IPPP1/443-1212/14-3/AS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 249, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 31 lipca 2014 r. (data wpływu 5 sierpnia 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 8 września 2014 r. (data wpływu 9 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku usług zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego, usługi doradztwa w zakresie zarządzania portfelem funduszu inwestycyjnego oraz usługi administrowania funduszem inwestycyjnym - jest prawidłowe.

W dniu 5 sierpnia 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku usług zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego, usługi doradztwa w zakresie zarządzania portfelem funduszu inwestycyjnego oraz usługi administrowania funduszem inwestycyjnym.

Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 8 września 2014 r. (data wpływu 9 września 2014 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Przedmiotem działalności Spółki spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako: "Wnioskodawca") jest m.in. pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.99.Z), działalność wspomagająca usługi finansowe oraz ubezpieczenia i fundusze emerytalne (PKD 66), działalność związana z obsługą rynku nieruchomości (PKD 68), działalność prawnicza, rachunkowo-księgowa i doradztwo podatkowe (PKD 69), działalność firm centralnych (head offices); doradztwo związane z zarządzaniem (PKD 70).

Wnioskodawca świadczy na rzecz Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (dalej: Fundusz) usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego, usługi doradztwa w zakresie zarządzania portfelem funduszu inwestycyjnego oraz usługi administrowania funduszem inwestycyjnym.

Przez usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego należy rozumieć:

Przez usługi doradztwa w zakresie zarządzania portfelem funduszu inwestycyjnego należy rozumieć:

W ramach wykonywania usług doradztwa, o których mowa powyżej Zleceniobiorca będzie zobowiązany w szczególności, na żądanie Towarzystwa do:

Przez usługi administrowania funduszem inwestycyjnym należy rozumieć:

1. Opracowanie koncepcji oraz założeń biznesowych Funduszu;

2. Przedstawianie potencjalnych inwestycji Funduszu zgodnych z polityką inwestycyjną Funduszu;

Fundusze inwestycyjne są osobami prawnymi, których działalność regulowana jest ustawą z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.; dalej jako: "UFI").

Wyłącznym przedmiotem działalności funduszy jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w określonych przypadkach również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Fundusz inwestycyjny może być utworzony wyłącznie przez towarzystwo. Towarzystwo może utworzyć więcej niż jeden fundusz inwestycyjny. Fundusz inwestycyjny może być utworzony jako:

Przedmiotem działalności towarzystwa jest wyłącznie tworzenie funduszy inwestycyjnych lub funduszy zagranicznych i zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych.

Towarzystwo może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego, wykonywane na zlecenie Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych, usługi doradztwa wykonywanego na zlecenie Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych w zakresie zarządzania portfelem funduszu inwestycyjnego oraz usługi administrowania funduszem inwestycyjnym mogą korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, Zdaniem Wnioskodawcy, świadczone przez Wnioskodawcę usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego, wykonywane na zlecenie Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych, usługi doradztwa wykonywanego na zlecenie Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych w zakresie zarządzania portfelem funduszu inwestycyjnego oraz usługi administrowania funduszem inwestycyjnym wypełniają istotne i specyficzne funkcje usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, w aktualnym stanie prawnym Korzystają ze zwolnienia z podatku VAT.

Zakres zwolnienia usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi reguluje art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT. Zgodnie z nim zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy o VAT zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7,12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają stosowania do:

Polski ustawodawca, wypełniając zalecenia ustawodawcy europejskiego, w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT określił rodzaje funduszy, zarządzanie którymi podlega zwolnieniu z VAT. Zgodnie z tym artykułem zwolnieniu podlegają usługi zarządzania m.in. funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych, a także portfelami inwestycyjnymi tych funduszy lub ich częścią.

Tym samym krajowy ustawodawca zdaje się również realizować cel zwolnienia wskazany w orzecznictwie TSUE, tj. uwolnienie małych inwestorów (inwestujących poprzez fundusze inwestycyjne) od ciężaru VAT, tak aby zrównać ich sytuację z sytuacją inwestorów inwestujących bezpośrednio na rynku kapitałowym. Gdyby, bowiem zwalniając zarządzanie funduszami inwestycyjnymi ustawodawca krajowy nie zwolnił zarządzania ich portfelami, nie osiągnąłby ww. celu uwolnienia. W takim przypadku inwestorzy inwestujący za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych (przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania) byliby obciążani podatkiem VAT z tytułu zarządzania portfelami - tzw. ukryty VAT.

