IPPB5/423-529/11-3/AJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 6 czerwca 2011 r. (data wpływu 8 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie uznania za podatnika niemieckiego funduszu inwestycyjnego - jest prawidłowe.

W dniu 8 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie uznania za podatnika niemieckiego funduszu inwestycyjnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

D. (dalej: Fundusz lub D.) jest otwartym funduszem inwestycyjnym utworzonym na podstawie niemieckiego prawa inwestycyjnego. Zgodnie z odpowiednimi regulacjami prawnymi, Fundusz jest zarządzany przez spółkę zarządzającą I. GmbH (dalej: Spółka lub I.).Fundusz prowadzi działalność inwestycyjną w oparciu o środki finansowe inwestorów, zbierane poprzez emisję jednostek uczestnictwa w funduszu. D. prowadzi, m.in. na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, działalność gospodarczą polegającą głównie na kupnie i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek oraz wynajmie powierzchni komercyjnej w posiadanych nieruchomościach.

W zależności od specyfiki danych inwestycji, mogą one być podejmowane na trzy sposoby:

Zgodnie z wymogami prawa niemieckiego przewidzianymi dla funduszu typu Sondervermögen, jest on zarządzany przez I. funkcjonujący w formie prawnej odpowiadającej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (Gesellschaft mit beschränkter Haftung - GmbH). Zarówno Spółka, jak i sam Fundusz posiadają siedzibę oraz zarząd na terytorium Niemiec, dlatego też uznawane są za niemieckiego rezydenta podatkowego podlegającego opodatkowaniu od całości swoich dochodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Rezydencja Wnioskodawcy została potwierdzona uzyskanym od odpowiednich organów certyfikatem rezydencji.

Specyfika prawna Funduszu

Fundusz zorganizowany jest w formie instytucji wspólnego inwestowania określanej jako Sondervermögen. Jej specyfiką jest fakt, iż sam Fundusz nie posiada osobowości prawnej (w przeciwieństwie do funduszy funkcjonujących na podstawie polskiego prawodawstwa), w dokonywanych czynnościach prawnych, co do zasady działa poprzez I.

Należy jednak zauważyć, iż brak osobowości prawnej w przypadku Funduszu ma odmienny charakter od rozumienia tej instytucji w polskiej doktrynie prawa podatkowego, przede wszystkim z uwagi na fakt, że zgodnie z niemieckimi przepisami Fundusz jest uznawany za podatnika i niemieckiego rezydenta podatkowego.

Inwestowanie za pośrednictwem Funduszu

W zakresie swojej działalności D. pozyskuje od anonimowych inwestorów (zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych) środki finansowe, którymi dysponuje w ramach podejmowanych inwestycji. Z uwagi na anonimowość inwestorów, Fundusz nie posiada informacji zarówno na temat formy prawnej inwestorów, jak i ich rezydencji podatkowej.

Inwestorzy nabywają jednostki uczestnictwa w Funduszu, z którymi związane jest prawo do udziału w rezultacie finansowym D. Poziom partycypacji ustalany jest w proporcji, w jakiej pozostają wpłaty danego inwestora do całości wpłat dokonanych przez wszystkich inwestorów.

Inwestorzy mogą samodzielnie decydować, w ramach obowiązujących regulacji, zarówno o momencie dokonania wkładu (nabycia jednostek uczestnictwa), jak i o jego wycofaniu (umorzeniu jednostek lub ich zbyciu). Wraz z momentem wycofania wkładu przez inwestora, Fundusz, co do zasady, zobowiązany jest wypłacić mu odpowiadającą część udziału w zysku ustaloną na podstawie wskazanej powyżej proporcji.

Należy jednocześnie mieć na uwadze, że w zakresie uprawnień inwestora leży dysponowanie posiadaną jednostką uczestnictwa oraz wykonywanie uprawnienia inwestora do partycypacji w zysku Funduszu. Inwestorom nie przysługują żadne prawa o charakterze majątkowym w stosunku do aktywów, w które inwestuje Fundusz. W szczególności inwestorzy w żaden sposób nie mogą rościć sobie praw do udziału w prawie własności nieruchomości nabywanych przez D.

