IPPB5/423-779/14-4/JC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 13 sierpnia 2014 r. (data wpływu 18 sierpnia 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 27 października 2014 r. (data nadania 27 października 2014 r., data wpływu 29 października 2014 r.) na wezwanie Nr IPPB5/423-779/14-2/JC z dnia 16 października 2014 r. (data nadania 17 października 2014 r., data odbioru 20 października 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych przystąpienia Spółki do Umowy Cash Poolingu EUR, w tym:

 zasad opodatkowania podatkiem u źródła odsetek - jest nieprawidłowe,

* zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych przystąpienia Spółki do Umowy Cash Poolingu EUR.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka ("Wnioskodawca", "Spółka") należy do grupy kapitałowej, która rozważa wprowadzenie międzynarodowego programu zarządzania płynnością finansową w ramach Grupy ("Cash Pooling EUR") zgodnie z poniższym modelem zaproponowanym przez bank ("Bank").

Uczestnikami Cash Poolingu EUR będą wyłącznie spółki polskie z Grupy ("Uczestnicy"). Szczególną rolę w strukturze będzie pełniła spółka prawa francuskiego, również wchodząca w skład Grupy, na której rachunku będą kumulowane środki pieniężne Uczestników ("Pool Leader"). Uczestnicy i Pool Leader zawrą z Bankiem umowę konsolidacji sald ("Umowa"). Struktura Cash Poolingu EUR będzie miała charakter tzw. cash poolingu rzeczywistego (ang. zero-balancing cash pooling), co oznacza, że pomiędzy rachunkami Uczestników Cash Poolingu EUR a rachunkiem Pool Leadera będą dokonywane realne transfery pieniężne.

Uczestnicy będą wykorzystywali rachunki bankowe założone w Polsce, natomiast Pool Leader - rachunek założony we Francji. Wszelkie rozliczenia będą dokonywane wyłącznie w walucie euro (EUR).

Rachunek Pool Leadera będzie wykorzystywany do dziennego konsolidowania sald na rachunkach Uczestników w taki sposób, żeby w efekcie rachunek każdego Uczestnika na koniec dnia wykazywał stan "zero". Innymi słowy, w przypadku gdy na koniec dnia saldo danego Uczestnika będzie dodatnie, kwota z tego rachunku zostanie przelana na rachunek Pool Leadera w celu wyzerowania go. Jeśli natomiast saldo Uczestnika będzie ujemne, z rachunku Pool Leadera na rachunek danego Uczestnika zostaną przelane środki w wysokości odpowiadającej brakującej kwocie. Rolę "organizatora" będzie pełnił Bank, który będzie także odpowiedzialny za dostarczenie i utrzymywanie struktury rachunków bankowych oraz za dokonywanie fizycznych przelewów pomiędzy rachunkami Uczestników Cash Poolingu EUR. Zgodnie z Umową, za wykonywane usługi Bank będzie otrzymywał wynagrodzenie.

Struktura będzie miała charakter jednokierunkowy, to znaczy nie będą dokonywane zwrotne transfery na rachunki Uczestników. Rozliczenia będą monitorowane i okresowo podsumowywane w określonym dniu, np. pod koniec miesiąca ("Dzień Rozliczeniowy"). Na bazie dziennych sald z całego okresu rozliczeniowego, ustalane będzie saldo każdego Uczestnika na Dzień Rozliczeniowy. Saldo dodatnie będzie uprawniało danego Uczestnika do otrzymania odsetek kredytowych, a saldo ujemne - będzie powodowało obciążenie Uczestnika odsetkami debetowymi. Naliczenia odsetek dokonywał będzie Pool Leader. Szczegółowe zasady rozliczania odsetek zostaną określone w umowie pomiędzy Uczestnikami a Pool Leaderem, która nie została jeszcze zawarta.

W piśmie z dnia 27 października 2014 r. Wnioskodawca, doprecyzowując zdarzenie przyszłe, wskazał:

1. Cel przystąpienia do Umowy Cash Poolingu EUR

Spółka zamierza przystąpić do Umowy Cash Poolingu EUR (dalej: "Umowa", "Cash Pooling") w celu usprawnienia oraz zwiększenia efektywności zarządzania swoją płynnością finansową. W szczególności, mając na względzie, że Wnioskodawca funkcjonuje w ramach międzynarodowej grupy kapitałowej, Spółka (oraz inne spółki z grupy) zamierzają koncentrować swoje środki finansowe na jednym wspólnym rachunku, a następnie zarządzać zgromadzonymi w ten sposób środkami, wykorzystując efekt skali. Przystąpienie do Umowy pozwoli Spółce na bardziej efektywne zarządzanie środkami pieniężnymi i limitami zadłużenia ze względu na fakt, że Umowa będzie z jednej strony dawała możliwość uzyskania niższego oprocentowania zadłużenia, a z drugiej - umożliwiała lokowanie nadwyżek finansowych na warunkach korzystniejszych niż w przypadku standardowych lokat.