W konsekwencji, należy uznać, iż polski ustawodawca właściwie implementował przepisy Dyrektywy 2006/112/WE w tym zakresie.

Odnosząc się zaś do zakresu pojęcia zarządzania funduszami, w stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1 kwietnia 2013 r., pojęcie to dla potrzeb art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT zostało zdefiniowane w ust. 8 tego artykułu.

Z dniem 1 kwietnia 2013 r., na mocy art. 1 pkt 34 lit. d ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35, dalej jako: "Ustawa nowelizująca"), art. 43 ust. 8 stawy o VAT został uchylony. W uzasadnieniu do projektu Ustawy nowelizującej (pkt 37, podpunkt 11) wskazano, że celem przedmiotowej zmiany jest "dostosowanie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług do orzecznictwa TSUE". Projektodawca w omawianym uzasadnieniu powołał się na wyrok w sprawie C-169/04 Abbey National, w którym TSUE orzekł, że "pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o których mowa w art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy (art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE - przypis autora) jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie".

W konsekwencji, projektodawca stwierdził, że "państwa członkowskie nie są uprawnione do definiowania w prawie krajowym pojęcia zarządzania funduszami inwestycyjnymi, dlatego też uzasadnione jest usunięcie przepisu art. 43 ust. 8 z ustawy o VAT".

Zatem w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r., użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT pojęcie "zarządzania" należy interpretować zgodnie z jego autonomicznym, wspólnotowym znaczeniem wypracowanym przez TSUE.

Teza o braku swobody państw członkowskich w kształtowaniu definicji pojęcia "zarządzania" na potrzeby omawianego uwolnienia (pomimo pewnych wątpliwości, które pojawiły się w kilku wersjach językowych Dyrektywy 2006/112/WE) była wielokrotnie podkreślana przez TSUE (w szczególności wyroki z dnia 12 września 2000 r. w sprawie C 358/97 Komisja przeciwko Irlandii, Rec, str. I 6301, pkt 51, z dnia 3 marca 2005 r., w sprawie C 428/02 Fonden Marselisborg Lystbśdehavn, b.Orz. str. 11527, pkt 27 oraz z dnia 1 grudnia 2005 r. w sprawach połączonych C 394/04 i C 395/04 Ygela, Zb,Orz, str. 110373, pkt 15. W wyroku z dnia 4 maja 2006 r., w sprawie C 169/04 Abbey National, Trybunał, wyjaśniając powód takiego rozwiązania, stwierdził, iż "Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zwolnienia przewidziane w art. 13 szóstej dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich (...). Zatem (...) pojęcie "zarządzania" funduszami powierniczymi, o którym mowa w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie".

Jednocześnie wyrok w sprawie C 169/04 Abbey National był okazją do wypracowania przez TSUE autonomicznej definicji pojęcia "zarządzanie" dla potrzeb omawianego zwolnienia. Trybunał formułując koncept zarządzania zwrócił uwagę na cel zwolnienia, którym jego zdaniem jest "ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania." Uznał, iż transakcje objęte tym zwolnieniem są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Z tego punktu widzenia odwołał się do przepisów prawa wspólnotowego odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dyrektywa Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe, Dz. U. L 375, str. 3, z późn, zm., dalej: "Dyrektywa UCITS").

W efekcie Trybunał uznał, iż " art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej dyrektywy 85/611 w rubryce "Administracja", które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania."

Z załącznika II Dyrektywy UCITS (Dz. U. Unii Europejskiej z 17 listopada 2009), zawierającego listę czynności związanych z działalnością polegającą na zarządzaniu funduszami powierniczymi i spółkami inwestycyjnymi, wynika, iż czynności w rubryce "administracja" obejmują m.in.:

W dalszej części uzasadnienia Trybunał rozstrzygnął kwestię możliwości zwolnienia ww. usług z VAT, w sytuacji gdy zostaną one zlecone podmiotom trzecim. Analizując to zagadnienie Trybunał zauważył, że "zarządzanie funduszami powierniczymi, o którym mowa w pkt 6 tego artykułu (tekst jedn.: art. 13 część B lit. d) - przypis autora) jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług. (...)

Ponadto treść art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy nie wyklucza co do zasady, by na zarządzanie funduszami powierniczymi składały się różne odrębne usługi wchodzące w zakres pojęcia "zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi" w rozumieniu tego przepisu oraz by korzystały one z przewidzianego w nim zwolnienia z opodatkowania, nawet wówczas gdy świadczący te usługi jest podmiotem zarządzającym będącym osobą trzecią (zob. podobnie w kontekście art. 13 część B lit. d) pkt 3 szóstej dyrektywy wyrok w sprawie SDC, pkt 64 oraz w kontekście art. 13 część B lit. d) pkt 5 tej dyrektywy - wyrok z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C 235/00 CSC Financial Services, Rec. str. 110237, pkt 23".

