IPPP1/443-1042/13-2/MP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 30 września 2013 r. (data wpływu 11 października 2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla świadczonych usług na rzecz funduszy inwestycyjnych - jest prawidłowe.

W dniu 11 października 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla świadczonych usług na rzecz funduszy inwestycyjnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Sp. z o.o. (dalej jako: "Spółka" lub "Wnioskodawca") jest przedsiębiorcą, zarejestrowanym jako czynny podatnik podatku od towarów i usług (dalej: "VAT"). Spółka, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, świadczy wyspecjalizowane usługi w zakresie wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych, utworzonych i działających na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.: dalej: "Ustawa o FI").Przedmiotowe usługi obejmują działania szczegółowo opisane w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych (Dz. U. Nr 249, poz. 1859). Do wykonywanych usług należą m.in.: działania w zakresie wyceny aktywów, w tym m.in. ustalanie zobowiązań, wartości aktywów, wartości aktywów netto, ewidencję wyceny.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z uchyleniem od dnia 1 kwietnia 2013 r. art. 43 ust. 8 Ustawy o VAT, wykonywane przez Spółkę usługi w zakresie wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych są objęte zwolnieniem z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT w zw. z art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Wykonywane przez Spółkę świadczenia, opisane w stanie faktycznym, po 1 kwietnia 2013 r. stanowią usługi zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT w zw. z art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE.

Stan prawny do 31 marca 2013 r. oraz od 1 kwietnia 2013 r.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT, zwolnieniu z opodatkowania VAT podlegają usługi zarządzania:

W stanie prawnym sprzed 1 kwietnia 2013 r. usługa zarządzania była definiowana w art. 43 ust. 8 Ustawy o VAT. Zgodnie z treścią ww. przepisu, przez zarządzanie należało rozumieć:

* zarządzanie aktywami;

* dystrybucję tytułów uczestnictwa;

* tworzenie rejestrów uczestników i administrowanie nimi;

* prowadzenie rachunków rejestrów aktywów;

* przechowywanie aktywów.

Z dniem 1 kwietnia 2013 r., powyższy przepis został uchylony. Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy nowelizującej przepisy o VAT (druk sejmowy nr 805): "Celem zaproponowanej zmiany jest dostosowanie przepisów ustawy o podatku od towarów usług do orzecznictwa TSUE. W wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National sąd wskazał, że art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy (art. 135 ust. 1 lit. g dyrektywy 2006/112/WE) nie zawiera żadnej definicji pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. Wykładnia tego przepisu powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje - pkt 59 tego wyroku.

Trybunał w ww. wyroku orzekł, że pojęcie "zarządzania" funduszami powierniczymi, o którym mowa w art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie - (...) o ile występuje niejasność co do zakresu stosowania tego przepisu w wersji angielskiej i niderlandzkiej, o tyle z wersji duńskiej, niemieckiej, francuskiej i włoskiej wynika w szczególności, że art. I3 (B) (d) (6) szóstej dyrektywy zawiera odesłanie do definicji państw członkowskich jedynie w odniesieniu do pojęcia funduszy powierniczych" (pkt 41).

W świetle powyższego państwa członkowskie nie są uprawnione do definiowania w prawie krajowym pojęcia "zarządzania funduszami inwestycyjnymi" dlatego też uzasadnione jest usunięcie przepisu art. 43 ust. 8 z ustawy o VAT.

Usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi w orzeczeniu ws. C-169/04 Abbey National i C-275/11 GfBk.

Dla oceny interpretacji art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT szczególne znaczenie mają orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej także: "TSUE" lub "Trybunał") w sprawach C-169/04 Abbey National i C-275/11 GfBk.

Wskazanemu przepisowi - art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT, w poprzednim stanie faktycznym odpowiadał art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. WE L 145 z 13.06.1977, s. 1; Dz.Urz.UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 9, t. 1, s. 23; dalej: "VI Dyrektywa"). Stał się on przedmiotem analizy TSUE w sprawie C-169/04 Abbey National.

