IPPB5/423-895/11-3/RS - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów spółki z o.o. wydatków ponoszonych przez przedstawicieli handlowych spółki na organizację spotkań biznesowych w restauracjach.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 1 września 2011 r. (data nadania 1 września 2011 r., data wpływu 5 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych przez przedstawicieli handlowych Spółki na spotkania biznesowe w restauracjach - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych przez przedstawicieli handlowych Spółki na spotkania biznesowe w restauracjach.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W ramach działań związanych z poszerzeniem kanałów dystrybucji przedstawiciele handlowi G. Sp. z o.o. (dalej: Wnioskodawca) będą organizowali spotkania z potencjalnymi odbiorcami. Z uwagi na fakt, iż posiadają oni miejsca prowadzenia działalności na terytorium całego kraju, spotkania te będą odbywały się także poza siedzibą Wnioskodawcy. W takich przypadkach, zważywszy, że Wnioskodawca nie posiada lokali w miejscowościach, gdzie będą odbywały się spotkania z kontrahentami, spotkania nierzadko organizowane będą w restauracjach. Przedmiotem takich spotkań mają być rozmowy biznesowe dotyczące produktów sprzedawanych przez Wnioskodawcę, w tym kwestie techniczne, szczegóły dotyczące przyszłych zamówień i inne związane z bieżącą lub przyszłą współpracą. Celem kontroli kosztów i zachowania technicznego charakteru spotkania przedstawiciele handlowi Wnioskodawcy będą upoważnieni do ponoszenia wydatków na spotkania w restauracjach jedynie do wysokości ustalonego przez Wnioskodawcę limitu w ramach wewnętrznych regulacji firmowych. Ponadto Wnioskodawca wdrożył system monitorowania wydatków, który polega na raportowaniu przez przedstawicieli handlowych m.in. tego, gdzie miało miejsce spotkanie, z jakim kontrahentem prowadzono rozmowy oraz jakiego dotyczyły produktu, co pozwoli na dokładną kontrolę rodzaju odbytego spotkania.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wydatki, które będą ponoszone przez przedstawicieli handlowych Wnioskodawcy na spotkania z kontrahentami w restauracjach, w sytuacji gdy będą odbywać się one w miejscowości, gdzie Wnioskodawca nie posiada siedziby ani lokalu, Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wydatki, które będą ponoszone przez przedstawicieli handlowych Wnioskodawcy na spotkania z kontrahentami w restauracjach (dalej: Wydatki), w sytuacji, gdy będą odbywały się one w miejscowości, gdzie Wnioskodawca nie posiada siedziby ani lokalu będą stanowiły koszty uzyskania przychodów stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p.

Według Spółki w celu rozstrzygnięcia, czy dany wydatek stanowi koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., należy ustalić, czy został on poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów i nie został wymieniony w negatywnym katalogu w art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p.

Spółka podnosi, iż jak wskazano powyżej w ramach działań związanych z poszerzeniem kanałów dystrybucji przedstawiciele handlowi Wnioskodawcy będą organizowali spotkania z potencjalnymi odbiorcami. Z uwagi na fakt, iż posiadają oni miejsce prowadzenia działalności na terytorium całego kraju, spotkania te będą odbywały się także poza siedzibą Wnioskodawcy.

W ocenie Wnioskodawcy warunek występowania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem a osiąganymi przychodami będzie spełniony, ponieważ wydatki na organizację spotkań z kontrahentami/potencjalnymi kontrahentami ponoszone będą w celu zwiększenia sprzedaży produktów dostępnych w ofercie Wnioskodawcy. Poniesienie wydatków na organizację spotkań ma zatem zapewnić Wnioskodawcy zwiększenie przychodu.

Zdaniem Spółki w przypadku, gdy spotkania z kontrahentami Wnioskodawcy będą odbywały się poza miejscowością, gdzie Wnioskodawca posiada biuro, organizacja spotkań w restauracjach będzie naturalnym i ekonomicznie uzasadnionym wyborem, jako że Wnioskodawca nie dysponuje odpowiednim lokalem do odbycia rozmowy biznesowej z kontrahentem. Wynajęcie Sali konferencyjnej lub wynajęcie biura w celu spotkania z potencjalnym klientem wiązałoby się z wyższym kosztem niż spotkanie w restauracji, przy czym w doktrynie prawa podatkowego nie kwestionuje się, że wydatki na wynajem sali konferencyjnej na potrzeby spotkania biznesowego lub wynajem biura stanowią zasadniczo koszt uzyskania przychodu. Ponadto wynajem sali konferencyjnej wymaga wcześniejszych uzgodnień i rezerwacji, co wpływa na jej mniejszą dostępność i elastyczność zorganizowania spotkania w porównaniu z restauracją.