W konsekwencji, Trybunał uznał, iż zasada neutralności VAT pozwala instytucjom finansowym dowolnie kształtować model biznesowy w zakresie świadczenia usług zarządzania, nie narażając ich na to, "że przeprowadzane przez nie transakcje nie będą objęte zwolnieniem z opodatkowania przewidzianym w art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy".

W konkluzji Trybunał orzekł, iż "aby móc je zakwalifikować jako transakcje zwolnione z opodatkowania w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy, usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią powinny tworzyć odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie - w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w owym pkt 6." Co więcej, w wyroku z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 GfBk Trybunał stwierdził, że niewymienienie danej usługi w załączniku II do zmienionej Dyrektywy UCITS nie stanowi przeszkody w zaliczeniu jej do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności "zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy, o ile spełnia ona ww. kryteria. Trybunał zauważył bowiem, że z samej zmienionej Dyrektywy UCITS wynika, że wyliczenie w załączniku II nie stanowi katalogu zamkniętego.

Podsumowując z orzecznictwa TSUE wynika, iż:

a. Państwa członkowskie nie mogą samodzielnie tworzyć definicji zarządzania na potrzeby omawianego zwolnienia z VAT

b. Wypracowana przez TSUE definicja zarządzania oparta na Dyrektywie UCITS zawiera w sobie oprócz usług typowego zarządzania aktywami również, ale nie wyłącznie, czynności administracyjne wymienione w załączniku II tej dyrektywy.

c. W przypadku zlecenia usług w zakresie zarządzania podmiotom trzecim, zwolnienie z VAT przysługuje, o ile tworzą one odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie - wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi zarządzania.

Wypracowana przez TSUE na potrzeby art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE definicja "zarządzania" ma zastosowanie do wszystkich rodzajów funduszy inwestycyjnych oraz portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT. Artykuł 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi bowiem implementację wspomnianego przepisu Dyrektywy 2006/112/WE.

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle powyższego należy uznać, iż usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego, wykonywane na zlecenie Towarzystwa Funduszy inwestycyjnych, usługi doradztwa wykonywanego na zlecenie Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych w zakresie zarządzania portfelem funduszu inwestycyjnego oraz usługi administrowania funduszem inwestycyjnym, które świadczy Wnioskodawca są wymienione w załączniku II do Dyrektywy UCITS w rubryce administracja.

W konsekwencji, usługi te powinny korzystać ze zwolnienia z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b ustawy o VAT i art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE.

W omawianym stanie faktycznym nie znajdzie zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 43 ust. 15 pkt 2 ustawy o VAT zgodnie z którym zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do usług doradztwa.

Odnosząc się natomiast do definicji doradztwa, wskazać należy iż w internetowym SJP doradztwo to "udzielanie fachowych porad". Natomiast "doradzać" oznacza "udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie". Określenie "doradztwo" obejmować może szereg usług doradczych, np.: podatkowych, prawnych, finansowych. Zatem użyty w ustawie o VAT termin "usługi w zakresie doradztwa" należy rozumieć szeroko, ponadto art. 43 ust. 15 ustawy nie powołuje symbolu PKWiU odnoszącego się do usług doradczych.

Zdaniem Wnioskodawcy usługi doradztwa wykonywane na rzecz Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych w zakresie zarządzania portfelem funduszu inwestycyjnego nie będą wyłączone ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b ustawy o VAT na podstawie art. 43 ust. 15 pkt 2 ustawy o VAT, albowiem wchodzą one w zakres definicji usług zarządzania, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b ustawy o VAT. Przedmiotowe usługi doradztwa należy zaliczyć do usług wymienionych w załączniku II do Dyrektywy UCITS w rubryce administracja.

Konkluzji tej nie zmienia brzmienie art. 43 ust. 13 Ustawy o VAT, pozwalającego stosować zwolnienie od podatku również do świadczenia usługi stanowiącej element jednej z wymienionych tam usług zwolnionych, który stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia tej usługi zwolnionej. Chociaż art. 43 ust. 13 pośród tych usług nie wymienia usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi, to na gruncie przywołanego orzecznictwa TSUE oraz zasady neutralności nie ulega wątpliwości, że zwolnieniu podlegają również odrębne usługi wchodzące w zakres pojęcia "zarządzania" świadczone przez podmioty trzecie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Natomiast stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w ustawie jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

I tak, stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca świadczy na rzecz Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego, usługi doradztwa w zakresie zarządzania portfelem funduszu inwestycyjnego oraz usługi administrowania funduszem inwestycyjnym.

Należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 znajdzie zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy usługi zarządzania dotyczą portfeli inwestycyjnych, lub ich części, funduszy inwestycyjnych, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 i ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych z dnia 27 maja 2004 r. (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.) fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.

W myśl art. 46 ust. 3 ww. ustawy, Towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, może również, na podstawie umowy, zlecić zarządzanie portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią wyspecjalizowanym podmiotom innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1, o ile podmioty te lub osoby kierujące ich działalnością posiadają doświadczenie w tym zakresie. Z powyższych przepisów wynika, że Towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym może zlecić zarządzanie portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią podmiotom działającym bez odpowiedniego zezwolenia, ale które jednocześnie dają gwarancję pełnego profesjonalizmu i bezpieczeństwa w zarządzaniu powierzonymi portfelami.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, s. 1 z późn. zm.) państwa członkowskie zwalniają transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Analizując przedstawione powyżej regulacje dotyczące zwolnień zauważyć należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12, ustawy, pojęcie usługi zarządzania funduszami odpowiada określeniom wskazanym w art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE - "transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie".

Dyrektywa 112 nie definiuje pojęcia "zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi". W powyższym zakresie zasadnym jest więc odniesienie się do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz. U.UE.L 2009.302.32).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II. Zgodnie z treścią załącznika II, funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem to funkcje obejmujące:

W dokonaniu interpretacji pojęcia zarządzania w sposób zgodny z celami Dyrektywy VAT pomocne są orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W orzeczeniu z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert S.A. (BBL) v. Państwo Belgijskie), definiującym ww. pojęcie zarządzania, Rzecznik Generalny podkreślił: "Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągać go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze. Moim zdaniem, transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi".

Natomiast, doprecyzowania powyższej definicji dokonał TSUE w orzeczeniu z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc Inscape Investment Fund v. Commissioners of Customs Excise), w którym Trybunał podkreślił, że jest to autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, które nie może być zmienione przez państwa członkowskie. Dalej wskazał, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o których mowa w tym przepisie obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli - gdy oceniać je globalnie - tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Dalej Trybunał zaznaczył, że: "odnosząc się do usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczonych przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, należy najpierw zaznaczyć, że tak jak w przypadku transakcji zwolnionych z opodatkowania na mocy art. 13 część B lit. d pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, zarządzanie funduszami powierniczymi, o których mowa w pkt 6 tego artykułu, jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług". Dalej w uzasadnieniu Trybunał podkreślił, że aby móc zakwalifikować transakcje w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jako zwolnione od podatku na mocy art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy, powinny one tworzyć odrębną całość, która w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w pkt 6. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnianie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem zwolnienia przewidzianego w ww. przepisie.

Natomiast przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE w orzeczeniu z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 (GfBk Gesellschaft fur Borsenkommunikation mbH), była kwestia możliwości zwolnienia opodatkowania podatkiem VAT usług doradczych świadczonych przez GfBk na rzecz funduszu inwestycyjnego. Trybunał podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynności "zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym" i stwierdził: "okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności "zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy (...) Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem "zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d).

W wyroku tym Trybunał wyjaśnił, że na pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składa się wiele czynności, muszą one stanowić odrębną całość i być istotne dla procesu zarządzania takim funduszem. Również wykonywanie ich przez osobę trzecią nie stanowi przeszkody do zwolnienia z opodatkowania VAT, gdyż najważniejsze jest powiązanie świadczenia z zarządzaniem działalnością funduszu.

W konsekwencji Trybunał orzekł, że art. 13 część B lit. d pkt 6 VI Dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że usługi doradztwa inwestycyjnego w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią na rzecz spółki inwestycyjnej zarządzającej specjalnym funduszem inwestycyjnym mieszczą się w zakresie pojęcia "zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi" do celów zwolnienia ustanowionego we wskazanym przepisie.

Ze względu na fakt, iż pojęcie "zarządzania" funduszami inwestycyjnymi przewidziane w powołanym powyżej art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, powinno więc być zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, a jego treści nie można zmienić.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy winny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą, podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT.

