IPPP1/443-1514/11-4/JL

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 11 października 2011 r. (data wpływu 14 października 2011 r.) - uzupełnionym w dniu 22 grudnia 2011 r. na wezwanie Organu z dnia 12 grudnia 2011 r. - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanych premii pieniężnych - jest prawidłowe.

W dniu 14 października 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanych premii pieniężnych.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 20 grudnia 2011 r. (data wpływu 22 grudnia 2011 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 12 grudnia 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka (dalej: Wnioskodawca lub Spółka) jest podmiotem świadczącym usługi leasingowe. W ramach prowadzonej działalności Spółka zawiera umowy leasingu maszyn urządzeń na rzecz podmiotów gospodarczych. Przedmioty leasingu oferowane klientom w ramach umowy leasingu objęte są ubezpieczeniem nabytym przez Spółkę za pośrednictwem firmy brokerskiej. Zgodnie z umową zawartą ze Spółką, Broker reprezentuje Spółkę przy zawieraniu umów ubezpieczenia na jej rzecz, a także prowadzi obsługę zawartych za jego pośrednictwem umów ubezpieczeniowych. Za świadczenie powyższych usług, zgodnie z umową, Brokerowi nie przysługuje wynagrodzenie. Wynagrodzeniem Brokera jest natomiast prowizja, jaką otrzymuje on od zakładu ubezpieczeń tytułem pośrednictwa w zawieraniu umów ubezpieczeń pomiędzy zakładami ubezpieczeń a Wnioskodawcą. Prowizja ta ustalana jest niezależnie od Wnioskodawcy, bezpośrednio pomiędzy Brokerem a towarzystwem ubezpieczeniowym. Z kolei Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wypłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Brokera. W związku z przystąpieniem Wnioskodawcy do zawieranych za pośrednictwem Brokera indywidualnych umów ubezpieczenia, Wnioskodawca otrzymuje od Brokera premię pieniężną. Jej wysokość uzależniona jest od kwoty opłacanych przez Wnioskodawcę kwartalnie składek, z tytułu zawartych umów ubezpieczenia, rodzaju zawartego ubezpieczenia oraz tzw. współczynnika penetracji (który jest ilorazem liczby zawartych umów ubezpieczenia powiększonej o liczbę umów odnowionych w danym kwartale za pośrednictwem Brokera do ogólnej liczby umów leasingu, których stroną jest Wnioskodawca, dla których w danym kwartale dobiega końca okres ochrony ubezpieczeniowej w danym kwartale - innymi słowy współczynnik penetracji to wskaźnik, który odzwierciedla udział Brokera w ubezpieczaniu przedmiotów leasingu finansowanych przez Wnioskodawcę). Premia pieniężna jest wypłacana zgodnie z harmonogramem stanowiącym załącznik do umowy z Brokerem i dokumentowana jest przez Spółkę za pomocą noty księgowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy premie pieniężne wypłacone Wnioskodawcy przez Brokera z tytułu przystąpienia Wnioskodawcy do indywidualnych umów ubezpieczenia zawartych z towarzystwem ubezpieczeniowym za pośrednictwem Brokera, których wysokość zależy od wysokości opłaconych składek ubezpieczeniowych przez Wnioskodawcę w danym okresie, współczynnika penetracji oraz rodzaju ubezpieczenia, powinny być opodatkowane podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku gdy do wypłaty premii pieniężnych dochodzi z tytułu przystąpienia przez Spółkę do indywidualnych umów ubezpieczenia, a ich wysokość zależna jest od osiągnięcia określonego poziomu zakupu usług ubezpieczeniowych (mierzonych wysokością składek płaconych od zawartych umów ubezpieczenia) oraz współczynnika penetracji to premie pieniężne wypłacane przez Brokera na rzecz Wnioskodawcy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm. - dalej: ustawa o VAT) opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Art. 8 ust. 1 precyzuje z kolei, że za opodatkowane świadczenie usług uznaje się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Świadczenie usług może przyjąć dwie formy: aktywną i pasywną, gdzie ta pierwsza polega na wykonaniu przez świadczącego określonej usługi, natomiast