Wnioskodawca pragnie z całą mocą podkreślić, iż relacja łącząca go z inwestorami stanowi typowy stosunek zobowiązaniowy, który w żadnym wypadku nie może być pojmowany analogicznie do praw wspólników spółek osobowych lub udziałowców spółek kapitałowych. Wzajemne prawa i obowiązki inwestorów oraz Funduszu regulowane są przez umowę określaną jako prospekt, niemieckie prawo inwestycyjne oraz inne akty prawne. Wynagrodzeniem przysługującym inwestorom w związku z udostępnieniem środków finansowych Funduszowi jest prawo do partycypacji w wyniku finansowym Funduszu.

Prawa związane z posiadanymi jednostkami uczestnictwa w Funduszu można zatem porównać z prawami wynikającymi z akcji spółek akcyjnych nabywanych na giełdzie (lub obligacji z prawem do udziału w zyskach), a sam proces inwestowania zbliżony jest do inwestowania w analogiczne instytucje przewidziane przez polskie przepisy prawne.

Aktywa nabywane przez Fundusz w toku podejmowanych inwestycji stanowią wyodrębnioną masę majątkową, którą zarządza Spółka. W zamian za zarządzanie masą majątkową Funduszu, I. otrzymuje od Funduszu wynagrodzenie w formie kwoty pieniężnej określonej przez odpowiednie regulacje. Z uwagi na specyficzne uregulowanie omawianej instytucji w niemieckim prawie inwestycyjnym, Spółce przysługuje szereg formalnoprawnych uprawnień, m.in. do dokonywania czynności prawnych dotyczących masy majątkowej, np. wpisu do ksiąg wieczystych, zawierania umów z najemcami oraz umów sprzedaży. Należy jednak mieć na względzie, że zgodnie z regulacjami prawa niemieckiego Spółka, dokonując czynności prawnych dotyczących masy majątkowej, występuje na rzecz Funduszu, który jest faktycznym dysponentem masy majątkowej. Dokonując czynności prawnych na rzecz Funduszu, I. zwykle informuje kontrahentów o charakterze, w jakim działa (reprezentuje Fundusz) poprzez umieszczenie odpowiedniego stwierdzenia w treści dokumentu.

Działalność Funduszu należy do kategorii działalności regulowanych i podlega w całości nadzorowi Bundesanstalt für Finanzdiensteleistungsaufsicht (dalej: BaFin), który wydaje zezwolenia na podjęcie działalności w zakresie świadczenia usług finansowych oraz zarządzania funduszami. D. posiada zezwolenie wydane przez BaFin, który nadzoruje jego działalność.

Zgodnie z niemieckim prawem inwestycyjnym, aktywa Funduszu zostały zdeponowane w banku mającym siedzibę na terytorium Niemiec. Tak jak wskazują odpowiednie regulacje prawne, w przypadku nieruchomości rolą depozytariusza jest monitorowanie aktywów Funduszu, która w praktyce polega na prowadzeniu rejestru posiadanych przez D. nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest wykładnia przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej "u.p.d.o.p.") w odniesieniu do pytania oznaczonego nr 1 i nr 2.

W zakresie pytań oznaczonych nr 3-6 oraz w zakresie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie (pytania oznaczone nr 7-8).

Stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w zakresie pytań oznaczonych nr 1 i nr 2:Zdaniem Wnioskodawcy D. jest rzeczywistym odbiorcą przychodów (dochodów) osiąganych na terytorium Polski i powinien być uznany za podatnika z tego tytułu.

Mając na uwadze specyficzny charakter prawny niemieckich funduszy inwestycyjnych, należy w pierwszej kolejności zauważyć, iż ze względu na bezpieczeństwo podejmowanych inwestycji, wykonywanie uprawnień w odniesieniu do posiadanych aktywów zostały rozdzielone pomiędzy sam Fundusz, spółkę zarządzającą oraz depozytariusza.

Niemieckie regulacje podatkowe, w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania dochodów osiąganych przez inwestorów za pośrednictwem Funduszu, wprowadziły specjalny reżim przeznaczony dla opodatkowania Sondervermögen oraz jego inwestorów, którego podstawową zasadą jest przejrzystość (niem. Transparenz). Zgodnie z tą regułą dochód osiągnięty przez inwestorów należy traktować tak, jak gdyby inwestowali bezpośrednio w aktywa wchodzące w skład masy majątkowej Funduszu. Należy jednak pamiętać, iż omawiane pojęcie nie jest tożsame z koncepcją transparentności mającą zastosowanie np. w przypadku polskich spółek osobowych. Pomimo że zasadą jest, iż inwestorzy powinni być traktowani tak, jak gdyby inwestowali bezpośrednio w nabywane przez Fundusz aktywa, to fakt uzyskiwania przychodu za pośrednictwem Funduszu ma również wpływ na ustalenie zasad ich opodatkowania, m.in. kwoty otrzymywane w związku z partycypacją w Funduszu stanowią zyski kapitałowe niezależnie od faktu, czy zostały pierwotnie wypracowane poprzez dochody z najmu, zbycia inwestycji, czy też zmiany wartości inwestycji, etc.

