IPPP1-443-1342/10-2/AS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 23 grudnia 2010 r. (data wpływu 31 grudnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności, ustalenia podstawy opodatkowania i określenia momentu powstania obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

W dniu 31 grudnia 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności, ustalenia podstawy opodatkowania i określenia momentu powstania obowiązku podatkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

U. Sp. z o.o. (dalej Spółka, Wnioskodawca, U.) jest spółką kapitałową z siedzibą w W., zarejestrowaną dla celów VAT w Polsce. Usługi finansowe mieszczą się w przedmiocie U.

Na podstawie umowy z 30 listopada 2010 r. (dalej: Umowa) zawartej z E. S.A. (dalej: E., Zbywający) Spółka nabyła portfel wierzytelności (dalej: Wierzytelności), które Zbywający posiadał w związku z pożyczkami udzielonymi w 2008 i 2009 r. spółce zależnej z siedzibą na Cyprze. Usługi finansowe, a w szczególności udzielanie pożyczek, mieszczą się w przedmiocie działalności E.

Z prawnego punktu widzenia nabycie Wierzytelności miało formę cesji Wierzytelności, w której U. wystąpił jako cesjonariusz, zaś E. jako cedent. Nabycie Wierzytelności nastąpiło po cenie rynkowej kształtującej się nieznacznie poniżej ich wartości nominalnej.

W wyniku dokonanej transakcji U. nabył całą Wierzytelność, tj. oprócz wierzytelności z tytułu kwoty nominalnej udzielonych pożyczek, również wierzytelności akcesoryjne z nią związane (w szczególności wierzytelności odsetkowe).

Zgodnie z zapisami Umowy, Wnioskodawca nabył Wierzytelności od E. w celu ich realizacji zgodnie z ustalonymi terminami spłat na warunkach oznaczonych w umowach pożyczek i aneksach do tych umów. A zatem w konsekwencji zawartej Umowy cesjonariusz (U.) będzie dochodził należności od dłużnika, a tym samym uwolnił E. od ciężaru egzekwowania Wierzytelności.

W związku z powyższym zadano następujące pytania w zakresie podatku od towarów i usług:

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym U. świadczy na rzecz E. usługę ściągania długów, opodatkowaną na mocy art. 41 ust. 1 ustawy o VAT według stawki VAT 22%.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy podstawą opodatkowania opisanej w stanie faktycznym czynności jest dyskonto nominalne (czyli różnica pomiędzy wartością nominalną Wierzytelności, a wartością wynagrodzenia za przejęcie Wierzytelności, które Spółka zapłaciła E.) pomniejszone o wartość podatku VAT należnego.

Ad. 3

Zdaniem Wnioskodawcy obowiązek podatkowy z tytułu przedmiotowej transakcji powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia nabycia Wierzytelności.

Ad. 1

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również między innymi przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych.

W odniesieniu do kwalifikacji na gruncie VAT transakcji sprzedaży wierzytelności z perspektywy nabywcy, należy zauważyć, zakup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub w celu dalszej ich sprzedaży mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego - sklasyfikowanych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w sekcji J ex (65-67). Instytucja przelewu wierzytelności (cesji) polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem) jest natomiast jedynie elementem tak pojmowanej usługi ściągania długów.

W wyniku zawartej umowy cesji Wierzytelności E. stała się zatem beneficjentem usługi świadczonej przez U. wskutek tego, że została uwolniona od ciężaru egzekwowania Wierzytelności, ryzyka i kosztów jej posiadania, została także zwolniona z obowiązku podejmowania czynności w ramach dochodzenia długu.

Stanowisko to znajduje swoje odzwierciedlenie w bieżącej linii interpretacyjno-orzeczniczej, np. w wyroku NSA z 16 lutego 2010 r. (sygn. akt I FSK 2104/08) stwierdzono, że sprzedaż wierzytelności własnej nie jest usługą ale usługą jest jej nabycie. Rozpatrując bowiem instytucję obrotu wierzytelnościami w odniesieniu do pojęcia "usługi", nacisk położony jest na jej zakup, a nie sprzedaż. W tym przypadku usługę świadczy nabywca wierzytelności a jej beneficjentem jest sprzedawca". Analogiczne stanowisko zaprezentowane zostało w interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów, m.in. w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 7 września 2010 r. wskazano, iż " (...) choć sprzedaż wierzytelności bez względu na ich pochodzenie nie jest dla Spółki czynnością podlegającą opodatkowaniu, to bez wątpienia taką czynnością jest ich nabycie."

Artykuł 41 ust. 1 ustawy o VAT określa, że stawka podatku wynosi, co do zasady 22%. Jednak, zarówno w treści ustawy o VAT, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi. Usługi pośrednictwa finansowego, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy VAT. Regulacja art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT zwalnia od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W załączniku tym pod pozycją nr 3 wymienione zostały usługi pośrednictwa finansowego o symbolu PKWiU Sekcja J ex (65-67), z wyłączeniem:

W katalogu usług, w odniesieniu do których nie stosuje się zwolnienia od podatku VAT wymieniono zatem między innymi usługi ściągania długów, przy czym nie wskazano symbolu PKWiU identyfikującego usługi zawierające się w tej kategorii.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, że wskazane wyłączenie usług ściągania długów ze zwolnienia od podatku VAT jest zgodne z przepisem art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 s. 1 z późn. zm.; dalej: Dyrektywa). Stosownie do art. 135 (1) (d) Dyrektywy, "Państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności."

