IPPP1/443-1499/14-4/JL

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 23 grudnia 2014 r. (data wpływu 29 grudnia 2014 r.) - uzupełnionym w dniu 30 marca 2015 r. pismem z dnia 27 marca 2015 r. (data wpływu 1 kwietnia 2015 r.) na wezwanie Organu z dnia 16 marca 2015 r. (doręczone 23 marca 2015 r.) - o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 29 grudnia 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności.

Wniosek uzupełniony został w dniu 30 marca 2015 r. pismem z dnia 27 marca 2015 r. (data wpływu 1 kwietnia 2015 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 16 marca 2015 r. (doręczone 23 marca 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. jest spółką (dalej jako "Wnioskodawca", B" lub "Spółka") zajmującą się m.in. nabywaniem wierzytelności z tytułu umów ubezpieczenia. Wnioskodawca nie jest obecnie zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawiera i planuje zawierać umowy z instytucjami ubezpieczeniowymi działającymi na terenie Polski. Instytucje te prowadzą działalność polegającą m.in. na udzielaniu ubezpieczeń, przy czym jedną z opcji dostępnych dla klientów jest rozłożenie spłaty składki ubezpieczeniowej na raty.

Przedmiotem umów pomiędzy instytucjami ubezpieczeniowymi a B jest dokonywanie przez ubezpieczyciela na rzecz B przelewu wierzytelności przysługujących mu od klientów (firm/osób ubezpieczonych) z tytułu zobowiązania do zapłaty składki ubezpieczeniowej na raty.

Zgodnie z treścią umów (planowanych umów), Spółka składa ubezpieczycielowi nieodwołalną w okresie obowiązywania umowy ofertę nabycia każdej wierzytelności przysługującej ubezpieczycielowi wobec wszystkich ubezpieczających zobowiązanych do zapłaty na raty składki za nabyte na terenie Rzeczypospolitej Polskiej ubezpieczenia (pod warunkiem, że dana wierzytelność spełnia warunki określone w umowie). Ubezpieczyciel z kolei zobowiązuje się dokonywać na rzecz B przelewu wierzytelności mu przysługujących od ubezpieczających. Przelew wierzytelności na rzecz Spółki następuje z chwilą zawarcia przez ubezpieczyciela umowy ubezpieczenia z opcją zapłaty składki na raty (lub innym momencie definiowanym w umowach).

Z tytułu przelewu wierzytelności przysługujących ubezpieczycielowi Spółka wypłaca na rzecz ubezpieczyciela określoną sumę pieniędzy. Wynagrodzenie za przelew wierzytelności rozumiane jest jako różnica pomiędzy wysokością składki a dyskontem w wysokości określonej indywidualnie, w zależności od wariantu płatności ratalnej wybranego przez Ubezpieczającego. Oznacza to, że Spółka nabywa od ubezpieczycieli wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnych. Różnica między wartością nominalną a wypłacaną ceną odzwierciedla rzeczywistą wartość rynkową tych wierzytelności (w tym wartość pieniądza w czasie oraz ryzyka, np. niespłacenia składki).

Spółka pragnie wskazać, że - co do zasady - przedmiotem przelewu nie są i nie będą wierzytelności wymagalne. Spółka nabywa i planuje nabywać wierzytelności regularne, tzn. takie, które jeszcze nie są wymagalne. Niemniej, Spółka nabywa je we własnym imieniu i na własne ryzyko.

Ponadto, umowy przewidują, że w przypadku, gdy dojdzie do odstąpienia, przedterminowego rozwiązania lub wygaśnięcia z jakiegokolwiek powodu umowy ubezpieczenia, od której wierzytelność o zapłatę składki została nabyta przez B, wynagrodzenie zapłacone ubezpieczycielowi będzie podlegać zwrotowi na rzecz B w odpowiedniej części.

