IPPB6/4510-471/15-2/AZ - Podatek dochodowy od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 21 grudnia 2015 r. (data wpływu 29 grudnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

* zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczki gdy spłata odsetek zostanie dokonana z góry za okres obowiązywania umowy pożyczki w momencie ich zapłaty - jest prawidłowe;

* zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczki gdy Spółka dokona kapitalizacji odsetek z góry za okres obowiązywania umowy pożyczki w momencie ich kapitalizacji - jest prawidłowe;

* zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczki gdy Spółka dokona uregulowania odsetek od pożyczki z góry za okres obowiązywania umowy pożyczki w momencie ich potrącenia - jest prawidłowe.

W dniu 29 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: "Wnioskodawca", "Spółka", "Pożyczkobiorca") z siedzibą w Polsce. W związku ze swoją działalnością Spółka otrzyma pożyczkę/pożyczki od innego podmiotu (dalej: "Pożyczkodawca").

Środki z pożyczki/pożyczek zostaną przeznaczone na cele związane z działalnością Spółki generującą przychody opodatkowane. Zgodnie z aktualnymi planami Spółki środki otrzymane przez Spółkę zostaną przeznaczone na nabycie lub wytworzenie środków trwałych, w szczególności na zakup bądź budowę nieruchomości komercyjnych lub na finansowanie działalności operacyjnej. W przypadku przeznaczenia na zakup lub wytworzenie środka trwałego odpowiednia część odsetek zostanie skapitalizowana do wartości początkowej środka trwałego zgodnie z art. 16g u.p.d.o.p. Zarówno środki trwałe, jak i działalność operacyjna będą związane z działalnością generującą przychody podatkowe.

Strony umowy pożyczki/umów pożyczek zamierzają zawrzeć w umowach pożyczek/aneksach do umów pożyczek postanowienia, zgodnie z którymi zapłata odsetek nastąpi jednorazowo z góry za cały okres umowy pożyczki/umów pożyczek. Obecny rok podatkowy spółki nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym, rozpoczął się w roku 2014 a zakończy się w roku 2016.

Umowy pożyczek będą również zawierać postanowienia, iż uregulowanie zobowiązania z tytułu odsetek może nastąpić w jakiejkolwiek innej formie, w tym w szczególności w drodze potrącenia lub kapitalizacji.

Wysokość oprocentowania umowy pożyczki/umów pożyczek nie będzie odbiegać od rynkowego oprocentowania porównywalnych pożyczek i jego ustalenie przez Pożyczkodawcę i Pożyczkobiorcę zostanie poprzedzone analizą w zakresie cen transferowych.

Na moment udzielenia pożyczki nie będzie istniało powiązanie pomiędzy Wnioskodawcą a Pożyczkodawcą opisane w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 u.p.d.o.p. w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2014 r. tj. Pożyczkodawca nie będzie wspólnikiem Spółki posiadającym, co najmniej 25% udziałów (akcji) Spółki oraz inny podmiot nie będzie posiadał, co najmniej 25% udziałów (akcji) Spółki oraz Pożyczkodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w przypadku, gdy zgodnie z postanowieniami umowy pożyczki/aneksu do umowy pożyczki Spółka dokona spłaty odsetek od pożyczki z góry za okres obowiązywania umowy pożyczki (wraz ze spłatą lub bez spłaty jakiejkolwiek części kwoty głównej pożyczki), wskazane odsetki będą w całości stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych w momencie ich zapłaty.

2. Czy w przypadku, gdy zgodnie z postanowieniami umowy pożyczki/aneksu do umowy pożyczki Spółka dokona kapitalizacji odsetek od pożyczki z góry za okres obowiązywania umowy pożyczki, wskazane odsetki będą w całości stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych na moment ich kapitalizacji.

3. Czy w przypadku, gdy zgodnie z postanowieniami umowy pożyczki/aneksu do umowy pożyczki Spółka dokona uregulowania odsetek od pożyczki z góry za okres obowiązywania umowy pożyczki (wraz z uregulowaniem lub bez jakiejkolwiek części kwoty głównej pożyczki) w formie potrącenia, wskazane odsetki będą w całości stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych na moment potrącenia.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1

W celu przeprowadzenia analizy, czy dany wydatek może być kosztem uzyskania przychodu i w jakim momencie tym kosztem się staje, należy, co do zasady, w pierwszej kolejności dokonać wykładni art. 15 oraz art. 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.; dalej: "u.p.d.o.p.").

Zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy.

W przypadku Spółki koszt odsetek ponoszony będzie jako koszt finansowania bieżącej działalności Spółki, z której uzyskuje ona przychody, a zatem spełnia dyspozycję przewidzianą w art. 15 ust. 1 warunkującym uznanie za koszt uzyskania przychodu.

Odnośnie momentu uznania odsetek za koszt uzyskania przychodu, należy zauważyć, że ustawodawca odszedł w tym zakresie od stosowania zasady memoriałowej na rzecz zasady kasowej.

Odsetki, jako koszt uzyskania przychodu, objęte są bowiem szczególną regulacją zamieszczoną w art. 16 ust. 1 pkt 11 u.p.d.o.p., zgodnie z którym za koszty nie uważa się "naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów)". Przepis ten formułuje tzw. kasową metodę zaliczania odsetek do kosztów podatkowych, co oznacza, że do kosztów uzyskania przychodów zaliczyć można jedynie faktycznie zapłacone odsetki, a nie odsetki wyłącznie naliczone.

Takie rozwiązanie koresponduje systemowo z postanowieniami art. 12 ust. 4 pkt 2 u.p.d.o.p., w świetle którego odsetki od zobowiązań są przychodem po stronie wierzyciela z momentem ich otrzymania. Jak więc podkreśla się w doktrynie w art. 16 ust. 1 pkt 11 u.p.d.o.p. ustawodawca zadecydował, że odsetki niezapłacone przez podatnika nie są kosztami w prawie podatkowym (...). Komentowany przepis jest konsekwencją regulacji zawartej w art. 12 ust. 4 pkt 2 u.p.d.o.p., zgodnie z którą do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów). Odsetki takie są przychodami w dacie faktycznego otrzymania ich przez wierzyciela i jako odpowiednio w tej samej dacie zapłacone przez dłużnika są jego kosztem uzyskania przychodów (na podst.: Bogusław Dauter, Podatek dochodowy od osób prawnych, Unimex Oficyna Wydawnicza 2010, s. 585-586).

Takie samo stanowisko zostało zaprezentowane w Komentarzu do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 2010, red. Włodzimierz Nykiel, Adam Mariański, ODDiK, Gdańsk 2010), w którym czytamy: "Mimo naliczenia odsetek od zobowiązań w księgach rachunkowych, nie stanowią one kosztu uzyskania przychodów w podatku dochodowym do momentu faktycznej ich zapłaty. Omawiana regulacja związana jest z postanowieniem art. 12 ust. 4 pkt 2 u.p.d.o.p., zgodnie z którym przychód z tytułu odsetek powstaje wyłącznie w sytuacji faktycznego otrzymania tego świadczenia".

W związku z powyższym, wprowadzona przez ustawodawcę zasada kasowa w odniesieniu do odsetek, pozwala na rozpoznanie przychodu podatkowego z tytułu zapłaconych odsetek jednorazowo jako przychodu podatkowego u wierzyciela pożyczkowego i odpowiednio jako kosztu podatkowego u dłużnika.

Jednocześnie zauważyć należy, iż ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie różnicuje skutków podatkowych w zależności od momentu zapłaty odsetek, tj. "z góry", bądź też "z dołu", w związku z czym należy uznać, że techniczny sposób spłaty zaciągniętej pożyczki nie powinien mieć wpływu na podatkowe traktowanie takiego zdarzenia.

