IPPB5/423-65/11-4/AS

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 12 kwietnia 2011 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB5/423-65/11-4/AS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 17 stycznia 2011 r. (data wpływu 24 stycznia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 21 marca 2011 r. (data nadania 22 marca 2011 r., data wpływu 25 marca 2011 r.) na wezwanie Nr IPPB5/423-65/11-2/AS z dnia 10 marca 2011 r. (data nadania 11 marca 2011 r., data doręczenia 15 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów części składki umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej władz Spółki odpowiadającej ubezpieczeniu Spółki, tj.:

1.

ubezpieczenie kosztów i wydatków poniesionych przez Spółkę w związku z obroną przed roszczeniem, kiedy Spółka udziela członkom swoich organów statutowych zwolnienia z odpowiedzialności (klauzula ochrony ubezpieczeniowej dotyczącej zwrotu kosztów przez Spółkę - tzw. company reimbursement),

2.

ubezpieczenie kosztów porady prawnej, które Spółka musiałaby ponieść w sytuacji zaistnienia okoliczności, mogących prowadzić do wniesienia roszczenia w przyszłości (klauzula Kosztów usług konsultantów public relations)

- jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów części składki umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej władz Spółki odpowiadającej ubezpieczeniu Spółki, tj.:

1.

ubezpieczenie kosztów i wydatków poniesionych przez Spółkę w związku z obroną przed roszczeniem, kiedy Spółka udziela członkom swoich organów statutowych zwolnienia z odpowiedzialności (klauzula ochrony ubezpieczeniowej dotyczącej zwrotu kosztów przez Spółkę - tzw. company reimbursement),

2.

ubezpieczenie kosztów porady prawnej, które Spółka musiałaby ponieść w sytuacji zaistnienia okoliczności, mogących prowadzić do wniesienia roszczenia w przyszłości (klauzula Kosztów usług konsultantów public relations).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - Spółka S.A. (dalej: Spółka) jest spółką dominującą w grupie będącej jednym z największych polskich pracodawców. Spółka posiada władze zarządzające i nadzorcze. Organem zarządzającym jest Zarząd, natomiast organem nadzorczym jest Rada Nadzorcza. Wymienione władze Spółki realizują swoje zadania zarówno jako jej organ statutowy (jako jedność) oraz poprzez swoich członków, którzy w związku z tym faktem ponoszą szczególną odpowiedzialność za należyte prowadzenie spraw Spółki, uregulowaną m.in. przepisami:

* ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.),

* ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz. 591, z późn. zm.),

* ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, z późn. zm.),

* ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.).

Członkowie organów Spółki wpisani do KRS jako jej reprezentanci, są dodatkowo obarczeni odpowiedzialnością za cudze błędy i zaniechania. Osoba poszkodowana nie ma obowiązku znać wszystkich okoliczności prowadzących do wystąpienia szkody, w tym danych faktycznego sprawcy szkody, a w takich sytuacjach roszczenie najczęściej jest kierowane do Zarządu jako ogółu, nakładając na oskarżonych członkach organu Spółki obowiązek wykazania przesłanek uniewinniających lub wskazania osoby faktycznie ponoszącej odpowiedzialność za wystąpienie szkody.

Fakt utożsamiania członków Zarządu i Rady Nadzorczej z samą Spółką powoduje, że w momencie wniesienia roszczenia przeciwko członkom jej władz naruszeniu może ulec również wizerunek Spółki. Celem minimalizacji negatywnego wpływu wniesienia roszczenia przeciwko osobie powiązanej ze Spółką w interesie Spółki jest jak najszybsze wybronienie pozwanego członka Zarządu lub Rady Nadzorczej przed stawianymi mu zarzutami. W przypadku kiedy to Spółka jest stroną wnoszącą roszczenie, istnienie ochrony ubezpieczeniowej zwiększa jej możliwości zaspokojenia swoich potencjalnych roszczeń, mogących przekroczyć wartość prywatnego majątku osób ubezpieczonych.

Mając na uwadze powyższe Spółka zamierza zawrzeć umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej władz Spółki, zapewniając członkom Zarządu i Rady Nadzorczej niezwłoczną pomoc prawną w przypadku wniesienia przeciwko nim roszczenia oraz ewentualną wypłatę odszkodowania.

