IPPP1/443-1170/14-2/MPe - VAT w zakresie opodatkowania otrzymanej premii pieniężnej

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 2 października 2014 r. (data wpływu 6 października 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanej premii pieniężnej - jest prawidłowe.

W dniu 6 października 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanej premii pieniężnej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. (dalej: "Spółka" lub "Wnioskodawca") w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi leasingu środków transportu. W toku swojej aktywności oferuje leasing środków transportu wraz z przygotowaną ofertą ubezpieczenia.

Umowa ubezpieczenia jest zawierana przez Spółkę z zakładem ubezpieczeniowym za pośrednictwem firmy brokerskiej, która jest odpowiedzialna za doprowadzenie do jej zawarcia. Firma brokerska otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie prowizyjne od zakładu ubezpieczeń. Wnioskodawca nie ma wpływu na wysokość otrzymywanego przez brokera wynagrodzenia, jest ono ustalane bezpośrednio z zakładem ubezpieczeniowym przez brokera. Jednocześnie Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wypłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz brokera za świadczone usługi pośrednictwa ani też do zwrotu poniesionych przez brokera kosztów.

W przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia z zakładem ubezpieczeń za pośrednictwem danej firmy brokerskiej, Spółka będzie otrzymywać od brokera premię pieniężną, której wysokość zostanie ustalona na podstawie sumy opłacanych przez nią składek na rzecz zakładu ubezpieczeniowego. Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do jakiegokolwiek świadczenia na rzecz wypłacającego premię. Premia zostanie mu wypłacona wyłącznie za samo zawarcie umowy ubezpieczenia z zakładem ubezpieczeniowym za pośrednictwem konkretnego brokera.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

W związku z przedstawionym zdarzeniem przyszłym, Spółka prosi o potwierdzenie, że premie pieniężne, które będą wypłacane Spółce przez brokera ubezpieczeniowego na podstawie wystawionej noty księgowej nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, premie pieniężne, które Spółka będzie otrzymywać od brokera ubezpieczeniowego nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., dalej: ustawa o VAT), opodatkowaniu tym podatkiem podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 8 ust. 1 tej ustawy precyzuje z kolei, że za opodatkowane świadczenie usług uznaje się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Powołany przepis wskazuje, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zachowania polegające na powstrzymywaniu się od dokonywania określonych czynności lub na tolerowaniu pewnych czynności bądź sytuacji. Pojęcie usługi, według ustawy, jest bowiem szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się podatnika - niebędące dostawą towarów - na rzecz innego podmiotu.

Świadczenie usług może zasadniczo przyjąć dwie formy:

* aktywną, polegającą na określonym działaniu na rzecz usługobiorcy;

* pasywną, polegającą na powstrzymaniu się od określonego działania.

Zdaniem Wnioskodawcy, aby uznać dane zachowanie za odpłatne świadczenie usług musi jednak istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, na podstawie której wypłacane jest wynagrodzenie za wykonanie usługi. Konieczne jest bowiem, aby świadczona usługa wiązała się w sposób bezpośredni z przekazanym w zamian za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W zaprezentowanym zdarzeniu przyszłym, Spółka będzie otrzymywać premię od brokera uzależnioną od zawarcia przez nią umów ubezpieczenia z zakładem ubezpieczeń. Podpisanie umowy będzie jedynym warunkiem wypłaty premii, w szczególności wypłata nie będzie uzależniona od spełnienia innych warunków lub świadczeń przez Wnioskodawcę na rzecz brokera. Brak będzie zatem jakiegokolwiek świadczenia na rzecz brokera po stronie Spółki, które można byłoby powiązać z premią pieniężną, która ma zostać otrzymana od brokera. Premia nie będzie zatem wynagrodzeniem za wyświadczone przez Spółkę usługi na rzecz brokera. Spółka nie będzie bowiem takich usług świadczyć. Okoliczność zakupu przez Spółkę usługi ubezpieczenia od zakładu ubezpieczeniowego, w zamian za co Spółka ma otrzymać premię pieniężną od brokera, nie spełnia bowiem definicji usługi określonej w art. 8 ustawy o VAT.