2. Rola Pool Leadera w strukturze Cash Poolingu

W przypadku będącej przedmiotem wniosku Umowy Cash Poolingu, pool leaderem będzie spółka prawa francuskiego z grupy kapitałowej, do której należy Spółka (dalej: "Pool Leader"). Podstawową rolą Pool Leadera będzie konsolidowanie środków spółek-uczestników Cash Poolingu na wspólnym rachunku rozliczeniowym oraz zapewnianie płynności finansowej tych spółek, poprzez bilansowanie sald dodatnich i ujemnych. W szczególności, Pool Leader będzie monitorował salda spółek-uczestników, a następnie dokonywał ich zero-bilansowania, tak aby na koniec każdego dnia saldo każdego z uczestników struktury było równe zero. Oznacza to, że na rachunek Pool Leadera będą przelewane środki z sald dodatnich, a w przypadku sald ujemnych - nastąpi ich zasilenie z rachunku Pool Leadera. Z kolei rolą Banku będzie utrzymywanie struktury rachunków bankowych i dokonywanie przelewów, zgodnie z powyższymi regułami. Rolą Pool Leadera będzie również bieżące rozliczanie "odsetek" wynikających z przepływów środków dokonywanych w ramach Umowy. Pool Leader będzie odpowiedzialny za bieżące naliczanie "odsetek" oraz ich księgowanie w oparciu o monitorowaną na bieżąco pozycję każdego uczestnika struktury (szerzej w punkcie 5 poniżej).

3. Uczestnictwo Pool Leadera w strukturze Cash Poolingu

Pool Leader nie będzie uczestnikiem struktury Cash Poolingu. Jak zostało wskazane w punkcie 2 powyżej, rola Pool Leadera będzie polegała na zarządzaniu przepływami środków pomiędzy uczestnikami. Pool Leader nie będzie zatem na bieżąco deponował swoich nadwyżek finansowych w strukturze, ani też nie będzie korzystał z finansowania za pośrednictwem struktury.

4. Powiązania pomiędzy Wnioskodawcą a pozostałymi uczestnikami struktury Cash Poolingu

Pomiędzy Wnioskodawcą a niektórymi uczestnikami struktury Cash Poolingu występują powiązania, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT. Tym niemniej, zdaniem Spółki informacja ta nie ma znaczenia dla ustalenia czy do Umowy Cash Poolingu będą miały zastosowanie przywołane wyżej przepisy, gdyż uczestnicy nie będą wobec siebie stronami stosunków zobowiązaniowych, których przedmiotem jest przeniesienie na własność biorącego określonej ilości pieniędzy i zobowiązanie do zwrotu tej samej ilości pieniędzy konkretnemu uczestnikowi. Wręcz przeciwnie, bilansowanie rachunków i związane z tym transfery pieniężne będą dokonywane automatycznie poprzez rachunek Pool Leadera, a uczestnicy nie będą składać dyspozycji ich wydania. W dodatku podstawę do obliczenia "odsetek" należnych w związku z uczestnictwem Spółce lub należnych od Spółki w związku z uczestnictwem w strukturze Cash Poolingu będzie stanowiła codzienna pozycja Spółki wobec Pool Leadera (szerzej w punkcie 5 poniżej). W opinii Spółki nie będzie zatem dochodziło do udzielania pożyczek w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o CIT.

5. Zasady rozliczeń w ramach Umowy Cash Poolingu

Jak wskazano we wniosku, struktura będzie miała charakter jednokierunkowy. Spółka wyjaśnia, że oznacza to, że po tym, jak na koniec każdego dnia salda wszystkich uczestników zostaną zbilansowane do zera, każdy kolejny dzień wszystkie spółki rozpoczną z saldem równym zeru (w przeciwieństwie do struktury o charakterze dwukierunkowym, która polega na dokonywaniu "zwrotnych" transferów kolejnego dnia). Jednocześnie, jak wskazano wyżej, rolą Pool Leadera będzie także bieżące rozliczanie "odsetek" wynikających z przepływów środków dokonywanych w ramach Umowy. Rozliczanie "odsetek" będzie odbywało się w oparciu o dane dotyczące pozycji bilansowej każdego uczestnika wobec Pool Leadera na koniec każdego dnia. Mówiąc ściślej:

Tego typu rozliczenia miała na myśli Spółka wskazując we wniosku, że rozliczenia będą monitorowane i okresowo podsumowywane w określonym dniu rozliczeniowym, np. pod koniec miesiąca.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy wypłacając odsetki za korzystanie ze środków pieniężnych udostępnionych Spółce w ramach uczestnictwa w Cash Poolingu EUR, Spółka powinna pobierać podatek u źródła.

2. Czy do Umowy Cash Pooling EUR będą miały zastosowanie ograniczenia wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (tzw. cienka kapitalizacja).

3. Czy Spółka z tytułu uczestnictwa w strukturze Cash Pooling EUR nie będzie świadczyła usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, w związku z tym odsetki otrzymane przez Spółkę nie będą stanowiły dla Spółki podstawy opodatkowania w rozumieniu ustawy o VAT.

4. Czy usługi świadczone przez Pool Leadera na rzecz Spółki (i innych Uczestników) będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług jako usługi finansowe, a jeżeli tak, to czy import takich usług ująć w deklaracji podatkowej Spółki i w jaki sposób należy w takiej sytuacji określić podstawę opodatkowania.