Spółka podnosi, iż celem spotkań ma być wyłącznie poszerzanie kanałów dystrybucji konkretnych produktów Wnioskodawcy wśród dotychczasowych lub potencjalnych odbiorców, a tym samym zwiększenie jego przychodu.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, należy rozważyć, czy wydatki, które będą ponoszone przez Wnioskodawcę, są wydatkami, o których mowa w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów umieszczonym w art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. Według Wnioskodawcy analiza tego przepisu prowadzi do wniosku, iż nie zostały w nim wymienione wydatki odpowiadające Wydatkom, które będą ponoszone przez Wnioskodawcę. Katalog przypadków zawarty w art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. jakkolwiek zawiera wydatki o zbliżonym charakterze, tj. wydatki o charakterze reprezentacyjnym, występujące pomiędzy nimi różnice powodują, iż brak jest podstaw do uznania, iż powinny one obejmować także Wydatki.

Spółka podnosi, iż zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o p.d.o.p., za koszty uzyskania przychodów nie uważa się kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Przepisy ustawy o p.d.o.p. nie zawierają definicji reprezentacji, niemniej rozumienie tego pojęcia zostało wykształcone przez doktrynę prawa w oparciu o jego językową wykładnię.

Spółka podnosi, iż jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w jednym z wyroków - wyrok WSA w Łodzi z dnia 13 sierpnia 2010 r. (I SA/Łd 636/10) reprezentacja to "działania polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi, które mają na celu kształtowanie oraz utrwalanie właściwego wizerunku firmy, poprzez np. sposób podejmowania kontrahentów, poczęstunek, czy wręczanie upominków. Właściwy wizerunek to taki, który może sprawić, że kształtowany dzięki reprezentacji "obraz przedsiębiorcy" przełoży się na nabywanie jego produktów lub usług. Świadome kształtowanie wiec właściwego wizerunku przez podatników ma na celu stworzenie takiego wyobrażenia o przedsiębiorcy, które spowoduje pozytywne postrzeganie tegoż przedsiębiorcy przez osoby zewnętrzne."

W innym wyroku wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie - wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 sierpnia 2010 r. (III SA/Wa 1234/10) uznał, iż "na gruncie przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, "reprezentację" należy zatem postrzegać jako wszelkie działania związane z tworzeniem wizerunku przedsiębiorcy, utrzymywaniem dobrych relacji z kontrahentami, które wprawdzie nie są konieczne do osiągnięcia przychodu lub zabezpieczenia jego źródła, ale sprzyjają temu celowi, są z nim w sposób pośredni powiązane. Przede wszystkim zaś jest to dążenie do stworzenia skierowanego na zewnątrz, pozytywnego wizerunku przedsiębiorcy, takiego jaki - wiedziony doświadczeniem i specyfiką działalności - chciałby wykreować na użytek kontrahentów (klientów)." Sąd stwierdził ponadto, że słowo reprezentacja wywodzi się z łacińskiego repraesentatio, oznaczającego wizerunek i takie funkcjonalne znaczenie analizowanego terminu, należy przenieść na grunt ustawy o p.d.o.p.

Spółka podnosi, iż podobnie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy - wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 16 marca 2010 r. (I SA/Bd 17/10) Sąd stanął na stanowisku, że "w kontekście działalności gospodarczej wydatkami na reprezentację będą zatem te wydatki, które ponoszone są w związku ze stworzeniem określonego wizerunku, pozycji firmy właściwej w związku z prowadzoną działalnością".

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Wnioskodawcy, reprezentacja firmy polega na jej przedstawicielstwie, kreowaniu jej pozytywnego wizerunku oraz utrzymaniu dobrych relacji z kontrahentami. W związku z tym wydatki, które będą ponoszone przez Wnioskodawcę na spotkania z kontrahentami, które z uwagi na fakt, iż klienci posiadają miejsca prowadzenia działalności na terytorium całego kraju, będą odbywały się poza miejscowością, gdzie znajduje się siedziba Wnioskodawcy, często w restauracjach, nie stanowią kosztów reprezentacji. Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji, gdyby dysponował on alternatywnym do restauracji lokalem, a wybór restauracji na miejsce spotkania biznesowego uzasadniałyby kwestie takie jak chęć podkreślenia pozycji Wnioskodawcy, wykreowania jego pozytywnego obrazu i sposobu postrzegania przez kontrahentów, uzasadnione byłoby uznanie wydatków na spotkania w restauracjach za koszty reprezentacji. Wnioskodawca podnosi, iż taki stan rzeczy nie będzie miał miejsca w jego przypadku. Zdaniem Wnioskodawcy nie bez znaczenia jest też fakt, że wprowadził on limity dla pracowników dotyczące kosztów spotkań, mające na celu unikniecie ich potencjalnie wystawnego i reprezentacyjnego charakteru.

