IPPB5/423-961/13-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 10 października 2013 r. (data wpływu 2 grudnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na organizację spotkań z kontrahentami - jest prawidłowe.

W dniu 2 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na organizację spotkań z kontrahentami.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Głównym przedmiotem działalności X S.A. (zwanej dalej Spółką) jest działalność w zakresie płatnej telewizji satelitarnej, czyli nadawanie sygnału telewizyjnego do klientów indywidualnych za pomocą nadajników satelitarnych. Klientami Spółki są przede wszystkim osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, co oznacza, że Spółka działa na rynku usług detalicznych, zaś liczba jej klientów sięga kilku milionów podmiotów. Potencjalnie klientem Spółki jest więc każda dorosła osoba mieszkająca na terytorium Polski. Z uwagi na skalę działalności Spółka posiada rozlegle kontakty handlowe i biznesowe.

Z jednej strony kontakty te nawiązywane są i podtrzymywane z agentami (dystrybutorami) Spółki, czyli niezależnymi prawnie i organizacyjnie podmiotami gospodarczymi świadczącymi usługi agencyjne na rzecz Spółki. Usługi agencyjne obejmują przede wszystkim pośredniczenie w zawieraniu umów pomiędzy Spółką a indywidualnym klientem (abonentem), przyjmowanie reklamacji klientów w imieniu Spółki, wydawanie, odbieranie i wymianę sprzętu niezbędnego do odbioru sygnału telewizyjnego nadawanego przez Spółkę, etc.

W zakresie dystrybucji usług telewizyjnych Spółka współpracuje także z sieciami telewizji kablowej, które nadają w swoich sieciach telewizyjnych programy emitowane przez Spółkę.

Z drugiej strony Spółka współpracuje z podmiotami świadczącymi na jej rzecz usługi produkcji programów telewizyjnych, producentów i dystrybutorów filmów, seriali, czy kanałów telewizyjnych, od których nabywa licencje i prawa do emisji. Są to zarówno krajowe, jak i zagraniczne podmioty gospodarcze.

Najczęściej Spółka komunikuje się z kontrahentami za pośrednictwem poczty elektronicznej, faksów, czy też telefonicznie. Są to obecnie najszybsze i najskuteczniejsze kanały komunikacji biznesowej.

W niektórych przypadkach konieczne są jednak osobiste spotkania przedstawicieli Spółki z kontrahentami, w ramach organizowanych z nimi spotkań. Spotkania mogą odbywać się w następujących miejscach:

a. Spotkania z kontrahentami w siedzibie kontrahenta mające na celu omówienie kwestii biznesowych. Z takimi spotkaniami wiążą się koszty dojazdu do kontrahenta. Tego typu spotkania nie są przedmiotem niniejszego wniosku.

b. Spotkania z kontrahentami w siedzibie Spółki mające na celu omówienie kwestii biznesowych. Z takimi spotkaniami wiążą się przede wszystkim wydatki na kawę, herbatę, wodę, ciastka, etc. Poczęstunek kawą, czy herbatą stanowi przejaw zwykłej gościnności i grzeczności. W niektórych przypadkach, gdy spotkanie trwa długo, Spółka zamawia także posiłek dla uczestników takiego spotkania, który dostarczany jest do siedziby Spółki i tam spożywany.

c. Spotkania poza siedzibą Spółki, ale na terenie W. Spotkania poza biurem Spółki - najczęściej w kawiarni lub restauracji - występują w sytuacjach, gdy charakter rozmów, temat spotkania, etc. wymaga bardziej neutralnego otoczenia, spotkanie ma mieć charakter mniej formalny. W takich właśnie sytuacjach kontrahent jest zapraszany przez Spółkę na lunch a nie do biura. Tego typu spotkania wiążą się z kosztami posiłku, który nie jest celem samym w sobie, lecz ma wtórny charakter w stosunku do spotkania, czyli omówienia kwestii biznesowych.

d. Spotkania poza W., gdzie Spółka nie ma placówki, zaś spotkanie z kontrahentem nie jest możliwe w jego biurze. Często bowiem w szczególności jeżeli chodzi o kontakty z małymi dystrybutorami - nie ma możliwości swobodnej rozmowy z kontrahentem w jego biurze, ponieważ nie ma on własnego pokoju konferencyjnego, prowadzony jest remont, czy też charakter rozmów wskazuje na to żeby odbyły się one na neutralnym gruncie. W takiej sytuacji naturalną rzeczą jest spotkanie w restauracji, jeżeli nie jest z jakiejkolwiek przyczyny możliwe spotkanie u kontrahenta. Z tego typu spotkaniami wiążą się koszty posiłku, przy czym posiłek ten nie jest celem samym w sobie (Spółka nie chce "ugościć" kontrahenta), lecz jest niejako dodatkiem do głównego celu spotkania, czyli rozmowy o kwestiach biznesowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wydatki ponoszone przez Spółkę w związku z organizowanymi spotkaniami z kontrahentami w okolicznościach opisanych w stanie faktycznym - w szczególności koszty poczęstunków i posiłków - są kosztem podatkowym Spółki.

