IPPP1/443-1278/11-2/EK
Pismo z dnia 22 listopada 2011 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPP1/443-1278/11-2/EK
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 17 sierpnia 2011 r. (data wpływu 22 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, iż czynności przekazywania składek ubezpieczeniowych nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 22 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, iż czynności przekazywania składek ubezpieczeniowych nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.
Spółka S.A. (dalej: "K." lub "Spółka"), w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, świadczy na rzecz swoich klientów usługi leasingu. Na podstawie zawieranych z klientami (dalej: "Korzystający") umów leasingu, Spółka przekazuje do używania i pobierania pożytków środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne (,"przedmioty leasingu").
Przez okres trwania umowy leasingu, Korzystający jest odpowiedzialny za wykonywanie szeregu określonych czynności związanych z poprawnym użytkowaniem przedmiotu leasingu oraz pobieraniem z tego tytułu korzyści. W tym zakresie, Korzystający jest zobowiązany m.in. do ubezpieczenia przedmiotu leasingu. Zgodnie z treścią Ogólnych Warunków Leasingu, stanowiących integralną część zawieranych przez Spółkę umów leasingu, przez cały czas posiadania przedmiotu leasingu przez Korzystającego, Korzystający jest zobowiązany do ubezpieczenia przedmiotu leasingu we własnym imieniu i na własny koszt.
Umowa ubezpieczenia przedmiotu leasingu zawierana jest przez Korzystającego działającego osobiście albo przez pełnomocnika, którym jest Spółka. W tym zakresie, Korzystający udziela pełnomocnictwa Spółce do zawierania i podpisywania w jego imieniu i na jego rzecz umów ubezpieczenia dotyczących przedmiotu leasingu, a także do dokonywania przez Spółkę w imieniu i na rzecz Korzystającego płatności składek ubezpieczeniowych.
Spółka nie jest stroną umowy ubezpieczenia, pełni jedynie funkcję pełnomocnika reprezentującego Korzystającego. W związku z tym, Korzystający jako podmiot zawierający umowę ubezpieczenia jest zobowiązany do zapłaty na rzecz ubezpieczyciela wszelkich opłat i składek ubezpieczeniowych, należnych z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia. Jak wskazano wyżej, Spółka jest tylko pełnomocnikiem do dokonywania tych płatności w imieniu i na rzecz Korzystającego.
Zapłata składek ubezpieczeniowych odbywa się w taki sposób, iż składki ubezpieczeniowe są przekazywane przez Korzystających do K. K przekazuje zaś składki ubezpieczeniowe do odpowiedniego brokera ubezpieczeniowego (dalej: Broker") / zakładu ubezpieczeń. W zależności od ustaleń z konkretnym Korzystającym, kwota składki ubezpieczeniowej jest płatna:
przez Korzystających do K., który następnie przekazuje składkę ubezpieczeniową do Brokera / zakładu ubezpieczeń, bądź też
przez K w imieniu Korzystających do Brokera / zakładu ubezpieczeń, a następnie niezwłocznie zwracana przez Korzystającego do K.
Kwotę (wartość) składki ubezpieczeniowej Korzystający przekazują do K na podstawie wystawianych przez Spółkę not obciążeniowych. Podkreślenia wymaga fakt, że Spółka nie dokonuje refakturowania składki ubezpieczeniowej. Kwoty składek przekazane Spółce przez Korzystających oraz przekazane przez Spółkę Brokerowi / zakładowi ubezpieczeń są księgowane w Spółce na kontach rozrachunkowych (tj. nie stanowią odpowiednio: przychodu, bądź kosztu Spółki).
W związku z powyższym zadano następujące pytanie.
Czy wartość składki ubezpieczeniowej przekazywanej przez Spółkę do brokera / zakładu ubezpieczeń w imieniu Korzystającego (jako jego pełnomocnika) nie stanowi wynagrodzenia Spółki z tytułu świadczenia opodatkowanego podatkiem od towarów i usług, a tym samym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
Stanowisko Wnioskodawcy
Zdaniem Spółki wartość składki ubezpieczeniowej przekazywanej przez Spółkę do brokera / zakładu ubezpieczeń w imieniu Korzystającego (jako jego pełnomocnika) nie stanowi wynagrodzenia Spółki z tytułu świadczenia opodatkowanego podatkiem od towarów i usług, a tym samym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Dostawę towarów stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przez świadczenie usług, w świetle art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się z kolei każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.