Koncepcja przejrzystości podatkowej Funduszu w niemieckim prawie podatkowym przejawia się tym, iż przychody uzyskiwane za jego pośrednictwem opodatkowane są na poziomie inwestorów, podczas gdy na poziomie samego Funduszu zastosowanie ma specjalne zwolnienie. Należy dodatkowo zauważyć, iż w pewnych okolicznościach może dojść do sytuacji, w której przychód osiągany za pośrednictwem Funduszu będzie również zwolniony na poziomie inwestorów. Przykładem takiej sytuacji jest wypłata zysku ze zbycia aktywów pozostających własnością Funduszu ponad 10 lat.

Analizując wskazane powyżej cechy omawianej koncepcji stosowanej przez niemieckiego ustawodawcę należy zauważyć, iż jest to instytucja dalece odmienna od transparentności stosowanej w polskim prawie podatkowym m.in. do spółek osobowych. W szczególności należy zauważyć, że w przypadku niemieckich regulacji prawnych zasada ta nie pozbawia Funduszu przymiotu podatnika podatku dochodowego i stanowi jedynie specjalnej kategorii zwolnienie, podczas gdy w przypadku transparentności w rozumieniu polskich przepisów, spółki osobowe nie są uznawane za podatników podatków dochodowych, przez co nie mogą do nich mieć zastosowania zwolnienia ustanowione w przepisach podatkowych.

Opisana powyżej instytucja stanowi swego rodzaju fikcję prawną mającą zastosowanie wyłącznie w celu zapobieżenia ekonomicznemu podwójnemu opodatkowaniu dochodów z inwestycji podejmowanych przez Fundusz. W konsekwencji, do Funduszu zastosowanie mają następujące zasady:

* Zgodnie z niemieckim ustawodawstwem jest on traktowany jako podmiot specjalny "Zweckvermögen", podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

* By zapobiec efektywnemu podwójnemu opodatkowaniu dochodów osiąganych za pośrednictwem Funduszu, niemieckie przepisy podatkowe ustanawiają specjalne reguły, efektywnie zwalniające fundusze inwestycyjne z opodatkowania (§ 11 Investmentsteuergesetz z 15 grudnia 2003 r., BGBI. I S. 2676 z późn. zm.),

* Podstawa opodatkowania ustalana jest na poziomie funduszu inwestycyjnego, a następnie przypisywana inwestorom. Sposób alokacji podstaw opodatkowania prezentowany jest w nocie alokacyjnej, która następnie jest składana w odpowiednim niemieckim urzędzie skarbowym przez spółkę zarządzającą (§ 55 Investmentsteuergesetz z 15 grudnia 2003 r., BGBI. I S. 2676 z późn. zm.)

Zgodnie z koncepcją funkcjonowania formy prawnej niemieckich otwartych funduszy inwestycyjnych - Sondervermögen, Fundusz stanowi zbiór aktywów, z tytułu posiadania których podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Niemczech, dla którego ustanowiono jednocześnie specjalne zwolnienie zapobiegające podwójnemu opodatkowaniu dochodu z inwestycji.

Jak zostało to już wspomniane powyżej, niemieckie regulacje prawne rozdzielają wykonywanie uprawnień dotyczących masy majątkowej Funduszu pomiędzy D., I. oraz depozytariusza. Na użytek niniejszego wniosku uprawnienia można posegregować w dwie grupy: i) uprawnień o charakterze formalnoprawnym (np. reprezentowanie Funduszu w czynnościach prawnych) oraz ii) uprawnień o charakterze ekonomicznym (np. faktyczne rozporządzanie aktywami oraz czerpanie z nich ekonomicznych korzyści).

