IPPP1-443-10/09-2/IZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 29 grudnia 2008 r., który wpłynął do tut. Organu 31 grudnia 2008 r. -o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania spłaty zadłużenia w formie przeniesienia własności nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 31 grudnia 2008 r. do tut. Organu wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania spłaty zadłużenia w formie przeniesienia własności nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka "zawarła kilkakrotne umowy pożyczki ze wspólnikami tej Spółki:

* umowa z dnia 17 lipca 2006 r. zawarta ze Wspólnikiem J. P. na kwotę 75.000,00 złotych,

* umowa z dnia 20 września 2006 r. zawarta ze Wspólnikiem J. P. na kwotę 30.000,00 złotych,

* umowa z dnia 9 listopada 2006 r. zawarta ze Wspólnikiem J. P. na kwotę 125.000,00 złotych,

* umowa z dnia 17 lipca 2006 r. zawarta ze Wspólnikiem S. M. na kwotę 75.000,00 złotych,

* umowa z dnia 20 września 2006 r. zawarta ze Wspólnikiem S. M. na kwotę 30.000,00 złotych,

* umowa z dnia 9 listopada 2006 r. zawarta ze Wspólnikiem S. M. na kwotę 125.000,00 złotych.

Spółka nie regulowała swych zobowiązań wynikających z zawartych umów pożyczki. Pismem z dnia 14 czerwca 2008 r. pożyczkodawcy wypowiedzieli Spółce umowy pożyczki i wezwali Ją do natychmiastowej spłaty zadłużenia.

Pismem bez oznaczenia konkretną datą Spółka zwróciła się do pożyczkodawców z wnioskiem o udzielenie prolongaty w spłacie pożyczki do dnia 31 grudnia 2008 r.. Jednak zgody takiej nie otrzymała, o czym została poinformowana przez pożyczkodawców pismem z dnia 26 czerwca 2008 r..

Pismem z dnia 4 lipca 2008 r. Spółka zwróciła się do pożyczkodawców z wnioskiem o rozważenie możliwości przejęcia przez nich nieruchomości niezabudowanych oraz zabudowanych wchodzących w skład przedsiębiorstwa Spółki. Wspólnicy na powyższe wyrazili zgodę.

Wobec takiego stanu rzeczy Spółka jako dłużnik wobec swych wspólników - wierzycieli z tytułu zawartych umów pożyczek zawarła w dniu 30 września 2006 r. umowę przeniesienia własności nieruchomości w formie aktu notarialnego (Rep. A Nr 7.180/2008).

Przedmiotowa umowa przewiduje, iż dłużnik przeniesie na wspólników - wierzycieli, na podstawie art. 453 kodeksu cywilnego, własność nieruchomości.

Natomiast wspólnicy - wierzyciele uznali, iż przedmiotowa nieruchomość zaspakaja w całości ich roszczenia z tytułu udzielonych pożyczek.

Będące przedmiotem transakcji nieruchomości stanowią niezabudowane grunty oraz nieruchomości zabudowane budynkami o charakterze gospodarczym.

Zgodnie z § 5 opisywanego aktu notarialnego wydanie nieruchomości nastąpiło w dniu zawarcia umowy. We wskazanej umowie określono wartość nieruchomości, nie operowano pojęciem ceny.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy od dokonanej czynności cywilnoprawnej opisanej w zaszłym stanie faktycznym konieczna jest zapłata przez Spółkę podatku od towarów i usług.

W ocenie Wnioskodawcy istotą w niniejszej sprawie jest zwolnienie się przez Spółkę z zobowiązania, które ciążyło na niej w stosunku do Wspólników - Wierzycieli przy wykorzystaniu konstrukcji cywilnoprawnej datio in solutum.

Zgodnie z treścią art. 453 kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Świadczenie w miejsce wypełnienia zachodzi zatem wówczas, gdy dłużnik zamiast świadczenia, które powinien spełnić zgodnie z treścią zobowiązania, ofiarowuje wierzycielowi inne świadczenie, a wierzyciel je przyjmuje. Wskutek tego świadczenia zobowiązanie wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (por. W. Czachórski Zobowiązania" Wyd. Naukowe PWN W-wa 1994 r., str. 255).