Z powołanego orzecznictwa TSUE wynika więc, że państwa członkowskie nie mogą samodzielnie tworzyć definicji zarządzania na potrzeby omawianego zwolnienia z VAT. Na pojęcie "zarządzania funduszami" składa się zatem szereg czynności wykonywanych również przez podmioty inne niż podmioty zarządzające funduszami. TSUE uznał usługi m.in. w zakresie zarządzania inwestycjami, prowadzenia rachunkowości funduszy, wyceny, administracji, a także doradztwa inwestycyjnego świadczone przez podmiot zarządzający (osobę trzecią) za zwolnione z opodatkowania VAT. Jednakże kryterium decydującym o możliwości zaliczenia danej czynności do katalogu czynności "zarządzania funduszem" jest jej odrębność oraz istotność dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi (zbiorczymi portfelami papierów wartościowych bądź portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych).

Z uwagi na powyższe należy uznać, że zakres opisanych przez Spółkę czynności, składających się na usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego, usługi doradztwa w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym oraz usługi administrowania funduszem inwestycyjnym wypełnia definicję "zarządzania" w świetle wniosków wynikających z orzecznictwa TSUE.

W odniesieniu do świadczonych przez Wnioskodawcę usług w zakresie zarządzania portfelem funduszu inwestycyjnego, obejmujących m.in. czynności: wyłączne prawa do wyszukiwania projektów inwestycyjnych, wyłączne prawa do przedstawiania wstępnych propozycji inwestycyjnych oraz ostatecznych propozycji inwestycyjnych, wyłączne prawa do opracowywania założeń projektów inwestycyjnych dotyczących aktywów Funduszu; wyłączne prawo i obowiązek do opracowywania propozycji indywidualnych strategii inwestycyjnych dotyczących lokowania aktywów Funduszu, wyłączne prawa do przygotowywania oraz przeprowadzania lub nadzorowania (w przypadku zaangażowania podmiotów trzecich) due diligence projektów, wyłączne prawo do akceptowania projektów na podstawie analizy raportów due diligence; wyłączne prawo do zarządzania potencjalnymi lokatami Funduszu w zakresie ograniczeń inwestycyjnych przewidzianych w Statucie oraz Ustawie, prawa do reprezentowania Funduszu przed podmiotami oferującymi usługi, z których skorzystać może Fundusz, w celu uzyskania oferty świadczenia usług dla Funduszu oraz ustalania warunków świadczenia usług dla Funduszu; wyłączne prawa do reprezentowania Funduszu we wstępnych negocjacjach dotyczących pozyskania projektów; wyłączne prawa do reprezentowania Funduszu w finalnych negocjacjach dotyczących realizacji projektów; dokonywania innych czynności faktycznych lub prawnych, które zwyczajowo utożsamiane są z zarządzaniem Portfelem Inwestycyjnym Funduszu - należy uznać, że stanowią powiązany ze sobą zespół świadczeń, których zakres jest istotny i specyficzny dla procesu zarządzania funduszem. Wymienione czynności mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o podatku od towarów i usług i będą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie ww. artykułu.

W odniesieniu do usług administrowania funduszem inwestycyjnym oraz usług doradztwa w zakresie zarządzania portfelem funduszu inwestycyjnego należy wskazać, że powołane orzecznictwo uznaje za zarządzanie funduszami również usługę w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy (C-169/04), a także usługę doradztwa inwestycyjnego (C-275/11).

Zatem zarówno opisane we wniosku usługi administrowania funduszem inwestycyjnym, na które składa się m.in. opracowanie koncepcji oraz założeń biznesowych Funduszu, przedstawianie potencjalnych inwestycji Funduszu, przeprowadzania emisji certyfikatów inwestycyjnych, bieżącej administracji Funduszem, budowania pozycji rynkowej Funduszu, są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania, jak i usługi doradcze związane bezpośrednio z inwestycjami planowanymi i prowadzonymi przez Fundusz (tekst jedn.:m.in. wyszukiwanie projektów inwestycyjnych, opracowywanie założeń inwestycyjnych, przygotowywanie oraz nadzorowanie due diligence projektów, negocjacje, obsługa prawna) noszą znamiona usług w zakresie zarządzania funduszami.

W analizowanej sprawie wymienione czynności służą jednemu celowi, tj. skutecznemu i efektywnemu zarządzaniu Funduszem oraz są specyficzne i istotne dla usługi zarządzania funduszami. W konsekwencji mieszczą się w zakresie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy i korzystają ze zwolnienia z opodatkowania VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.