IPPB5/423-8/10-4/JC - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na organizację spotkań z kontrahentami w siedzibie i poza siedzibą spółki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 31 grudnia 2009 r. (data wpływu 4 stycznia 2010 r.) oraz piśmie z dnia 12 lutego 2010 r. (data nadania 15 lutego 2010 r., data wpływu 17 lutego 2010 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie Nr IPPB5/423-8/10-2/JC z dnia 3 lutego 2010 r. (data nadania 4 lutego 2010 r., data doręczenia 10 lutego 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych podczas spotkań biznesowych z kontrahentami:

W dniu 4 stycznia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych podczas spotkań biznesowych z kontrahentami.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

Spółka, ze względu na określoną strukturę sieci sprzedaży produktów Spółki, tj. rozproszenie lokalizacyjne odbiorców, dokonuje sprzedaży miedzy innymi za pośrednictwem przedstawicieli handlowych. Struktura prowadzonej działalności powoduje także dużą ilość spotkań z dostawcami towarów i usług poza siedzibą Spółki. Powyższe powoduje, że spotkania biznesowe przedstawicieli Spółki z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami (odbiorcami towarów, dostawcami towarów i usług), odbywają się na terenie całej Polski.

W przypadku spotkań biznesowych poza siedzibą Spółki, jej przedstawiciel zaprasza danego kontrahenta na lunch/obiad do restauracji, podczas którego omawiane są kwestie dotyczące obecnej/potencjalnej współpracy, w tym w szczególności prezentowane są nowe produkty Spółki oraz prowadzone są szeroko rozumiane negocjacje biznesowe.

Spotkania z kontrahentami organizowane są przede wszystkim w celu przedstawienia oferty Spółki, prezentacji nowych produktów, omówienia warunków i możliwości podjęcia przyszłej współpracy, renegocjacji warunków zawartych umów, negocjacji w zakresie warunków przyszłych umów, itd.

Spółka pragnie zaznaczyć przy tym, iż posiłki spożywane podczas spotkań biznesowych w restauracjach nie mają charakteru wytwornych ani okazałych, lecz stanowią "zwykły" lunch/obiad, wybierany spośród dań zawartych w menu restauracji. Celem spotkań jest bowiem tylko i wyłącznie omówienie z kontrahentem spraw biznesowych, nie zaś wykreowanie określonego wizerunku czy też ukazanie zasobności Spółki.

Wydatki dotyczące posiłków spożywanych podczas spotkań biznesowych z kontrahentami w restauracjach, dokumentowane są poprzez faktury VAT wystawiane na Spółkę.

Spółka organizuje spotkania z kontrahentami również w swojej siedzibie (oddziale). Podczas takich spotkań kontrahentom podawane są napoje oraz poczęstunek lub też posiłki w kantynie, która znajduje się na terenie siedziby (oddziału) Spółki, ale jest prowadzona przez podmiot trzeci.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Spółki, zarówno wydatki ponoszone na posiłki spożywane w trakcie spotkań biznesowych z kontrahentami w siedzibie Spółki (napoje, poczęstunek), jak i w restauracji, stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT.

Uzasadnienie:

Do przedmiotowej kwestii odniósł się przykładowo WSA w Łodzi, w wyroku z dnia 27 listopada 2008 r., sygn. I SN/Łd 1112/08, w odpowiedzi na zaskarżoną przez Wnioskodawczynię decyzję Dyrektora Izby Skarbowej. Zgodnie z przedstawionym w przedmiotowej sprawie stanem faktycznym, Wnioskodawczyni organizowała spotkania biznesowe, które służyć miały nawiązaniu współpracy z innymi podmiotami o zbliżonym profilu działalności, w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia polegającego na wdrożeniu systemów informatycznych. Z tego tytułu Wnioskodawczyni poniosła koszty usług gastronomiczno-hotelowych, które zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów. Dyrektor Izby Skarbowej uznał je jednak za koszty o charakterze reprezentacyjnym, w związku z czym nakazał korektę kosztów uzyskania przychodów wykazanych przez Wnioskodawczynię. W odpowiedzi na skargę wniesioną na powyższą decyzję, WSA w Łodzi stwierdził, iż "decydujące znaczenie dla stwierdzenia tego czy, wydatki związane z tym spotkaniem mogły być kwalifikowane, jako koszty reprezentacji miał jego charakter. Informacje podane przez podatniczkę w toku postępowania wskazują, iż zamierzeniem organizatora spotkania nie było promowanie działalności prowadzonej przez spółkę oraz usług świadczonych w jej ramach, a jedynie ustalenie zasad kooperacji służących przeprowadzeniu w przyszłości określonych działań gospodarczych (...). W związku z powyższym nie można uznać, iż wydatki poniesione w związku organizacja takiego spotkania biznesowego mieściły się w pojęciu kosztów reprezentacji".

