IPPP1-443-1341/10-2/IGo

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 27 grudnia 2010 r. (data wpływu 30 grudnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* opodatkowania podatkiem VAT odsetek naliczonych z tytułu opóźnienia w spłacie raty leasingowej - jest prawidłowe;

* opodatkowania podatkiem VAT odsetek naliczonych z tytułu możliwości spłaty zaległości w ratach - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 grudnia 2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT odsetek naliczonych z tytułu opóźnienia w spłacie raty leasingowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka S.A. (dalej: spółka, wnioskodawca, leasingodawca) oferuje rozwiązania finansowe w zakresie leasingu. Zawiera zarówno umowy leasingu operacyjnego jak również finansowego. W ostatnim czasie wnioskodawca zauważył opóźnienia w terminowym regulowaniu opłat leasingowych przez leasingobiorców. W celu zapewnienia dobrej współpracy z klientami spółka restrukturyzuje zawarte umowy leasingowe. W przypadku opóźnień w płatności spółka nalicza ustawowe odsetki z tyt. nieterminowych zapłat.

Czasami wnioskodawca podpisuje z leasingobiorcą porozumienie o rozłożeniu w czasie zaległych płatności. W takiej sytuacji leasingobiorca zobowiązany jest do zapłaty kwoty zaległej raty plus odsetki od nieterminowej płatności naliczone do dnia zawarcia porozumienia plus odsetki (np. WIBOR + 3% P.A.) z tyt. rozłożenia spłaty w ustalonych ratach.

Przykład:

* kwota niezapłaconej w terminie raty leasingowej 1000 PLN,

* kwota odsetek ustawowych naliczona do dnia zawarcia porozumienia o rozłożeniu na raty zaległej płatności np. 100 PLN,

* kwota odsetek w wys. 80 PLN naliczona od kwoty 1100 PLN w oparciu np. o WIBOR + 3% P.A. z tyt. możliwości spłaty zaległości np. w 4 miesięcznych ratach.

Razem ustalona kwota do zapłaty 1180 PLN. Spłata następuje w 4 miesięcznych ratach, każda w wysokości 295 PLN (1180:4).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem wnioskodawcy:

Stanowisko w zakresie pytania nr 1

Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwana dalej ustawa o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega między innymi odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług dokonane na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

A. Przeniesienie prawa do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej,

B. Zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

C. Świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zgodnie z art. 29 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót, stanowi go kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę towarów lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę podatku należnego.

Zapłata odsetek z tytułu nieterminowej płatności raty leasingowej stanowi swego rodzaju sankcje dla leasingobiorcy za niewypełnienie obowiązków wynikających z zawartej umowy. Kwota odsetek nie wpływa na wartość dostawy towarów czy też świadczonej usługi, nie jest również znana z góry z chwilą podpisania umowy leasingu.

W związku, z tym otrzymanie odsetek nie rodzi obowiązków podatkowych na gruncie ustawy o VAT, ponieważ odsetki te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem spółki wydłużenie terminu płatności przez podpisanie porozumienia wypełnia znamiona kredytu kupieckiego. Kredyt kupiecki zwany także handlowym lub towarowym, udzielany jest przez sprzedającego na rzecz kupującego i ma formę odroczenia terminu płatności. Jest to pozabankowa forma finansowania działalności gospodarczej. Oznacza to, iż kredyt kupiecki nie jest niczym innym niż odroczeniem płatności za pobrany towar. Kwestia wynagrodzenia od kredytu kupieckiego nie została uregulowana przez ustawę o VAT.

Nie ulega wątpliwości, iż obrót, o którym mowa w art. 29 ustawy o VAT jest ściśle związany z wykonaną czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Powyższe odsetki nie stanowią elementu wynagrodzenia z tytułu zawartej umowy leasingu. Przesądza o tym, fakt iż wnioskodawca z chwilą podpisania umów leasingu nie posiadał wiedzy, z której wynikało by iż leasingobiorca nie będzie dokonywał terminowych płatności poszczególnych rat leasingu. Tym samym nie było możliwe jednoznaczne ustalenie czy w ogóle takie odsetki wystąpią. Odsetki tego typu są ekwiwalentem kary za niezrealizowanie przez leasingobiorcę w terminie obowiązku wynikającego z umowy. Nie stanowią części kwoty należnej z tytułu zawartej umowy leasingu, nie wpływają na cenę dostarczanych towarów ani też świadczonych usług, w związku z czym nie można uznać iż stanowią obrót w rozumieniu art. 29 ustawy o VAT. Odsetki z tytułu odroczenia terminu płatności zdaniem wnioskodawcy należy traktować jako świadczenie uboczne, które co do zasady nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT (takie stanowisko potwierdza orzecznictwo naczelnego sądu administracyjnego wyrok z dnia 11 lutego 1999 r. SA/Sz 453/98).