Można zatem uznać, iż w przypadku wydatku, jakim są odsetki ustawodawca nie formułuje innych warunków możliwości uznania za koszt podatkowy niż następujące:

A zatem, w ocenie Spółki, przy spełnieniu warunków zaliczenia wydatków z tytułu odsetek do kosztów uzyskania przychodów przewidzianych w art. 15 i 16 u.p.d.o.p., Spółka może uznać za koszt podatkowy odsetki w całości na moment ich faktycznej zapłaty.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie na gruncie interpretacji indywidualnych. Przykładowo:

* Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 21 lutego 2014 r. (ITPB3/423-556a/13/PS) oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 30 grudnia 2014 r. (IBPBI/2/423-1209/14/BG) stwierdzili: "Koszty pożyczki, tj. naliczone odsetki od pożyczki, mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w momencie ustalonym zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a lub art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (...) W świetle powyższych przepisów, naliczone a niezapłacone odsetki nie stanowią kosztu uzyskania przychodu. A contrario - zapłacone odsetki są uznawane za koszt uzyskania przychodów. Ponadto, z powyższych przepisów wynika, iż za koszty uzyskania przychodów uważa się również odsetki skapitalizowane. Odsetki od pożyczki mogą więc zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów dopiero w momencie ich faktycznej zapłaty lub kapitalizacji (...)".

* Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 12 sierpnia 2014 r. (ILPB3/423-234/14-2/EK) w analogicznej sprawie uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe i stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpił od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku, gdy zgodnie z postanowieniami umowy pożyczki/aneksu do umowy pożyczki Spółka dokona kapitalizacji odsetek od pożyczki z góry za okres obowiązywania umowy pożyczki, wskazane odsetki będą w całości stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych na moment ich kapitalizacji.

Odsetki od pożyczki będą spełniać warunki uznania za koszt podatkowy, co zostało wykazane w stanowisku Wnioskodawcy względem pytania nr 1. Odnośnie momentu uznania skapitalizowanych odsetek za koszt uzyskania przychodu należy dokonać wykładni art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a u.p.d.o.p., zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Powyższe oznacza, iż spłata części głównej (kapitałowej) pożyczki nie będzie stanowiła dla Wnioskodawcy kosztu uzyskania przychodu, natomiast skapitalizowane odsetki od pożyczek będą stanowiły koszt podatkowy.

Artykuł 16 u.p.d.o.p. nie zawiera dodatkowych postanowień w kwestii momentu uznania za koszt skapitalizowanych odsetek, a zatem należy odwołać się do innego artykułu u.p.d.o.p., mianowicie art. 26 ust. 7, w świetle którego wypłata oznacza wykonanie zobowiązania w jakiejkolwiek formie, w tym poprzez zapłatę, potrącenie lub kapitalizację odsetek. Art. 26 ust. 7 zrównuje w skutkach podatkowych czynności zapłaty, potrącenia i kapitalizacji jako stanowiące uregulowanie zobowiązania odsetkowego. W związku z powyższym, momentem, w którym należy uznać skapitalizowane odsetki za koszt podatkowy jest dzień ich kapitalizacji.

Podsumowując, w ocenie Spółki, w przypadku, gdy zgodnie z postanowieniami umowy pożyczki/aneksu do umowy pożyczki Spółka dokona kapitalizacji odsetek od pożyczki z góry za okres obowiązywania umowy pożyczki, wskazane odsetki będą w całości stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych na moment ich kapitalizacji.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie na gruncie interpretacji indywidualnych i orzecznictwa. Przykładowo:

* Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 17 lipca 2013 r. o sygn. ILPB3/423-187/13-4/JG, uznał, że: "skapitalizowane z góry odsetki od pożyczki Spółka powinna zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w momencie ich kapitalizacji, tj. dopisania do kwoty głównej pożyczki";

