IPPP1/443-1418/08-4/IG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 18 lipca 2008 r. (data wpływu 25 lipca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obrotu dla celów podatku od towarów i usług w przypadku świadczenia usług pośrednictwa finansowego w zakresie nabywania i zbywania dłużnych papierów wartościowych - jest prawidłowe.

W dniu 25 lipca 2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obrotu dla celów podatku od towarów i usług w przypadku świadczenia usług pośrednictwa finansowego w zakresie nabywania i zbywania dłużnych papierów wartościowych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Podatnik zamierza sukcesywnie dokonywać transakcji nabycia papierów dłużnych emitowanych przez emitenta będącego spółką prawa handlowego. Nabycie papierów dłużnych stanowić będzie lokatę zysków gromadzonych przez podatnika w ramach podstawowej działalności jaką jest obrót materiałami i surowcami wykorzystywanymi w branży meblarskiej. Nabycie papierów dłużnych ma zapobiec utracie wartości pieniądza w czasie i tym samym zabezpieczyć wysokość osiągniętego przez podatnika zysku przed utratę realnej wartości. Przewiduje się, iż transakcje nabycia i zbycia papierów wartościowych wykonywane będą wielokrotnie - odpowiednio do potrzeb związanych z lokowaniem zgromadzonego zysku. Transakcje powyższe według przewidywań podatnika nie będą miały charakteru sporadycznego. Papiery dłużne zostaną nabyte (objęte) przez podatnika za cenę równą ich wartości nominalnej pomniejszonej o odsetki dyskontowe naliczone za okres od daty emisji do daty wykupu papierów dłużnych przez emitenta. Wykup (objęcie) papierów przez emitenta odbędzie się po ich wartości nominalnej.

Z tytułu wykonania każdej transakcji polegającej na nabyciu a następnie zbyciu papierów dłużnych na rzecz emitenta podatnik osiągnie dochód w wysokości odpowiadającej ustalonym przy nabyciu papierów odsetkom dyskontowym. Stanowić one będą równowartość różnicy pomiędzy ceną sprzedaży papierów dłużnych na rzecz emitenta a ceną ich zakupu uiszczoną przez podatnika.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Co stanowi obrót VAT w przypadku świadczenia usług pośrednictwa finansowego w zakresie nabywania i zbywania dłużnych papierów wartościowych.

Zdaniem wnioskodawcy czynności polegające na nabywaniu i zbywaniu papierów dłużnych są zgodnie z ugruntowaną praktyką stosowania przepisów ustawy o VAT definiowane jako usługa pośrednictwa finansowego i podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ustawy o VAT.

Za przyjęciem powyższej definicji przemawia między innymi interpretacja Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego zawarta w postanowieniu wydanym w dniu 22 grudnia 2006 r. (1471/NUR2/443-371/06/JP), gdzie organ podatkowy stwierdził, iż czynności nabywania i zbywania papierów dłużnych winny być kwalifikowane jako usługi pośrednictwa finansowego.

Uwzględniając stanowisko, zgodnie z którym czynności nabywania I zbywania papierów dłużnych będące usługą pośrednictwa finansowego podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT należy wskazać, iż są one na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 oraz załącznika nr 4 do ustawy o VAT zwolnione z podatku.

Ze względu na wskazane wyżej zwolnienie, podatnikowi zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie będzie przysługiwać prawo obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług wykorzystywanych w celu nabywania i zbywania papierów dłużnych. Ponadto zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy o VAT w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego jako czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik będzie zobowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. W razie braku możliwości wyodrębnienia kwot podatku naliczonego powołanych we wspomnianym wyżej przepisie, podatnik będzie mógł pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Proporcja, o której mowa wyżej, winna zostać ustalona przez podatnika jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Wątpliwość podatnika budzi sposób, w jaki - w odniesieniu do czynności nabywania i zbywania papierów dłużnych - należy rozumieć wymieniony w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT zwrot "obrót uzyskany z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego..."

Podatnik uznaje, iż w odniesieniu do usługi pośrednictwa finansowego, pod którą kryją się czynności nabycia i zbycia papierów dłużnych, zwrot "obrót" winien być rozumiany jako wynik finansowy transakcji czyli dochód uzyskany przez podatnika ze zbycia zakupionych uprzednio papierów dłużnych.