Zdaniem wnioskodawcy odsetki należne z tytułu odroczenia terminu płatności mają charakter sankcyjny, co oznacza iż nie mieszczą się w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Na potwierdzenie swojego stanowiska wnioskodawca wskazuje na indywidualne interpretacje wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 29 września 2009 r. (IPPP1-443-708/09-2/JB) oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 5 marca 2010 r. (ITPP1/443-1217/09/MS) oraz z dnia 10 czerwca 2010 r. (ITPP1-443-262/10/MS).

Stanowisko w zakresie pytania nr 2

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż odsetki z tytułu odroczenia terminu płatności nie stanowią czynności opodatkowanej podatkiem VAT. Nie ma wobec nich zastosowanie art. 41 ustawy o VAT o stawkach podatku VAT.

Wskazanie symbolu PKWiU świadczonych usług będących przedmiotem zapytania wraz z ich opisem.

Wnioskodawca świadczy usługi leasingu operacyjnego sklasyfikowane między innymi w PKWiU 2004 - 71.10.10 jako "usługi dzierżawy lub wynajmu samochodów osobowych oraz furgonetek (do 3,5 t), bez kierowcy" (PKWiU 2008 - 77.11.10.0 "wynajem i dzierżawa samochodów osobowych i furgonetek, bez kierowcy").

Spółka w ramach zawartej umowy leasingu operacyjnego oddaje w dzierżawę między innymi samochody osobowe. Ponadto świadczy usługi sklasyfikowane w PKWiU 2004 - 71.33.12 - "usługi dzierżawy lub wynajmu sprzętu komputerowego, bez obsługi" (PKWiU 2008 - 77.33.12.0 "wynajem i dzierżawa komputerów").

Spółka świadczy usługi w zakresie leasingu finansowego sklasyfikowanego w PKWiU 2004 - 65.21.10 jako "usługi leasingu finansowego" (PKWiU 2008 - 64.91.10.0 - "usługi leasingu finansowego").

Wnioskodawca na podstawie zawartej umowy leasingu finansowego oddaje do użytkowania środki zgodnie z warunkami zawartej umowy. Ponadto wnioskodawca stoi na stanowisku, iż naliczanie odsetek z tytułu opóźnienia w spłacie raty leasingowej ma jedynie charakter sankcyjny. Nie stanowi usługi w związku z tym nie można wskazać symbolu PKWiU.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe w części dotyczącej opodatkowania podatkiem VAT odsetek naliczonych z tytułu opóźnienia w spłacie raty leasingowej oraz nieprawidłowe w części dotyczącej opodatkowania podatkiem VAT odsetek naliczonych z tytułu możliwości spłaty zaległości w ratach.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się zasadniczo przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również czynności wymienione w tym przepisie (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT).

Stosownie do przepisu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

* przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

* zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

* świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zauważyć tutaj należy, iż jak wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1

y o VAT dla uznania, iż dostawa towaru lub świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność.

Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W praktyce udzielenie pożyczki jest zazwyczaj usługą odpłatną, w której wynagrodzenie ustala się w postaci odsetek od pożyczonego kapitału. Na ich wysokość mogą mieć wpływ bardzo różne czynniki: zarówno kwota pożyczki i długość okresu, na jaki została udzielona, jak i udzielone gwarancje spłaty (poręczenia, zastawy, ubezpieczenie itp.). Bez wątpienia więc udzielenie pożyczki mieści się w - bardzo szerokiej zresztą - definicji usługi odpłatnej, przyjętej dla potrzeb VAT.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Jeżeli zatem ww. należności nie stanowią wynagrodzenia za świadczone usługi to wówczas nie wykazuje się ich w podstawie opodatkowania zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT.