Ponadto w uzupełnieniu do wniosku Spółka wskazała, że Spółka B zajmuje się działalnością pożyczkową oraz skupuje wierzytelności od ubezpieczycieli. Zgodnie z informacjami zamieszczonymi w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, przeważającym przedmiotem działalności gospodarczej Spółki, są pozostałe formy udzielania kredytów (64,92, Z). Ponadto w zakres przedmiotu działalności wchodzą także: pozostałe pośrednictwo pieniężne (64, 19, Z), działalność holdingów finansowych (64, 20, Z), pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (64, 99, Z), pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (66,19, Z), działalność agentów i brokerów ubezpieczeniowych (66, 22, Z), pozostała działalność wspomagająca ubezpieczenia i fundusze emerytalne (66, 29, Z), pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (70, 22, Z), działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki (62, 02, Z), działalność świadczona przez agencje inkasa i biura kredytowe (82, 91, Z).

Spółka nie otrzymuje od zbywcy wierzytelności żadnego przysporzenia w związku z zawarciem umowy. W wyniku wspomnianej umowy dochodzi do przeniesienia wierzytelności w drodze cesji od zbywcy na Spółkę. Od tego momentu Spółka dochodzi zapłaty wierzytelności przez dłużnika we własnym imieniu i na swój rachunek.

Na gruncie obowiązujących umów między Spółką a zbywcą wierzytelności nie istnieje żaden odrębny stosunek prawny rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki. Spółka nabywa wierzytelności na podstawie umowy cesji, czynność ta jest potwierdzana w drodze umowy potwierdzającej przelewy wierzytelności zawieranych między Spółką a zbywcą wierzytelności. W związku z powyższym Spółka po nabyciu wierzytelności prowadzi egzekucję wierzytelności we własnym imieniu i nie otrzymuje od zbywcy żadnego wynagrodzenia.

Strony umów nie przewidziały możliwości powrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności. W umowach istnieje zastrzeżenie, że w razie skutecznego uchylenia się dłużnika (tekst jedn.: osoby, która zawarła ze zbywcą wierzytelności umowę ubezpieczenia) od skutków prawnych związanych z zawarciem umowy ubezpieczenia, w następstwie złożenia oświadczenia woli pod wpływem błędu wywołanego przez zbywcę wierzytelności, a także w razie odstąpienia, przedterminowego rozwiązania lub wygaśnięcia umowy ubezpieczenia, zbywca wierzytelności obowiązany jest zwrócić Spółce cenę. Ze zwrotem ceny nie wiąże się natomiast powrotne przeniesienie wierzytelności (jako że ta przestaje istnieć na skutek wskazanych powyżej okoliczności).

Strony umów nie przewidują żadnych okoliczności pozwalających na zmianę umówionej ceny (pomijając zwrot ceny). Cena ustalona jest w umowie na zasadach wskazanych w opisie stanu faktycznego wniosku o interpretację i niezależnie od zmiany stosunków, nie ma możliwości jej zmiany. Spółka nabywa wierzytelności na własne ryzyko i ewentualna niemożność ściągnięcia wierzytelności obciąża jedynie Spółkę.

W ocenie Spółki, biorąc pod uwagę charakterystykę egzekwowanych wierzytelności (Spółka nabywa od zbywcy wierzytelności wyłącznie wierzytelności spłacane w ratach) istnieje zwiększone ryzyko niewypłacalności, w szczególności w porównaniu do sytuacji, gdyby te wierzytelności nie były spłacane ratalnie, a jednorazowo.

Przemawiają za tym następujące argumenty:

Dodatkowo Spółka pragnie zauważyć, że w momencie zawarcia umowy przelewu wierzytelności poziom ryzyka niewypłacalności dłużnika jest nieznany. Bazując na rynkowych danych dotyczących regulowania zobowiązań przez Polaków można stwierdzić z całą pewnością, że nie wszystkie przejęte przez Spółkę wierzytelności będą spłacone w całości i nie wszystkie będą spłacone terminowo. Dlatego też zbywca wierzytelności zbywa, a Spółka nabywa wierzytelności, płacąc cenę niższą niż kwota nominalna wierzytelności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy opisane wyżej transakcje polegające na nabyciu przez Spółkę wierzytelności od ubezpieczyciela po cenie niższej niż wartość nominalna stanowią odpłatne świadczenie usług dla celów VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, transakcje polegające na nabyciu przez Spółkę wierzytelności od ubezpieczyciela nie stanowią odpłatnego świadczenia usług zgodnie z ustawą o VAT.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej jako "VAT") podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przez towary należy natomiast rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT). Z pewnością transakcje dotyczące wierzytelności nie mogą być traktowane jako dostawa towarów, konieczna jest więc weryfikacja, czy spełniają kryteria uznania ich za świadczenie usług (tylko wówczas bowiem są objęte zakresem opodatkowania VAT).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Powyższa definicja nie precyzuje, jakie świadczenia należy rozumieć jako świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT. W szczególności, definicja taka nie precyzuje, czy przelew wierzytelności poniżej ich wartości nominalnej może być traktowana jako świadczenie usług.