Z kolei w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 sierpnia 2009 r., sygn. IPPB5/4240-24/09-2/AM, przedstawiono stan faktyczny, w którym Wnioskodawca organizuje spotkania biznesowe z kontrahentami, w trakcie których omawiane są różnego rodzaju sprawy biznesowe. Przykładowo Spółka ustala warunki sprzedaży towarów, przedstawia aktualną ofertę handlową negocjuje postanowienia umów zawieranych z kontrahentami. Spotkania takie odbywają się najczęściej w restauracji i towarzyszy im zwykły posiłek, wybierany spośród dań zawartych w menu.

W odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego, mając na uwadze cytowany powyżej wyrok WSA w Łodzi, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, iż: "Decydujące znaczenie dla stwierdzenia tego czy, wydatki związane ze danym spotkaniem mogą być kwalifikowane jako koszty reprezentacji ma charakter spotkania. W związku z tym, niektóre z wydatków ponoszonych na zakup artykułów spożywczych, czy usług gastronomicznych nie powinny być rozpatrywane jako wydatki o charakterze reprezentacyjnym, lecz jako "zwykle" koszty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. W konsekwencji wydatki te powinny być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów. W dalszej części cytowanego pisma Dyrektor stwierdza, iż: "Rację trzeba przyznać Skarżącej, iż ponoszone przez nią wydatki nie wiążą się z okazałością, wytwornością, a zatem nie mają charakteru reprezentacyjnego. Zaproszenie kontrahenta na kawę, "zwykły" lunch, czy obiad do restauracji nie jest działaniem charakterze nadzwyczajnym. Jest to powszechnie spotykana praktyka. Posiłek spożywany w restauracji nie jest "okazały" ani "wykwintny", bo powodem organizacji spotkania w restauracji nie jest chęć zaimponowania kontrahentowi okazałością czy wystawnością. Tym samym brak podstaw, aby uznać, iż ponoszone przez Spółkę wydatki związane z organizacją spotkań z kontrahentami spełniały przesłanki wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 28, wyłączające je z kosztów uzyskania przychodów.".

Natomiast w interpretacji indywidualnej z dnia 23 października 2008 r., sygn. IPPB3/423-1062/08-2/MW, Dyrektor uznał, iż: "odnosząc się do kwestii wydatków ponoszonych przez Spółkę na poczęstunek w trakcie spotkań z kontrahentami, takich jak kawa, herbata, soki, woda mineralna, ciastka, obiad oraz wydatków na poczęstunek w trakcie spotkań biznesowych organizowanych w siedzibie Spółki, tj. kawa, herbata, woda mineralna, soki, ciastka, stanowiących zwyczajowy poczęstunek kontrahentów i należących do powszechnie obowiązujących kanonów kultury należy stwierdzić, że ww. wydatki mogą zostać uznane za koszt uzyskania przychodów, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pod warunkiem, że przedmiotowe wydatki nie będą posiadały charakteru okazałości.".

W odniesieniu do przytoczonych powyżej pism - orzeczenia WSA w Łodzi oraz interpretacji indywidualnych Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, Spółka pragnie zwrócić uwagę na opisaną poniżej kwestię.

W orzeczeniu z dnia 20 stycznia 2009 r., sygn. III SA/Wa 1916/08 WSA w Warszawie stwierdził, iż: Wolą ustawodawcy minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Tym samym orzecznictwo sądów stało się przesłanką do formułowania oceny poprawności funkcjonujących w obrocie prawnym interpretacji także interpretacji indywidualnych, co szczególnie należy podkreślić w rozpoznanej sprawie.

Skoro więc organ wydający interpretacje indywidualne może zmienić wydaną już uprzednio interpretacje z racji stwierdzenia jej wadliwości w świetle orzecznictwa sądowego, to tym bardziej ma obowiązek dokonywać analizy tego orzecznictwa w postępowaniu zmierzającym do wydania takiej interpretacji, a zwłaszcza w przypadku, gdy na takowe orzecznictwo powołuje się osoba składająca wniosek o jej wydanie.

Nie można bowiem przyjąć takiej wykładni powyższych przepisów, że z jednej strony ustawodawca nie nakłada na organ wydający interpretacje indywidualne obowiązku analizowania orzecznictwa zapadłego w innych sprawach dotyczącego analogicznych sytuacji prawnopodatkowych, a z drugiej strony przyjmuje jednocześnie, że pominięcie takiego orzecznictwa może być przyczyną zmiany tak wydanej interpretacji.