5. Czy w związku z uczestnictwem Wnioskodawcy w przedstawionej w niniejszym wniosku strukturze Cash Pooling EUR, na Spółce spoczywał będzie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych. W zakresie podatku od towarów i usług oraz podatku od czynności cywilnoprawnych wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Ad. 1

Spółka nie powinna pobierać podatku u źródła od odsetek wypłacanych za korzystanie ze środków pieniężnych w ramach Cash Poolingu EUR, pod warunkiem, że Pool Leader przekaże Spółce będącej Uczestnikiem Cash Poolingu swój certyfikat rezydencji.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.) ("Ustawa o CIT"), odsetki uzyskiwane przez nierezydentów na terytorium RP podlegają podatkowi u źródła według stawki 20% uzyskanych z tego tytułu przychodów. Przepis ten obowiązuje z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska i przepisów prawa wspólnotowego.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 umowy z dnia 20 czerwca 1975 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1977 r. Nr 1, poz. 5) ("UPO"), odsetki, które pochodzą z jednego Umawiającego się Państwa i wypłacane są osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie. Art. 11 ust. 2 UPO definiuje "odsetki" jako "dochody z wierzytelności wszelkiego rodzaju, tak zabezpieczonych, jak i nie zabezpieczonych hipoteką lub klauzulą udziału w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek publicznych i skryptów dłużnych, w tym również premie i udziały związane z powyższymi tytułami". Odsetkami w rozumieniu UPO nie są natomiast kary za zwłokę w wypłacie odsetek.

Zdaniem Spółki, dla określenia skutków podatkowych struktury Cash Poolingu EUR w zakresie podatku u źródła, konieczne jest ustalenie, kto jest "odbiorcą odsetek" wypłacanych przez Uczestników w związku z uczestnictwem w strukturze.

W tym miejscu należy podkreślić, że art. 11 ust. 1 UPO nie posługuje się zaczerpniętym z Konwencji Modelowej OECD pojęciem "rzeczywistego właściciela odsetek" (ang. beneficial owner), tylko szerszym pojęciem "odbiorcy odsetek". Co więcej, UPO w brzmieniu obowiązującym do dziś została podpisana pomiędzy Polską a Francją 20 czerwca 1975 r., weszła w życie po ratyfikacji protokołów w dniu 12 września 1976 r., a 19 stycznia 1977 r. została ogłoszona w Dzienniku Ustaw. Mając na względzie, że instytucja "rzeczywistego właściciela odsetek" (tzw. beneficial owner) została wprowadzona do Modelowej Konwencji w 1977 r. należy uznać, że nie była ona znana w dacie podpisywania UPO. Strony UPO nie mogły zatem oprzeć się na tej koncepcji. Dodatkowym potwierdzeniem powyższego może być fakt, że po wprowadzeniu koncepcji "rzeczywistego właściciela" do Modelowej Konwencji OECD, Polska i Francja nie zdecydowały się renegocjować brzmienia UPO i faktycznie postanowienia UPO od chwili ich ogłoszenia pozostały w niezmienionym brzmieniu do chwili obecnej.

Zdaniem Spółki, skoro art. 11 ust. 1 UPO nie zawiera odwołania do tzw. "rzeczywistego właściciela odsetek", należy uznać, że każdorazowym odbiorcą odsetek od Spółki (i innych Uczestników, z których wszyscy są polskimi spółkami) jest Pool Leader (czyli spółka francuska). W takiej sytuacji, zgodnie z przytoczonym wyżej przepisem art. 11 ust. 1 UPO, odsetki będą opodatkowane wyłącznie we Francji (brak podatku u źródła w Polsce). Zastosowanie takiego zwolnienia z podatku u źródła w Polsce będzie możliwe tylko pod warunkiem, że Pool Leader przekaże Spółce będącej Uczestnikiem Cash Poolingu swój certyfikat rezydencji.

Niezależnie od powyższego, zdaniem Spółki, gdyby za odbiorcę odsetek uznać wyłącznie "rzeczywistego właściciela odsetek" (mimo przywołanego brzmienia art. 11 ust. 1 UPO), to podatek u źródła również nie będzie pobierany. W opisanym modelu Cash Poolingu EUR, odsetki będą wypłacane za pośrednictwem Pool Leadera wyłącznie z polskiej spółki do polskiej spółki. W takiej sytuacji przepisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w ogóle nie będą miały zastosowania, a odsetki będą opodatkowane na zasadach ogólnych obowiązujących w Polsce.

Ad. 2

Do Umowy Cash Pooling EUR nie będą miały zastosowania ograniczenia wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy o CIT (tzw. cienka kapitalizacja).