forma pasywna polega na zobowiązaniu do powstrzymania się od dokonania określonej czynności lub sytuacji. W świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (m.in. wyrok w sprawie Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners ot Customs and Excise, wyrok z dnia 8 marca 1988 r" 102-86) przyjmuje się, że świadczenie usług zakłada swoistą wymianę świadczeń obu stron i w konsekwencji ma miejsce jedynie wówczas, kiedy pomiędzy świadczeniem jednej, a świadczeniem drugiej strony stosunku prawnego istnieje bezpośredni i ścisły związek. Orzecznictwo Trybunału w połączeniu z powołanymi powyżej przepisami ustawy o VAT prowadzi do wniosku, że opodatkowaniu VAT podlegać mogą jedynie czynności (usługi), które spełniają powyższy warunek, tj. gdzie istnieje bezpośredni i trwały związek pomiędzy świadczeniami obu stron. Zdaniem Spółki, warunek ten nie jest spełniony w przypadku premii pieniężnych będących przedmiotem niniejszego zapytania. Zgodnie z umową Spółki z Brokerem, do wypłaty premii na rzecz Spółki dochodzi pod warunkiem zawarcia przez Spółkę za pośrednictwem Brokera umowy indywidualnego ubezpieczenia przedmiotów leasingu należących do Spółki. Wysokość wypłaconej premii uzależniona jest od sumy składek jakie Wnioskodawca jest obowiązany zapłacić towarzystwu ubezpieczeniowemu w danym okresie. Z wypłatą premii nie wiążą się żadne inne warunki; w szczególności Wnioskodawca nie jest zobowiązany do jakichkolwiek świadczeń na rzecz Brokera. Oznacza to, że wypłacie premii przez Brokera nie towarzyszy żadne świadczenie ze strony Wnioskodawcy. Tym samym, wypłata premii przez Brokera na rzecz Spółki stanowi świadczenie jednostronne. W ocenie Wnioskodawcy brak jest podstaw do przyjęcia, że wypłata premii pieniężnych jest swoistym wynagrodzeniem Brokera za usługi świadczone na jego rzecz przez Spółkę. Jak bowiem wskazano powyżej, ze strony Spółki brak jest jakiegokolwiek świadczenia na rzecz Brokera. Tym samym, zgodnie z powołanym orzeczeniem Trybunału nie można także przyjąć, że mamy do czynienia z usługą wykonywaną na rzecz Brokera. Wykonywanie usług zakładałoby bowiem, że Spółka dokonuje określonych świadczeń na rzecz Brokera, od których uzależniona jest wypłata premii pieniężnych przez Brokera na rzecz Spółki. Z uwagi jednak na fakt, że wypłata premii pieniężnych następuje niezależnie od jakichkolwiek świadczeń ze strony Spółki na rzecz Brokera, warunek powyższy nie jest spełniony. W konsekwencji wypłata premii pieniężnych przez Brokera nie stanowi wynagrodzenia za świadczone usługi i nie może, w myśl powołanych przepisów, być objęta opodatkowaniem VAT. Wnioskodawcy znane jest stanowisko wyrażone w niektórych interpretacjach organów podatkowych, zgodnie z którymi premie pieniężne wypłacane kontrahentom uznane zostały za rabaty zmniejszające pierwotną cenę dokonanego zakupu towarów. Nie polemizując z powyższą tezą Spółka pragnie zauważyć, że wydane one zostały na tle odmiennego stanu faktycznego niż przedstawiony w niniejszym wniosku. Przede wszystkim, wspomniane interpretacje odnosiły się do sytuacji, gdzie pomiędzy stronami został zawarty szereg transakcji handlowych, których przedmiotem były dostawy towarów, a wypłata premii pieniężnych była uzależniona od wielkości obrotu realizowanego pomiędzy stronami. Zatem co do zasady było możliwe powiązanie wypłaconych premii pieniężnych z dostawami towarów zrealizowanymi pomiędzy stronami. Z kolei w stanie faktycznym przedstawionym w niniejszym wniosku, wypłata premii następuje automatycznie z chwilą przekroczenia przez Spółkę określonych wartości zakupów usług od osoby trzeciej, tj. towarzystw ubezpieczeniowych. Tym samym premie wypłacane przez Brokera nie mogą być uznane za rabaty udzielone przez Brokera na rzecz Spółki, gdyż brak jest jakichkolwiek transakcji handlowych zawartych pomiędzy Brokerem a Spółką, na które mógłby być udzielony rabat (taka kwalifikacja byłaby ewentualnie możliwa w przypadku, gdyby premię wypłacał zakład ubezpieczeń).