Zdaniem sądu od dnia 1 lipca 2007 r. art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej wychodzi poza zasadę związania wyrokiem tylko w sprawie, w której zapadł, i nadaje orzecznictwu sądów administracyjnych walor normatywny także w stosunku do innych interpretacji indywidualnych. Orzecznictwo stało się istotnym miernikiem legalności wydawanych interpretacji indywidualnych.

Nieuzasadnione pominięcie orzeczeń, zwłaszcza tych, które podatnik lub płatnik powołał we wniosku o wydanie interpretacji, narusza wyrażona w art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej zasadę prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych.

Sąd stwierdził ponadto, iż powyższe może skutkować uchyleniem interpretacji indywidualnej w ramach kontroli sądowo-administracyjnej. Warunkiem poddania indywidualnej interpretacji ocenie WSA jest wezwanie Ministra Finansów do usunięcia naruszenia prawa. Zdaniem sądu podatnik, który występując o wydanie interpretacji powołał się na orzeczenia WSA lub NSA, a organ podatkowy nie odniósł się do nich, powinien w wezwaniu wskazać to uchybienie. Ten sam zarzut, w wypadku nieusunięcia naruszenia prawa, należy podnieść w skardze do WSA.

W odniesieniu do powyższego Spółka pragnie zwrócić uwagę na fakt, iż Minister Finansów w wydawanej interpretacji indywidualnej powinien uwzględniać stanowisko sądów administracyjnych, w tym wyroku WSA w Łodzi, który stanowi, iż w analogicznym stanie faktycznym wydatki poniesione na posiłki spożywane podczas spotkań biznesowych z kontrahentami nie stanowią kosztów reprezentacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT, a tym samym mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów Spółki.

Ponadto WSA we Wrocławiu, w wyroku z dnia 4 listopada 2009 r., sygn. I SA/Wr 1250/09 uznał, iż Minister Finansów ma obowiązek wyczerpującego rozważenia w interpretacji kwestii prawnych występujących w sprawie. Organ posiadając obszerną argumentację strony popartą stanowiskiem organów podatkowych i orzecznictwem sądów administracyjnych w zbliżonych stanach faktycznych i prawnych, zobowiązany jest się odnieść w sposób szczegółowy do tej kwestii, w szczególności w sytuacji, gdy uznaje stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Ogólnikowe i lakoniczne stwierdzenie zawarte w uzasadnieniu, że powołane stanowiska organów i wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wydane w indywidualnych sprawach nie są wiążące dla organu wydającego interpretację jest niedopuszczalne i narusza zasadę zaufania wyrażoną w art. 121 Ordynacji podatkowej. Ma to tym bardziej znaczenie, że przepis art. 14e Ordynacji podatkowej nakłada na Ministra Finansów obowiązek zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego, dokonując w szczególności jego interpretacji, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Dlatego też, zdaniem Spółki, w przypadku uznania przez Ministra Finansów, że wydatki na zakup posiłków w restauracjach, spożywanych podczas spotkań biznesowych z kontrahentami, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT, koniecznym będzie wyjaśnienie przez Ministra Finansów, dlaczego poczęstunek podczas spotkań w siedzibie podatnika uzasadnia zaliczenie ponoszonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, a w przypadku spotkań poza siedziba (np. restauracja) podatnik takiego prawa już nie posiada, chociaż zarówno w pierwszym jak i drugim przypadku nie dochodzi do eksponowania okazałości, wystawność czy też wytworność.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego uznaje się:

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do kosztów uzyskania przychodów zalicza się wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Na podstawie powyższego przepisu możliwe jest zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatku, który - racjonalnie oceniając - mógłby przyczynić się do powstania przychodu czy jego zwiększenia, nawet jeżeli przychód faktycznie nie wystąpi.

Decydującym czynnikiem pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów jest zatem poniesienie go w celu osiągnięcia przychodu, bądź zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, przy czym każdy wydatek, poza wyraźnie wskazanym w ustawie - wymaga indywidualnej oceny pod kątem adekwatnego związku z przychodami i racjonalności działania podmiotu.

Nie każdy koszt poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Takimi kosztami bowiem nie mogą być wydatki enumeratywnie wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

Powyższe oznacza, iż wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. W szczególności zaś wydatki poniesione w celu uzyskania przychodu (zachowania, zabezpieczenia źródła przychodu), względnie w celu uniknięcia ryzyka wystąpienia strat, bądź znacznego zmniejszenia uzyskiwanych dotąd dochodów.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje terminu "reprezentacja", dlatego też należy posłużyć się wykładnią językową.