Zakres ubezpieczenia obejmuje:

a.

ubezpieczenie osób fizycznych

byłych, obecnych i przyszłych członków władz (zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej lub analogicznych władz statutowych), prokurentów, pełnomocników i pracowników Spółki wykonujących funkcje zarządcze lub nadzorcze, a także współmałżonków, spadkobierców i przedstawicieli prawnych ww. osób (w zakresie odpowiedzialności Ubezpieczonych objętej umową ubezpieczenia);

b.

ubezpieczenie Spółki

Ochrona Spółki obejmuje roszczenia, przy których Spółka udziela ubezpieczonym osobom fizycznym zwolnienia z odpowiedzialności, a także ubezpieczenie kosztów porady prawnej. Podstawą kalkulacji składki ubezpieczeniowej przez ubezpieczyciela są wyłącznie dane Spółki: jej dane finansowe, powiązania kapitałowe, historia szkodowości oraz plany biznesowe. Ubezpieczyciel dokonuje podziału składki na część odpowiadającą ubezpieczeniu osób fizycznych oraz część odpowiadającą ubezpieczeniu Spółki.

W uzupełnieniu do niniejszego wniosku Spółka uściśliła, że:

1.

Wnioskodawca zawierając przedmiotową umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej władz Spółki będzie występował w charakterze Ubezpieczającego, jednakże przy części klauzul ubezpieczeniowych będzie jednocześnie pełnił rolę Ubezpieczonego.Mowa tu o klauzuli Ochrony ubezpieczeniowej dotyczącej zwrotu kosztów przez spółkę (tzw. company reimbursement) oraz klauzuli Kosztów usług konsultantów public relations. W pierwszej z nich Ubezpieczyciel zobowiązuje się wypłacić na rzecz Spółki (Wnioskodawcy) wszelkie odszkodowania wynikające z roszczeń objętych ochroną ubezpieczeniową (włącznie ze sporami pracowniczymi), co do których Spółka (Wnioskodawca) jest uprawniona lub ma obowiązek, narzucony prawem zwyczajowym lub ustawowym, wypłaty odszkodowania na rzecz dyrektorów i członków zarządu. Z kolei na mocy drugiej z wymienionych klauzul Spółka (Wnioskodawca) ma prawo skorzystać z usług konsultanta ds. public relations, jeżeli uzna, że konieczne są natychmiastowe działania mające na celu zapobieżenie lub zmniejszenie szkody objętej ubezpieczeniem.

2.

Wedle postanowień artykułu 416 Kodeksu cywilnego Spółka (Wnioskodawca) jest zobowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu. Klauzula Ochrony ubezpieczeniowej dotyczącej zwrotu kosztów przez Spółkę służy zabezpieczeniu źródła przychodów Spółki (Wnioskodawcy) zwalniając ją z obowiązku ponoszenia wysokich wydatków na obronę sądową czy wypłatę odszkodowań, w razie zasądzenia niekorzystnego dla Spółki (Wnioskodawcy) wyroku sądu.Ponadto należy zwrócić uwagę, że osoby zasiadające w organach Spółki są ściśle z nią powiązane i wszelkie roszczenia wysuwane wobec tych osób mogą niekorzystnie wpływać na wizerunek samej spółki. Wykorzystywana w tym celu klauzula Kosztów usług konsultantów public relations służy zachowaniu dobrego imienia Spółki (Wnioskodawcy) i utrzymaniu relacji handlowych, które mogłyby być zerwane w wyniku utraty zaufania do Spółki (Wnioskodawcy).

3.

Spółka (Wnioskodawca) będzie zwalniać ubezpieczone osoby fizyczne z odpowiedzialności zgodnie z zapisami art. 416 Kodeksu Cywilnego.

4.

Ochrona ubezpieczeniowa będzie obejmowała samą Spółkę (Wnioskodawcę) w zakresie opisanym w pkt 1.

5.

Podział składki jest wskazany przez Ubezpieczyciela na podstawie dokonanej przez niego oceny ryzyka.

6.