Dodatkowo, na podstawie art. 15 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Należy zauważyć, że zgodnie z przepisami ustawy o VAT, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynności podlegającej opodatkowaniu dokonał podatnik VAT, który dla tej właśnie czynności będzie działał w takim charakterze.
W związku z powyższym, aby uznać wartość przekazywanej składki ubezpieczeniowej za wynagrodzenie Spółki opodatkowane podatkiem VAT, konieczne jest rozstrzygnięcie czy wartość składki ubezpieczeniowej przekazywanej Spółce przez Korzystającego stanowi wynagrodzenie K. z tytułu jakiegokolwiek świadczenia (dostawy towarów bądź świadczenia usług) wykonywanego przez Spółkę na rzecz Korzystającego. W tym kontekście, kluczowym dla rozstrzyganej sprawy jest fakt, że Spółka przekazuje jedynie składkę ubezpieczeniową do Brokera / zakładu ubezpieczeń w imieniu i na rzecz Korzystającego, a zatem nie dokonuje refakturowania składki.
Zdaniem Spółki, przekazanie kwoty składki ubezpieczeniowej nie stanowi w rozumieniu ustawy o VAT dostawy towarów. Dostawę towarów stanowi bowiem przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Poprzez towary ustawa o VAT, zgodnie z art. 2 ust. 6, nakazuje rozumieć rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu VAT, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.
W przypadku przekazywania kwot składek ubezpieczeniowych, przekazywane są w rzeczywistości jednostki pieniężne. Należy zauważyć, iż jednostki pieniężne nie są uznawane za rzeczy ruchome. Pieniądze jako takie mogą zostać uznane za rzeczy ruchome oznaczone co do gatunku tylko gdy występują w postaci znaków pieniężnych (banknotów i monet), a nie kwotowo wyrażonych wartości pieniężnych.
Charakterem pieniądza jako środka płatniczego zajmował się Sąd Najwyższy, który w wyroku z 4 grudnia 1998 r., III CKN 49/98 stwierdził, że pieniądze jako środek płatniczy, zarówno banknoty, jak i bilon są wprawdzie rzeczami, ale są to tylko rzeczy "sui generis" ponieważ nie mają samoistnej wartości wynikającej z ich właściwości fizycznych, lecz z określonej gwarancji jaką daje im państwo. Z powyższego wyroku wynika, iż jednostki pieniężne nie mogą być uznane za rzeczy ruchome.
W świetle powyżej przytoczonej definicji towaru, nie ulega wątpliwości, że kwota (wartość) składki ubezpieczeniowej nie może być za niego uznana. W konsekwencji czynność mająca na celu przekazanie kwot składek ubezpieczeniowych nie stanowi dostawy towarów w świetle ustawy o VAT.
Z kolei przez świadczenie usług, w świetle art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.
Za wynagrodzenie Spółki nie można w żadnym razie uznać kwoty składki ubezpieczeniowej. Spółka nie refakturuje tej kwoty, przekazuje ją jedynie na zasadzie przekazu pieniężnego. Kwota ta bowiem stanowi wypełnienie zobowiązania wynikającego z umowy z Brokerem (ewentualnie zakładem ubezpieczeniowym), za co Spółka otrzymuje odrębne wynagrodzenie. W związku z tym, kwota składki ubezpieczeniowej sama w sobie nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT po stronie K.
Ponadto, należy zauważyć, że to Korzystający, a nie Spółka, jest podmiotem zobowiązanym do ubezpieczenia przedmiotu leasingu. Spółka nie dokonuje refakturowania kwoty składki ubezpieczeniowej. Co więcej, to Korzystający, a nie Spółka jest podmiotem będącym stroną umowy ubezpieczenia (zawiera z zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia). Nie ma też wątpliwości, że kwota składki ubezpieczeniowej stanowi wynagrodzenie należne zakładowi ubezpieczeń od ubezpieczającego/strony umowy ubezpieczenia, czyli Korzystającego. Tym samym, to Korzystający (a nie Spółka) jest podmiotem zobowiązanym do zapłaty składki ubezpieczeniowej do zakładu ubezpieczeń.