Przez reprezentację rozumie się "okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną" - Uniwersalny Słownik Języka Polskiego pod redakcją prof. S.D. (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007).

Przenosząc tę definicję na grunt ustawy podatkowej, należy uznać, że reprezentacja to przede wszystkim działanie skierowane do istniejących lub potencjalnych kontrahentów podatnika lub osoby trzeciej w celu stworzenia oczekiwanego wizerunku podatnika w celu ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia. Wydatki na reprezentację to koszty, jakie ponosi podatnik w celu wykreowania swojego pozytywnego wizerunku, uwypuklenia swojej zasobności, profesjonalizmu. Wydatki te jednocześnie w sposób pośredni promują firmę. Pojęcie reprezentacji dotyczy kontaktów podatnika w stosunkach z innymi podmiotami i pozostaje w związku z zakresem prowadzonej przez podatnika działalności.

Spółka, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą organizuje spotkania przedstawicieli Spółki z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami (odbiorcami towarów, dostawcami towarów i usług).

W przypadku spotkań biznesowych poza siedzibą Spółki, jej przedstawiciel zaprasza danego kontrahenta na lunch/obiad do restauracji, podczas którego omawiane są kwestie dotyczące obecnej/potencjalnej współpracy, w tym w szczególności prezentowane są nowe produkty Spółki oraz prowadzone są szeroko rozumiane negocjacje biznesowe.

Spotkania z kontrahentami organizowane są przede wszystkim w celu przedstawienia oferty Spółki, prezentacji nowych produktów, omówienia warunków i możliwości podjęcia przyszłej współpracy, renegocjacji warunków zawartych umów, negocjacji w zakresie warunków przyszłych umów, itd.

Spółka organizuje spotkania z kontrahentami również w swojej siedzibie (oddziale). Podczas takich spotkań kontrahentom podawane są napoje oraz poczęstunek lub też posiłki w kantynie, która znajduje się na terenie siedziby (oddziału) Spółki, ale jest prowadzona przez podmiot trzeci.

Odnosząc powyższe do przedstawionego przez Wnioskodawcę stanowiska należy stwierdzić, że wydatki na drobny poczęstunek podawane podczas spotkań z kontrahentami w siedzibie Spółki, jeśli nie noszą znamion wystawności, są zwyczajowo przyjęte i jako wydatki nie wymienione w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mogą stanowić, zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ww. ustawy koszty uzyskania przychodów.

Należy jednocześnie zaznaczyć, iż prawidłowe zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów uwarunkowane jest wykazaniem jego celowości i związku z przychodem, jak i prawidłowym udokumentowaniem. Należy zwrócić przy tym uwagę, że to na podatniku ciąży obowiązek wykazania związku poniesionych wydatków z przychodami, bo to on wywodzi skutki prawne w postaci zmniejszenia zobowiązania podatkowego.

W kontekście zdefiniowanego powyżej pojęcia "reprezentacja" oraz analizy przytoczonego art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jednoznacznie wynika, że ponoszone przez Wnioskodawcę wydatki w trakcie spotkań z kontrahentami w lokalach gastronomicznych: w restauracji, kantynie (zakup napojów, posiłków) wiążą się z kreowaniem i utrwalaniem pozytywnego wizerunku firmy, a zatem nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów.

Ponadto należy zauważyć, iż poniesione przez Spółkę wydatki są wydatkami na reprezentację, gdyż odpowiadają reprezentacji mającej na celu przede wszystkim stworzenie oczekiwanego wizerunku firmy i ułatwienie zawarcia umowy, bądź kontraktu.

Za "reprezentację" bowiem, w potocznym rozumieniu, należy uznać działania zmierzające do stworzenia jak najkorzystniejszego wizerunku firmy.

Jak wskazał sam Wnioskodawca posiłki spożywane podczas spotkań biznesowych w restauracjach nie mają charakteru wytwornych ani okazałych, lecz stanowią "zwykły" lunch/obiad, wybierany spośród dań zawartych w menu restauracji. Celem spotkań jest bowiem tylko i wyłącznie omówienie z kontrahentem spraw biznesowych, nie zaś wykreowanie określonego wizerunku czy też ukazanie zasobności Spółki.

Powoływanie się w tym kontekście przez Spółkę na okoliczność, że tego typu działania czy wydatki nie mają charakteru nadzwyczajnego, a jest to praktyka powszechnie spotykana nie odbiera wyżej wymienionym czynnościom cech reprezentacji, bowiem działania reprezentacyjne obejmują nie tylko imprezy czy spotkania organizowane z wielkim rozmachem lub wystawne bankiety z ekskluzywnym menu.