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 Ustawy o CIT, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej wspólnika posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo wspólników posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego wspólnika osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni. Do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się też odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam wspólnik posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych wspólników oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Z kolei zgodnie z art. 16 ust. 7b Ustawy o CIT, przez pożyczkę rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

W opinii Spółki, w przypadku systemu Cash Pooling EUR nie będzie dochodziło do udzielania pożyczek w rozumieniu art. 16 ust. 7b Ustawy o CIT pomiędzy powiązanymi kapitałowo spółkami (Uczestnikami). Istotą umowy typu cash pooling jest pokrywanie sald ujemnych na poszczególnych rachunkach objętych umową ze środków zgromadzonych na rachunkach, wykazujących saldo dodatnie. W stanie faktycznym objętym wnioskiem, transfery środków pieniężnych dokonywane będą pomiędzy rachunkami poszczególnych Uczestników oraz rachunkiem Pool Leadera przez upoważniony Bank automatycznie. W szczególności, Uczestnicy nie będą składać dyspozycji ich wykonania (nie będą wiedzieć czyje środki w danym wypadku są wykorzystywane). Uczestnicy nie będą zatem wobec siebie stronami stosunków zobowiązaniowych, których przedmiotem byłoby przeniesienie na własność biorącego określonej ilości pieniędzy oraz zwrot tej samej ilości pieniędzy.

Takie stanowisko znajduje potwierdzenie nie tylko w licznych interpretacjach podatkowych, ale także w najbardziej aktualnych wyrokach sądów administracyjnych uchylających niekorzystne interpretacje; przykładowo: WSA w Warszawie w wyroku z dnia 9 kwietnia 2014 r. (III SA/Wa 2589/13), Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyrokach z 11 lutego 2014 r. (I SA/Wr 1945/13, I SA/Wr 1946/13).

W świetle powyższego, nie jest zdaniem Spółki istotne, czy w przypadku Cash Poolingu EUR są spełnione przesłanki wynikające z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT, bo cash pooling z samej swej istoty nie podlega wskazanym ograniczeniom. Tym niemniej, zdaniem Wnioskodawcy, nawet gdyby uznać, że Cash Pooling EUR jest pożyczką, to samo spełnienie przez Spółkę przesłanek wynikających z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT nie przesądzi o zastosowaniu reżimu niedostatecznej kapitalizacji do wypłacanych odsetek. W szczególności zdaniem Spółki z powołanego przepisu wynika, że stosunek długu do kapitału zakładowego ustalany jest na dzień zapłaty odsetek. Struktura Cash Poolingu EUR polegała będzie na tym, że każdy "zaciągnięty" dług będzie spłacany na koniec danego dnia. Z kolei odsetki naliczane będą okresowo, w określonym Dniu Rozliczeniowym. Oznacza to, że na dzień zapłaty odsetek nie będzie istniało związane z tymi odsetkami zadłużenie wobec podmiotu powiązanego (oczywiście pod warunkiem, że między Uczestnikami nie będzie zobowiązań z innych tytułów).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się w zakresie skutków podatkowych przystąpienia Spółki do Umowy Cash Poolingu EUR, w tym:

* zasad opodatkowania podatkiem u źródła odsetek - za nieprawidłowe,

* zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji - za nieprawidłowe.

Stanowisko organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku numerem 1.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm., dalej: "u.p.d.o.p."), podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W przepisie tym, wyrażona jest zasada ograniczonego obowiązku podatkowego, w myśl której państwo, na terytorium którego znajduje się źródło uzyskiwania przychodów, ma suwerenne prawo do opodatkowania podmiotów niebędących jej rezydentami podatkowymi w zakresie dochodów uzyskiwanych z takiego źródła.

W stosunku do niektórych przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podmioty zagraniczne, obowiązek potrącenia podatku spoczywa na podmiocie polskim dokonującym wypłaty należności będącej źródłem tego przychodu. Takie rodzaje przychodów zostały określone w art. 21 ust. 1 u.p.d.o.p.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p., podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) - ustala się w wysokości 20% przychodów.

Przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 21 ust. 2 u.p.d.o.p.).

Na podstawie art. 22b u.p.d.o.p., zwolnienia i odliczenia wynikające z przepisów art. 20-22 stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy w sprawie podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego innego niż Rzeczpospolita Polska państwa, w którym podatnik ma swoją siedzibę lub w którym dochód został uzyskany.

W myśl art. 26 ust. 1 u.p.d.o.p., osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz w art. 22 ust. 1, są obowiązane, jako płatnicy, pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2b, w dniu dokonania wypłaty, zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat, z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e. Jednakże od należności z tytułu odsetek od papierów wartościowych wyemitowanych przez Skarb Państwa i zapisanych na rachunkach papierów wartościowych albo na rachunkach zbiorczych, wypłacanych na rzecz podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, zryczałtowany podatek dochodowy pobierają, jako płatnicy, podmioty prowadzące te rachunki, jeżeli wypłata należności następuje za ich pośrednictwem. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji.