Spółka (Wnioskodawca) jako Ubezpieczający będzie w całości ponosiła ciężar finansowania składek, ponieważ pozostaje głównym beneficjentem umowy ubezpieczeniowej. Jako podmiot najbardziej narażony na poniesienie szkody w wyniku błędnego działania lub zaniechania członków swoich władz zyskuje dzięki ubezpieczeniu większe możliwości zaspokojenia swoich potencjalnych roszczeń. Należy mieć na uwadze, że majątek spółki wielokrotnie przewyższa prywatny majątek ubezpieczonych osób fizycznych, co wiąże się z ryzykiem, że ubezpieczone osoby fizyczne nie byłyby w stanie pokryć ewentualnej szkody wyrządzonej swoim uchybieniem. Dzięki ubezpieczeniu Spółka (Wnioskodawca) może zaspokoić swoje roszczenia wobec ubezpieczonych osób fizycznych z majątku Ubezpieczyciela o ustabilizowanej pozycji finansowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wydatki ponoszone na opłacenie składek z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków władz Spółki na warunkach przedstawionych w opisie stanu faktycznego w ustalonej przez towarzystwo ubezpieczeniowe części odpowiadającej ubezpieczeniu Spółki mogą być uznane przez Spółkę jako koszty uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy wydatki ponoszone na opłacenie składek z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków władz Spółki na warunkach przedstawionych w opisie stanu faktycznego w ustalonej przez towarzystwo ubezpieczeniowe części odpowiadającej ubezpieczeniu Spółki mogą być uznane przez Spółkę jako koszty uzyskania przychodów dla celów podatku.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszt uzyskania przychodów składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka grup 1, 3 i 5 działu I oraz grup 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151) jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:

a.

wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,

b.

możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,

c.

wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

W związku z powyższym składka ubezpieczeniowa w części odpowiadającej ubezpieczeniu osób fizycznych nie będzie kosztem uzyskania przychodów przez pracodawcę opłacającego składki na rzecz osób objętych ubezpieczeniem, gdyż ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej członków władz Spółki mieści się w innych grupach ryzyka, to jest w dziale II Grupa 10-13, a zatem nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów.

Wnioskodawca podkreślił, że pytanie Wnioskodawcy dotyczy jednak części składki odpowiadającej ubezpieczeniu Spółki, tj. ubezpieczeniu kosztów i wydatków poniesionych przez Spółkę w związku z obroną przed roszczeniem, kiedy Spółka udziela członkom swoich organów statutowych zwolnienia z odpowiedzialności, a także ubezpieczenie kosztów porady prawnej, które Spółka musiałaby ponieść w sytuacji zaistnienia okoliczności, mogących prowadzić do wniesienia roszczenia w przyszłości.

Celem zawarcia Umowy Ubezpieczenia przez Spółkę jest ponadto zachowanie i zabezpieczenie źródła przychodu poprzez udzielenie ochrony Spółce na wypadek szkody majątkowej wyrządzonej przez organ statutowy (zarząd lub radę nadzorczą Spółki) wskutek błędnego zarządzania Spółką. Poprzez zawarcie umowy ubezpieczenia Spółka zyskuje większe możliwości zaspokojenia swoich potencjalnych roszczeń, które mogą przewyższać wartość prywatnego majątku członków jej władz (co, zdaniem Spółki, należy uznać za zabezpieczenia źródła przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Majątek Spółki służący osiąganiu przez Spółkę przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych zostaje więc zabezpieczony przed uszczupleniem w wyniku działania członków organów statutowych Spółki.

Wobec tego, że przedmiotem ubezpieczenia będzie szeroko pojęta ochrona interesu majątkowego Spółki przed zdarzeniami, które mogłyby narazić Spółkę na stratę, tym samym poniesienie przedmiotowych wydatków ponoszonych na składki z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków zarządu i rady nadzorczej Spółki, należy uznać za racjonalne działanie podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Składki na przedmiotowe ubezpieczenie spełniają zatem przesłanki wynikające z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Do kosztów uzyskania przychodów zaliczyć bowiem można te wydatki, które nie zostały wyłączone przez ustawodawcę jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów i które służą m.in. zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Reasumując, w oparciu o przytoczone przepisy, należy stwierdzić, iż wydatki ponoszone przez Spółkę związane z opłacaniem składek z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu działania, bądź zaniechania działania, związanego z pełnieniem funkcji przez członków zarządu i rady nadzorczej będą stanowiły koszty uzyskania przychodów dla Wnioskodawcy - w części odpowiadającej ubezpieczeniu Spółki.