Ustawa nie wprowadza ograniczeń co do charakteru świadczeń, które mogą być przyjęte w miejsce wypełnienia. Częstym przypadkiem jest tu ofiarowanie przez dłużnika świadczenia w naturze zamiast w pieniądzach lub odwrotnie. Dokonując analizy dokonanej czynności cywilnoprawnej na gruncie podatku od towarów i usług należy podkreślić, iż zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast na mocy art. 7 ust. 1 tej ustawy przez dostawę towarów rozumie się każde przeniesienie prawa, w którym nabywca ma prawo do rozporządzania nabytymi towarami jak właściciel.

Z kolei stosownie do treści art. 2 pkt 6 wskazanej ustawy towarami są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W ocenie Wnioskodawcy nie można zaistniałej czynności cywilnoprawnej tj. przeniesienia własności nieruchomości, która to miała miejsce w dniu 30 września 2008 r. rozpatrywać na gruncie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem jak wyżej wskazano zgodnie z nim opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Oczywistym jest, że dostawa nie musi mieć charakteru odpłatnego. Opodatkowaniu jednakże co do zasady podlegają wyłącznie dostawy odpłatne (por. Bartosiewicz Adam, Kubacki Ryszard - Komentarz do art..5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U.04.54.535), A. Bartosiewicz, R. Kubacki, VAT. Komentarz, Lex, 2007, wyd. II).

Dokonana czynność przeniesienia własności nieruchomości nie stanowi odpłatnej dostawy w rozumieniu wskazanego przepisu art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Spółka dokonała tylko i wyłącznie zwrotu udzielonej pożyczki nie w formie zwrotu gotówki ale przeniesienia własności nieruchomości. Nie dokonała tej czynności odpłatnie Zaszła tutaj ekwiwalentność świadczeń. Strony uznały bowiem że wartość bilansowa nieruchomości odpowiada roszczeniom Wspolników - wierzycieli z tytułu udzielonej pożyczki. Powyższe stanowisko uzasadnia także brzmienie art. 19 ust. 10 ustawy o od towarów i usług określający moment powstania obowiązku podatkowego i stanowiący że w przypadku towarów, której przedmiotem są lokale i budynki obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania lub części zapłaty nie później jednak niż 30 dnia licząc od dnia wydania z zastrzeżeniem ust. 13 pkt 10.

W niniejszym stanie faktycznym nie doszło do żadnej zapłaty a zatem nie zaszła przesłanka warunkująca powstania obowiązku podatkowego.

Z powyższego wynika ważne założenie że pomimo odrębności i celu prawa podatkowego nie można dokonywać analizy podatkowej czynności prawnych w całkowitym oderwaniu od norm prawa cywilnego (por D Niestrzębski A Wołkowicz Zakaz podejmowania czynności in fraudem legis w prawie podatkowym na tle orzecznictwa Monitor Podatkowy 1999 r. nr 1). Dotyczy także oceny prawnopodatkowych skutków obrotu nieruchomościami (por wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 20 września 2007 r. sygn. akt I SA/BK 317/07)

W tym stanie rzeczy w ocenie wnioskodawcy nie ma podstaw do opodatkowania dokonanej czynności cywilnoprawnej podatkiem od towarów i usług bowiem gdyby Spółka spełniała zwykłe wykonanie zobowiązania tj. z treścią zaciągniętego zobowiązania (zwrot pożyczki) nie doszłoby do płatności podatku VAT zatem gdy wykonuje świadczenie w miejsce wypełnienia również nie ma żadnych podstaw do naliczenia tego podatku.

Świadczenie to należy traktować przecież jako świadczenie zamiast zwrotu pożyczki w gotowce Zobowiązanie Spółki wygasło wobec jej Wspólników - wierzycieli tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 533 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (..).

Za towar w rozumieniu art. 2 pkt 6 rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Spółka zawarła umowę pożyczki ze swoimi wspólnikami tj. Panią J. P. na łączną kwotę 225.000 zł i Panem S. M. na łączna kwotę 225.000 zł.