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje swoje potwierdzenie na gruncie licznych orzeczeń sądów administracyjnych (min. wyroki NSA z 6 lutego 2007 r., I FSK 94/06, z dnia 23 września 2008 r., I FSK 998/08, 26 lutego 2009 r., I FSK 1067/08, z dnia 17 lutego 2020 r., I FSK 2137/08, z dnia 21 stycznia 2010 r., I FSK 1806/08, z 11 maja 2010 r., I FSK 699/09, z 11 marca 2010 r., I FSK 191/09, z 11 czerwca 2010 r., I FSK 968/09, z tego samego dnia, I FSK 972/09). Wynika z nich, że premie pieniężne wypłacane partnerom handlowym i nie pozostające w związku z konkretną usługą lub dostawą towarów pomiędzy nimi, nie stanowią świadczenia usług w rozumieniu przepisów o podatku VAT i nie podlegają opodatkowaniu. Premie takie stanowią bowiem swoistą nagrodę za uzyskanie rezultatu polegającego na określonej wielkości zakupów (w tym wypadku zakupu usług ubezpieczeniowych) nagradzanej premią, a nie odpłatność za świadczenie usług zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT (argumentacja z wyroku z dnia 23 września 2008 r. powtórzona w wyroku z dnia 26 lutego 2009 r.). W konsekwencji, wypłata premii nie kreuje odrębnej od świadczenia usługi lub dostawy towaru czynności objętej podatkiem VAT i jest na gruncie tego podatku obojętna.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie także w wypowiedziach przedstawicieli doktryny prawa podatkowego. Zgodnie z opinią m.in. J. Zubrzyckiego (Leksykon VAT 2010, Unimex, Wrocław 2010, s. 186), wypłacenie swojemu kontrahentowi premii (bonusu) z tytułu osiągnięcia przez niego określonego progu zakupów nie stanowi dla nabywcy wynagrodzenia za świadczone usługi. Tego rodzaju premie pieniężne są obojętne z punktu widzenia podatku VAT, stanowią jednak przychód nabywcy dla celów podatku dochodowego. Wynika to z unormowań zarówno przepisów polskich jak i unijnych, które zapobiegają temu, że transakcja gospodarcza miałaby podlegać podwójnemu opodatkowaniu, raz jako usługa główna, drugi raz jako opodatkowana premia. Podobne stanowisko zajmują inni przedstawiciele doktryny prawa podatkowego, w tym m.in. A. Bartosiewicz, R. Kubacki (Komentarz. VAT, 3. wydanie, Wolters Kluwers, Warszawa 2009, s. 153) czy T. Michalik (VAT. 2009, Beck, Warszawa 2009, s. 146-148).

Ponadto, stanowisko zaprezentowane przez Spółkę w tożsamym stanie faktycznym zostało również wprost potwierdzone w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 czerwca 2011 r. o numerze lPPP1-443-801/11-4/Igo, zgodnie z którą "wypłacane przez Brokera na rzecz Wnioskodawcy premie plenienie nie są w żaden sposób związane ze spełnieniem przez Wnioskodawcę świadczenia wzajemnego, gdyż za takie świadczenie nie można uznać zrealizowanej przez Zainteresowanego określonej wartości kwot opłacanych składek w miesięcznym okresie rozliczeniowym. Zatem należy uznać, iż w tych sytuacjach Wnioskodawca jako otrzymujący premie nie świadczy na rzecz Brokera usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a zatem czynność ta u Wnioskodawcy nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT."

Podsumowując, Spółka stoi na stanowisku, że premie wypłacane jej przez Brokera z tytułu zawarcia przez Spółkę umów ubezpieczenia za pośrednictwem Brokera nie stanowią wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług przez Spółkę na rzecz Brokera i w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Organ wskazuje, iż z dniem 26 sierpnia 2011 r. ogłoszony został tekst jednolity ustawy o VAT - Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054.

Zauważyć również należy, iż niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii prawidłowości dokumentowania faktu otrzymania premii pieniężnych notami księgowymi, gdyż zagadnienie to nie było przedmiotem zapytania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.