Przelew wierzytelności jest instytucją uregulowaną w ustawie - Kodeks cywilny (ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, Dz. U. z 2014 r. poz. 121; dalej jako "k.c.") w przepisach art. 509-517. Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią i wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa. Zawarcie umowy przelewu wierzytelności pociąga za sobą konieczność uiszczenia przez nabywcę (Wnioskodawcę) ceny. W praktyce pojawił się jednak problem jak traktować różnicę miedzy wartością nominalną wierzytelności a ceną w przypadku, gdy nabywca nabywa wierzytelność poniżej jej wartości nominalnej.

Zagadnieniem tym zajął się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako "TSUE"). W orzeczeniu z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG, TSUE stwierdził, że "cesjonariusz wierzytelności nie otrzymuje od cedenta żadnego wynagrodzenia, w związku z czym nie dokonuje czynności z zakresu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 4 VI Dyrektywy, ani nie świadczy usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 tego aktu" (pkt 22). Trybunał zauważył także, że istnieje różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności, a ceną ich sprzedaży, jednakże stwierdził, że różnica pomiędzy wartością nominalną, a ceną sprzedaży nie stanowi wynagrodzenia, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników (pkt 23 i 25).

W punkcie 26 wyroku TSUE orzekł: "Wobec powyższego na pytanie pierwsze trzeba udzielić odpowiedzi, iż art. 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży."

Na takim stanowisku stanął też Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: NSA), który w wyroku z dnia 19 marca 2012 r. stwierdził, że "Przyjąć zatem należy, że podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. Zatem badając konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę. Plastyczniej rzecz ujmując poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego, niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy. Podkreślenia wymaga bowiem, że dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę. W omawianej sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi. Wobec tego należy dojść do wniosku, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u." (wyrok NSA 7 sędziów z dnia 19 marca 2012 r., sygn. I FPS 5/11).

Należy ponadto zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt podnoszony w orzecznictwie, a mianowicie na różnicę między wartością nominalną wierzytelności a zapłaconą ceną. Zarówno w podejściu sądów administracyjnych jak również w interpretacjach organów podatkowych podkreśla się, że aby można było stwierdzić, że w danej sytuacji nie doszło do zapłaty wynagrodzenia konieczne jest wykazanie, że różnica między wartością nominalną a ceną odzwierciedla rzeczywistą wartość rynkową. Tezę tę potwierdzają m.in. wspomniany wcześniej wyrok NSA czy też interpretacje organów podatkowych. Zgodnie z jedną z nich "O ile, ustalona przez strony umowy cesji cena wierzytelności jest niższa od jej wartości nominalnej i jednocześnie różnica między wartością nominalną tej wierzytelności, a ceną jej sprzedaży, odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, nie możemy mówić o odpłatnym świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług." (Interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 28 czerwca 2013 r., sygn. IBPP2/443-263/13/Rsz).

Wnioskodawca pragnie zauważyć, że umowy przewidują, że w zamian za przelew wierzytelności zapłaci on ubezpieczycielowi określoną cenę, tj. wynagrodzenie wyliczone jako różnica pomiędzy nominalną wartością wierzytelności a kwotą dyskonta. Zdaniem Spółki, odpowiada ono rynkowej wartości wierzytelności, jaką strony (niezależne podmioty) ustalają pomiędzy sobą na moment przelewu.