Na tle przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami.

Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Kosztami będą zarówno koszty uzyskania przychodów pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami (pozostające w związku pośrednim) - jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione przez podatnika w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty.

Koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu.

Co ważne, w celu wykazania związku pomiędzy kosztem, a przychodem Podatnik musi dysponować wymaganymi przez prawo dowodami.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy. Z tak udokumentowanych wydatków winno ponadto wynikać, że mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i bezpośrednio lub pośrednio wpływają na wielkość osiąganych przez Podatnika przychodów.

W zakresie obowiązków Podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów jest wykazanie, w oparciu o zgromadzone dowody, związku pomiędzy poniesieniem kosztu, a uzyskaniem przychodu, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

* został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

* jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów.

Dany podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie - zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

W konsekwencji nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki podlegać odliczeniu od podstawy opodatkowania.

Skoro bowiem ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z celem osiągnięcia przychodów, to ten cel musi być widoczny. Ponoszone koszty winny ten cel realizować lub co najmniej zakładać go jako realny.

Prawo zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów dany podmiot ma w przypadku, gdy wydatki te pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami.

Zgodnie z opisanym we wniosku zdarzeniem przyszłym Wnioskodawca wskazał, że jest spółką dominującą w grupie będącej jednym z największych polskich pracodawców. Spółka posiada władze zarządzające i nadzorcze. Organem zarządzającym jest Zarząd, natomiast organem nadzorczym jest Rada Nadzorcza. Wymienione władze Spółki realizują swoje zadania zarówno jako jej organ statutowy (jako jedność) oraz poprzez swoich członków, którzy w związku z tym faktem ponoszą szczególną odpowiedzialność za należyte prowadzenie spraw Spółki, uregulowaną m.in. przepisami:

* ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.),

* ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz. 591, z późn. zm.),

* ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, z późn. zm.),

* ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.).

Członkowie organów Spółki wpisani do KRS jako jej reprezentanci, są dodatkowo obarczeni odpowiedzialnością za cudze błędy i zaniechania. Osoba poszkodowana nie ma obowiązku znać wszystkich okoliczności prowadzących do wystąpienia szkody, w tym danych faktycznego sprawcy szkody, a w takich sytuacjach roszczenie najczęściej jest kierowane do Zarządu jako ogółu, nakładając na oskarżonych członkach organu Spółki obowiązek wykazania przesłanek uniewinniających lub wskazania osoby faktycznie ponoszącej odpowiedzialność za wystąpienie szkody.

Wnioskodawca zaznaczył, iż fakt utożsamiania członków Zarządu i Rady Nadzorczej z samą Spółką powoduje, że w momencie wniesienia roszczenia przeciwko członkom jej władz naruszeniu może ulec również wizerunek Spółki. Celem minimalizacji negatywnego wpływu wniesienia roszczenia przeciwko osobie powiązanej ze Spółką w interesie Spółki jest jak najszybsze wybronienie pozwanego członka Zarządu lub Rady Nadzorczej przed stawianymi mu zarzutami. W przypadku kiedy to Spółka jest stroną wnoszącą roszczenie, istnienie ochrony ubezpieczeniowej zwiększa jej możliwości zaspokojenia swoich potencjalnych roszczeń, mogących przekroczyć wartość prywatnego majątku osób ubezpieczonych.

Mając na uwadze powyższe Spółka zamierza zawrzeć umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej władz Spółki, zapewniając członkom Zarządu i Rady Nadzorczej niezwłoczną pomoc prawną w przypadku wniesienia przeciwko nim roszczenia oraz ewentualną wypłatę odszkodowania.

