IPPB5/423-574/13-2/AJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Fundacji przedstawione we wniosku z dnia 26 lipca 2013 r. (data wpływu 30 lipca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych

* w zakresie opodatkowania środków przekazanych na fundusz założycielski - jest prawidłowe,

* w zakresie skutków podatkowych zbycia jednostek uczestnictwa - jest prawidłowe,

* w zakresie kwalifikacji prawnopodatkowej wydatków poniesionych przed rokiem podatkowym - jest nieprawidłowe,

* w zakresie skutków podatkowych nabycia Innych papierów wartościowych - jest nieprawidłowe,

* w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości - jest nieprawidłowe,

* w zakresie metodologii określenia podstawy opodatkowania w związku ze zbyciem jednostek uczestnictwa - jest prawidłowe.

W dniu 30 lipca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie opodatkowania środków przekazanych na fundusz założycielski, skutków podatkowych zbycia jednostek uczestnictwa, kwalifikacji prawnopodatkowej wydatków poniesionych przed rokiem podatkowym oraz w zakresie skutków podatkowych nabycia papierów wartościowych i nieruchomości (ewentualnie także metodologii określenia podstawy opodatkowania w związku ze zbyciem jednostek uczestnictwa).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

Fundacja (dalej: "Fundacja", "Wnioskodawca") została zarejestrowana 18 maja 2011 r. Zgodnie ze statutem Fundacji, jej celem jest w szczególności:

* popieranie wszechstronnego rozwoju społeczeństwa polskiego oraz kontaktów miedzy Polską a zagranicą w dziedzinie kultury, nauki i oświaty;

* działalność oświatowa i naukowa w zakresie upowszechniania i ochrony, zarówno w Polsce jak i za granicą, demokracji,

* wolności i praw człowieka, swobód obywatelskich oraz państwa prawa;

* działalność naukowa i działalność oświatowa, w szczególności polegająca na kształceniu studentów;

* działalność kulturalna;

* działalność oświatowa i naukowa w zakresie działania na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami;

* promocja nauki i kultury polskiej za granicą.

Najważniejszymi najkosztowniejszym elementem działalności statutowej Fundacji jest finansowanie i organizowanie staży naukowych w Polsce dla osób z Europy Środkowej lub ze Wschodu. Staże te Fundacja organizuje pod honorowym patronatem Ministra Spraw Zagranicznych RP. Wybór stażystów dokonywany jest na podstawie rekomendacji Rady Programowej, w której skład wchodzą m.in. dyrektor Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, doradca Prezydenta RP ds. polityki zagranicznej oraz dyrektor Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.

Na realizację celów Fundacji, zgodnie ze statutem, fundator przeznaczył aktem notarialnym powołującym do istnienia Fundację kwotę x zł. Z ww. środków pieniężnych, które stanowią fundusz założycielski Fundacji, Fundacja zainwestowała ponad 99%, w jednostki uczestnictwa S (dalej: "Fundusz"), zarządzanego przez TFI. Bieżąca działalność Fundacji finansowana jest ze środków pochodzących ze sprzedaży jednostek uczestnictwa w Funduszu. Fundacja, w celu bardziej efektywnego pomnażania swojego majątku, rozważa sprzedaż znacznej części (bądź wszystkich) jednostek uczestnictwa w Funduszu i przeznaczenie części przychodu uzyskanego z tej sprzedaży na:

* nabycie nieruchomości, które będą następnie wynajmowane (dalej: "Nieruchomości");

* nabycie papierów wartościowych innych niż wymienionych w art. 17 ust. 1e u.p.d.o.p. (dalej: "Inne papiery wartościowe");

Planowane jest, iż dochody uzyskane przez Fundację z wynajmu nabytych Nieruchomości oraz ze sprzedaży innych papierów wartościowych będą przeznaczane na realizację celów statutowych Fundacji. Fundacja korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Fundacja rozważa również uzyskanie statusu organizacji pożytku publicznego ("OPP").

W latach 2011 i 2012 Fundacja uzyskała zysk księgowy, który nie stanowił jednocześnie dochodu podatkowego Fundacji. Zysk księgowy Fundacji powstał na skutek wzrostu wartości jednostek Funduszu, które to jednostki nie zostały dotychczas sprzedane. Zysk księgowy uzyskany przez Fundację w latach 2011 - 2012 przewyższył koszta działalności statutowej Fundacji w tych latach. Tak więc działalność statutowa w tych latach była w pełni sfinansowana zyskiem księgowym Fundacji. Jednocześnie w tych samych latach dochód Fundacji obliczony zgodnie z u.p.d.o.p. (dalej: dochód podatkowy) był znacznie niższy niż poniesione koszta działalności statutowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy środki pieniężne przekazane na fundusz założycielski Fundacji stanowią dla Fundacji dochód podlegający opodatkowaniu.

2. Czy w przypadku zbycia jednostek uczestnictwa w Funduszu Fundacja będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego z tytułu zbycia jednostek uczestnictwa dopiero w chwili przeznaczenia lub wydatkowania dochodu Fundacji powstałego na skutek owej sprzedaży na cele inne niż statutowe wskazane w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. oraz, o ile Fundacja w danym czasie będzie miała status organizacji pożytku publicznego, cele inne niż wskazane w art. 17 ust. 1 pkt 6c u.p.d.o.p....

3. Czy dochód uzyskany przez Fundację może być uznany za przeznaczony na cele wskazane w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. i z tego tytułu zwolniony z podatku dochodowego w sytuacji, w której wydatków na te cele dokonano przed rokiem podatkowym, w którym Fundacja uzyskała rzeczony dochód.

4. Czy nabycie Innych papierów wartościowych będzie czynnością zwolnioną z opodatkowania czy też po stronie Fundacji zaistnieje obowiązek zapłaty podatku dochodowego wyłącznie od dochodu Fundacji, powstałego na skutek sprzedaży jednostek uczestnictwa tj. od różnicy pomiędzy ceną otrzymaną za jednostki uczestnictwa a kosztem ich nabycia przeznaczonej na zakup innych papierów wartościowych przy czym, to Fundacja będzie decydowała czy na nabycie innych papierów wartościowych przeznacza dochód czy inne środki niebędące dochodem.

5. Czy nabycie Nieruchomości będzie czynnością zwolnioną z opodatkowania czy też po stronie Fundacji powstanie obowiązek zapłaty podatku wyłącznie od dochodu Fundacji powstałego na skutek sprzedaży jednostek uczestnictwa tj. od różnicy pomiędzy ceną otrzymaną za jednostki uczestnictwa a kosztem ich nabycia przeznaczonej na zakup Nieruchomości przy czym to Fundacja będzie decydowała czy na nabycie Nieruchomości przeznacza dochód czy Inne środki niebędące dochodem.

Zdaniem Wnioskodawcy:

W zakresie Pytania 1, zdaniem Wnioskodawcy środki pieniężne przekazane na fundusz statutowy Fundacji nie stanowią dla Fundacji dochodu podlegającego opodatkowaniu.

W zakresie Pytania 2, zdaniem Wnioskodawcy w przypadku zbycia jednostek uczestnictwa w Funduszu Fundacja będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego z tytułu osiągnięcia dochodu ze zbycia jednostek uczestnictwa dopiero w chwili przeznaczenia lub wydatkowania dochodu Fundacji powstałego na skutek owej sprzedaży na cele inne niż statutowe wskazane w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. oraz, o ile Fundacja wdanym czasie będzie miała status organizacji pożytku publicznego, cele inne niż wskazane w art. 17 ust. 1 pkt 6c u.p.d.o.p.

W zakresie Pytania 3, zdaniem Wnioskodawcy dochód uzyskany przez Fundację może być uznany za przeznaczony na wydatki wskazane w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. i z tego tytułu zwolniony z podatku dochodowego w sytuacji, w której wydatków tych dokonano przed rokiem podatkowym, w którym Fundacja uzyskała rzeczony dochód.

W zakresie Pytania 4, zdaniem Wnioskodawcy nabycie Innych papierów wartościowych będzie czynnością zwolnioną z opodatkowania. Niemniej jednak w przypadku, gdy organy podatkowe wyrażą odmienne stanowisko, zdaniem Wnioskodawcy, po stronie Fundacji zaistnieje obowiązek zapłaty podatku dochodowego wyłącznie od dochodu Fundacji, powstałego na skutek sprzedaży jednostek uczestnictwa tj. od różnicy pomiędzy ceną otrzymaną za jednostki uczestnictwa a kosztem ich nabycia przeznaczonej na zakup Innych papierów wartościowych, przy czym to Fundacja będzie decydowała, czy na nabycie innych papierów wartościowych przeznacza dochód czy inne środki niebędące dochodem.

W zakresie Pytania 5, zdaniem Wnioskodawcy nabycie Nieruchomości będzie czynnością zwolnioną z opodatkowania. Niemniej jednak, w przypadku, gdy organy podatkowe wyrażą odmienne stanowisko, zdaniem Wnioskodawcy, po stronie Fundacji zaistnieje obowiązek zapłaty podatku dochodowego wyłącznie od dochodu Fundacji, powstałego na skutek sprzedaży jednostek uczestnictwa tj. od różnicy pomiędzy ceną otrzymaną za jednostki uczestnictwa a kosztem ich nabycia przeznaczonej na zakup Innych papierów wartościowych przy czym, to Fundacja będzie decydowała czy na nabycie innych papierów wartościowych przeznacza dochód czy inne środki niebędące dochodem.

Ad. 1.

Fundacje są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: "p.d.o.p."). Fundacje nie korzystają ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 6. u.p.d.o.p. i w rezultacie podlegają ogólnym regułom podatkowym przewidzianym w u.p.d.o.p. tzn. zobowiązane są do ustalenia zgodnie z obowiązującymi na gruncie u.p.d.o.p. regułami dochodu osiągniętego w danym roku podatkowym i jego opodatkowania. Oznacza to ze fundacje ustalają dochód bez względu na rodzaje źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 i ust. 2 u.p.d.o.p. przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych jest dochód rozumiany jako nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą. Dopiero tak ustalony dochód można rozpatrywać pod kątem zastosowania zwolnienia. Taka konstrukcja wskazanego przepisu powoduje ze kluczowe znaczenie dla ustalenia zasad opodatkowania podatkiem dochodowym mają po pierwsze przychód ustalony zgodnie z przepisami ustawy, po drugie zaś koszty jego uzyskania, ustalane według normy z art. 15 ust. 1 oraz art. 16 u.p.d.o.p. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p. do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie bądź powiększenie kapitału zakładowego funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego w banku państwowym albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela. W myśl § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 137, poz. 1539 z późn. zm. dalej "Rozporządzenie") przepisy Rozporządzenia stosuje się do niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, jeżeli nie prowadzą działalności gospodarczej w tym do fundacji. Natomiast - stosownie do § 1 ust. 3 pkt 4 ww. Rozporządzenia ilekroć jest w nim mowa o funduszu statutowym rozumie się przez to fundusz podstawowy jednostki tworzony na podstawie przepisów prawa i statutu jednostki, przeznaczony na finansowanie jej działalności statutowej. Znajduje to odzwierciedlenie w załączniku nr 1 do powyższego Rozporządzenia, zgodnie z którym fundusze własne tworzy m.in. fundusz statutowy. W oparciu o powyższe stwierdzić należy, ze fundusz statutowy stanowi jednocześnie fundusz założycielski fundacji a tym samym nie stanowi przychodu na gruncie art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p.

Należy podkreślić, iż przepisy u.p.d.o.p. przewidują dwa typy przysporzeń składających się na majątek fundacji, które są odrębnie traktowane dla celów podatkowych:

Stanowisko powyższe znalazło swoje odzwierciedlenie zarówno w orzecznictwie sądów administracyjnych jak tez w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe.

Dla przykładu jedynie można powołać interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 18 lutego 2011 r. (sygn. IPPB5/423-789/10-2/AS), w której stwierdzono iż " (...) w związku z otrzymaniem od Fundatora (osoby fizycznej będącej polskim rezydentem podatkowym) darowizny na fundusz założycielski Fundacji (będącej rezydentem podatkowym Lichtensteinu) w postaci Udziałów w polskiej spółce kapitałowej, po stronie Fundacji co do zasady powstanie przychód, który jednakże z uwagi na przeznaczenie na fundusz założycielski podlegał będzie wyłączeniu z katalogu przychodów podlegających opodatkowaniu (...)", czy też wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego oddział zamiejscowy w Katowicach z dnia 30 stycznia 1996 r. (sygn. akt SA/Ka 2383/94), w którym stwierdzono, iż przychody fundacji stanowiące jej fundusz założycielski nie stanowią przychodów dla celów podatkowych, a zatem nie wpływają na wysokość dochodu do opodatkowania"

Podobny pogląd prezentowany jest przez przedstawicieli doktryny. Przykładowo prof. A. Kidyba twierdzi, iż "przychody fundacji składające się na jej fundusz założycielski nie stanowią przychodów dla celów podatkowych a zatem nie wpływają na wysokość dochodu do opodatkowania" (H. Cioch, A. Kidyba, Ustawa o Fundacjach Komentarz Warszawa 2010 r., s. 140).

Mając na uwadze powyższe zdaniem Wnioskodawcy środki pieniężne przekazane na fundusz statutowy Fundacji nie stanowią dla Fundacji dochodu podlegającego opodatkowaniu.

Ad. 2.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p., wolne od podatku dochodowego są dochody podatników, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo - techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wpierania Inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów w części przeznaczonej na te cele. Podstawę zwolnienia stanowi faktyczne przeznaczenie dochodu na cele wymienione w u.p.d.o.p.

Zdaniem Wnioskodawcy dopiero w momencie przeznaczenia dochodu na konkretny cel powstaje możliwość weryfikacji, czy dany dochód został przeznaczony zgodnie z celem statutowym fundacji. Mając powyższe na uwadze, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku zbycia jednostek uczestnictwa w Funduszu Fundacja będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego z tytułu zbycia jednostek uczestnictwa dopiero w chwili przeznaczenia dochodu Fundacji powstałego na skutek sprzedaży jednostek uczestnictwa na cele inne niż statutowe wskazane w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. bądź w art. 17 ust. 1 pkt 6c (w przypadku uzyskania przez Fundację statusu OPP) względnie w chwili niezgodnego z celami statutowymi wydatkowania tych środków, jeżeli przeznaczenie będzie zgodne z celami statutowymi określonymi art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. bądź w art. 17 ust. 1 pkt 6c (w przypadku uzyskania przez Fundację statusu OPP).

Ad. 3.

Artykuł 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. zwalnia z podatku dochodowego dochody "w części przeznaczonej na cele".

Przepis ten nie wspomina o związku czasowym, jaki powinien istnieć między uzyskaniem dochodu a jego wydatkowaniem.

Nie wymaga też, aby dochód został przeznaczony bezpośrednio na określone cele - wystarczy, że dochód jest na te cele przeznaczony (niekoniecznie bezpośrednio).

W tej sytuacji dosłowna interpretacja art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. nie daje podstaw do twierdzenia, aby wydatkowanie środków następowało po uzyskaniu dochodu.

Interpretacja celowościowa tego przepisu także prowadzi do wniosku, że wydatkowanie środków może nastąpić przed uzyskaniem odpowiedniego dochodu. Wydatkowanie środków i uzyskanie dochodu mogą bowiem być ze sobą ściśle związane logicznie również w sytuacji, w której wydatkowanie nastąpiło przed uzyskaniem dochodu. Gdy istnieje taki związek logiczny, odrzucenie możliwości zwolnienia byłoby nieuzasadnionym odejściem od zamiaru ustawodawcy, który, nie wspominając o relacjach czasowych, wyraził wolę, aby dochody przeznaczone na określone cele były zwolnione z podatku.

Ścisły związek logiczny między wydatkami poczynionymi wcześniej, a dochodami, które zgodnie z u.p.d.o.p. należy uważać za pozyskane później, występuje w szczególności w sytuacji, która dotyczyła Wnioskodawcy w latach 2011-2012. Sytuacja ta została opisana powyżej: Fundacja poczyniła w latach 2011 i 2012 wydatki na działalność statutową, gdyż uzyskała w tych latach zysk księgowy (wynikający ze wzrostu wartości udziałów w Funduszu), który pozwalał na sfinansowanie tej działalności. Ów zysk księgowy stanie się dochodem podatkowym (czyli dochodem w rozumieniu u.p.d.o.p.), gdy Fundacja sprzeda rzeczone udziały. Dochód ten zostanie więc zadeklarowany w przyszłych zeznaniach podatkowych (za rok 2013 lub za lata późniejsze), chociaż znalazł swoje źródło w wydarzeniach ekonomicznych z lat 2011-2012, w tych latach został zaksięgowany i w tych latach skłonił Zarząd Fundacji do poczynienia wydatków.

Rozważmy interpretację przeciwną, tzn. taką, według której dochód może być zwolniony z podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. tylko jeśli jest przeznaczony na wydatki, które będą poczynione po jego uzyskaniu. Przyjęcie takiej interpretacji utrudniłoby znacznie funkcjonowanie wielu fundacji (w tym Wnioskodawcy). Wynika to z tego, że zarówno dochody każdej niemal fundacji, jak i koszta działalności statutowej, zmieniają się w czasie w dużym stopniu, często nieregularnie. Na przykład fundacja niosąca pomoc humanitarną może być zmuszona do nagłego, chwilowego zwiększenia wydatków w odpowiedzi na katastrofę (np. powódź). Taka fundacja może chwilowo zwiększyć wydatki licząc na to, że jej przyszłe dochody pozwolą na sfinansowanie tych wydatków. Byłoby niesprawiedliwe i niezgodne z wolą ustawodawcy, gdyby w takiej sytuacji fundacja nie mogła korzystać ze zwolnienia podatkowego.

Z kolei każda fundacja (w tym Wnioskodawca) powinna móc, bez niekorzystnych konsekwencji podatkowych, prowadzić działalność statutową w sposób regularny, nawet jeśli dochody przeznaczone na tę działalność są nieregularne i nas przykład w jakimś roku okażą się wyjątkowo niskie - w tej ostatniej sytuacji Wnioskodawca może, aby nie przerywać działalności statutowej, czynić wydatki w przekonaniu, że zostaną one pokryte z dochodów w latach przyszłych (wydatki takie mogą być tymczasowo, do czasu uzyskania oczekiwanych przyszłych dochodów, sfinansowane na przykład pożyczką, kredytem bankowym łub środkami pochodzącymi z funduszu założycielskiego). Pozbawienie fundacji w takiej sytuacji zwolnienia przewidzianego w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. byłoby niesprawiedliwe i niewątpliwie niezgodne z intencją ustawodawcy.

Ad. 4.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 dochody podatników, z zastrzeżeniem ust. 1c, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego - w części przeznaczonej na te cele są zwolnione z opodatkowania. Powyższe zwolnienie, zgodnie z art. 17 ust. 1b u.p.d.o.p. ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i - bez względu na termin wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów.

Zwolnienie to stosuje się również w przypadku lokowania dochodów poprzez nabycie:

Z kolei zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6c u.p.d.o.p. zwolnione od podatku dochodowego są dochody organizacji pożytku publicznego, o których mowa w przepisach o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie - w części przeznaczonej na działalność statutową. Ostatecznym celem nabycia Innych papierów wartościowych będzie pomnożenie i przekazanie na cele statutowe majątku uzyskanego przez Fundację. Wnioskodawca pragnie zauważyć, iż przepisy podatkowe nie precyzują co należy rozumieć przez sformułowanie "przeznaczenie i wydatkowanie" dochodu na cele statutowe. Wskazuje się m.in., że o dochodzie przeznaczonym na wyżej wymienione cele można mówić w momencie faktycznego wydatkowania dochodu na te cele lub w momencie podjęcia uchwały przez uprawniony organ fundacji o przeznaczeniu dochodów na określony cel (w tym ostatnim przypadku istotne jest jednak, aby fundacja rzeczywiście wydatkowała te środki na wskazane przez ustawodawcę cele). Wnioskodawca pragnie zauważyć, iż lokowanie dochodu np. w zakup Innych papierów wartościowych, nie jest jego ostatecznym wydatkowaniem. Taka forma inwestycji nie prowadzi do zmiany przeznaczenia dochodu. Według Wnioskodawcy dopuszczalne jest wydatkowanie dochodów w sposób służący pomnażaniu kapitału w celu późniejszego wykorzystania na cele statutowe, np. na działalność naukową, bez utraty prawa do zwolnienia z podatku. Mając na uwadze, iż ostatecznie dochody Fundacji zostaną przekazane na cele statutowe, zaś nabycie innych papierów wartościowych będzie jedynie krokiem pośrednim ułatwiającym pomnażanie środków potrzebnych na finansowanie celów statutowych Fundacji, zdaniem Wnioskodawcy nabycie Innych papierów wartościowych nie będzie wiązało się z obowiązkiem zapłaty podatku przez Fundację i będzie korzystało ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych. W razie gdyby zdaniem organów podatkowych nabycie Innych papierów wartościowych przez Fundację wiązało się z obowiązkiem zapłaty podatku przez Fundację, opodatkowanie będzie dotyczyło wyłącznie dochodu Fundacji, na przykład dochodu powstałego na skutek sprzedaży jednostek uczestnictwa tj. różnicy pomiędzy ceną otrzymaną za jednostki uczestnictwa a kosztem ich nabycia przeznaczonej na zakup innych papierów wartościowych, przy czym to Fundacja będzie decydowała czy na nabycie Innych papierów wartościowych przeznacza dochód czy inne środki niebędące dochodem. Powyższe wynika z faktu, iż u.p.d.o.p. nie precyzuje czy wydatki dokonywane przez podatnika mają być finansowane z dochodu czy z innych środków niebędących dochodem. Konsekwentnie decyzja ta zależy od woli podatnika.

Ad. 5.

Jak wspomniano w stanie faktycznym, w chwili obecnej Fundacja, w celu bardziej efektywnego pomnażania swojego majątku, rozważa sprzedaż znacznej części jednostek uczestnictwa w Funduszu i nabycie Nieruchomości. Dochód uzyskany z wynajmu Nieruchomości zostanie następnie przekazany na cele statutowe Fundacji. Mimo że nabywane Nieruchomości nie będą stanowiły środków trwałych służących bezpośrednio realizacji celów statutowych Fundacji, o których mowa w art. 17 ust. 1b u.p.d.o.p., to zdaniem Wnioskodawcy ostateczny cel ich nabycia będzie polegał na pomnożeniu i przekazaniu na cele statutowe majątku uzyskanego przez Fundację. Wnioskodawca pragnie zauważyć, iż przepisy podatkowe nie precyzują co należy rozumieć przez sformułowanie przeznaczenie" dochodu na cele statutowe. Wskazuje się m.in., że o dochodzie przeznaczonym na wyżej wymienione cele można mówić w momencie podjęcia uchwały przez uprawniony organ fundacji o przeznaczeniu dochodów na określony cel. Jednocześnie środki powinny być wydatkowane na ww. cele. Wydatkowanie środków może nastąpić w dowolnym czasie, Istotne jednak, aby podatnik rzeczywiście wydatkował te środki na wskazane przez ustawodawcę cele. Mając na uwadze, iż ostatecznie dochody fundacji zostaną przekazane na cele statutowe, zaś nabycie nieruchomości będzie jedynie krokiem pośrednim ułatwiającym pomnażanie środków potrzebnych na finansowanie celów statutowych Fundacji, zdaniem Wnioskodawcy nabycie Nieruchomości nie będzie wiązało się z obowiązkiem zapłaty podatku przez Fundację. Niemniej jednak, w razie gdyby zdaniem organów podatkowych nabycie Nieruchomości przez Fundację wiązało się z obowiązkiem zapłaty podatku przez Fundację, opodatkowanie będzie dotyczyło wyłącznie dochodu Fundacji powstałego na skutek sprzedaży jednostek uczestnictwa tj. różnicy pomiędzy ceną otrzymaną za jednostki uczestnictwa a kosztem ich nabycia przeznaczonej na zakup Nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku uznania przez organy podatkowe, iż nabycie Nieruchomości przez Fundację skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku przez Fundację, opodatkowanie będzie dotyczyło wyłącznie dochodu Fundacji powstałego na skutek sprzedaży jednostek uczestnictwa tj. różnicy pomiędzy ceną otrzymaną za jednostki uczestnictwa a kosztem ich nabycia przeznaczonej na zakup Nieruchomości przy czym to Fundacja będzie decydowała, czy na nabycie Nieruchomości przeznacza dochód czy inny kapitał. Powyższe wynika z faktu, iż u.p.d.o.p. nie precyzuje czy wydatki dokonywane przez podatnika maja być finansowane z dochodu czy z Innych środków niebędących dochodem. Konsekwentnie decyzja ta zależy od woli podatnika.

Biorąc pod uwagę brzmienie pytania oznaczonego nr 5 w miejscu podkreślenia tut. Organ podatkowy dokonał sprostowania oczywistej pomyłki pisarskiej (Wnioskodawca wskazał w tym miejscu "Innych papierów wartościowych").

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się

* w zakresie pytania oznaczonego nr 1 - za prawidłowe,

* w zakresie pytania oznaczonego nr 2 - za prawidłowe,

* w zakresie pytania oznaczonego nr 3 - za nieprawidłowe,

* w zakresie pytania oznaczonego nr 4 i 5 w części dotyczącej skutków podatkowych nabycia Innych papierów wartościowych lub nieruchomości - za nieprawidłowe,

* w zakresie pytania oznaczonego nr 4 i 5 w części dotyczącej metodologii określenia podstawy opodatkowania w związku ze zbyciem jednostek uczestnictwa - za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego nr 1 i nr 2.

Ad. 3-5

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej także "u.p.d.o.p.") przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

W myśl art. 7 ust. 2 ww. ustawy, dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Oznacza to, że fundacje - w tym i Wnioskodawca, ustalają dochód bez względu na rodzaje źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty.

Należy jednak wskazać na art. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, określający katalog dochodów wolnych od podatku dochodowego, którym ustawodawca wyłączył z podstawy opodatkowania dochody uzyskane z tytułów wymienionych w tym przepisie.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolne od podatku są dochody podatników, z zastrzeżeniem ust. 1c, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenie wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego - w części przeznaczonej na te cele.

Podkreślenia wymaga przy tym, iż ramy omawianego zwolnienia wyznaczone zostały przez art. 17 ust. 1b i art. 17 ust. 1a pkt 2 cytowanej ustawy podatkowej.

Na podstawie art. 17 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 tego artykułu, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i - bez względu na termin - wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz na opłacenie podatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodów.

Z kolei w myśl art. 17 ust. 1a pkt 2 tejże ustawy zwolnienie, o którym mowa w art. 17 ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, nie dotyczy dochodów, bez względu na czas ich osiągnięcia, wydatkowanych na inne cele niż wymienione w tych przepisach.

Z powyższych przepisów wynika, iż zwolnienie zawarte w art. 17 ust. 1 pkt 4 jest zwolnieniem warunkowym. Dla skorzystania z tego zwolnienia podatnik musi spełnić łącznie dwie przesłanki:

* jego celem musi być działalność wymieniona w tym przepisie, przy czym statut może przewidywać również inne cele działalności,

* uzyskane dochody muszą być przeznaczone wyłącznie na cele preferowanej przez ustawodawcę działalności statutowej, a następnie wydatkowane na te cele bez względu na termin.

Należy podkreślić, iż zwolnienie to nie jest uzależnione od rodzaju uzyskiwanego dochodu. Ważny jest tu cel, na jaki jest dochód przeznaczony, a nie źródło pochodzenia dochodu. Stosownie do treści art. 17 ust. 1e u.p.d.o.p. zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie stosuje się również w przypadku lokowania dochodów poprzez nabycie:

Podkreślić przy tym należy, iż wymieniony w tym ustępie katalog dopuszczalnych form lokowania ma charakter zamknięty.

Powyższe regulacje dopełnia art. 17 ust. 1f u.p.d.o.p., zgodnie z którym zwolnienie, o którym mowa w ust. 1e, ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczany i wydatkowany, bez względu na termin, na cele określone w ust. 1.

W opinii tut. Organu podatkowego użyte przez Ustawodawcę pojęcie dochodu "wydatkowanego" oznacza wartość aktywów (w tym środków pieniężnych) danego podmiotu, którymi rozporządził w określony, definitywny sposób.

Jak wskazał skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie o sygn. II FPS 4/09 (dalej: Uchwała NSA) dochodu z natury rzeczy samej nie można wydatkować, a wydatkować można jedynie środki pieniężne. Osiągnięcie dochodu, jako operacji czysto rachunkowej (arytmetycznej) nie musi zaś wiązać się z posiadaniem jakichkolwiek środków pieniężnych.

Tym samym, jeżeli podatnik osiągnął dochód w określonym roku podatkowym, to ma możliwość skorzystania ze zwolnienia (także w trakcie roku podatkowego) pod warunkiem, że w roku podatkowym lub w latach następnych dokona rozporządzenia swoim majątkiem na wskazane cele społecznie użyteczne w wysokości odpowiadającej kwocie dochodu przeznaczonego uprzednio na te cele (który ma podlegać zwolnieniu przedmiotowemu).

Podkreślenia wymaga, iż podatnik nie może dokonać przeznaczenia (rozumianego jako przyporządkowanie do określonego celu) określonej wartości dochodu, jeżeli ten dochód nie został jeszcze wygenerowany i nie zostanie osiągnięty w bieżącym roku podatkowym. Podobnie podatnik nie może wydatkować dochodu (określonej części swoich aktywów odpowiadającej wartością osiągniętemu dochodowi lub jego części), który zostanie osiągnięty dopiero w przyszłych latach podatkowych.

Powyższych ustaleń nie może zmienić argumentacja Wnioskodawcy odwołująca się do wykładni celowościowej analizowanych przepisów, tudzież do zasad sprawiedliwości społecznej. Brak ograniczenia czasowego w kwestii wydatkowania środków wartością odpowiadających uzyskanemu dochodowi (por. art. 17 ust. 1f u.p.d.o.p.) oznacza, iż dana fundacja, jeżeli przeznaczy dany dochód na określone przez Ustawodawcę preferowane cele, to może dokonać fizycznego rozporządzenia odpowiednimi środkami w wieloletniej perspektywie bez dokonywania sztucznych powiązań pomiędzy wydatkami dokonanymi w poprzednich okresach rozliczeniowych, a dochodami bieżących, czy przyszłych okresów.

W świetle powyższych konstatacji należy uznać stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego nr 3, zgodnie z którym dochód uzyskany przez Fundację może być uznany za przeznaczony na wydatki wskazane w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. i z tego tytułu zwolniony z podatku dochodowego w sytuacji, w której wydatków tych dokonano przed rokiem podatkowym, w którym Fundacja uzyskała rzeczony dochód - za nieprawidłowe.

Ustosunkowując się do stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytań oznaczonych nr 4 i 5 zauważyć należy, iż lokowanie w rozumieniu art. 17 ust. 1e u.p.d.o.p. to zabezpieczanie pieniędzy, kapitałów przez wpłacanie ich do banku na procent (znaczenie języka potocznego) i nabywanie kapitałów w celu zabezpieczenia pieniędzy oraz w celach wymienionych w pkt 1-3 tego przepisu.

Ponownego podkreślenia wymaga, iż systematyka art. 17 ust. 1b i art. 17 ust. 1e u.p.d.o.p. wskazuje, że Ustawodawca dopuszczając w art. 17 ust. 1b u.p.d.o.p. także pośredni sposób wydatkowania dochodu na cel społecznie użyteczny z zachowaniem prawa do zwolnienia podatkowego, w art. 17 ust. 1e u.p.d.o.p. ten pośredni sposób ograniczył do przypadków enumeratywnie wyliczonych w pkt 1-3 (por. Uchwała NSA).

W zakresie tym nie mieści się więc nabywanie:

* papierów wartościowych innych niż wymienione w art. 17 ust. 1e u.p.d.o.p.

* nieruchomości, których użytkowanie nie będzie związane z działalnością statutową (na wynajem).

Zwolnienie określone w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. jest istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej (powszechności i równości opodatkowania), dlatego też jego wykładnia powinna być ścisła, co oznacza, że w sytuacji, gdy Ustawodawca obejmuje zwolnieniem podatkowym jedynie dochody podatnika, których cel i zakres jest ograniczony ustawowo, to istotne staje się wykazanie istnienia związku pomiędzy wydatkowaniem dochodu, a celem określonym w ustawie, który jest jednocześnie celem statutowym podatnika.

Przyjmując za Wnioskodawcą, iż nabycie papierów wartościowych innych niż wymienione w art. 17 ust. 1e u.p.d.o.p. lub nieruchomości, których użytkowanie nie będzie związane z działalnością statutową (na wynajem), jako że nie oznacza ostatecznego wydatkowania dochodu, tylko stanowi formę lokaty, nie może prowadzić do utraty prawa do zwolnienia przedmiotowego, należałoby uznać, iż przepis wyrażony w art. 17 ust. 1b u.p.d.o.p. jest całkowicie zbędny, co należy uznać za sprzeczne z domniemaniem racjonalności Ustawodawcy.

W konsekwencji w tej części stanowisko Fundacji należy uznać zatem za nieprawidłowe.

Natomiast należy zgodzić się z Wnioskodawcą, iż nabycie Innych papierów wartościowych lub nieruchomości będzie implikowało konieczność opodatkowania dochodu (w rozumieniu powołanego wyżej art. 7 ust. 1 u.p.d.o.p.) ze zbycia jednostek uczestnictwa określonego jako różnica pomiędzy ceną otrzymaną za jednostki uczestnictwa a kosztem ich nabycia, w części przeznaczonej na zakup Innych papierów wartościowych lub/i nieruchomości.

Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p. przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

W myśl art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu

Nadto na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.p. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

Oczywiście o przeznaczeniu dochodu osiągniętego w danym roku podatkowym na cele preferowane przez Ustawodawcę i podlegające zwolnieniu przedmiotowemu Fundacja może decydować w sposób suwerenny (jedynie ograniczenie stanowi przesłanka, iż wartość środków przeznaczonych na nabycie Innych papierów wartościowych i nieruchomości musi mieć pokrycie w wartości pasywów Wnioskodawcy innych, niż odpowiadające wartości dotychczas uzyskanych dochodów od 2011 r.).

Samo nabycie Innych papierów wartościowych (za wyjątkiem przypadku określonego w art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p., który z uwagi na wskazanie w opisie zdarzenia przyszłego, iż Fundacja dokona sprzedaży jednostek uczestnictwa, a następnie nabędzie określone aktywa, nie będzie miał zastosowania) lub/i nieruchomości samo w sobie nie implikuje powstania dochodu do opodatkowania (nie mieści się w pojęciu przychodu podatkowego rozumianego jako definitywne przysporzenie majątkowe).

Dopiero przeznaczenie dochodu (lub jego zmiana) lub wydatkowanie środków odpowiadających wartości tego dochodu przeznaczonego uprzednio na cele preferowane przez Ustawodawcę wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 4a u.p.d.o.p., a także w określonym przypadku w art. 17 ust. 1 pkt 6c tej ustawy i określone w statucie Fundacji, na inne cele prowadzi do powstania dochodu do opodatkowania.

W tym zakresie stanowisko Fundacji należy uznać zatem za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.