczej. Dlatego nabyte przez nią doradztwo służyło wykonywaniu czynności opodatkowanych - działalności gospodarczej - przez Spółkę. Spółka przytacza również wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 26 maja 2005 r. w sprawie Kretztechnik (sygnatura C-465/03). W orzeczeniu tym trybunał uznał, że podatnik może odliczyć podatek naliczony przy wydatkach poniesionych w związku z emisją akcji. Emisja akcji służy bowiem uzyskaniu środków finansowych na prowadzoną przez podatnika działalność gospodarczą. Warunkiem koniecznym do tego, aby podatnik miał prawo do odliczenia jest to, że przedmiotem działalności podatnika jest działalność opodatkowana. Biorąc pod uwagę to, że Spółka prowadzi działalność opodatkowaną oraz, że poniosła opisane powyżej wydatki w celu zachowania tej działalności, Spółka stoi na stanowisku, że ma prawo odliczyć podatek naliczony od tych usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie zapisu art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane di wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego przepisu wynika więc, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikowi podatku VAT i dotyczy podatku naliczonego wynikającego z zakupów towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych.

Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Istotny jest więc związek pomiędzy zakupami a działalnością gospodarczą (opodatkowaną VAT) prowadzoną przez Wnioskodawcę. Ustawodawca nie precyzuje w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek pomiędzy zakupami a sprzedażą opodatkowaną może mieć charakter bezpośredni (np. zakup materiałów do wytworzenia produktu podlegającego odprzedaży) lub pośredni (np. koszty administracyjne), jak również może dotyczyć takich czynności, które mimo, że nie podlegają opodatkowaniu, są potrzebne w funkcjonowaniu Spółki.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż wydatki poniesione na usługi doradcze związane są z wykupem akcji w celu ich umorzenia. Spółka dokonując tej operacji miała na celu zapobiec negatywnym skutkom wynikającym z faktu posiadania ok. 52,34% akcji przez Akcjonariusza, będącego zarazem jednym z głównych konkurentów na rynku galanterii mleczarskiej. Ponadto, Wnioskodawca zaznacza, iż wspomniany wykup akcji w celu umorzenia, przełożył się na widoczny wzrost przychodów ze sprzedaży swoich produktów. Wydatków związanych z nabyciem akcji i późniejszym ich umorzeniem nie można powiązać bezpośrednio z określoną czynnością, traktować je należy jako koszty pośrednie firmy, których ponoszenie wiąże się z zamiarem rozwoju działalności firmy, poprawą jej kondycji finansowej a więc także pośrednio ze zwiększeniem woluminu sprzedaży podlegającej opodatkowaniu.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują jednak wyjątki, w których podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, pomimo tego, że spełnia przesłanki upoważniające go do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, zawarte w art. 86 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z dyspozycją art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłoby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego.

Należy zaznaczyć, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie powyższych towarów bądź usług nie powstaje automatycznie w momencie uznania poniesionych wydatków na towary i usługi za koszty uzyskania przychodów. Fakt, iż dany wydatek stanowi koszt uzyskania przychodów jest kwestią odrębną od tego, czy nabywane towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W pierwszej kolejności bowiem należy dokonać analizy, czy dany zakup towaru bądź usługi związany jest z transakcjami opodatkowanymi podatnika, a dopiero w drugiej kolejności (jeżeli dany zakup jest związany z czynnościami opodatkowanymi) - czy można go uznać za koszt uzyskania przychodów. Zatem, jeżeli wydatki poniesione przez Podatnika nie są związane z czynnościami opodatkowanymi, fakt uznania ich za koszty uzyskania przychodów jest sprawą drugorzędną i pozostającą bez wpływu n możliwość odliczenia podatku naliczonego. W konsekwencji należy stwierdzić, iż Podatnik może obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w sytuacji, gdy występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami, a wykonywanymi z tytułu prowadzonej działalności czynnościami opodatkowanymi i co do zasady są zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa należy uznać, iż Spółce przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków poniesionych na prawnicze usługi doradcze związane z wykupem akcji od Akcjonariusza w celu ich umorzenia. Warunkiem istnienia prawa do odliczenia jest jednak możliwość zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z uwzględnieniem wyjątków zawartych w ustawie o podatku od towarów i usług (art. 88 ust. 1 pkt 2 oraz art. 88 ust. 3 ww. ustawy).

Podkreślenia wymaga fakt, iż powyższa pisemna interpretacja przepisów prawa podatkowego opiera się na przyjętym założeniu, iż opisane wydatki stanowią koszt uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Jednocześnie zauważyć należy, iż przedmiotowa interpretacja nie rozstrzyga kwestii zaliczenia danych wydatków do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Ciężar udowodnienia powyższego faktu spoczywa bowiem na Podatniku, a możliwość obniżenia kwoty należnego podatku od towarów i usług o kwotę podatku naliczonego przy zakupie towarów lub usług jest ściśle związana z dopuszczalnością zaliczenia wydatków poniesionych na ich nabycie do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.