A zatem wierzytelności nabywane są przez Wnioskodawcę poniżej ich wartości nominalnej. Bez znaczenia pozostaje przy tym fakt, w jaki sposób kwota ta zostanie nazwana w umowach (tekst jedn.: czy została nazwana jako cena wierzytelności, wynagrodzenie za przelew wierzytelności, czy też w inny sposób). Kluczowe pozostaje bowiem to, jaka jest faktycznie natura tej płatności, a w ocenie Wnioskodawcy faktycznie zapłata na rzecz ubezpieczyciela nie spełnia kryteriów wynagrodzenia za usługę w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Wynika to przede wszystkim z faktu, że B nie zobowiązuje się wobec ubezpieczyciela do wykonywania żadnych innych czynności poza nabyciem wierzytelności. Ustalona kwota nie odnosi się do żadnych świadczeń wykonywanych przez B, czy też korzyści osiąganych przez ubezpieczyciela. Różnica między wartością nominalną a ceną odzwierciedla jedynie rzeczywistą wartość ekonomiczną tych wierzytelności na moment zakupu.

Biorąc pod uwagę powyższe, bez znaczenia pozostaje fakt, że nabywane wierzytelności są wierzytelnościami regularnymi (niewymagalnymi), a nie wierzytelnościami trudnymi. W praktyce bowiem, ekonomika transakcji pomiędzy B i ubezpieczycielem jest taka sama jak w przywołanych wyrokach dotyczących tzw. wierzytelności trudnych. Czyli nie ma określonego odrębnego wynagrodzenia za wierzytelności, które nabywane są poniżej wartości nominalnej, a różnica pomiędzy wartością nominalną a ceną sprzedaży odzwierciedla po prostu rynkową wartość wierzytelności na moment sprzedaży. Dlatego też sam fakt, czy wierzytelność zostałaby określona jako "trudna", czy też nie, nie ma decydującego znaczenia. Podejście takie potwierdził m.in. NSA w wyroku I FSK 380/13 z dnia 6 lutego 2014 r., w którym wskazał, że "istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sporu powstałego w rozpoznawanej sprawie i stwierdzenia zasadności skargi kasacyjnej ma wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG oraz wyrok składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 marca 2012 r. w sprawie I FPS 5/11. Nie ma przy tym istotnego znaczenia to, że wyroki te zapadły już po wydaniu zaskarżonej interpretacji indywidualnej oraz, że nie było przedmiotem oceny w sprawie to, czy nabyta wierzytelność miała charakter tzw. wierzytelności trudnej".

Konieczność takiego samego traktowania na gruncie VAT sprzedaży wierzytelności wymagalnych i niewymagalnych potwierdził także NSA w wyroku z dnia 18 grudnia 2014 r. (połączone sprawy o sygn. I FSK 2066/13 oraz I FSK 2067/13). Również w tym najnowszym wyroku NSA uznał, że nie dochodzi do czynności opodatkowanej VAT (również jeśli mowa o sprzedaży wierzytelności niewymagalnych).

Mając na uwadze powyższe należy uznać, że opisane przez Spółkę nabywanie (w drodze przelewu) wierzytelności ubezpieczeniowych nie wypełnia przesłanek dla uznania ich za świadczenie usług na gruncie VAT.

Wobec tego, że nabywanie wierzytelności przez B nie stanowi dostawy towarów ani świadczenia usług na gruncie ustawy o VAT, wobec tego czynności takie powinny być traktowane jako pozostające poza zakresem opodatkowania VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o VAT", opodatkowaniu tym podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Z powyższych przepisów wynika zatem, że nie ma podstaw do opodatkowania usług świadczonych wprawdzie nieodpłatnie, lecz do celów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), zwanej dalej "k.c.".

Stosownie do treści art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.).