Zakres ubezpieczenia obejmuje:

a.

ubezpieczenie osób fizycznych byłych, obecnych i przyszłych członków władz (zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej lub analogicznych władz statutowych), prokurentów, pełnomocników i pracowników Spółki wykonujących funkcje zarządcze lub nadzorcze, a także współmałżonków, spadkobierców i przedstawicieli prawnych ww. osób (w zakresie odpowiedzialności Ubezpieczonych objętej umową ubezpieczenia);

b.

ubezpieczenie Spółki - ochrona Spółki obejmuje roszczenia, przy których Spółka udziela ubezpieczonym osobom fizycznym zwolnienia z odpowiedzialności, a także ubezpieczenie kosztów porady prawnej. Podstawą kalkulacji składki ubezpieczeniowej przez ubezpieczyciela są wyłącznie dane Spółki: jej dane finansowe, powiązania kapitałowe, historia szkodowości oraz plany biznesowe. Ubezpieczyciel dokonuje podziału składki na część odpowiadającą ubezpieczeniu osób fizycznych oraz część odpowiadającą ubezpieczeniu Spółki.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że zawierając przedmiotową umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej władz Spółki będzie występował w charakterze Ubezpieczającego, jednakże przy części klauzul ubezpieczeniowych będzie jednocześnie pełnił rolę Ubezpieczonego. Mowa tu o klauzuli Ochrony ubezpieczeniowej dotyczącej zwrotu kosztów przez spółkę (tzw. company reimbursement) oraz klauzuli Kosztów usług konsultantów public relations. W pierwszej z nich Ubezpieczyciel zobowiązuje się wypłacić na rzecz Spółki (Wnioskodawcy) wszelkie odszkodowania wynikające z roszczeń objętych ochroną ubezpieczeniową (włącznie ze sporami pracowniczymi), co do których Spółka (Wnioskodawca) jest uprawniona lub ma obowiązek, narzucony prawem zwyczajowym lub ustawowym, wypłaty odszkodowania na rzecz dyrektorów i członków zarządu. Z kolei na mocy drugiej z wymienionych klauzul Spółka (Wnioskodawca) ma prawo skorzystać z usług konsultanta ds. public relations, jeżeli uzna, że konieczne są natychmiastowe działania mające na celu zapobieżenie lub zmniejszenie szkody objętej ubezpieczeniem.

Wedle postanowień artykułu 416 Kodeksu cywilnego Spółka (Wnioskodawca) jest zobowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu. Klauzula Ochrony ubezpieczeniowej dotyczącej zwrotu kosztów przez spółkę służy zabezpieczeniu źródła przychodów Spółki (Wnioskodawcy) zwalniając ją z obowiązku ponoszenia wysokich wydatków na obronę sądową czy wypłatę odszkodowań, w razie zasądzenia niekorzystnego dla Spółki (Wnioskodawcy) wyroku sądu.

Ponadto należy zwrócić uwagę, że osoby zasiadające w organach Spółki są ściśle z nią powiązane i wszelkie roszczenia wysuwane wobec tych osób mogą niekorzystnie wpływać na wizerunek samej spółki. Wykorzystywana w tym celu klauzula Kosztów usług konsultantów public relations służy zachowaniu dobrego imienia Spółki (Wnioskodawcy) i utrzymaniu relacji handlowych, które mogłyby być zerwane w wyniku utraty zaufania do Spółki (Wnioskodawcy).

Spółka (Wnioskodawca) będzie zwalniać ubezpieczone osoby fizyczne z odpowiedzialności zgodnie z zapisami art. 416 Kodeksu Cywilnego.

Ochrona ubezpieczeniowa będzie obejmowała samą Spółkę (Wnioskodawcę) w zakresie opisanym w pkt 1.

Podział składki jest wskazany przez Ubezpieczyciela na podstawie dokonanej przez niego oceny ryzyka.

Spółka (Wnioskodawca) jako Ubezpieczający będzie w całości ponosiła ciężar finansowania składek, ponieważ pozostaje głównym beneficjentem umowy ubezpieczeniowej. Jako podmiot najbardziej narażony na poniesienie szkody w wyniku błędnego działania lub zaniechania członków swoich władz zyskuje dzięki ubezpieczeniu większe możliwości zaspokojenia swoich potencjalnych roszczeń. Należy mieć na uwadze, że majątek spółki wielokrotnie przewyższa prywatny majątek ubezpieczonych osób fizycznych, co wiąże się z ryzykiem, że ubezpieczone osoby fizyczne nie byłyby w stanie pokryć ewentualnej szkody wyrządzonej swoim uchybieniem. Dzięki ubezpieczeniu Spółka (Wnioskodawca) może zaspokoić swoje roszczenia wobec ubezpieczonych osób fizycznych z majątku Ubezpieczyciela o ustabilizowanej pozycji finansowej.

Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, że opisane we wniosku wydatki ponoszone przez Spółkę, związane z opłacaniem składek z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu działania, bądź zaniechania, związanego z pełnieniem funkcji przez Członków Zarządu i Rady Nadzorczej, w opinii tut. Organu nie mają na celu osiągnięcia przychodów przez Spółkę, nie można więc ich zaliczyć w ciężar kosztów podatkowych.

Warto mieć na uwadze, ze osoba fizyczna, przyjmując funkcję Członka Zarządu lub zasiadając w Radzie Nadzorczej Spółki za określone wynagrodzenie, przyjmuje jednocześnie odpowiedzialność za pełnienie tej funkcji, m.in. zgodnie z przywołanymi przez Wnioskodawcę przepisami:

* ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.),

* ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz. 591, z późn. zm.),

* ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, z późn. zm.),

* ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.).

Zauważyć przy tym należy, że racjonalności powyższego działania nie uzasadnia przywołany przez Wnioskodawcę art. 416 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 63 z późn. zm.), zgodnie z którym: "Osoba prawna jest obowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu". Przepis ten stanowi podstawę dla przypisania osobie prawnej odpowiedzialności na zasadzie winy za szkodę wyrządzoną przez osobę fizyczną, która powołana została jako reprezentant organu jednostki organizacyjnej i działa w charakterze tego organu. Co istotne, odpowiedzialność osoby prawnej nie wyklucza w konkretnym przypadku osobistej odpowiedzialności za szkodę członka organu, zatem argument Spółki o racjonalności zwalniania ubezpieczonych osób fizycznych z odpowiedzialności zgodnie z zapisami art. 416 Kodeksu Cywilnego należy uznać za nieuzasadniony. Spółka na podstawie powyższego przepisu podlega odpowiedzialności na zasadzie winy za szkodę wyrządzoną przez osobę fizyczną, która powołana została jako reprezentant organu jednostki organizacyjnej: Członka Zarządu, czy Rady Nadzorczej i działa w charakterze tego organu. Odpowiedzialność ta nie wyłącza jednak możliwości występowania z roszczeniem osobistym za szkodę członka organu.

Jak wynika z informacji przedstawionych we wniosku, opłacane składki umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej władz Spółki (!) w części odpowiadającej ubezpieczeniu Spółki - choć określone przez Wnioskodawcę mianem "ubezpieczenia Spółki", dotyczą nie samej Spółki (jej działalności), ale innych podmiotów (osób fizycznych: Członków Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki). Powyższe potwierdza opisany przez Wnioskodawcę zakres ubezpieczenia, który w przypadku ubezpieczenia Spółki obejmować ma roszczenia, przy których Spółka udziela ubezpieczonym osobom fizycznym zwolnienia z odpowiedzialności.

Nie ulega wątpliwości, że w toku prowadzonej działalności gospodarczej Spółka podejmuje określone działania faktyczne i prawne związane z przyjętą taktyką biznesową i ponosi skutki autonomicznie przyjętych rozwiązań w ramach swobody działalności gospodarczej.

Jeżeli przyjęta polityka ubezpieczeniowa Spółki uwzględnia fakt, że - jak wskazał Wnioskodawca: członkowie organów Spółki wpisani do KRS jako jej reprezentanci są dodatkowo obarczeni odpowiedzialnością za cudze błędy i zaniechania, a osoba poszkodowana nie ma obowiązku znać wszystkich okoliczności prowadzących do wystąpienia szkody, w tym danych faktycznego sprawcy szkody, a w takich sytuacjach roszczenie najczęściej jest kierowane do Zarządu jako ogółu, nakładając na oskarżonych członkach organu Spółki obowiązek wykazania przesłanek uniewinniających lub wskazania osoby faktycznie ponoszącej odpowiedzialność za wystąpienie szkody - celem minimalizacji negatywnego wpływu wniesienia roszczenia przeciwko osobie powiązanej ze Spółką w interesie Spółki jest jak najszybsze wybronienie pozwanego Członka Zarządu lub Rady Nadzorczej przed stawianymi mu zarzutami, to z wizerunkowego punktu widzenia, by uchronić się od ewentualnych skutków negatywnych skojarzeń - zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej władz Spółki i udzielenie ubezpieczonym osobom fizycznym zwolnienia z odpowiedzialności jest zrozumiałe.