W opinii Wnioskodawcy, uwzględniając przedstawioną wykładnię pojęcia reprezentacji, kryterium decydującym o tym, czy wydatki, jakie Wnioskodawca będzie ponosił na spotkania z kontrahentami należy uznać za koszty reprezentacji, jest cel tych spotkań, a nie miejsce, gdzie one się odbywają. Wnioskodawca podkreśla, ze przedstawione przez niego stanowisko podzielane jest w orzecznictwie sądów administracyjnych. W wyroku z dnia 9 listopada 2010 r. (III SA/Wa 966/10) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, iż w sposób szczególny potraktować należy spotkania w lokalach gastronomicznych w sytuacji, w której potencjalni klienci nie prowadzą działalności w miejscowości, w której podmiot organizujący spotkanie posiada biuro. Sąd zaznaczył, że "nie można uznać za prawidłowe wykładni art. 16 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.p., dokonanej przez Ministra Finansów, zgodnie z którą wydatki poczynione w celu omówienia konkretnych spraw związanych z danym klientem, w sytuacji w której przedstawiciele Skarżącej nie mają możliwości zorganizowania takiego spotkania w biurze Spółki, gdyż biuro takie nie istnieje w danej miejscowości, winny zostać uznane za wydatki o charakterze reprezentacyjnym - ich celem nie jest bowiem budowanie korzystnego wizerunku firmy, czy też podniesienie prestiżu firmy, ale odbycie spotkania związanego z prowadzoną współpracą."

Spółka podnosi, iż podobne konkluzje zostały przedstawiane w wyroku z dnia 18 maja 2010 r. (I SA/Kr 620/10) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w którym sąd stwierdził, że "w realiach życia gospodarczego, z uwzględnieniem charakteru działalności spółki, której wspólnikiem jest skarżący, spożywanie lunchu, czy innego posiłku, także w restauracji jest normą, standardem i z założenia nie świadczy o wystawności, wytworności, a przez to nie wypełnia dyspozycji pojęcia reprezentacji. W świetle powyższego nie można także zaakceptować poglądu organu, iż sam fakt, że spotkania odbywają się poza siedzibą firmy, tj. w restauracji, samoistnie oznacza reprezentację."

Według Spółki analogiczne wnioski zostały przedstawione w wyroku z dnia 16 marca 2010 r. (SA/Bd 17/10), podobnie wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 1 czerwca 2010 r. (sygn. akt I SA/Bd 32/10) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy: "W opinii Sądu, aby określone wydatki został uznane za reprezentację muszą wychodzić poza ustalone normy czy zwyczaje, mieć istotnie charakter wytworności i wystawności a celem ich poniesienia jest wyłącznie kreowanie wizerunku firmy. W przeciwnym razie, przy interpretacji, w której kryterium uznania lub odmowy jest miejsce poniesionych wydatków jest w opinii Sądu nieprawidłowe zważywszy na prawa wolnego rynku. Reasumując, należy stwierdzić, że nie każdy wydatek poniesiony na usługi gastronomiczne, zakup żywności czy napojów ma charakter reprezentacyjny."

Wobec powyższego Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wydatki na spotkania z kontrahentami w restauracjach, w sytuacji gdy będą odbywały się one poza miejscowością, gdzie Wnioskodawca posiada biuro, nie stanowią kosztów reprezentacji. Natomiast z uwagi na fakt, iż będą miały one związek z prowadzoną działalnością i uzyskiwanym przychodem ze sprzedaży produktów Wnioskodawcy, Wnioskodawca będzie mógł je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do kosztów uzyskania przychodów zalicza się wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Decydującym czynnikiem pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów jest zatem poniesienie go w celu osiągnięcia przychodu, bądź zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, przy czym każdy wydatek, poza wyraźnie wskazanym w ustawie - wymaga indywidualnej oceny pod kątem adekwatnego związku z przychodami i racjonalności działania podmiotu.