Zaprezentowane stanowisko opiera się na argumencie, iż czynności związane z nabywaniem i zbywaniem papierów dłużnych stanowią usługę finansowania działalności emitenta papierów. Formą tego finansowania jest zakup papierów dłużnych w zamian za zapłatę ich ceny. Jako wynagrodzenie za wykonanie powyższych czynności nie może zostać przyjęta cała kwota należna z tytułu wykupu papierów dłużnych przez emitenta, albowiem nie pełni ona funkcji wynagrodzenia, lecz w przeważającej części stanowi zwrot zainwestowanego w kapitału. Jedynie nadwyżka uzyskana przez finansującego (podatnika) ponad zainwestowany kapitał może być rozumiana jako wartość obrotu albowiem jedynie ona pełni funkcję ekwiwalentu pieniężnego (wynagrodzenia) za wykonaną usługę.

Należy zważyć, iż usługa pośrednictwa finansowego w sensie podatkowym nie jest rozumiana dosłownie jako transakcja sprzedaży, w ramach której przenosi się własność względnie prawa inkorporowane w papierach dłużnych (w takim wypadku czynności te nie mogłyby stanowić usługi lecz co najwyżej sprzedaż papieru wartościowego). Usługa ta polega na finansowaniu działalności emitenta papierów dłużnych - i to właśnie fakt finansowania (czyli udostępnienia środków finansowych) przesądza o charakterze czynności jako usłudze pośrednictwa finansowego.

Uznając dokonywane przez podatnika transakcje związane z papierami dłużnymi za usługę pośrednictwa należy zwrócić uwagę na treść art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, który określa sposób ustalania podstawy opodatkowania m.in. czynności wynikających z umowy agencyjnej lub zlecenia, pośrednictwa, umowy komisu lub innych usługo podobnym charakterze. Zgodnie z powołanym przepisem podstawą opodatkowania prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnym agenta, zleceniobiorcy lub innej osoby świadczącej usługi o podobnym charakterze jest kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonanie usługi, pomniejszona o kwotę podatku.

Skoro przepis ustawy kwalifikuje działalność podatnika jako usługę pośrednictwa finansowego, to podstawę opodatkowania powyższej usługi należy również oprzeć o przepisy dotyczące pośrednictwa w tym w szczególności powołany wyżej art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Przedstawiony wyżej pogląd podatnika podzielił Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w powołanym wcześniej postanowieniu z dnia 22 grudnia 2006 r. (1471/NUR2/443-371/O6/JP). Organ podatkowy wskazał, iż cyt: "w przypadku świadczenia usług pośrednictwa finansowego w zakresie nabywania i zbywania dłużnych papierów wartościowych podstawą opodatkowania (obrotem) w podatku od towarów i usług będzie zysk osiągnięty na sprzedaży poszczególnych dłużnych papierów wartościowych, rozumiany jako nadwyżka ceny sprzedaży dłużnych papierów wartościowych ponad cenę ich zakupu" Warto nadto zwrócić uwagą na ukształtowany w praktyce pogląd dotyczący zasad ustalania obrotu przy umowach pożyczki, których przedmiotem są pieniądze. Czynności tego rodzaju również kwalifikowane są jako usługi pośrednictwa finansowego. Zgodnie z powszechnie ugruntowaną praktyką jako obrót pożyczkodawcy stanowiący podstawę opodatkowania przyjmuje się uzyskane odsetki nie zaś kapitał pożyczki.

Tak orzekł między innymi Dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie w decyzji z dnia 24 czerwca 2005 r. nr PP-3/i/4407/85/05, który wskazał, iż cyt: "kwota odsetek od udzielonej pożyczki a nie kwota pożyczki i odsetek (..), stanowi obrót, o którym mowa w art. 29 ust. 1 ustawy o VAT i jest obrotem uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi Spółce nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego".