Powyższe regulacje prawne wskazują na fakt, że w przypadku podmiotu, który nie ma na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu a uzyskuje przychody na tym terytorium, w kwestii sposobu opodatkowania, pierwszeństwo mają postanowienia właściwej umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu. Przy czym, zastosowanie stawki podatku wynikającej z takiej umowy lub niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika do celów podatkowych, uzyskanym od niego zaświadczeniem (certyfikatem rezydencji), wydanym przez właściwy organ administracji podatkowej.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 Umowy z dnia 20 czerwca 1975 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1977 r. Nr 1, poz. 5) - dalej: "umowa polsko-francuska"; odsetki, które pochodzą z jednego Umawiającego się Państwa i wypłacane są osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

Stosownie do postanowień art. 11 ust. 2 umowy polsko-francuskiej, użyte w tym artykule określenie "odsetki" oznacza dochody z wierzytelności wszelkiego rodzaju, tak zabezpieczonych, jak i nie zabezpieczonych hipoteką lub klauzulą udziału w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek publicznych i skryptów dłużnych, w tym również premie i udziały związane z powyższymi tytułami. Kary za zwłokę w wypłacie odsetek nie są traktowane jako odsetki w rozumieniu niniejszego artykułu.

Jednocześnie należy ustalić, kto jest w tym przypadku podatnikiem z tytułu otrzymanych odsetek. To bowiem osoba podatnika, niebędącego rezydentem przesądza, o tym, czy i jaka umowa międzynarodowa znajdzie zastosowanie w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania.

W rozpatrywanej sprawie, o tym wobec kogo powstał obowiązek podatkowy, a więc kto jest podatnikiem, rozstrzygają przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W świetle tych przepisów, za podatnika należy uznać osobę, która osiągnęła przychód, co wynika z art. 21 ust. 1 u.p.d.o.p.

W dalszej konsekwencji, oznacza to powstanie stosunku zobowiązaniowego o charakterze publicznoprawnym, którego treścią jest obowiązek podmiotu, który uzyskał przychód z powyższego tytułu, do zapłaty podatku dochodowego jako jego podatnik. Następnie, w oparciu o art. 26 u.p.d.o.p., należy ustalić podmiot, który dokonuje wypłat z powyższego tytułu i który kierując się miejscem siedziby podatnika może zastosować postanowienia odpowiedniej umowy międzynarodowej odnośnie określenia właściwej stawki podatku, czy też w ogóle od tego opodatkowania odstąpić, jeżeli dana umowa zawiera takie regulacje, pod warunkiem posiadania certyfikatu rezydencji podatkowej uzyskanego od podatnika.

Celem ustalenia kto jest podatnikiem od dochodu z tytułu odsetek wypłacanych przez Spółkę jako uczestnika Cash Poolingu EUR, sięgnąć należy jednak w pierwszej kolejności do prawa krajowego, tj. prawa państwa źródła dochodu. Nie ulega bowiem wątpliwości, że postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania można stosować tylko wobec podmiotu, który w świetle prawa krajowego ma status podatnika w odniesieniu do danego rodzaju dochodu. Przy opodatkowywaniu przychodów osiągniętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 u.p.d.o.p., w pierwszej kolejności należy zatem ustalić osobę podatnika, a dopiero później kierując się miejscem zamieszkania lub siedziby tego podatnika zastosować postanowienia odpowiedniej umowy międzynarodowej odnośnie określenia właściwej stawki podatku.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca należy do grupy kapitałowej, która rozważa wprowadzenie międzynarodowego programu zarządzania płynnością finansową w ramach Grupy ("Cash Pooling EUR") zgodnie z modelem zaproponowanym przez bank ("Bank"). Uczestnikami Cash Poolingu EUR będą wyłącznie spółki polskie z Grupy ("Uczestnicy"). Szczególną rolę w strukturze będzie pełniła spółka prawa francuskiego, również wchodząca w skład Grupy, na której rachunku będą kumulowane środki pieniężne Uczestników ("Pool Leader"). Uczestnicy i Pool Leader zawrą z Bankiem umowę konsolidacji sald ("Umowa"). Struktura Cash Poolingu EUR będzie miała charakter tzw. cash poolingu rzeczywistego (ang. zero-balancing cash pooling), co oznacza, że pomiędzy rachunkami Uczestników Cash Poolingu EUR a rachunkiem Pool Leadera będą dokonywane realne transfery pieniężne.