W drodze analogii, przekazanie składki ubezpieczeniowej przez Spółkę do ubezpieczyciela w imieniu Korzystającego można porównać do sytuacji, gdy w supermarketach klienci opłacają określone rachunki, np. rachunki za energię elektryczną. W takim przypadku, pobierana przez supermarket kwota należności wynikającej z danego rachunku nie stanowi w żadnym przypadku wynagrodzenia supermarketu z tytułu jakiegokolwiek świadczenia na rzecz jego klienta. Supermarket jedynie przekazuje kwotę rachunku w imieniu klienta do sprzedawcy usługi, np. zakładu energetycznego. Wynagrodzeniem supermarketu w analizowanym przykładzie będzie co najwyżej wartość odrębnie określonego wynagrodzenia (prowizji) pobieranej z tytułu wykonanej usługi.
Powyższe stanowisko znajduje również oparcie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 1 grudnia 2009 r. (sygn. I SA/Kr 1462/09), w którym sąd stwierdził m.in. że "Jeżeli spółka nie była beneficjentem usługi, a jedynie pośredniczyła w regulowaniu płatności za tę usługę, to nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez usługodawcę. Nie powinna też dokumentować rozliczeń z rzeczywistym usługobiorcą za pomocą refaktury"
Należy zauważyć, iż w przypadku przekazywania przez Spółkę kwoty składki ubezpieczeniowej do brokera lub zakładu ubezpieczeń, Spółka nie nabywa we własnym imieniu od zakładu ubezpieczeń usług ubezpieczeniowych dla swoich klientów (Korzystających) i nie refakturuje tych usług. Spółka nie jest stroną umowy ubezpieczenia, ponieważ taka umowa zawarta jest pomiędzy zakładem ubezpieczeń a Korzystającym. Wartość składki ubezpieczeniowej w żadnym razie nie stanowi wynagrodzenia K. Spółka działa bowiem w odniesieniu do przedmiotowej kwoty jedynie jako przekazujący należność z tytułu składki do brokera zakładu ubezpieczeń.
Wobec powyższego, wartość składki ubezpieczeniowej, przekazywanej przez Spółkę do brokera lub ubezpieczyciela w imieniu Korzystającego, nie stanowi wynagrodzenia Spółki z tytułu jakiegokolwiek świadczenia opodatkowanego VAT i tym samym nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem po stronie Spółki.
Wnioskodawca zauważa, iż poprawność powyższego stanowiska została potwierdzona przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, działającego w imieniu Ministra Finansów, w drodze interpretacji indywidualnej wydanej dla Spółki dnia 23 kwietnia 2010 r. (sygn. IPPP1/443-265/10/AW). Biorąc pod uwagę fakt, iż zmiany ustawy o VAT, jakie weszły w życie w 2011 r. nie dotyczą w istocie regulacji odnoszących się do sytuacji analogicznych do przedstawionej przez Spółkę, zdaniem Wnioskodawcy dokonane nowelizacje regulacji VAT pozostają bez wpływu na poprawność stanowiska Spółki. Niemniej jednak, w celu wyeliminowania potencjalnych wątpliwości dotyczących waloru ochronnego otrzymanej uprzednio interpretacji, Wnioskodawca składa niniejszy wniosek.
W związku z powyższym Spółka wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego na wstępie.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.
Jednocześnie tut. Organ informuje, iż:
* od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 2 ust. 6 ustawy obowiązuje w brzmieniu: przez towary rozumienie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Zmiana treści powyższego artykułu nie wpływa jednak rozstrzygnięcie sprawy;
* w dniu 26 sierpnia 2011 r. w dniu 26 sierpnia 2011 r. opublikowany został tekst jednolity ustawy o podatku od towarów i usług - Dz. U. z 2001 r. Nr 177 poz. 1054.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.