Jak podkreślił TSUE, art. 13 część B lit. d pkt 6 VI Dyrektywy dotyczy funduszy powierniczych niezależnie od ich formy prawnej. Zakres stosowania tego przepisu obejmuje zatem zarówno przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe działające w formie umownej, trustu, jak i te działające w formie statutowej.

Zgodnie z uwagami Trybunału, pojęcie zwolnienia w zakresie usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi powinno być definiowane z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje (pkt 55-56 uzasadnienia orzeczenia).

TSUE wskazał, że celem zwolnienia z opodatkowania ww. transakcji jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem tego przepisu jest również zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania (pkt 56 uzasadnienia).

W ocenie Trybunału, art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT (jako odpowiednik art. 13 polegają na zarządzaniu samymi część B lit. d pkt 6 VI Dyrektywy) poza czynnościami zarządzania zbiorowym portfelem obejmuje także czynności, które przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe. TSUE odwołał się w tym względzie do czynności zamieszczonych w załączniku II do dyrektywy Rady 85/611/EWG w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (aktualnie: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE, dalej: "Dyrektywa UCITS"). Zgodnie z aktualnym brzmieniem powyższego załącznika do Dyrektywy UCITS do funkcji wchodzących w skład zbiorowego zarządzania portfelem należą:

Powyższe oznacza, że w cytowanym orzeczeniu Trybunał uznał usługi m.in. w zakresie prowadzenia wyceny funduszy, świadczone przez podmiot zarządzający (osobę trzecią) za zwolnione z opodatkowania VAT, jeżeli stanowią odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania funduszami powierniczymi.

TSUE poddał analizie wskazany przepis VI Dyrektywy również przy okazji rozpatrywania sprawy C-275/11 GfBk. W wyroku z dnia 7 marca 2013 r. kończącym to postępowanie Trybunał potwierdził i rozwinął najważniejsze tezy wyroku ws. C-169/04 Abbey National. Zdaniem TSUE, dla ustalenia prawa do korzystania ze zwolnienia, niezbędne jest określenie czy dana usługa jest nierozerwalnie związana z działalnością właściwą dla przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, tak że jej skutkiem jest spełnianie szczególnych i istotnych funkcji zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym.

TSUE zwrócił ponadto uwagę, że okoliczność, iż dana czynność nie została wymieniona w załączeniu do obowiązującej wówczas dyrektywy Rady 85/611/EWG nie stanowi przeszkody dla zaliczenia jej do czynności "zarządzania" w rozumieniu przepisów o VAT. Katalog ten ma bowiem charakter otwarty. Korzystanie z preferencji nie uniemożliwia nawet fakt, że dany rodzaj usług nie wiąże się z dokonywaniem zmian w sytuacji prawnej i finansowej funduszu (pkt 25-26 uzasadnienia).

Ponadto, Trybunał podkreślił, że nie jest warunkiem koniecznym do korzystania ze zwolnienia z opodatkowania okoliczność działania danego podmiotu na podstawie upoważnienia przewidzianego w art. 5g dyrektywy Rady 85/611/EWG. Wynika to z faktu, że na gruncie przepisów o VAT, usługi wykonane bez zachowania przewidzianej w przepisach formy są traktowane na równi z czynnościami prawnymi wykonanymi z dochowaniem wszelkich rygorów.

W związku z powyższym, TSUE potwierdził, że z preferencji zawartej w art. 13 część B lit. d pkt 6 VI Dyrektywy (któremu w obecnym stanie prawnym odpowiada art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT) korzystają wszelkie usługi, których skutkiem jest spełnianie szczególnych i istotnych funkcji zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym.