Zdaniem Wnioskodawcy, we wszystkich opisanych w stanie faktycznym sytuacjach wydatki poniesione w związku z organizacją spotkań z kontrahentami są kosztem podatkowym Spółki. Stanowisko Spółki wynika z następujących okoliczności.

Uwagi ogólne

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej: ustawa CIT)"kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródeł przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy". Z powyższej regulacji wynika, że w celu zaliczenia określonego wydatku (w tym przypadku kosztów organizacji spotkań z kontrahentami) do kosztów podatkowych konieczne jest łączne spełnienie dwóch poniższych warunków:

Ad. a. Wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego Spółka świadczy usługi w zakresie płatnej telewizji satelitarnej. Sprzedaż usług realizowana jest nie przez własne punkty obsługi klienta, lecz za pośrednictwem wybranych podmiotów, z którymi Spółka zawarła umowy agencyjne (dystrybutorów). Drugim kanałem dystrybucji usług Spółki są sieci kablowe. Konsekwentnie, od zaangażowania tych podmiotów w dużym stopniu zależy wysokość przychodów Spółki. W konsekwencji częste spotkania z podmiotami pośredniczącymi w sprzedaży świadczonych przez Spółkę usług telewizyjnych ma na celu czuwanie nad stanem zaangażowania w sprzedaż usług świadczonych przez Spółkę, motywowanie ich do większej i skuteczniejszej pracy, uzyskiwanie informacji, które polepszą współpracę pomiędzy Spółką a tymi podmiotami, czy też pozyskiwanie informacji o oczekiwaniach klientów (abonentów), którzy są ostatecznymi odbiorcami usług telewizyjnych świadczonych przez Spółkę (należy bowiem pamiętać, że to dystrybutor-agent ma bezpośredni kontakt z klientami Spółki i to za jego pośrednictwem Spółka może pozyskiwać informacje o oczekiwaniach i nastrojach jej klientów). W tym kontekście można wręcz przyjąć, że im bliższa współpraca pomiędzy Spółką a dystrybutorami, czy przedstawicielami sieci kablowych, tym lepsza jakość świadczonych przez te podmioty usługi, a tym samym wzrost przychodów Spółki z tytułu świadczenia usług płatnej telewizji satelitarnej.

W konsekwencji spotkania organizowane czy to z dystrybutorami, czy to z przedstawicielami sieci kablowych mają na celu nie tylko zabezpieczenie istniejących źródeł przychodów (poprzez zapobieganie spadkowi liczby abonentów), lecz także zwiększenie tych przychodów (poprzez zwiększenie liczby abonentów Spółki).

Z drugiej strony spotkania z kontrahentami dostarczającymi Spółce programy, audycje, seriale, czy filmy emitowane przez Spółkę w ramach własnych kanałów mają na celu wynegocjowanie lepszych warunków handlowych dotyczących zakupu licencji i praw majątkowych, a także pozyskaniem informacji o planach produkcyjnych tych podmiotów, a więc pozyskanie informacji o możliwości zakupu nowości telewizyjnych, co wpływa na atrakcyjność kanałów nadawanych przez Spółkę i możliwość pozyskania nowych abonentów. Tak więc, możliwość zakupu atrakcyjnych tytułów telewizyjnych przed konkurencją zwiększa atrakcyjność oferty programowej Spółki, a tym samym wpływa na możliwość sprzedaży oferowanych przez Spółkę usług telewizyjnych większej liczbie abonentów, a więc wykazaniem większych przychodów podatkowych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Konsekwentnie, również spotkania organizowane z dostawcami programów i filmów emitowanych przez Spółkę wpływają na przychody Spółki - zachowując przychody na dotychczasowym poziomie lub też wpływając na ich zwiększenie.

Reasumując tę część stanowiska Spółki należy wskazać, że organizowane przez Spółkę spotkania wpływają na wysokość osiąganych przez Spółkę przychodów podatkowych, a więc związek przyczynowo - skutkowy, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT pomiędzy ponoszonymi wydatkami na organizację spotkań zarówno z agentami i przedstawicielami sieci kablowych, jak również z producentami i dystrybutorami programów i filmów emitowanych później w kanałach telewizyjnych Spółki, nie budzi żadnych wątpliwości. W konsekwencji warunek z lit. a powyżej zostanie spełniony.