Zgodnie z art. 510 § 1 k.c. umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej, albo że strony inaczej postanowiły.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Należy dodać, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności (cedenta). Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności, do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie, czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę, sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi, nie zaś o istocie czynności prawnej, jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka zajmuje się m.in. nabywaniem wierzytelności z tytułu umów ubezpieczenia. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawiera i planuje zawierać umowy z instytucjami ubezpieczeniowymi działającymi na terenie Polski. Instytucje te prowadzą działalność polegającą m.in. na udzielaniu ubezpieczeń, przy czym jedną z opcji dostępnych dla klientów jest rozłożenie spłaty składki ubezpieczeniowej na raty. Przedmiotem umów pomiędzy instytucjami ubezpieczeniowymi a B jest dokonywanie przez ubezpieczyciela na rzecz B przelewu wierzytelności przysługujących mu od klientów (firm/osób ubezpieczonych) z tytułu zobowiązania do zapłaty składki ubezpieczeniowej na raty. Spółka nabywa od ubezpieczycieli wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnych. Różnica między wartością nominalną a wypłacaną ceną odzwierciedla rzeczywistą wartość rynkową tych wierzytelności (w tym wartość pieniądza w czasie oraz ryzyka, np. niespłacenia składki). Spółka nie otrzymuje od zbywcy wierzytelności żadnego przysporzenia w związku z zawarciem umowy. Na gruncie obowiązujących umów między Spółką a zbywcą wierzytelności nie istnieje żaden odrębny stosunek prawny rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki. Spółka nabywa wierzytelności na podstawie umowy cesji, czynność ta jest potwierdzana w drodze umowy potwierdzającej przelewy wierzytelności zawieranych między Spółką a zbywcą wierzytelności. W związku z powyższym Spółka po nabyciu wierzytelności prowadzi egzekucję wierzytelności we własnym imieniu i nie otrzymuje od zbywcy żadnego wynagrodzenia. Strony umów nie przewidziały możliwości powrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności. Strony umów nie przewidują żadnych okoliczności pozwalających na zmianę umówionej ceny (pomijając zwrot ceny). Cena ustalona jest w umowie na zasadach wskazanych w opisie stanu faktycznego wniosku o interpretację i niezależnie od zmiany stosunków, nie ma możliwości jej zmiany. Spółka nabywa wierzytelności na własne ryzyko i ewentualna niemożność ściągnięcia wierzytelności obciąża jedynie Spółkę.

Jak już wyżej wskazano, świadczenie usług zakłada istnienie dwóch podmiotów, a więc tego, który świadczy usługę (usługodawcę) i tego, który świadczenie odbiera (usługobiorcę), czyli konsumenta usługi. Skoro opodatkowaniu podlega odpłatne świadczenie usług, to znaczy, że istnieje stosunek prawny pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą, a rezultatem tego związku jest wzajemne działanie tych podmiotów. Działanie to polega na tym, że wynagrodzenie otrzymywane przez wykonawcę usługi następuje w zamian za wykonanie usługi na rzecz jej odbiorcy. Pomiędzy odpłatną czynnością podlegającą opodatkowaniu, a otrzymywanym z tytułu tej czynności wynagrodzeniem musi istnieć bezpośredni, czytelny i dostrzegalny związek.

Z uwagi na przedstawione w sprawie okoliczności - fakt, że między Spółką a zbywcą wierzytelności nie istnieje żaden odrębny stosunek prawny rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki, a w konsekwencji Spółka nie otrzymuje od zbywcy wierzytelności żadnego przysporzenia (wynagrodzenia) w związku z zawarciem umowy cesji wierzytelności - należy stwierdzić, że w opisanym przypadku nie dochodzi do odpłatnego świadczenia usługi przez Spółkę, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

W związku z tym, stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, nabycie wierzytelności na podstawie przepisów kodeksu cywilnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Opisana w stanie faktycznym transakcja dotyczy jedynie przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza, skoro Wnioskodawca wyraźnie wskazał, że nie dochodzi do przekazywania żadnego wynagrodzenia dla Wnioskodawcy w związku z nabyciem wierzytelności. Nabywając we własnym imieniu i na własny rachunek cudzą wierzytelność Wnioskodawca wchodzi w miejsce dotychczasowego wierzyciela, natomiast dalsze losy wierzytelności są poza tą transakcją.

Wnioskodawca nie dokonuje również nieodpłatnego świadczenia usług, zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT podlegającym opodatkowaniu, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by nabywane przez Zainteresowanego wierzytelności służyły do celów innych niż Jego działalność gospodarcza.

Zatem nabycie wierzytelności na podstawie umowy cesji w przedstawionych okolicznościach nie podlega u Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.