Mając powyższe na uwadze, żadnemu ze wskazywanych podmiotów nie można przypisać pełnego prawa własności w rozumieniu polskiego kodeksu cywilnego, przede wszystkim z uwagi na to, że żaden z nich nie może w sposób nieograniczony rozporządzać rzeczami wchodzącymi w skład masy majątkowej Funduszu. Dlatego też, zdaniem Wnioskodawcy, by określić rzeczywistego odbiorcę przychodów (dochodów) Funduszu osiąganych w Polsce, kluczowe znaczenie ma ekonomiczne władztwo nad posiadanymi aktywami. Należy przy tym podkreślić, iż zgodnie z doktryną niemieckiego prawa podatkowego sam Fundusz może zostać uznany za rzeczywistego odbiorcę przychodów uzyskiwanych z podejmowanych inwestycji.

Wnioskodawca pragnie dodatkowo wskazać, iż opisywane instytucje zbiorowego inwestowania były przedmiotem analizy Nieformalnego Komitetu Konsultacyjnego OECD (dalej: Komitet), który w raporcie z 23 kwietnia 2010 r. (dalej: Raport) odniósł się m.in. do możliwości korzystania przez takie podmioty z postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Na bazie Raportu, Komitet przygotował Aktualizację Komentarza do Konwencji Modelowej OECD z 22 lipca 2010 r.

Analizując pojęcie "osoby" na gruncie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, Komitet odniósł się również do kwestii rzeczywistego odbiorcy przychodu osiąganego przez podmioty zbiorowego inwestowania. Zgodnie ze stanowiskiem zaprezentowanym przez Komitet, sam fundusz inwestycyjny może zostać uznany za "osobę", której przysługuje prawo korzystania z postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, o ile jest za taki uznawany przez wewnętrzne regulacje krajowe.

Mając na uwadze powyższe należy pamiętać, że fundusz inwestycyjny traktowany jest przez prawo niemieckie jako podmiot specjalny ("Zweckvermögen"), który podlega w Niemczech nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. W konsekwencji należałoby uznać, że również "obce" jurysdykcje podatkowe stosujące umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania powinny traktować Fundusz jako podatnika podlegającego w Niemczech nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Przenosząc rozważania Komitetu Finansowego OECD na grunt analizowanego stanu faktycznego, należy mieć na uwadze, iż niemieckie władze podatkowe uznają sam Fundusz za ekonomicznego właściciela aktywów wchodzących w skład masy majątkowej Funduszu. Dlatego też, stosując tok rozumowania przyjęty przez Komitet Finansowy OECD, dla celów stosowania przepisu art. 6 ust. 1 pkt 10a u.p.d.o.p., za ekonomicznego właściciela i jednocześnie rzeczywistego odbiorcę przychodów osiąganych w Polsce należy uznać D.

Dodatkowo Wnioskodawca pragnie wskazać, iż zgodnie ze stanowiskiem Komitetu, potwierdzonym również w Raporcie, szeroko rozumiane podmioty zbiorowego inwestowania należy uznać za rzeczywistego odbiorcę przychodu, jeśli zarządzający mają uznaniowe prawo do wykonywania czynności zarządzania aktywami generującymi zyski i wchodzącymi w skład masy majątkowej funduszu. W związku z czym, zdaniem Wnioskodawcy, Fundusz może zostać uznany za rzeczywistego odbiorcę przychodów osiąganych z inwestycji na terytorium Polski.

Zagadnienie własności ekonomicznej szczegółowej analizie poddał Klaus Vogel w komentarzu do konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zdaniem autora, rzeczywistego odbiorcę przychodu cechują następujące czynniki:

Mając na uwadze powyższe rozważania, należy dojść do wniosku, iż I. nie spełnia żadnego ze wskazanych powyżej warunków, przede wszystkim z uwagi na fakt, że przysługuje jej jedynie uprawnienie o charakterze formalnym, dalece ograniczone przez regulacje prawne oraz funkcje kontrolne depozytariusza. Komentarz wskazał dodatkowo, iż sam podmiot zbiorowego inwestowania powinien zostać uznany za rzeczywistego odbiorcę przychodów z uwagi na fakt, iż spełnia pierwsze kryterium Vogla.