* NSA w wyroku z 25 marca 2015 r., sygn. II FSK 420/14 potwierdził, że: "Ustawodawca w tym zapisie nie określił z jakim dniem stają się kosztem uzyskania przychodów, uznając że wynika to z istoty pojęcia "kapitalizacja". (...) Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego słusznie wywodził WSA w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że jeżeli skapitalizowane odsetki (od pożyczek, czy kredytów) stanowią przychód kredytodawcy (art. 12 ust. 4 pkt 1 u.p.d.o.p.), to tym samym czynność ta tworzy koszty podatkowe po stronie kredytobiorcy, o ile spełnione zostają warunki przewidziane art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Konstrukcja bowiem podatku dochodowego przyjmuje swoistą równowagę przychodów i kosztów ich uzyskania (zob. wyrok NSA z dnia 14 maja 2009 r., sygn. akt II FSK 263/08 opublikowany w: www.nsa.gov.pl).). Nie powinna bowiem zaistnieć sytuacja, w której przychód z tytułu skapitalizowanych (niezapłaconych) odsetek staje się przychodem (w dniu kapitalizacji) u jednej strony umowy pożyczki (czy kredytu), zaś u drugiej strony tej umowy nie stanowi kosztu uzyskania przychodu do momentu rzeczywistej ich spłaty (zapłaty). Nie bez znaczenia dla wyżej dokonanej wykładni pozostaje również treść art. 26 ust. 7 u.p.d.o.p. Zgodnie z tym przepisem wypłata, o której mowa w ust. 1, 1c, i 1d oznacza wykonanie zobowiązania w jakiejkolwiek formie, w tym poprzez zapłatę, potracenie lub kapitalizację odsetek (zob. wyżej powoływany wyrok NSA z dnia 14 maja 2009 r., sygn. akt II FSK 263/08 opublikowany w: www.nsa.qov.pl).)".

Ad. 3

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku, gdy zgodnie z postanowieniami umowy pożyczki/aneksu do umowy pożyczki Spółka dokona uregulowania odsetek od pożyczki z góry za okres obowiązywania umowy pożyczki (wraz z uregulowaniem lub bez jakiejkolwiek części kwoty głównej pożyczki) w formie potrącenia, wskazane odsetki będą stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych na moment potrącenia.

Odsetki od pożyczki będą spełniać warunki uznania za koszt podatkowy, co zostało wykazane w stanowisku Wnioskodawcy względem pytania nr 1.

Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie, czyli kompensata wierzytelności, następuje wówczas, jeżeli jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem tej drugiej strony. Na skutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Wzajemna kompensata wierzytelności, polegająca na zaliczeniu jednej wierzytelności na poczet drugiej w obrocie prawnym występuje w dwóch postaciach:

Ustawodawca w art. 26 ust. 7 u.p.d.o.p., w świetle którego wypłata oznacza wykonanie zobowiązania w jakiejkolwiek formie, w tym poprzez zapłatę, potrącenie lub kapitalizację odsetek zrównuje w skutkach podatkowych czynności zapłaty, potrącenia i kapitalizacji jako stanowiące uregulowanie zobowiązania odsetkowego. Reasumując, potrącenie wierzytelności jest formą zapłaty, ponieważ prowadzi do uregulowania zobowiązania z zaspokojeniem wierzyciela, W efekcie należy uznać, że moment potrącenia (kompensaty) odsetek stanowi moment ich zapłaty i umożliwia zaliczenie ich do kosztów podatkowych.

Podsumowując, w ocenie Spółki, w przypadku, gdy zgodnie z postanowieniami umowy pożyczki/aneksu do umowy pożyczki Spółka dokona uregulowania odsetek od pożyczki z góry za okres obowiązywania umowy pożyczki (wraz z uregulowaniem lub bez jakiejkolwiek części kwoty głównej pożyczki) w formie potrącenia, wskazane odsetki będą w całości stanowić dla Spółki koszt uzyskania przychodu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych na moment potrącenia.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie na gruncie interpretacji indywidualnych i orzecznictwa. Przykładowo:

* Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 24 marca 2011 r. o sygn. IBPBI/2/423-1857/10/MO, stwierdził, że" (...) Zapłaty nie należy przy tym utożsamiać tylko z faktycznym otrzymaniem określonej należności pieniężnej, ale może również do niej dojść w innej formie, np. w drodze kompensaty, (...)";

* Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 21 maja 2012 r. o sygn. IPPB3/423-66/12-4/MS uznał, że: "w wyniku potracenia wierzytelności dochodzi do uregulowania zobowiązania nawet w sytuacji, gdy nie dochodzi do faktycznego transferu pieniędzy. Zatem, naliczone odsetki po stronie biorącego w depozyt stanowią koszt podatkowy w momencie ich zapłaty, w tym przypadku w dacie kompensaty wzajemnych wierzytelności".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa, wiążą strony w konkretnej indywidualnej sprawie, więc zawartych w nich stanowisk organów podatkowych nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Każdą sprawę tut. Organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.