Wprawdzie w czasie tych spotkań omawiane są bieżące sprawy biznesowe, negocjowane warunki umów to wątpliwości w ocenie tut. Organu podatkowego budzi również miejsce takiego spotkania, tj. poza siedzibą prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej. Spotkania biznesowe mogą być bowiem organizowane w każdym innym miejscu zwłaszcza w siedzibie podmiotu gospodarczego (zwłaszcza organizowanie spotkania w kantynie, która znajduje się na terenie siedziby Spółki) bez konieczności ponoszenia dodatkowych wydatków związanych z profesjonalną obsługą oferowaną w kawiarni lub restauracji.

Możliwość skorzystania z posiłków czy napojów oferowanych w menu restauracji czy kawiarni bez wątpienia ma na celu stworzenie oczekiwanego, pozytywnego wizerunku firmy, (podnosi jej prestiż), a tym samym lepsze postrzeganie przedsiębiorcy w stosunku do pozostałych podmiotów gospodarczych z danej branży (które spotkania biznesowe odbywają we własnym zakresie, w swojej siedzibie). W odróżnieniu od spotkań organizowanych w siedzibie podatnika, w przypadku spotkań biznesowych w restauracji czy kawiarni trudno mówić o braku chęci wyeksponowania zasobności podmiotu gospodarczego zaś podawanym tam posiłkom (zwłaszcza w postaci lunchu, obiadu lub kolacji) odmówić cech okazałości i wystawności.

Fakt prowadzenia rozmów biznesowych na "neutralnym gruncie", w miłym otoczeniu i sprzyjającej atmosferze sprzyjać ma pozytywnym relacjom handlowym. Wybór miejsca poza siedzibą Spółki jest zatem autonomicznym wyborem i wiąże się ze stosowaną taktyką sprzedaży. Spotkania tego typu - czy to przy kawie, drobnym poczęstunku, obiedzie lub kolacji są "usługami gastronomicznymi", które odbywają się dla ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia w restauracjach, a zatem noszą znamiona reprezentacji, ponieważ wpływają na stworzenie dobrego wizerunku firmy, wykazaniu zasobności i profesjonalizmu.

Zapraszając klienta lub potencjalnego kontrahenta do restauracji pracownik Spółki poświęca im swoją uwagę, traktuje w sposób wyjątkowy "goszcząc" w imieniu Spółki. Nawet przysłowiowa kawa wypita podczas spotkania trwającego kwadrans wywołać może pozytywne skutki wizerunkowe na przyszłość. Nie chodzi bowiem o jednostkowy koszt poniesiony w związku z organizacją spotkań z kontrahentami w restauracji, ale o cel, jaki zostanie dzięki takim spotkaniom osiągnięty przez Wnioskodawcę zarówno w przypadku nabycia drobnego poczęstunku, napojów, czy też zapłaty za posiłek. Jak wykazano powyżej, wydatki te w sposób pośredni promują firmę.

Niemniej nie ulega wątpliwości, że pojęcie "reprezentacji" pozostaje w związku z zakresem prowadzonej przez podatnika działalności i działania tego typu podejmowane są w celu ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia.

Podsumowując, wydatki na drobny poczęstunek podawany podczas spotkań z kontrahentami w siedzibie Wnioskodawcy mogą stanowić koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jednakże wydatki poniesione w związku z organizacją spotkań biznesowych z kontrahentami poza siedzibą Spółki w restauracji, w kantynie (w tym wydatki na zakup posiłków) nie mogą być uznane za koszty podatkowe, pomimo ich związku z przychodem, gdyż jako wydatki o charakterze reprezentacyjnym zawierają się w katalogu wyłączeń z art. 16 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Nadto podkreślenia wymaga, iż tutejszy Organ podatkowy wnikliwie przeanalizował orzecznictwo sądów administracyjnych i interpretacje organów skarbowych dotyczące przedmiotowego problemu powoływane przez Wnioskodawcę (w tym interpretacji art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) i stwierdził brak jednolitej linii orzeczniczej w tym zakresie.

Wobec powyższego, przywołane przez Wnioskodawcę interpretacje organów skarbowych oraz wyroki sądów administracyjnych dotyczące przepisów prawa podatkowego wydane zostały w indywidualnych sprawach i nie mogą być źródłem praw i obowiązków w innych sprawach. Na mocy art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) źródłami powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

Z uwagi na powyższe przywołane interpretacje organów skarbowych i wyroki sądów administracyjnych, nie są wiążące dla tut. Organu podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.