Nie każdy koszt poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Takimi kosztami bowiem nie mogą być wydatki enumeratywnie wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

* został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

* jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Powyższe oznacza, iż wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. W szczególności zaś wydatki poniesione w celu uzyskania przychodu (zachowania, zabezpieczenia źródła przychodu), względnie w celu uniknięcia ryzyka wystąpienia strat, bądź znacznego zmniejszenia uzyskiwanych dotąd dochodów.

Podkreślenia wymaga fakt, iż prawidłowe zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów uwarunkowane jest wykazaniem jego celowości i związku z przychodem, jak i prawidłowym udokumentowaniem. Należy zwrócić przy tym uwagę, że to na podatniku ciąży obowiązek wykazania związku poniesionych wydatków z przychodami, bo to on wywodzi skutki prawne w postaci zmniejszenia zobowiązania podatkowego.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje terminu "reprezentacja", dlatego też należy posłużyć się wykładnią językową. Przez "reprezentację" rozumie się okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną - Uniwersalny Słownik Języka Polskiego pod redakcją prof. S. Dubisza (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007).

Przenosząc definicję słownikową na grunt ustaw podatkowych, zgodnie z przyjętym od lat poglądem doktryny prawa podatkowego, za reprezentację uznaje się "występowanie w imieniu podatnika (firmy), wiążące się z okazałością i wytwornością, w celu wywołania jak najlepszego wrażenia przy reprezentowaniu firmy. Reprezentacja to przede wszystkim działania polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi, związane w szczególności z utrzymywaniem delegacji lub kontrahentów, uczestnictwem w przyjęciach związanych z pobytem tych podmiotów" (Brzeziński B., Kalinowski M., Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, Warszawa 1997, str. 159).

W odniesieniu do działalności gospodarczej, reprezentacja jest rozumiana jako działania, które polegają na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi i które mają na celu kształtowanie oraz utrwalanie korzystnego, pozytywnego wizerunku firmy poprzez, np. sposób podejmowania kontrahentów, poczęstunek, wręczanie upominków. Z powyższego wynika, że o reprezentacji można mówić w odniesieniu do działań mających na celu stworzenie i utrwalenie jak najkorzystniejszego wizerunku firmy na zewnątrz, to jest w relacji z kontrahentami (ich przedstawicielami), gośćmi i potencjalnymi klientami. Obejmuje ona zarówno działania zmierzające do:

* stworzenia oczekiwanego wizerunku, pozycji podatnika jako podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, jak i

* stworzenia korzystnych warunków w celu nawiązania nowych lub też podtrzymania (rozszerzenia) dotychczasowych kontaktów.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 6 maja 1998 r., sygn. akt SA/Sz 1412/97, niepubl., stwierdził, że reprezentacja nie musi odnosić się do okazałości, wystawności, a odnosi się do dobrego reprezentowania firmy, które może polegać na odpowiednim ubiorze pracowników, wystrojów firmy, jego logo, tablicach informacyjnych, sposobie podejmowania interesantów i kontrahentów.

Ponadto należy wskazać, iż trzeba rozgraniczyć poszczególne przejawy aktywności gospodarczej podejmowanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ inny charakter ma podstawowa działalność (produkcja, handel, usługi) i towarzyszące tej działalności przedsięwzięcia o charakterze marketingowym, promocyjnym, reklamowym oraz reprezentacyjnym - dotyczące sprzedaży wytwarzanych dóbr i usług oraz relacji z aktualnymi i potencjalnymi nabywcami.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż przedstawiciele handlowi Spółki w ramach działań związanych z poszerzeniem kanałów dystrybucji będą organizowali spotkania z potencjalnymi odbiorcami. Z uwagi na fakt, iż posiadają oni miejsca prowadzenia działalności na terytorium całego kraju, spotkania te będą odbywały się także poza siedzibą Wnioskodawcy, nierzadko organizowane będą w restauracjach. Przedmiotem takich spotkań mają być rozmowy biznesowe dotyczące produktów sprzedawanych przez Wnioskodawcę w tym kwestie techniczne, szczegóły dotyczące przyszłych zamówień i inne związane z bieżącą lub przyszłą współpracą. Celem kontroli kosztów i zachowania technicznego charakteru spotkania na wydatki ponoszone przez przedstawicieli handlowych na spotkania w restauracjach zostanie ustalony limit w ramach wewnętrznych regulacji firmowych. Ponadto Wnioskodawca wdrożył system monitorowania wydatków, który polega na raportowaniu przez przedstawicieli handlowych m.in. tego, gdzie miało miejsce spotkanie, z jakim kontrahentem prowadzono rozmowy oraz jakie go dotyczyły produktu, co pozwoli na dokładną kontrolę rodzaju odbytego spotkania.