Analizując istnienie cash poolingu w Polsce, należy wskazać przede wszystkim na brak regulacji prawnych w tym zakresie. Prawo cywilne - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy, stąd umowa cash poolingu pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Generalnie rzecz ujmując, umowa cash poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Co do zasady, cash pooling sprowadza się do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy (rachunek główny) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Do istoty cash poolingu zalicza się możliwość kompensowania przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne podmioty z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem, którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy (zwana Pool Leaderem, Agentem). Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Nie pozostaje to w sprzeczności z opisem zdarzenia przyszłego, gdzie wskazywano m.in., że uczestnicy będą wykorzystywali rachunki bankowe założone w Polsce, natomiast Pool Leader - rachunek założony we Francji. Wszelkie rozliczenia będą dokonywane wyłącznie w walucie euro (EUR). Rachunek Pool Leadera będzie wykorzystywany do dziennego konsolidowania sald na rachunkach Uczestników w taki sposób, żeby w efekcie rachunek każdego Uczestnika na koniec dnia wykazywał stan "zero". Innymi słowy, w przypadku gdy na koniec dnia saldo danego Uczestnika będzie dodatnie, kwota z tego rachunku zostanie przelana na rachunek Pool Leadera w celu wyzerowania go. Jeśli natomiast saldo Uczestnika będzie ujemne, z rachunku Pool Leadera na rachunek danego Uczestnika zostaną przelane środki w wysokości odpowiadającej brakującej kwocie. Rolę "organizatora" będzie pełnił Bank, który będzie także odpowiedzialny za dostarczenie i utrzymywanie struktury rachunków bankowych oraz za dokonywanie fizycznych przelewów pomiędzy rachunkami Uczestników Cash Poolingu EUR. Zgodnie z Umową, za wykonywane usługi Bank będzie otrzymywał wynagrodzenie. Struktura będzie miała charakter jednokierunkowy, to znaczy nie będą dokonywane zwrotne transfery na rachunki Uczestników. Rozliczenia będą monitorowane i okresowo podsumowywane w określonym dniu, np. pod koniec miesiąca ("Dzień Rozliczeniowy"). Na bazie dziennych sald z całego okresu rozliczeniowego, ustalane będzie saldo każdego Uczestnika na Dzień Rozliczeniowy. Saldo dodatnie będzie uprawniało danego Uczestnika do otrzymania odsetek kredytowych, a saldo ujemne - będzie powodowało obciążenie Uczestnika odsetkami debetowymi. Naliczenia odsetek dokonywał będzie Pool Leader. Szczegółowe zasady rozliczania odsetek zostaną określone w umowie pomiędzy Uczestnikami a Pool Leaderem, która nie została jeszcze zawarta. Spółka zamierza przystąpić do Umowy Cash Poolingu EUR (dalej: "Umowa", "Cash Pooling") w celu usprawnienia oraz zwiększenia efektywności zarządzania swoją płynnością finansową. W szczególności, mając na względzie, że Wnioskodawca funkcjonuje w ramach międzynarodowej grupy kapitałowej, Spółka (oraz inne spółki z grupy) zamierzają koncentrować swoje środki finansowe na jednym wspólnym rachunku, a następnie zarządzać zgromadzonymi w ten sposób środkami, wykorzystując efekt skali. Przystąpienie do Umowy pozwoli Spółce na bardziej efektywne zarządzanie środkami pieniężnymi i limitami zadłużenia ze względu na fakt, że Umowa będzie z jednej strony dawała możliwość uzyskania niższego oprocentowania zadłużenia, a z drugiej - umożliwiała lokowanie nadwyżek finansowych na warunkach korzystniejszych niż w przypadku standardowych lokat. W przypadku będącej przedmiotem wniosku Umowy Cash Poolingu, pool leaderem będzie spółka prawa francuskiego z grupy kapitałowej, do której należy Spółka (dalej: "Pool Leader"). Podstawową rolą Pool Leadera będzie konsolidowanie środków spółek-uczestników Cash Poolingu na wspólnym rachunku rozliczeniowym oraz zapewnianie płynności finansowej tych spółek, poprzez bilansowanie sald dodatnich i ujemnych. W szczególności, Pool Leader będzie monitorował salda spółek-uczestników, a następnie dokonywał ich zero-bilansowania, tak aby na koniec każdego dnia saldo każdego z uczestników struktury było równe zero. Oznacza to, że na rachunek Pool Leadera będą przelewane środki z sald dodatnich, a w przypadku sald ujemnych - nastąpi ich zasilenie z rachunku Pool Leadera. Z kolei rolą Banku będzie utrzymywanie struktury rachunków bankowych i dokonywanie przelewów, zgodnie z powyższymi regułami. Rolą Pool Leadera będzie również bieżące rozliczanie "odsetek" wynikających z przepływów środków dokonywanych w ramach Umowy. Pool Leader będzie odpowiedzialny za bieżące naliczanie "odsetek" oraz ich księgowanie w oparciu o monitorowaną na bieżąco pozycję każdego uczestnika struktury.

W opisie zdarzenia przyszłego wskazano ponadto, że Pool Leader nie będzie uczestnikiem struktury Cash Poolingu. Rola Pool Leadera będzie polegała na zarządzaniu przepływami środków pomiędzy uczestnikami. Pool Leader nie będzie zatem na bieżąco deponował swoich nadwyżek finansowych w strukturze, ani też nie będzie korzystał z finansowania za pośrednictwem struktury.

Pool Leader zatem działa na rzecz innego podmiotu/podmiotów, zarządza przepływami środków pomiędzy uczestnikami, pełni tym samym rolę pośrednika. Powyższe wynika z istoty zarządzania środkami finansowymi należącymi do podmiotów z grupy. Pełnienie roli wskazanych powyżej nie jest tożsame z wyłącznym władaniem zgromadzonymi w systemie środkami finansowymi. Innymi słowy, cechą charakterystyczną cash poolingu jest konsolidowanie środków finansowych wszystkich uczestników, a nie dokonywanie "darowizn" na rzecz Pool Leadera przez pozostałych uczestników. Właścicielami przekazywanych środków pozostają podmioty przekazujące nadwyżkę znajdującą się na ich rachunkach. Tytuł prawny do odsetek posiadają zatem poszczególne spółki biorące udział w systemie cash poolingu, co oznacza, że to one uzyskują przychód podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w postaci należnych im odsetek.