Z uwagi na nieregulowanie przez Stronę należności wynikających z zawartych umów, pożyczkodawcy tj. wspólnicy Spółki wezwali Stronę do natychmiastowej spłaty zadłużenia. Pożyczkodawcy nie wyrazili zgody na spłatę zadłużenia do dnia 31 grudnia 2008 r. Pożyczkodawcy natomiast wyrazili zgodę na propozycje Spółki, iż spłata zadłużenia nastąpi w formie przejęcia przez nich nieruchomości niezabudowanych oraz zabudowanych wchodzących w skład przedsiębiorstwa Spółki. W dniu 30 września 2008 r. na mocy aktu notarialnego (Rep. A Nr 7. 180/08) została zawarta umowa przeniesienia własności nieruchomości w formie aktu notarialnego. Umowa ta przewiduje, że dłużnik przeniesienie na wierzycieli własność nieruchomości, a wierzyciele uznali, iż przedmiotowa nieruchomość zaspokaja w całości ich roszczenia z tytułu udzielonych pożyczek.

Zatem czynność dokonana przez Stronę - przeniesienia aktem notarialnym własności przedmiotowej nieruchomości na wierzycieli spełnia definicję dostawy towarów, o której mowa w wyżej powołanych przepisie art. 7 ust. 2 ustawy.

Nie można zgodzić się jednak ze stanowiskiem Spółki, iż dokonała Ona tylko i wyłącznie jedynie zwrotu udzielonej pożyczki nie w formie zwrotu gotówki, ale przeniesienia własności nieruchomości i nie dokonała tego odpłatnie.

Skoro bowiem Strony ustaliły, iż wartość bilansowa nieruchomości odpowiada roszczeniom wspólników to oznacza, iż wartość niespłaconej pożyczki jest kwotą, za jaką Spółka aktem notarialnym przeniosła prawo własności nieruchomości na rzecz pożyczkodawców. Zatem czynność ta wypełnia dyspozycje art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy od towarów i usług, a więc jest czynnością podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem.

Nie można zgodzić się również ze stanowiskiem Wnioskodawcy, iż w rozpatrywanej sprawie nie zachodzi przesłanka warunkująca moment postania obowiązku podatkowego. Zgodnie z art. 19 ust. 10 w przypadku dostawy towarów, której przedmiotem są lokale i budynki, obowiązek podatkowy powstaje z chwila otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia licząc od dnia wydania, z zastrzeżeniem ust. 13 pkt 10 i 11.

Analizując stan faktyczny przedstawiony w złożonym wniosku i uwzględniając powyższą regulację stwierdzić należy, iż obowiązek podatkowy od czynności przeniesienia na pożyczkodawców własności nieruchomości powstał u Podatnika 30. dnia od dnia wydania tj. w dniu 30 października 2008 r. Za dzień wydania przyjmuje się bowiem dzień sporządzenia aktu notarialnego.

Ponadto tut. Organ zauważa, iż prawo podatkowe jest odrębną od prawa cywilnego dziedziną prawa. Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług znaczenie ma faktyczna czynność, z którą ustawa ta wiąże obowiązek podatkowy, a nie ustalenia cywilnoprawne między podmiotami.

W świetle przedstawionego stanu faktycznego i powołanym przepisów uznać należy za nieprawidłowe stanowisko Strony, iż przeniesienia własności nieruchomości, stanowiące spłatę zadłużenia wobec pożyczkodawców nie jest czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednocześnie Organ podatkowy informuje, iż wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego od dnia 20 września 2008 r. podlega opłacie w wysokości 40 zł - art. 14f § 1 Ordynacji Podatkowej. W dniu 29 grudnia 2008 r. Podatnik dokonał wpłaty w wysokości 75 zł za wydanie interpretacji indywidualnej. Zatem kwota 35 zł, zgodnie z art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej zostanie zwrócona na numer konta bankowego widniejącego na dowodzie wpłaty.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, 09-402 Płock, ul. 1 Maja 10.