Zapłata odsetek karnych natomiast stanowi swoistą konsekwencję zachowania się kontrahenta niezgodnego z zawartą umową, czyli w przedmiotowym stanie faktycznym nieterminowych płatności przez lesingobiorców. Odsetki karne nie są częścią kwoty należnej z tytułu dostawy towarów/świadczenia usług, ani też nie mają wpływu na cenę dostarczanych towarów bądź świadczonych usług, w związku z czym nie można uznać, że stanowią obrót w rozumieniu wyżej cytowanego art. 29 ustawy. Fakt, iż w umowie zawarte zostały stosowne klauzule dotyczące kar umownych lub odsetek za opóźnienia, nie oznacza obligatoryjnego podwyższenia wynagrodzenia z tytułu dostawy towaru lub świadczenia usługi, są one naliczane tylko w sytuacjach, gdy kontrahent nie wywiązuje się z postanowień zawartych w umowie, natomiast nie stanowią wynagrodzenia za dostawę towaru ani też świadczenie usługi.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca oferuje rozwiązania finansowe w zakresie leasingu. Zawiera zarówno umowy leasingu operacyjnego jak również finansowego. W ostatnim czasie wnioskodawca zauważył opóźnienia w terminowym regulowaniu opłat leasingowych przez leasingobiorców. W celu zapewnienia dobrej współpracy z klientami spółka restrukturyzuje zawarte umowy leasingowe. W przypadku opóźnień w płatności spółka nalicza ustawowe odsetki z tyt. nieterminowych zapłat. Czasami wnioskodawca podpisuje z leasingobiorcą porozumienie o rozłożeniu w czasie zaległych płatności. W takiej sytuacji leasingobiorca zobowiązany jest do zapłaty kwoty zaległej raty plus odsetki od nieterminowej płatności naliczone do dnia zawarcia porozumienia plus odsetki z tyt. rozłożenia spłaty w ustalonych ratach. Zdaniem Wnioskodawcy odsetki należne z tytułu odroczenia terminu płatności mają charakter sankcyjny, co oznacza iż nie mieszczą się w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Analiza ww. opisu stanu faktycznego w konfrontacji ze wskazanymi wyżej przepisami prawa prowadzi do wniosku, że opisane we wniosku, należności, związane z opóźnieniami w spłacie płatności leasingowych przez Kontrahentów tzw. ustawowe odsetki z tytułu nieterminowych zapłat, nie stanowią wynagrodzenia za świadczenie przez Wnioskodawcę usługi. Tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w tej części należy uznać za prawidłowe.

Natomiast, w kwestii opodatkowania podatkiem VAT odsetek naliczonych z tytułu możliwości spłaty zaległości w ratach, należy zauważyć, iż czynność ta wypełnia definicję świadczenia usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Dokonując bowiem rozłożenia płatności leasingowych na raty w zamian za odsetki, Wnioskodawca świadczy na rzecz korzystającego usługę pośrednictwa finansowego.

Odsetki z tytułu możliwości spłaty zaległości w ratach nie mają charakteru sankcyjnego, nie stanowią bowiem kar za zachowanie kontrahenta niezgodne z umową. Wnioskodawca podpisuje z leasingobiorcą porozumienie o rozłożeniu w czasie zaległych płatności, świadcząc tym samym na rzecz leasingobiorcy usługę pośrednictwa finansowego. Istnieje między Stronami więź o charakterze zobowiązaniowym, w świetle którego jedna strona świadczy usługę na rzecz skonkretyzowanego odbiorcy, leasingobiorcy, będącego beneficjentem tego świadczenia (usługi). Odsetki płacone za możliwość spłaty zaległości w ratach, stanowią wynagrodzenie za usługę.

Powyższe okoliczności wypełniają definicję odpłatnej usługi podlegającej opodatkowaniu, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do niniejszej ustawy. W pozycji 3 omawianego załącznika (Sekcja J ex 65-67), jako zwolnione od podatku od towarów i usług określa się usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

Zatem mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż świadczona przez Wnioskodawcę usługa pośrednictwa finansowego stanowi odpłatne świadczenie usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, przy czym usługa ta będzie zwolniona z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku załącznikiem nr 4 poz. 3 do tej ustawy, jeżeli będzie mieścić się w grupowaniu o symbolu PKWiU w Sekcji J - ex (65-67).

Reasumując należy stwierdzić, że w związku, z tym, iż Wnioskodawca błędnie zakwalifikował odsetki uzyskane po rozłożeniu zaległej płatności na raty jako niepodlegające ustawie o podatku od towarów i usług, jego stanowisko odnośnie tej kwestii należało uznać za nieprawidłowe.

Nadmienia się, iż tut. Organ nie jest uprawniony do klasyfikowania usług lub towarów do odpowiednich symboli PKWiU. W świetle zasad metodycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług - Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS Nr 1, poz. 11) - zaliczenie danego towaru lub usługi do odpowiedniego grupowania tej klasyfikacji należy do obowiązków zainteresowanego podmiotu (producenta, importera, usługodawcy).

W przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania, w tym także dla usług według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zainteresowany podmiot może zwrócić się z wnioskiem do Urzędu Statystycznego w Łodzi, ul. Suwalska 29, 93-176 Łódź, który udziela informacji w zakresie stosowania wyżej powołanych standardów klasyfikacyjnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.