Odsetki, do których Spółka będzie uprawniona, jako do wynagrodzenia z tytułu udostępnienia przez nią jej nadwyżek finansowych innym uczestnikom systemu, jak również odsetki, do zapłaty których będzie zobowiązana, z tytułu wynagrodzenia za skorzystanie z kapitału innych uczestników na pokrycie własnych sald ujemnych, są jako roszczenie akcesoryjne związane z istnieniem roszczenia głównego, tj. istnieniem konkretnej wierzytelności. Spółka może mieć ją do innych uczestników systemu, w związku z udostępnieniem im jej własnych nadwyżkowych środków, jak również wobec spółki (jako dłużnika) mogą mieć ją inni uczestnicy systemu. Wierzytelność ta istnieje więc pomiędzy Spółką, a innymi uczestnikami systemu, a nie pomiędzy Spółką i Pool Leaderem, który jest wyłącznie pośrednikiem.

Zatem podmiotem uprawnionym do dochodu z tytułu odsetek są więc poszczególne spółki uczestniczące w porozumieniu, którym na podstawie umowy o zarządzaniu płynnością finansową przysługuje wierzytelność o wypłatę tych odsetek. To po stronie tych podmiotów dochodzi do ostatecznego i definitywnego przysporzenia, wobec czego należy je uznać za podatników na gruncie u.p.d.o.p.

Powyższe potwierdza Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z dnia 18 lutego 2011 r. (I SA/Lu 736/10) oraz w wyroku z dnia 17 grudnia 2010 r. (I SA/Lu 527/10).

Właścicielami przekazywanych środków pozostają podmioty przekazujące nadwyżkę znajdującą się na ich rachunkach. Należy mieć na uwadze, że odsetki są ściśle związane z kapitałem, którego dotyczą (z którym związane jest ich powstanie), jeżeli zatem właścicielami środków pieniężnych są poszczególne spółki - uczestnicy systemu, to oni są odbiorcami powstałych w związku z tymi kwotami odsetek.

Tytuł prawny do odsetek posiadają zatem poszczególne spółki biorące udział w systemie, co oznacza, że to one uzyskują przychód podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w postaci należnych im odsetek. Zatem Pool Leader nie uzyskuje przychodu z odsetek podlegającego opodatkowaniu w rozumieniu art. 12 i art. 21 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p. w części, w której są one wypłacane przez Spółkę na rzecz pozostałych spółek uczestniczących w systemie. Konsekwentnie to poszczególne spółki uczestniczące w systemie uzyskują przychód podatkowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w postaci należnych im odsetek (w przypadającej na nie części, która jest im wypłacana za pośrednictwem Pool Leadera). Zatem, w przypadku wypłaty przez Spółkę odsetek na rzecz Pool Leadera nie znajdzie zastosowania art. 11 ust. 1 umowy polsko-francuskiej.

Spółka w pierwszej kolejności powinna zatem ustalić osobę podatnika, na rzecz którego przekazywane będą odsetki, a dopiero później kierując się miejscem jego zamieszkania lub siedziby zastosować postanowienia odpowiedniej umowy międzynarodowej, tak aby określić właściwą stawkę podatkową czy też od tego podatku odstąpić, jeżeli dana umowa zawiera taką regulację.

Jednocześnie zauważyć należy, że z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że uczestnikami Cash Poolingu EUR będą wyłącznie spółki polskie z Grupy. Transakcje pomiędzy rezydentami polskimi nie powodują natomiast obowiązku poboru podatku u źródła na podstawie art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Tym samym stanowisko Spółki w powyższym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

Stanowisko organu podatkowego odnośnie pytania oznaczonego we wniosku numerem 2.

Umowa "cash poolingu" jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy (rachunek główny) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu, dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem, tzw. Pool Leadera (Agenta), którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm., dalej: "u.p.d.o.p."), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 60 u.p.d.o.p., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej wspólnika posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo wspólników posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego wspólnika osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 61 u.p.d.o.p., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam wspólnik posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych wspólników oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Zatem ograniczeniom przewidzianym w powyższej regulacji podlegają odsetki od pożyczek udzielanych spółce (pożyczkobiorcy) przez określoną grupę podmiotów (pożyczkodawców), tj.:

W przypadku przekroczenia przez spółkę (pożyczkobiorcę) wskaźnika zadłużenia, ustalonego jako trzykrotność wartości jej kapitału zakładowego, odsetki od pożyczek zaciągniętych od podmiotów wskazanych powyżej nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów w części, w jakiej kwota pożyczki przekracza ten wskaźnik.

Wysokość zadłużenia, decydującą o wystąpieniu ograniczeń w zaliczeniu odsetek od pożyczki do kosztów uzyskania przychodów, ustala się natomiast biorąc pod uwagę:

* zadłużenie spółki wobec jej wspólników posiadających bezpośrednio co najmniej 25% udziałów spółki,

* zadłużenie spółki wobec podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych wspólników (tekst jedn.: pośrednich wspólników spółki).