W wyroku ws. C-275/11 GfBk, Trybunał wskazał ponadto, że również usługi doradcze i informacyjne świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych korzystają ze zwolnienia z VAT. W ocenie TSUE, dla uznania, iż dana czynność (usługa) wykonywana na rzecz funduszu inwestycyjnego podlega zwolnieniu z VAT na podstawie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT (wcześniej art. 13 część B lit. d pkt 6 VI Dyrektywy) należy zbadać, czy świadczenie takie jest nierozerwalnie związane z działalnością właściwą dla funduszu, tak że jego skutkiem jest spełnianie szczególnych i istotnych funkcji zarządzania funduszem inwestycyjnym. Jednocześnie Trybunał podkreślił, że fakt, iż usługi świadczone na rzecz funduszu nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem "zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 VI Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT).

Konsekwencje orzeczeń ws. C-169/04 Abbey National i C-275/11 GfBk dla działalności Wnioskodawcy.

W ocenie Spółki, wykonywane przez nią usługi w zakresie wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych spełniają wymogi zwolnienia z opodatkowania VAT, określone w orzeczeniu TSUE w sprawie C-169/04 Abbey National. Przedmiotowe usługi mieszczą się w zakresie świadczeń wymienionych załączniku II do Dyrektywy UCITS. Jednocześnie, są to usługi specyficzne i istotne dla zarządzania funduszami powierniczymi.

Zdaniem Spółki. wykonywane przez nią usługi stanowią formę usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, w rozumieniu przedstawionym przez TSUE. Zgodnie z cytowanymi wcześniej przepisami prawa, w tym przepisami Dyrektywy UCITS, są to usługi wykonywane w szczególnym reżimie prawnym. Nie powinno więc ulegać wątpliwości, że są to usługi specyficzne dla działalności zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Spółka zwraca uwagę, że specyfika ta wynika z odpowiednich przepisów prawa, co podkreśla już sama nazwa rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych. Nie pozostawia również wątpliwości znaczenie prowadzenia rachunkowości zgodnie z określonymi standardami dla zarządzania funduszami powierniczymi. Z tego powodu, zdaniem Spółki, również przesłanka istotności jest w przedstawionej sytuacji spełniona.

Zdaniem Wnioskodawcy, twierdzenia zawarte w orzeczeniach Trybunału świadczą, że intencją unijnego prawodawcy było stosowanie zwolnienia dla wszystkich specyficznych usług świadczonych na rzecz funduszy inwestycyjnych. W ocenie Spółki, wykonywane przez nią usługi wyceny aktywów spełniają wynikające z orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przesłanki zwolnienia z opodatkowania VAT. Należy bowiem uznać, że są to usługi specyficzne i istotne dla zarządzania funduszami.

Kierując się kryteriami wskazanymi przez TSUE, należy podkreślić, że Spółka świadczy usługi wskazane we wniosku na podstawie szczególnego reżimu prawnego - wynikającego z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych. W świetle orzeczenia ws. C-275/11 GfBk, nie ma przy tym znaczenia, okoliczność czy dana usługa została wskazana w katalogu w Dyrektywie UCITS oraz czy świadczy ją podmiot posiadający szczególne uprawnienia. Świadczenia należy zatem uznać za usługi specyficzne dla działalności w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu nadanym temu sformułowaniu przez TSUE.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinno również budzić wątpliwości, iż wycena aktywów funduszy inwestycyjnych jest działalnością niezbędną dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Konsekwentnie, należy uznać za spełniony wynikający orzecznictwa TSUE warunek istotności.

Mając na uwadze argumentację wyrażoną w projekcie ustawy nowelizującej Ustawę o VAT (druk sejmowy nr 805), usługi zarządzania określone w art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT należy definiować mając na uwadze kontekst, cel i ratio legis zwolnienia. Przesłanki te szczegółowo zostały określone w orzeczeniach Abbey National i GfBk. W konsekwencji, w ocenie Spółki, wykonywane przez nią usługi w zakresie wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych spełniają wymogi wskazane w tym przepisie, a zatem podlegają zwolnieniu z VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.