Ad. b. Wydatek niewymieniony w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT

Artykuł 16 ust. 1 ustawy o CIT nie zawiera wyłączenia kosztów spotkań organizowanych z kontrahentami, których celem jest zwiększenie sprzedaży usług telewizyjnych oferowanych przez Spółkę zarówno poprzez jak najbardziej efektywną współpracę z dystrybutorami-agentami (sieciami kablowymi), jak i producentami telewizyjnymi. Jednocześnie, wydatków ponoszonych przez Spółkę nie można zakwalifikować do kosztów reprezentacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT do kosztów podatkowych nie zalicza się kosztów reprezentacji, przy czym sama ustawa o CIT nie zawiera odrębnej, skonstruowanej dla potrzeb podatkowych, definicji "reprezentacji". Z tego powodu - w celu ustalenia zakresu przedmiotowego tego pojęcia - należy sięgnąć do najnowszego orzecznictwa sądowego, które w tym przypadku będzie jak najbardziej pomocne przy rozstrzygnięciu zakresu pojęcia "reprezentacja". Szczególną uwagę należy zwrócić na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego wydany w poszerzonym, 7-osobowym składzie, z dnia 17 czerwca 2013 r. (sygn. akt II FSK 702/11), w którym przeprowadzono szeroką analizę pojęcia "reprezentacja". W wyroku tym NSA zanegował rozumienie pojęcia "reprezentacja" jako wystawności, okazałości, etc. NSA we wspomnianym wyroku zanegował również pogląd, że pod pojęciem reprezentacji należy rozumieć jako "przedstawicielstwo podatnika, działanie w jego imieniu, w jego interesie, na jego rzecz".

NSA wskazał, że "Celem kosztów reprezentacyjnych jest stworzenie pewnego wizerunku podatnika, stworzenie dobrego obrazu jego firmy, działalności etc., wykreowanie pozytywnych relacji z kontrahentami. Oceniając, czy dane koszty mają charakter reprezentacyjny, należy patrzeć właśnie przez pryzmat ich celu. Jeśli wyłącznym bądź dominującym celem ponoszonych kosztów jest właśnie wykreowanie takiego obrazu podatnika, to koszty te mają charakter reprezentacyjny. Wymienienie jako przykładowych kosztów reprezentacyjnych wydatków na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych, nie oznacza, iż wydatki te zawsze muszą zostać wyłączone z kosztów uzyskania przychodów. Nie są one kosztami jedynie wówczas, gdy mają charakter reprezentacyjny. Kwalifikacja każdego przypadku powinna być odrębna, uzależniona od jego okoliczności". Tak więc w ocenie NSA reprezentacja to nic innego jak działania, których celem jest potrzymanie lub stworzenie pozytywnego wizerunku podatnika pośród osób trzecich, w szczególności jego obecnych bądź przyszłych kontrahentów. W ocenie NSA jeżeli głównym celem podejmowanych przez podatnika działań nie jest kreowanie odpowiedniego wizerunku podatnika, to takie działania nie mogą być uznane za reprezentację.

W kontekście powyższego rozstrzygnięcia należy zauważyć, że celem Spółki organizującej spotkanie nie jest jej reprezentacja, czyli wywołanie lub utrzymanie jak najlepszego wrażenia na kontrahentach. Celem spotkań jest omówienie bieżących spraw związanych ze współpracą z danym kontrahentem. Jeżeli kontrahent jest dystrybutorem lub przedstawicielem sieci kablowej, to głównymi tematami spotkań z tym kontrahentem są problemy związane ze sprzedażą usług telewizyjnych świadczonych przez Spółkę, zainteresowania i uwagami abonentów przekazywanymi bezpośrednio dystrybutorom, etc. Jeżeli zaś kontrahent jest przedstawicielem producenta, czy dystrybutora telewizyjnego, to przedmiotem takich spotkań jest głównie omówienie zasad współpracy, warunków finansowych współpracy, zapoznanie się z nowościami telewizyjnymi, których produkcja zaplanowana jest w przyszłości, tak aby móc nabyć niektóre filmy i programy przed konkurencją.