Stosownie natomiast do treści art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p., przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Spółka należy do grupy kapitałowej, która rozważa wprowadzenie międzynarodowego programu zarządzania płynnością finansową w ramach Grupy ("Cash Pooling EUR") zgodnie z modelem zaproponowanym przez bank ("Bank"). Uczestnikami Cash Poolingu EUR będą wyłącznie spółki polskie z Grupy ("Uczestnicy"). Szczególną rolę w strukturze będzie pełniła spółka prawa francuskiego, również wchodząca w skład Grupy, na której rachunku będą kumulowane środki pieniężne Uczestników ("Pool Leader"). Uczestnicy i Pool Leader zawrą z Bankiem umowę konsolidacji sald ("Umowa"). Struktura Cash Poolingu EUR będzie miała charakter tzw. cash poolingu rzeczywistego (ang. zero-balancing cash pooling), co oznacza, że pomiędzy rachunkami Uczestników Cash Poolingu EUR a rachunkiem Pool Leadera będą dokonywane realne transfery pieniężne.

Istotą zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki jest przejście prawa własności przedmiotu pożyczki na pożyczkobiorcę oraz zobowiązanie pożyczkobiorcy do zwrotu, czyli do przeniesienia własności takiego samego przedmiotu na pożyczkodawcę.

Opisana we wniosku Umowa Cash Poolingu EUR wypełnia przesłanki zaliczenia jej do umowy pożyczki zdefiniowanej w art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p. W niniejszej sprawie mamy bowiem do czynienia z przekazywaniem środków pieniężnych między podmiotami oraz uzyskiwaniu w związku z tym określonego wynagrodzenia w postaci odsetek.

Z ekonomicznego punktu widzenia finansowanie to ma cechy pożyczki, gdyż w wyniku sfinansowania ujemnego salda wykazanego przez danego uczestnika umowy nadwyżką środków zgromadzonych przez innych uczestników, uczestnik ten nie jest zobowiązany do zapłaty odsetek na rzecz banku z tytułu debetu jego rachunku, który by wystąpił w sytuacji, gdyby niedoboru tego nie pokrył inny uczestnik umowy. W miejsce zatem dłużnego kredytowania debetu, jaki występuje na rachunku prowadzonym na rzecz danego uczestnika, w następstwie umowy cash poolingu kredytowanie takie jest realizowane ze środków nie banku lecz innego bądź innych uczestników umowy, w zamian za wynagrodzenie wypłacane w postaci odsetek tym uczestnikom, którzy wykazywali saldo dodatnie, i którzy tym samym finansowali także saldo ujemne innych uczestników.

Uzyskiwane zatem przez uczestników umowy wynagrodzenie w postaci odsetek jest uzyskane z tytułu czasowego finansowania debetu innych uczestników umowy. Tym samym nie powinno budzić wątpliwości, że w przypadku środków finansowych, które posłużą pokryciu niedoborów finansowych innych uczestników umowy, można mówić o ich udzieleniu innym uczestnikom umowy w formie pożyczki w rozumieniu wyżej powołanego art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p.

Przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych regulują podatkowe skutki tzw. "niedostatecznej kapitalizacji" i mają zastosowanie do pożyczek udzielanych pomiędzy spółkami powiązanymi ze sobą w sposób, o którym mowa w tych przepisach.

Tym samym w sytuacji, gdy Spółka będzie wykazywała saldo debetowe, a także łączna wartość zadłużenia wobec podmiotów wskazanych w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przekroczy trzykrotność wartości kapitału zakładowego Spółki, wówczas w odniesieniu do odsetek płaconych w związku z uczestnictwem w Umowie Cash Poolingu EUR znajdą zastosowanie ograniczenia w zakresie niedostatecznej kapitalizacji.

Jeżeli natomiast w momencie zapłaty odsetek Spółka będzie wykazywała saldo dodatnie (kredytowe) oraz nie będzie zadłużona - powyżej określonego w ww. przepisach pułapu - wobec podmiotów powiązanych, ponieważ zadłużenie wobec tych podmiotów już spłaciła, przepisy o niedostatecznej kapitalizacji nie będą miały zastosowania.

Reasumując - w odniesieniu do odsetek wypłacanych przez Spółkę w ramach Cash Poolingu EUR, ograniczenia w zakresie niedostatecznej kapitalizacji wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 u.p.d.o.p. mogą znaleźć zastosowanie.

Mając na względzie treść stanowiska Wnioskodawcy zawartego we wniosku należy stwierdzić, że jest ono nieprawidłowe, gdyż w kontekście przedstawionej struktury Cash Poolingu EUR, nie można wykluczyć okoliczności stosowania art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 u.p.d.o.p., z uwagi na brzmienie art. 16 ust. 7b u.p.d.o.p.

Na końcu zauważyć należy, że orzeczenia sądów administracyjnych powołane przez Spółkę są orzeczeniami nieprawomocnymi. Natomiast stanowisko organu zawarte w niniejszej interpretacji potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 2 kwietnia 2014 r., sygn. akt I SA/Po 1014/13 oddalającym skargę podatnika. Co istotne wyrok ten jest prawomocny.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.