Zgodnie z powszechnie akceptowanym poglądem, z odpłatnym świadczeniem usług mamy do czynienia w sytuacji, gdy dwa świadczenia wzajemne są ze sobą powiązane w taki sposób, że jedno stanowi ekwiwalent za drugie. Analogiczne stanowisko prezentuje Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, sygn. C-102/86. Mając na uwadze brzmienie powołanych przepisów oraz wyrok ETS, należy stwierdzić, iż zasadniczo, jako odpłatne świadczenie usług opodatkowaniu VAT mogą podlegać jedynie czynności charakteryzujące się bezpośrednim i ścisłym związkiem ze świadczeniem ekwiwalentnym.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie na gruncie licznych orzeczeń sądów administracyjnych, np. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 lutego 2007 r. I FSK 94/06, z 23 września 2008 r. sygn. I FSK 998/08, z 26 lutego 2009 r. sygn. I FSK 1067/08, z 17 lutego 2010 r. sygn. I FSK 2137/08, z 21 stycznia 2010 r. sygn. I FSK 1806/08, z 11 maja 2010 r. sygn. I FSK 699/09, z 11 marca 2010 r. sygn. I FSK 191/09, z 11 czerwca 2010 r. sygn. I FSK 968/09 oraz I FSK 972/09.

Powyższy pogląd akceptował również Minister Finansów w interpretacjach:

* z dnia 3 października 2011 r., wydana za pośrednictwem Dyrektora Izby w Poznaniu, sygn. ILPP2/443-754/09/11-S/AD,

* z dnia 25 lipca 2011 r., wydana za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, sygn. IBPP3/443-515/11/AB,

* z dnia 2 maja 2011 r., wydana za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, sygn. ILPP1/443-170/11-4/MK,

* z dnia 22 kwietnia 2011 r., wydana za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie IPPP1/443-71/11-4/ISz,

* z dnia 10 lutego 2011 r. wydana za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. IPPP1-443-556/08/11-7/S/JL,

* z dnia 9 lutego 2011 r., wydana za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, sygn. ITPP2/443-1197/10/AD,

* z dnia 7 stycznia 2011 r., wydana za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, sygn. IBPP2/443-1023/10/ICz,

* z dnia 31 grudnia 2010 r. wydana za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. IPPP2/443-905/10-3/MM,

* z dnia 9 grudnia 2010 r. wydana za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, sygn. IBPP1/443-812/10/AW.

Powyższe orzeczenia oraz interpretacje wskazują, iż premia pieniężna, która nie pozostaje w związku określonym świadczeniem otrzymującego nie powinna podlegać opodatkowaniu VAT. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w wyrokach, premia stanowi swoistą nagrodę za uzyskanie rezultatu polegającego np. na osiągnięciu określonej wielkości zakupów nagradzanej premią, a nie odpłatność za wykonane świadczenie. W konsekwencji, wypłata premii nie kreuje - odrębnej od świadczenia usługi lub dostawy towaru - czynności objętej zakresem VAT i jest na gruncie tego podatku obojętna.

Zaprezentowane powyżej podejście jest zgodne zarówno z regulacjami polskimi, jak i unijnymi, z których wynika, że transakcja gospodarcza nie może podlegać podwójnemu opodatkowaniu, raz jako usługa główna, drugi raz jako opodatkowana premia. Inaczej rzecz ujmując, jedno zdarzenie gospodarcze, co do zasady, powinno kreować tylko jeden obowiązek podatkowy, który w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym będzie powstawać od świadczenia usług ubezpieczenia. Podobne stanowisko zajmują inni przedstawiciele doktryny prawa podatkowego, w tym m.in. A. Bartosiewicz, R. Kubacki (Komentarz. VAT, 3. wydanie, Wolters Kluwers, Warszawa 2009, s. 153) czy T. Michalik (VAT. 2009, Beck, Warszawa 2009, s. 146-148).

Należy zwrócić uwagę, że wskazane powyżej wyroki oraz interpretacje Ministra Finansów dotyczą premii pieniężnych wypłacanych za zrealizowanie określonego wolumenu zakupów (towarów bądź usług). Niemniej jednak odnoszą się do przypadku, w którym to strona będąca sprzedawcą tych towarów lub usług wypłaca premię na rzecz kupującego (usługobiorcy). W sytuacji planowanej przez Spółkę, premia pieniężna ma być wypłacona Spółce nie przez zakład ubezpieczeń, od którego Spółka nabywać będzie usługi ubezpieczenia, ale przez brokera ubezpieczeniowego (podmiotu trzeciego). Tym samym w tej sytuacji - zdaniem Wnioskodawcy - należy uznać, że premia pieniężna, która zostanie przez niego otrzymana, tym bardziej nie powinna podlegać opodatkowaniu VAT (skoro takiemu opodatkowaniu nie podlega nawet premia pieniężna wypłacana w ramach podstawowego stosunku łączącego strony umowy).