Odniesienie w rozpatrywanym zagadnieniu do zasad opodatkowania umów pożyczki wydaje się o tyle trafne, iż czynności te kwalifikowane są z punktu widzenia podatku VAT analogicznie do obrotu wartościowymi papierami dłużnymi i zasadniczo polegają na finansowaniu działalności pożyczkodawcy poprzez udostępnienie mu środków finansowych na określony czas. Podatnik nie znajduje racjonalnych podstaw, aby planowane przez niego transakcje związane z nabyciem i zbyciem papierów dłużnych kwalifikować w zakresie definicji "obrotu" odmiennie. Oznaczałoby to bowiem traktowanie takiej samej usługi w sposób odmienny jeżeli chodzi o skutki podatkowe.

Podatnik mając na względzie przeprowadzone wyżej wywody uznaje, iż,"obrotem" w odniesieniu do usług pośrednictwa finansowego w zakresie nabywania i zbywania papierów dłużnych będzie zysk osiągnięty na sprzedaży poszczególnych dłużnych papierów wartościowych, tzn. nadwyżka ceny ich sprzedaży należnej od emitenta nad ceną zakupu uiszczoną przez podatnika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą, czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług jest m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, przy czym w myśl art. 2 ust. 6 ustawy przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Natomiast przez świadczenie usług, rozumie się w myśl art. 8 ust. 1 ustawy każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mąjącej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.

W myśl natomiast art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż wnioskodawca zamierza sukcesywnie dokonywać transakcji nabycia papierów dłużnych emitowanych przez emitenta będącego spółką prawa handlowego. Nabycie papierów dłużnych stanowić będzie lokatę zysków gromadzonych przez podatnika w ramach podstawowej działalności jaką jest obrót materiałami i surowcami wykorzystywanymi w branży meblarskiej. Nabycie papierów dłużnych ma zapobiec utracie wartości pieniądza w czasie i tym samym zabezpieczyć wysokość osiągniętego przez podatnika zysku przed utratę realnej wartości.

Przewiduje się, iż transakcje nabycia i zbycia papierów wartościowych wykonywane będą wielokrotnie - odpowiednio do potrzeb związanych z lokowaniem zgromadzonego zysku.

Transakcje powyższe według przewidywań podatnika nie będą miały charakteru sporadycznego.

Papiery dłużne zostaną nabyte (objęte) przez podatnika za cenę równą ich wartości nominalnej pomniejszonej o odsetki dyskontowe naliczone za okres od daty emisji do daty wykupu papierów dłużnych przez emitenta. Wykup (objęcie) papierów przez emitenta odbędzie się po ich wartości nominalnej.

Z tytułu wykonania każdej transakcji polegającej na nabyciu a następnie zbyciu papierów dłużnych na rzecz emitenta podatnik osiągnie dochód w wysokości odpowiadającej ustalonym przy nabyciu papierów odsetkom dyskontowym. Stanowić one będą równowartość różnicy pomiędzy ceną sprzedaży papierów dłużnych na rzecz emitenta a ceną ich zakupu uiszczoną przez podatnika.

Strona zobowiązała się do nabycia papierów dłużnych a jednocześnie nabyła prawo do uzyskania wynagrodzenia w postaci odsetek/dyskonta od tych papierów dłużnych w momencie ich wykupu przez emitenta.

Strona ze względu na odpłatny charakter tego świadczenia (odsetki dyskontowe), świadczy określone usługi podlegające opodatkowaniu (zwolnieniu) na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Przy czym istotą tej usługi jest udostępnienie za wynagrodzeniem, określonemu podmiotowi do jego dyspozycji, na określony czas, pewnych środków pieniężnych.

W przedmiotowej sprawie podstawą opodatkowania jest zatem opisane przez Stronę we wniosku wynagrodzenie otrzymywane w postaci odsetek dyskontowych od zakupionych papierów dłużnych, czyli zysk osiągnięty na sprzedaży poszczególnych dłużnych papierów wartościowych, rozumiany jako nadwyżka ceny sprzedaży dłużnych papierów wartościowych ponad cenę ich zakupu (w efekcie w przedmiotowej sprawie będą to odsetki dyskontowe). Wynagrodzenie to będzie obrotem w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy.

Tak zdefiniowany obrót z tytułu świadczonych przez wnioskodawcę usług pośrednictwa finansowego będzie podstawą do zastosowania przepisów art. 90 ustawy o VAT, dotyczącego częściowego odliczenia podatku VAT.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10 09-402 Płock.