Zaprezentowane powyżej stanowisko Spółki jest szeroko akceptowane zarówno przez organy skarbowe, jak również znajduje potwierdzenie w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych.

Tytułem przykładu, w interpretacji indywidualnej z 23 września 2010 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPP1-443-695/10-2/EK) czytamy: "Z uwagi na fakt, iż usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych (...) W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem, m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia. W pojęciu tym mieszczą się też usługi windykacji, które co do zasady zmierzają wprost do odzyskania długu."

Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 20 kwietnia 2010 r. (sygn. IPPP1-443-120/10-2/EK) zaznaczył, że z usługą ściągania długów mamy do czynienia " (...) w każdym przypadku, gdy celem działania jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) (...)".

Podobnie uznał NSA w wyroku z 16 lutego 2010 r. (sygn. akt I FSK 2104/08), w którym wskazano, iż "usługi nabywania wierzytelności innych podmiotów, mimo że nie mają charakteru usług factoringu, ale realizowane są w celu ściągania długów (niezależnie od stopnia przejętego ryzyka wypłacalności dłużnika), podlegają opodatkowaniu VAT według stawki 22%."

Dodatkowo, Wnioskodawca wskazuje, iż z powyższe stanowisko jest wyrażone w przytoczonych poniżej przykładowych interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów:

* interpretacja indywidualna z 7 września 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (nr ITPP1/443-559/10/Ms);

* interpretacja indywidualna z 5 lipca 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPP1-443-379/10-4/MP);

* interpretacja indywidualna z 2 lipca 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPP1-443-363/09-4/BS);

* interpretacja indywidualna z 11 czerwca 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (nr IBPP2/443-244/10/WN);

* interpretacja indywidualna z 16 kwietnia 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (nr ILPP1/443-88/10-4/HW);

* interpretacja indywidualna z 6 kwietnia 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (nr ILPP1 /443-22/10-2/BD).

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego przedstawionego we Wniosku stwierdzić należy, iż w związku z dokonaniem czynności polegającej na nabyciu przez U. Wierzytelności od E. (w celu jej realizacji), U. świadczy na rzecz E. usługę ściągania długów, opodatkowaną według stawki VAT 22%.

Konsekwentnie, Spółka zobowiązana jest do udokumentowania przedmiotowej transakcji fakturą VAT oraz zapłaty podatku VAT należnego, wynikającego z tej faktury.

Ad 2

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, co do zasady, jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

W świetle powyższego, podstawą opodatkowania opisanej w stanie faktycznym czynności jest dyskonto nominalne (czyli różnica pomiędzy wartością nominalną Wierzytelności, a wartością wynagrodzenia za przejęcie Wierzytelności, które Spółka zapłaciła E.) pomniejszone o wartość podatku VAT należnego.

Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie we wskazanych poniżej przykładowych interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów:

* interpretacja indywidualna z 11 czerwca 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (nr IBPP2/443-244/10/WN);

* interpretacja indywidualna z 2 lipca 2009 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPP1-443-363/09-4/BS);

* interpretacja indywidualna z 6 kwietnia 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (nr ILPP1/443-22/10-2/BD).

Ad. 3

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady, z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. W myśl art. 19 ust. 4 ustawy o VAT, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Na podstawie przepisu § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337), fakturę, co do zasady, wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Biorąc pod uwagę, iż w ocenie Spółki w związku z dokonaniem czynności polegającej na nabyciu przez U. Wierzytelności od E., Spółka świadczy na rzecz Zbywającego usługę ściągania długów, opodatkowaną stawką VAT 22%, Spółka zobowiązana jest wystawić fakturę VAT dokumentującą przedmiotową transakcję.

W przedmiotowej sytuacji, za moment wykonania usługi ściągania długów należy przyjąć moment nabycia Wierzytelności, bowiem w tym momencie nastąpiło zdjęcie ze Zbywającego ciężaru egzekucji długu i ryzyka niewypłacalności dłużnika, zatem usługa może zostać uznana za wyświadczoną. Konsekwentnie, obowiązek udokumentowania transakcji fakturą VAT powstaje u Nabywcy z chwilą wykonania umowy przelewu wierzytelności (nie później niż siódmego dnia od tej daty), a co za tym idzie obowiązek podatkowy z tytułu opisanej w stanie faktycznym czynności powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia nabycia Wierzytelności.

Powyższe stanowisko potwierdzone zostało w interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów, np. interpretacji indywidualnej z 6 kwietnia 2010 r., wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPP1/443-22/10-2/BD), w której stwierdzono, iż: "Z uwagi na fakt, iż przedmiotowa usługa powinna zostać udokumentowana fakturą, obowiązek podatkowy powstaje w momencie wykonania usługi, jednak nie później niż w 7. dniu od dnia jej wykonania." (Por. interpretacja indywidualna z 20 kwietnia 2010 r., wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. IPPP1-443-120/10-2/EK).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług, w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.