Dla potrzeb zaliczenia wydatków związanych z organizacją spotkań z kontrahentami nie ma jednocześnie znaczenia, w którym miejscu spotkanie się odbywa. W przypadku spotkań w W., z założenia spotkania takie organizowane są w siedzibie Spółki, z uwagi na możliwość swobodnej rozmowy o sprawach biznesowych. Jeżeli jednak spotkanie wymaga bardziej swobodnej atmosfery do rozmów, spotkanie organizowane jest w restauracji lub kawiarni poza siedzibą Spółki. Taka sytuacja może wystąpić przykładowo w sytuacji, gdy Spółka zamierza spotkać się z producentem telewizyjnym w celu zapoznania się z planowanymi przez niego produkcjami i filmami. Tego typu rozmowy nie noszą znamion negocjacji handlowych, lecz mają formę rozmowy o rynku medialnym, w trakcie której strony wymieniają się swoimi doświadczeniami, planami, ocenami i przewidywaniami dotyczącymi przyszłości tego segmentu rynku. Z uwagi na charakter rozmów i poruszanych przez strony tematów preferowana jest luźniejsza forma spotkania, którą umożliwia właśnie zorganizowanie spotkania poza siedzibą Spółki.

Jeżeli zaś spotkanie ma odbyć się poza W. (czyli miejscowością stanowiącą siedzibę Spółki), to najczęściej odbywa się ono w siedzibie kontrahenta. Zdarzają się jednak sytuacje, gdy spotkanie nie może odbyć się u kontrahenta, co może wynikać przykładowo z faktu, iż obie strony spotykają się w mieście, w którym kontrahent i Spółka nie mają swoich biur. Taki przypadek może mieć miejsce, gdy obie strony spotykają się przykładowo na festiwalu filmowym, czy też konferencji, gdzie na bieżąco strony omawiają często warunki współpracy i gdzie jedynym miejscem zorganizowania takiego spotkania jest właśnie kawiarnia lub restauracja. W innych przypadkach - w szczególności, gdy kontrahentem jest agent (dystrybutor) Spółki, spotkania organizowane są w restauracji czy kawiarni z uwagi na fakt, iż u kontrahenta nie ma możliwości swobodnej rozmowy (kontrahent nie dysponuje salą konferencyjną, czy w jego siedzibie prowadzony jest remont).

Wydatków ponoszonych na organizację spotkań z kontrahentami nie można również uznać za koszty reprezentacji, ponieważ głównym celem poniesienia tych wydatków jest omówienie z kontrahentem zagadnień związanych z działalnością prowadzoną przez Spółkę. W żadnym wypadku celem tych spotkań nie jest zaprezentowanie wystawności, kreowania lub też utrzymania za pośrednictwem spotkania (w tym poniesionych kosztów gastronomii) pozytywnego wizerunku wśród kontrahentów, etc. W tym więc kontekście miejsce odbycia spotkania i związany z tym posiłek mają drugorzędne znaczenie, ponieważ pierwszoplanowym celem spotkania nie jest spożycie posiłku i przez to wywarcia na kontrahencie pozytywnego wrażenia, lecz omówienie kwestii biznesowych. Wszystkie pozostałe elementy spotkania mają w tym kontekście drugorzędne znaczenie.

Co więcej, gdyby celem Spółki było wywarcie wrażenia na kontrahencie poprzez zaproszenie go do restauracji, to w obecnych realiach gospodarczych z całą pewnością nie wystarczyłoby do osiągnięcia takiego celu zaproszenie kontrahenta do restauracji na zwykły lunch, czy też do kawiarni na kawę. W obecnych realiach gospodarczych - zwłaszcza biorąc pod uwagę na jaką skalę działa Spółka - zaproszenie kontrahenta na zwykły lunch, nie wywrze na kontrahencie wrażenia.

Stanowisko Spółki potwierdzają także inne, wydane już po wspomnianym wyroku 7 Sędziów NSA wyroku dnia 17 czerwca 2013 r. Stanowisko prezentowane przez Spółkę potwierdza między innymi wyrok NSA z dnia 10 września 2013 r. (sygn. akt II FSK 2019/13), w który stwierdzono, że "W świetle art. 16 ust. 1 pkt 28 u.pd.o.p. nie stanowi kosztu reprezentacji <...> wydatek na poczęstunek (usługę gastronomiczną świadczoną zarówno w siedzibie podatnika lub poza nią), który serwowany jest w ramach: - działań marketingowych lub reklamowych firmy, dotyczących promocji produktu lub usługi, - prowadzonych negocjacji z kontrahentami lub w ramach szkoleń, odpraw dla pracowników oraz podmiotów powiązanych gospodarczo itp. których celem nie jest kształtowanie wizerunku firmy, a doprowadzenie do nawiązania lub rozbudowania jej kontaktów gospodarczych, wprowadzenie na rynek określonych towarów i usług lub poprawa skuteczności ich sprzedaży, wzrost efektywności pracy itp."

Konkluzje

Podsumowując powyższe należy stwierdzić, iż koszty organizacji spotkań z kontrahentami są kosztami podatkowymi Spółki, ponieważ:

Uprzejmie prosimy o potwierdzenie przedstawionego powyżej stanowiska Spółki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.