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki, które będą ponosili jego przedstawiciele handlowi na spotkania z kontrahentami w restauracjach, w sytuacji, gdy będą się one odbywały w miejscowości, gdzie Wnioskodawca nie posiada siedziby ani lokalu, będą stanowiły koszty uzyskania przychodów stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego należy zauważyć, że podstawowym problemem w przedmiotowej sprawie jest rozstrzygnięcie, czy wydatki (koszt posiłku, np. lunchu, obiadu, kolacji) na organizowanie spotkań z kontrahentami i partnerami biznesowymi, które mają miejsce poza biurem Spółki, w restauracji, ukierunkowane są na reprezentowanie firmy oraz budowanie jej prestiżu (reprezentacja), czy też nie mają tego charakteru a służą wyłącznie zachęcaniu potencjalnych klientów do nabywania oferowanych produktów bądź utrzymania kontaktów biznesowych czy współpracy.

Biorąc powyższe pod uwagę w ocenie tutejszego Organu w przypadku wydatków Spółki z tytułu zakupu w restauracji lub innym lokalu gastronomicznym posiłków dla kontrahentów mamy doczynienia z pierwszym z tych wyznaczników. Mając na uwadze, iż spotkania z kontrahentami odbywają się w restauracji, w czasie których omawiane są różnorakie sprawy biznesowe (między innymi ustalane są warunki sprzedaży, przedstawiana jest aktualna oferta produktów, omawiane są kwestie techniczne przyszłych zamówień i inne związane z bieżącą lub przyszłą współpracą), wątpliwości budzi miejsce takiego spotkania, tj. lokal gastronomiczny.

W kontekście zdefiniowanego wyżej pojęcia "reprezentacja" oraz z analizy przytoczonego art. 16 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy, jednoznacznie wynika, iż ponoszone przez Spółkę wydatki na usługi gastronomiczne w lokalach zewnętrznych wiążą się z tworzeniem i utrwalaniem pozytywnego wizerunku firmy, a zatem nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów. Ich charakter bezsprzecznie świadczy o kreowaniu pozytywnego wizerunku firmy, czyli kształtowaniu lepszego postrzegania Spółki na zewnątrz. Powoływanie się w tym kontekście przez Wnioskodawcę na okoliczność, że zaproszenie kontrahenta do restauracji nie nosi cech okazałości czy wystawności i brakiem wysokiego standardu, nie odbiera wyżej wymienionym czynnościom cech reprezentacji.

W odróżnieniu od spotkań organizowanych w siedzibie podatnika, w przypadku spotkań biznesowych w restauracji trudno mówić o braku chęci wyeksponowania zasobności podmiotu gospodarczego, zaś podawanym tam posiłkom (zwłaszcza w postaci lunchu, obiadu lub kolacji) odmówić cech okazałości i wystawności. Są to więc typowe wydatki reprezentacyjne, które, wolą ustawodawcy, wyłączone zostały na mocy art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z kosztów uzyskania przychodów. Podkreślić należy, że działania reprezentacyjne obejmują nie tylko imprezy czy spotkania organizowane z wielkim rozmachem, wystawne bankiety z ekskluzywnym menu. Istotny jest bowiem cel tych działań, którym w przedmiotowej sprawie jest stworzenie oczekiwanego wizerunku firmy, ułatwienie zawarcia umowy bądź kontraktu, stworzenie miłej atmosfery podczas spotkań z kontrahentami itd., w której partner będzie czuł, że jest traktowany z szacunkiem, właściwie "ugoszczony". Bez znaczenia pozostaje tu fakt, że taka forma spotkań roboczych, która obecnie jest szeroko rozpowszechniona ułatwia kontakty z kontrahentami.

Nie jest przy tym istotny jednostkowy koszt poniesiony na takim spotkaniu w restauracji lub innej placówce gastronomicznej, ale cel, jaki zostanie dzięki temu osiągnięty. Zarówno kawa, jak i obiad lub kolacja w restauracji lub innej placówce gastronomicznej stanowi "usługę gastronomiczną", która zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy nie może zostać zaliczona kosztów uzyskania przychodów.