Nie uzasadnia jednak - co wykazano powyżej - zasadności podejmowanych działań na gruncie prawa podatkowego w zakresie rozpatrywanego zagadnienia możliwości zaliczenia przedmiotowych wydatków poniesionych przez Spółkę w związku z szeroko rozumianą obroną przed roszczeniem do kosztów uzyskania przychodów Spółki.

Zauważyć należy, że opisana przez Wnioskodawcę klauzula ochrony ubezpieczeniowej w ramach ubezpieczenia Spółki między innymi dotyczyć ma zwrotu kosztów przez Spółkę - tzw. company reimbursement: Ubezpieczyciel zobowiązuje się wypłacić na rzecz Spółki (Wnioskodawcy) wszelkie odszkodowania wynikające z roszczeń objętych ochroną ubezpieczeniową (włącznie ze sporami pracowniczymi), co do których Spółka (Wnioskodawca) jest uprawniona lub ma obowiązek, narzucony prawem zwyczajowym lub ustawowym, wypłaty odszkodowania na rzecz dyrektorów i członków zarządu.

Oprócz tego, że opisane we wniosku wydatki na składki umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej władz Spółki - w części (co podkreślił Wnioskodawca) na "ubezpieczenie Spółki", maja być de facto ponoszone w związku z działaniem bądź zaniechaniem podmiotów innych niż Spółka: osób fizycznych (Członków Zarządu lub wchodzących w skład Rady Nadzorczej), to mają stanowić refundację (zwrot, spłatę, pokrycie) poniesionych przez Spółkę kosztów w postaci wypłaty odszkodowania na rzecz dyrektorów i członków zarządu. Zabezpieczają zatem interes majątkowy poszczególnych osób fizycznych, zgodnie z wolą Spółki i prowadzoną przez nią polityką ubezpieczeniową.

Ponadto należy wskazać, że zawarta klauzula Kosztów usług konsultantów public relations także nie uzasadnia uznania wydatków na przedmiotowe składki jako "ubezpieczenia Spółki", ponieważ, zgodnie z tym co wskazał Wnioskodawca: Spółka (Wnioskodawca) ma prawo skorzystać z usług konsultanta ds. public relations, jeżeli uzna, że konieczne są natychmiastowe działania mające na celu zapobieżenie lub zmniejszenie szkody objętej ubezpieczeniem, a więc wynikającej z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej władz Spółki. Zawierane w jej ramach klauzule określane mianem "ubezpieczenia Spółki" nie zmieniają charakteru zawartej umowy, która chronić ma interesy poszczególnych osób fizycznych wchodzących w skład Zarządu lub Rady Nadzorczej.

Opisane we wniosku wydatki będące przedmiotem zapytania, określone przez Wnioskodawcę jako składki umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej władz Spółki w części odpowiadającej ubezpieczeniu Spółki, zabezpieczają zatem interes majątkowy poszczególnych osób fizycznych - zgodnie z wolą Spółki i prowadzoną przez nią polityką ubezpieczeniową, przy uwzględnieniu istotnej roli szeroko rozumianego dobrego wizerunku Spółki oraz osób reprezentujących ją na zewnątrz.

Wobec stwierdzenia Wnioskodawcy, iż fakt utożsamiania członków Zarządu i Rady Nadzorczej z samą Spółką powoduje, że w momencie wniesienia roszczenia przeciwko członkom jej władz naruszeniu może ulec również wizerunek Spółki, pod wątpliwość należy poddać jego zasadność w sytuacji, gdy z roszczeniem wystąpi sama Spółka. Sytuacja taka prowadziłaby do kuriozalnego rozwiązania, w którym Spółka - narażając swoje dobre imię i ryzykując zerwanie relacji handlowych w wyniku utraty zaufania do Spółki - dochodziłaby odszkodowania od ubezpieczonego Członka Zarządu lub Rady Nadzorczej - i zaspokajała swoje roszczenia nie z prywatnego majątku ponoszącej odpowiedzialność z tytułu pełnionej funkcji osoby fizycznej, lecz z obejmującej określone zdarzenia umowy ubezpieczenia, a jednocześnie gwarantowałaby na podstawie zawartej umowy ubezpieczeniowej w ramach "ubezpieczenia Spółki" wypłatę odszkodowania na rzecz dyrektorów i członków zarządu, posiłkując się przy tym poradą public relations.