W stanie faktycznym analogicznym do zaprezentowanego przez Spółkę została natomiast wydana interpretacja przepisów prawa podatkowego z dnia 30 czerwca 2011 r., wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPP1-433-801/11-4/IGo), w której zostało potwierdzone, że premia pieniężna wypłacana przez brokera ubezpieczeniowego leasingodawcy w związku z zawarciem przez niego umowy ubezpieczenia z zakładem ubezpieczeniowym nie podlega VAT.

Zakup usług ubezpieczenia dokonywany będzie zatem od zakładu ubezpieczeń, a nie od brokera, tj. podmiotu wypłacającego premię. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie nie będziemy mieli nawet do czynienia z wypłatą premii uzależnionej od określonego poziomu zakupów od podmiotu wypłacającego premię. Dlatego też premia pieniężna, która ma być wypłacana na podstawie noty księgowej nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

Z ostrożności procesowej, Spółka pragnie wyjaśnić, iż przedmiotowej premii pieniężnej nie będzie można również zakwalifikować jako rabatu udzielonego przez brokera na rzecz Spółki, przede wszystkim z uwagi na fakt, iż zasadniczo brak będzie pomiędzy brokerem a Spółką jakiegokolwiek świadczenia (w związku z którym wypłacana jest premia pieniężna), którego wartość mogłaby zostać pomniejszona. Taka kwalifikacja mogłaby zostać ewentualnie rozważona w przypadku, gdyby premię pieniężną wypłacał zakład ubezpieczeń będący świadczeniodawcą usług ubezpieczenia a nie broker.

Mając na uwadze powyższą argumentację, należy stwierdzić, iż premie pieniężne, które będą wypłacane przez brokera na rzecz Spółki nie będą związane ze świadczeniem przez Wnioskodawcę usług na rzecz brokera, dlatego też nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) - zwanej ustawą - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został sformułowany w art. 7 oraz w art. 8 ustawy. I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z tym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W odniesieniu do przedstawionych okoliczności należy wskazać, że skutki podatkowe dotyczące wypłacania premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, m.in. od ustalenia, za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone, czy ich przyznanie uwarunkowane jest wykonywaniem dodatkowych czynności itp.

W sprawie będącej przedmiotem wniosku, umowa ubezpieczenia jest zawierana przez Spółkę z zakładem ubezpieczeniowym za pośrednictwem firmy brokerskiej, która jest odpowiedzialna za doprowadzenie do jej zawarcia. Firma brokerska otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie prowizyjne od zakładu ubezpieczeń. Wnioskodawca nie ma wpływu na wysokość otrzymywanego przez brokera wynagrodzenia, jest ono ustalane bezpośrednio z zakładem ubezpieczeniowym przez brokera. Jednocześnie Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wypłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz brokera za świadczone usługi pośrednictwa ani też do zwrotu poniesionych przez brokera kosztów. W przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia z zakładem ubezpieczeń za pośrednictwem danej firmy brokerskiej, Spółka będzie otrzymywać od brokera premię pieniężną, której wysokość zostanie ustalona na podstawie sumy opłacanych przez nią składek na rzecz zakładu ubezpieczeniowego. Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do jakiegokolwiek świadczenia na rzecz wypłacającego premię. Premia zostanie mu wypłacona wyłącznie za samo zawarcie umowy ubezpieczenia z zakładem ubezpieczeniowym za pośrednictwem konkretnego brokera.

Jak wynika z powyższego opisu, wypłata premii pieniężnych Wnioskodawcy przez brokera nie będzie uzależniona od jakiegokolwiek świadczenia wykonywanego przez Spółkę na rzecz brokera. Tym samym, wypłata premii przez brokera na rzecz Wnioskodawcy stanowić będzie świadczenie jednostronne. Jedyną czynnością jaką wykona Spółka w związku z działalnością brokera ubezpieczeniowego będzie bowiem zakup usług ubezpieczenia od zakładu ubezpieczeń.

Stwierdzić zatem należy, że wypłacane przez brokera premie pieniężne na rzecz Wnioskodawcy, nie będą w żaden sposób związane ze spełnieniem przez niego świadczenia wzajemnego, gdyż za takie nie będzie można uznać zawarcia przez niego umów ubezpieczenia z określonym zakładem ubezpieczeń. Należy więc uznać, że w niniejszej sprawie Wnioskodawca, jako otrzymujący premie pieniężne, nie będzie świadczył na rzecz brokera usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Ze względu na powyższe rozważania należy stwierdzić, że premie pieniężne, które Spółka będzie otrzymywać od brokera nie będą stanowić wynagrodzenia za świadczenie usługi, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy. Tym samym otrzymana przez Spółkę premia pieniężna nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że premie pieniężne, które Spółka będzie otrzymywać od brokera na podstawie wystawionej noty księgowej nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.