Podsumowując, reprezentacją jest kreowanie pozytywnego wizerunku firmy, stwarzanie jej dobrego obrazu. Reprezentacją są wszelkie działania, u podłoża których leży ułatwianie nawiązywania i podtrzymywania kontaktów handlowych, także poprzez budowanie osobistych relacji i których zasadniczym celem jest kształtowanie wizerunku przedsiębiorcy jako godnego zaufania partnera biznesowego. Za takie działania należy też uznać spotkania biznesowe w restauracji objęte przedmiotowym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Niezależnie od wystąpienia związku wydatków na zakup usług gastronomicznych z przychodem, nie mogą być one uznane za koszty podatkowe, gdyż jako wydatki o charakterze reprezentacyjnym zawierają się w katalogu wyłączeń z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Powoływanie się w tym przypadku przez Wnioskodawcę na fakt, iż jego przedstawiciele handlowi spotkania z kontrahentami lub przyszłymi klientami będą odbywać w restauracjach tylko w przypadkach, gdy będą one miały miejsce poza miejscowością, gdzie Wnioskodawca posiada biuro, jest w tym przypadku całkowicie nieuzasadnione. Według tut. Organu bardziej uzasadnione organizacyjnie i ekonomicznie wydaje się zorganizowanie takich spotkań w siedzibie kontrahenta, gdzie w zaciszu biura łatwiej będzie ustalić wszelkie szczegóły współpracy.

Tym samym za bezzasadny wydaje się także argument Spółki, iż organizacja spotkania biznesowego z kontrahentem wymaga wynajęcia sali konferencyjnej czy specjalnego pomieszczenia biurowego, skoro potencjalny klient na pewno takim biurem dysponuje.

Reasumując, mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe i powołane przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, iż wydatków ponoszonych przez przedstawicieli handlowych Spółki na spotkania z kontrahentami w restauracjach, Wnioskodawca nie będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, gdyż jako wydatki o charakterze reprezentacyjnym zawierają się w katalogu wyłączeń z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Tym samym stanowisko Spółki należy uznać za nieprawidłowe.

Końcowo, w odniesieniu do wyroków sądów administracyjnych powołanych przez Wnioskodawcę, należy wskazać, iż artykuł 87 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) stanowi, że źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są; Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia i akty prawa miejscowego. Katalog źródeł prawa zawarty w art. 87 Konstytucji wyraźnie wyklucza orzecznictwo sądów jako źródło prawa powszechnie obowiązującego, a zatem zasady konstytucyjne nie nadają orzecznictwu sądów administracyjnych mocy powszechnie obowiązującej.Wskazać także należy, iż przedstawione we wniosku orzeczenia sądów administracyjnych, zostały wydane w indywidualnych sprawach w określonych, odrębnych stanach faktycznych i tylko do nich się odnoszą. Nie są natomiast wiążące dla tut. organu, który wydał przedmiotową interpretację indywidualną. Każdą sprawę Organ podatkowy jest zobowiązany traktować indywidualnie.

Nadto podkreślenia wymaga, iż tutejszy organ podatkowy wnikliwie przeanalizował orzecznictwo sądów administracyjnych dotyczące przedmiotowego problemu (w tym interpretacji art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) i stwierdził brak jednolitej linii orzeczniczej w tym zakresie. Natomiast podkreślenia wymaga, iż organy podatkowe wydające interpretacje indywidualne w trybie art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, prezentują jednolite stanowisko w tym zakresie realizując zasadę wyrażoną w art. 121 § 1 tej ustawy.

Ponadto stanowisko tut. Organu znajduje potwierdzenie w doktrynie oraz judykaturze. W tym miejscu można powołać wyroki sądów administracyjnych, m.in.:

* wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 listopada 1999 r. sygn. akt III SA 5696/98,

* wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 6 maja 1998 r. sygn. akt SA/Sz 1412/97,

* wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 13 stycznia 2011 r. sygn. akt I SA/Gl 909/10,

* wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 13 maja 2010 r. sygn. akt I SA/Wr 334/10,

* wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 23 kwietnia 2010 r. sygn. akt I SA/Lu 151/10,

* wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 21 kwietnia 2010 r. sygn. akt I SA/Sz 127/10,

* wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 15 kwietnia 2010 r. sygn. akt I SA/Ke 202/10,

* wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 listopada 2009 r. sygn. akt. III SA/Wa 925/09,

* wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 marca 2004 r. sygn. akt III SA 1803/02.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul.1-ego Maja 10, 09-402 Płock.