Podkreślić w tym miejscu należy, że jakkolwiek Spółka może w ramach swobody działalności gospodarczej podejmować wszelkie działania dopuszczane prawem lub z uwagi na panujący w danym środowisku zwyczaj, to związane z nimi ryzyko gospodarcze oraz skutki finansowe nie mogą być na gruncie podatkowym przerzucane na Skarb Państwa.

Zrozumiałym jest, że w toku prowadzenia działalności gospodarczej podmioty gospodarcze chcą ustrzec się przed negatywnymi skutkami zdarzeń, które mogłyby je narazić na wymierne straty. W tym celu Spółka może zawrzeć np. umowę ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków takich jak powódź, czy pożar, co ma swoje racjonalne uzasadnienie. Sytuacji powyższej nie można jednak utożsamiać z opisanymi we wniosku wydatkami na opłacenie części składki umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej władz Spółki.

Zaznaczyć należy, że z uwagi na piastowane stanowiska to w interesie osób fizycznych jest ewentualne zabezpieczenie się przed odpowiedzialnością cywilną. W przypadku umów dotyczących ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej władz Spółki: Członków Zarządu i Rady Nadzorczej, mamy więc do czynienia z zamiarem uchronienia osób fizycznych przed kosztami, jakie mogą wyniknąć w związku z ich działalnością. Skoro Spółka w wyodrębnionej przez Ubezpieczyciela części "ubezpieczenia Spółki" de facto ponosić ma koszty składki z tytułu umowy ubezpieczenia, które dotyczą innych podmiotów i powinny być przez nie finansowane, to wydatki takie nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów Spółki.

Możliwość zaliczania składek do kosztów podatkowych przez Spółkę istniałaby w odniesieniu do składek na ubezpieczenie samej Spółki.

W oparciu o opisane we wniosku zdarzenie przyszłe oraz przytoczone przepisy prawa należy zatem stwierdzić, że wydatki, które Spółka planuje ponieść w związku z zawartą umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej władz Spółki, w ustalonej przez towarzystwo ubezpieczeniowe części - choć określone przez Wnioskodawcę mianem "ubezpieczenia Spółki", dotyczą nie samej Spółki (jej działalności), ale innych podmiotów (osób fizycznych: Członków Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki), zatem nie mogą być uznane przez Spółkę jako koszty uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego od osób prawnych.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów części składki umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej władz Spółki odpowiadającej ubezpieczeniu Spółki, tj.:

1.

ubezpieczenie kosztów i wydatków poniesionych przez Spółkę w związku z obroną przed roszczeniem, kiedy Spółka udziela członkom swoich organów statutowych zwolnienia z odpowiedzialności (klauzula ochrony ubezpieczeniowej dotyczącej zwrotu kosztów przez Spółkę - tzw. company reimbursement),

2.

ubezpieczenie kosztów porady prawnej, które Spółka musiałaby ponieść w sytuacji zaistnienia okoliczności, mogących prowadzić do wniesienia roszczenia w przyszłości (klauzula Kosztów usług konsultantów public relations),

należało uznać za nieprawidłowe.

Końcowo zaznaczyć należy, że pełna weryfikacja prawidłowości zaliczenia poszczególnych wydatków Wnioskodawcy do kosztów uzyskania przychodów może być dokonana jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej, do której zastosowanie mają przepisy określone w art. 14h (w zamkniętym katalogu) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Dokonując interpretacji indywidualnej Organ podatkowy działający z upoważnienia Ministra Finansów przedstawia jedynie swój pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji). Organ nie rozstrzyga o zindywidualizowanych obowiązkach podatkowych strony, gdyż może to nastąpić w ramach przeprowadzonego postępowania podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl