IPPP1-443-161/10-2/AS - Stawka podatku VAT dla dostawy towarów nabywanych przez jednostki samorządu terytorialnego na cele ochrony przeciwpożarowej i dla jednostek ochrony przeciwpożarowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 9 lutego 2010 r. (data wpływu 11 lutego 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania stawki podatku od towarów i usług dla dostaw towarów nabywanych przez jednostki samorządu terytorialnego na cele ochrony przeciwpożarowej i dla jednostek ochrony przeciwpożarowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 lutego 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania stawki podatku od towarów i usług dla dostaw towarów nabywanych przez jednostki samorządu terytorialnego na cele ochrony przeciwpożarowej i dla jednostek ochrony przeciwpożarowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą K. z siedzibą w W., przedmiotem której są dostawy sprzętu i urządzeń pożarniczych, jak również świadczenie usług z nimi związanych. Oferowany przez Wnioskodawcę sprzęt pożarniczy należy traktować jako towary wymienione w poz. 129-134 załącznika Nr 3 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.; dalej "ustawa o VAT"). Zgodnie z przepisami art. 41 ust 10 w zw. z ust 2 ustawy o VAT, dostawy na terytorium Polski towarów o których mowa w zdaniu poprzedzającym, dokonane dla jednostek ochrony przeciwpożarowej i przeznaczone na cele ochrony przeciwpożarowej objęte są stawką podatku VAT w wysokości 7%.

Sprzedaży tych towarów Wnioskodawca dokonuje również na podstawie zamówień otrzymywanych od jednostek samorządu terytorialnego. Zamówienia składane Wnioskodawcy przez urzędy gmin jednoznacznie wskazują jako odbiorcę odpowiednie ochotnicze straże pożarne, zaś dany urząd gminy występuje jedynie w roli płatnika, co również wyraźnie wynika z treści zamówień. Urzędy gmin składające zamówienia w naszej firmie powołują się na przywołane wyżej przepisy ustawy o VAT żądając sprzedaży towaru dla podległej sobie ochotniczej straży pożarnej z zastosowaniem 7% stawki VAT (przy składaniu zamówienia zastosowanie 7% stawki VAT jest warunkiem otrzymania zamówienia lub uczestnictwa w przetargu publicznym). Dodatkowo zamawiający będący jednostkami samorządu terytorialnego oświadczają w składanych przez siebie zamówieniach, że zamawiane towary są przeznaczone na cele ochrony przeciwpożarowej dla jednostek ochrony przeciwpożarowej i stanowią towary wyspecyfikowane w pozycjach 129-134 załącznika Nr 3 do ustawy o VAT. Urzędy samorządowe powołują się również na art. 29 i art. 32 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1229 z późn. zm.), z których wynika, że koszty funkcjonowania jednostek ochrony przeciwpożarowej pokrywane są z budżetów jednostek samorządu terytorialnego (art. 29 pkt 2), a koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej ponosi gmina (art. 32 ust. 2).

W związku z powyższym sprzedaż przedmiotowych towarów dokonana na podstawie zamówień składanych przez urzędy gminy traktowana jest tak, jakby nastąpiła dla jednostek ochrony przeciwpożarowej w rozumieniu ustawy o VAT. Zarówno zamawiający, jak i wykonawcy otrzymujący zamówienia w zakresie stosowania 7% stawki podatku VAT dla wyżej wzmiankowanych towarów opierają się na opiniach doktryny, ale przede wszystkim linii orzeczniczej nakreślonej w szczególności w wyrokach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (sygn. akt VIII SA/WA 534/08 z dnia 25 lutego 2009 r., Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 9 maja 2007 r., III SA/GL 568/07, a także oddalającego skargę kasacyjną od tego orzeczenia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 października 2008 r., I FSK 1322/07, które jednoznacznie stwierdzają zasadność stosowania stawki VAT 7% dla zakupów realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego z przeznaczeniem na cele ochrony przeciwpożarowej i dla jednostek ochrony przeciwpożarowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy dla zakupów towarów wymienionych w poz. 129-134 załącznika Nr 3 do ustawy o VAT realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego na cele ochrony przeciwpożarowej i dla jednostek ochrony przeciwpożarowej ma zastosowanie stawka podatku VAT 7% zgodnie z art. 41 ust. 10 ustawy o VAT, o ile zamawiający oświadczy, że jest uprawniony do otrzymania towaru ze stawką 7%.

Firma funkcjonuje na rynku ochrony przeciwpożarowej od początku istnienia 1997. Od lat Państwo Polskie utrzymuje preferencyjne stawki zakupu sprzętu dla jednostek ochrony przeciwpożarowej. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zakup towarów wymienionych w poz. 129-134 załącznika Nr 3 do ustawy o VAT przez jednostki samorządu terytorialnego na cele ochrony przeciwpożarowej i dla jednostek ochrony przeciwpożarowej objęty jest stawką podatku VAT w wysokości 7%. Brzmienie przepisu art. 41 ust. 10 ustawy o VAT nie wskazuje, że 7% stawkę VAT można stosować wyłącznie w przypadku, gdy sprzęt nabywany jest bezpośrednio przez jednostki ochrony przeciwpożarowej. Intencją ustawodawcy było obniżenie stawki podatku VAT na urządzenia przeciwpożarowe, które służyć mają jednostkom ochrony przeciwpożarowej. Finansowanie przez gminę nabywanego dla potrzeb ochotniczej straży pożarnej sprzętu przeciwpożarowego nie stoi na przeszkodzie w stosowaniu preferencyjnej stawki VAT (7%) do tego rodzaju dostawy.

Ponadto, zdaniem Wnioskodawcy, należy interpretować przepis art. 41 ust. 10 ustawy o VAT za pomocą wykładni językowej uzupełnionej o wnioski płynące z wykładni systemowej i celowościowej tego przepisu, której z kolei dokonywać należy w oparciu o przywołane już w niniejszym wniosku przepisy art. 29 pkt 2 i 32 ust. 2 ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Urzędy gmin występują de facto jedynie w roli płatnika, który wykonuje nałożone na niego obowiązki określone w przepisach ustawy o ochronie przeciwpożarowej, o których mowa w zdaniu poprzedzającym. W rzeczywistości sprzedaż takich towarów dokonywana jest na rzecz jednostek ochrony przeciwpożarowej, jako wyłącznych beneficjentów urządzeń, za które urząd gminy dokonuje jedynie płatności.

Podobne stanowisko wyrazili Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie i Naczelnik I Urzędu Skarbowego w Rzeszowie w interpretacjach indywidualnych skierowanych do Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP, które stanowią załączniki do niniejszego wniosku. Również przedstawiciel doktryny - Elżbieta Rogala w artykule "Kilka ważnych pytań o podatek VAT w gminach" (cz. I, teza Nr 1) opublikowanym w listopadzie 2007 r. w miesięczniku Finanse Komunalne uważa, że jeśli urządzenia i elementy wyposażenia przeznaczone są na cele ochrony przeciwpożarowej i kupowane dla jednostki ochotniczej straży pożarnej przez jednostkę samorządu terytorialnego, to stawka podatku od towarów i usług na fakturze może wynosić 7%, jeśli jako odbiorca wskazana zostanie jednostka ochotniczej straży pożarnej, a jako uiszczający zapłatę za zakupiony sprzęt określona gmina.

Niezależnie od powyższego w dniu dzisiejszym zamawiający (jednostka samorządowa) wymusza stosowanie stawki VAT 7% na realizację zakupów dla ochotniczych straży pożarnych. Niezastosowanie się wykonawcy do wymogów zamawiającego odnośnie preferowanej przez niego stawki podatku VAT może powodować odrzucenie oferty danego wykonawcy jako niezgodnej ze specyfikacją warunków zamówienia, a przy tym stawia danego wykonawcę w mniej uprzywilejowanej pozycji względem pozostałych ubiegających się o udzielenie zamówienia wykonawców wskazujących stawkę w wysokości 7%, zwłaszcza mając na uwadze że jedynym albo przeważającym kryterium wyboru konkretnej oferty jest cena brutto. Taka okoliczność negatywnie wpływa na pozycję wykonawcy wskazującemu stawkę VAT w wysokości 22% wbrew oczekiwaniom zamawiającego i godzi w zasady zachowania uczciwej konkurencji.

W przypadku niezastosowania stawki 7% zamawiający kieruje zamówienie do firm, które taką stawkę stosują, co jest niezgodne z Konstytucją RP i obowiązującymi w tej materii innymi przepisami prawa. Przedstawione powyżej okoliczności mają niebagatelne znaczenie w przypadku udzielenia negatywnej odpowiedzi na zadane przez Wnioskodawcę pytanie w kontekście odpowiedzialności za naliczenie podatku VAT w stawce 7% zamiast 22% i zastosowania przepisu art. 30 § 5 ustawy - Ordynacja podatkowa w celu wyłączenia odpowiedzialności Wnioskodawcy za pobranie podatku VAT w wysokości 7%. Firma Wnioskodawcy realizuje 85% sprzedaży na rynek ochrony przeciwpożarowej i brak dostosowania się do wymagań rynku, skądinąd mających umocowanie w prawomocnych orzeczeniach właściwych sądów, spowodowałby likwidację firmy. Wszystkie zamówienia ze stawką 7% VAT są udokumentowane zamówieniami. Treść zamówień otrzymywanych od urzędów gmin oraz przywołanych wyżej wyroków WSA, a także wybranych interpretacji indywidualnych wydanych przez upoważnione do tego organy stanowią załączniki do niniejszego wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez odpłatną dostawę, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...) - art. 7 ust. 1 ustawy. Jak stanowi art. 41 ust. 1 ww. ustawy, podstawowa stawka podatku wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1, przy czym zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi oraz zwolnienie od podatku. Stosownie do postanowień ust. 2 powołanego wyżej artykułu, dla towarów i usług, wymienionych w załączniku Nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1. W ww. załączniku, w poz. 129-134, wymieniono towary przeznaczone na cele ochrony przeciwpożarowej. Natomiast art. 41 ust. 10 precyzuje, że stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się do dostaw na terytorium kraju towarów wymienionych w poz. 129-134 załącznika Nr 3 do ustawy, dla jednostek ochrony przeciwpożarowej, przeznaczonych na cele ochrony przeciwpożarowej.

Z treści złożonego wniosku wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, przedmiotem której są dostawy sprzętu i urządzeń pożarniczych, jak również świadczenie usług z nimi związanych. Oferowany sprzęt mieści się w poz. 129-134 załącznika Nr 3 do ustawy. Sprzedaży tych towarów Wnioskodawca dokonuje również na podstawie zamówień otrzymywanych od jednostek samorządu terytorialnego. Zamówienia składane przez urzędy gmin jednoznacznie wskazują jako odbiorcę odpowiednie ochotnicze straże pożarne, zaś dany urząd gminy występuje jedynie w roli płatnika, co wyraźnie wynika z treści zamówień. Dodatkowo zamawiający będący jednostkami samorządu terytorialnego oświadczają w składanych zamówieniach, że zamawiane towary są przeznaczone na cele ochrony przeciwpożarowej dla jednostek ochrony przeciwpożarowej i stanowią towary wyspecyfikowane w pozycjach 129-134 załącznika Nr 3 ustawy. Urzędy samorządowe powołują się również na art. 29 i art. 32 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, z których wynika, że koszty funkcjonowania jednostek ochrony przeciwpożarowej pokrywane są z budżetów jednostek samorządu terytorialnego, a koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia, zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej ponosi gmina.

Z przywołanych przepisów prawnych wynika, że stosowanie obniżonej, 7% stawki podatku, na podstawie art. 41 ust. 2 ustawy, przy dostawie towarów na cele ochrony przeciwpożarowej jest uzależnione od spełnienia łącznie następujących warunków:

Mając na uwadze fakt, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia "jednostki ochrony przeciwpożarowej", w związku z tym należy posiłkować się ustawą z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1229 z późn. zm.). Zgodnie z art. 15 tej ustawy jednostkami ochrony przeciwpożarowej są:

Ustawodawca posłużył się zarówno odesłaniem podmiotowym, jak również przedmiotowym w kwestii stosowania preferencyjnej stawki podatku od towarów i usług z tytułu dostawy towarów przeznaczonych na cele ochrony przeciwpożarowej. Nie bez znaczenia pozostaje okoliczność jaki podmiot będzie rzeczywistym nabywcą towarów. Zachowany powinien być wymóg, aby dostawa ww. towarów dokonana była wyłącznie na rzecz zorganizowanej jednostki ochrony przeciwpożarowej i służyła celom ochrony przeciwpożarowej. Z powyższego wynika, że jednostki samorządu terytorialnego nie są jednostkami ochrony przeciwpożarowej. Jednocześnie wskazać należy, iż zgodnie z dyspozycją art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 199 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Stosownie do § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2008 r. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.), faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:

Podkreślić należy, iż ustawodawca wymienił obligatoryjne dane jakie musi zawierać faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży, wśród których m.in. znajdują się imię i nazwisko lub nazwa bądź nazwa skrócona nabywcy oraz jego adres. Przepisy nie ograniczają natomiast prawa podatnika do zamieszczania na wystawionej fakturze dodatkowych danych takich jak np. dane płatnika.

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego i powołane przepisy ustawy o podatku od towarów i usług wskazać należy, że jeżeli nabywcą przedmiotowych towarów będzie jednostka samorządu terytorialnego, stawką podatku właściwą dla tej dostawy będzie - na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - stawka w wysokości 22%, bez względu na cel tego zakupu. Zastosowanie stawki 7% byłoby możliwe w przypadku nabycia przedmiotowych towarów bezpośrednio przez jednostkę ochotniczej straży pożarnej pod warunkiem, że będą one służyć ochronie przeciwpożarowej, niezależnie od tego, kto będzie płatnikiem wymienionym w fakturze dokumentującej ich zakup.

Ustosunkowując się natomiast do powołanych we wniosku wyroków sądów administracyjnych stwierdzić należy - uznając rolę i znaczenie orzecznictwa sądowego w zakresie wskazywania kierunków wykładni przepisów materialnego prawa podatkowego - iż każdorazowo orzeczenie sądu jest rozstrzygnięciem w konkretnej sprawie i tylko do niej się zawęża, w związku z tym nie ma mocy powszechnie obowiązującego prawa, którymi na terytorium RP są - zgodnie z art. 87 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483) - Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

Ponadto w sprawie będącej przedmiotem wniosku należy zwrócić uwagę, iż analiza załączników dołączonych do wniosku nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny prawnej załączników dołączonych przez Wnioskodawcę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.