Raport wskazuje również na pewne generalne cechy towarzyszące Sondervermögen, mianowicie na okoliczność, iż głównym celem instytucji zbiorowego inwestowania jest umożliwienie drobnym inwestorom osiągania celów inwestycyjnych, które byłyby niemożliwe do osiągnięcia indywidualnie. Decydując się na udział w Funduszu inwestorzy polepszają swoją pozycję tworząc wspólnie większy podmiot, pulę aktywów, stanowiącą odrębną jednostkę, nie jedynie sumę indywidualnych interesów inwestorów. Przy czym należy zaznaczyć, że inwestorzy nie mają żadnych uprawnień do aktywów, w które zainwestował Fundusz, mają oni jedynie prawo dysponowania jednostkami uczestnictwa w Funduszu. Dodatkowo przychody (dochody) generowane przez aktywa posiadane przez Fundusz nie mogą zostać przyporządkowane bezpośrednio do inwestorów, którzy co do zasady rozpoznają przychody kapitałowe związane z jednostkami uczestnictwa w Funduszu.

Dodatkowy argument przemawiający za uznaniem, że to Fundusz należy traktować jako rzeczywistego odbiorcę przychodu osiąganego z inwestycji na terytorium Polski, wynika z uzasadnienia do zmian ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z jego brzmieniem, z uwagi na specyfikę prawną oraz odmienność polskich funduszy inwestycyjnych od podmiotów zbiorowego inwestowania funkcjonujących w innych krajach członkowskich UE, wprowadzona nowelizacja zmierza do zapewnienia równego traktowania wszystkich form funkcjonowania podmiotów zbiorowego inwestowania, również takich, które na mocy przepisów kraju swej rezydencji uznawane są za fundusze inwestycyjne, podczas gdy w rozumieniu polskich przepisów nie mieszczą się w definicji tego pojęcia.

Dodatkowo, powoływane uzasadnienie do nowelizacji wskazuje, że kryteria warunkujące zastosowanie nowo wprowadzonego zwolnienia mają na celu zapewnienie, iż zostaną nim objęte podmioty odpowiadające cechom polskich funduszy inwestycyjnych i emerytalnych. Tylko takie podejście do stosowania zwolnienia może zapewnić zachowanie zasady równego traktowania podatników oraz zapobiec dyskryminacji zagranicznych funduszy inwestycyjnych działających na tym samym rynku.

Z powyższego wynika, iż podstawowym celem przyświecającym ustawodawcy w trakcie wprowadzania omawianego zwolnienia było objęcie nim dochodów również tych funduszy, których zasady funkcjonowania oraz forma prawna różnią się od polskiej konstrukcji. Tylko taka interpretacja może zapewnić eliminację dyskryminacji zagranicznych funduszy inwestycyjnych na gruncie u.p.d.o.p.

Należałoby więc uznać, iż o możliwości zastosowania zwolnienia decydować powinno spełnienie obiektywnych przesłanek ustanowionych w u.p.d.o.p., nie zaś sam fakt działania w określonej formie prawnej. Zdaniem Wnioskodawcy o tym, czy dana instytucja "odpowiada" polskim funduszom inwestycyjnym, decydują jej cechy, które zostały wskazane przez ustawodawcę jako warunki zastosowania zwolnienia. W konsekwencji jedynie niespełnienie tych obiektywnych okoliczności może rozstrzygać o braku prawa do korzystania z tego reżimu.

W rezultacie należy zauważyć, iż zamiary ustawodawcy wyrażone w uzasadnieniu do nowelizacji mogą zostać spełnione jedynie w przypadku, gdy to sam Fundusz zostanie uznany za rzeczywistego odbiorcę przychodów osiąganych z inwestycji podejmowanych na terytorium Polski.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie ulega wątpliwości, iż pomimo rozdzielenia uprawnień pomiędzy poszczególnych uczestników prezentowanej struktury, Fundusz rozumiany jako całość jest właścicielem aktywów oraz rzeczywistym odbiorcą osiąganych z nich przychodów. Mając na uwadze charakterystyczne cechy omawianej instytucji zaprezentowane powyżej, należy dojść do wniosku, iż z praktycznego punktu widzenia jedynie sam Fundusz może zostać uznany za rzeczywistego odbiorcę przychodów, przede wszystkim z uwagi na cechy charakterystyczne zarówno depozytariusza, jak i I., którym w ocenie Wnioskodawcy nie sposób nadać przymiotu ekonomicznego właściciela majątku funduszu.

Jak zostało to wspomniane w przedstawionym powyżej stanie faktycznym, niemieckie regulacje prawne wyposażyły Spółkę w szereg uprawnień oraz obowiązków o charakterze formalnoprawnym, które w praktyce polegają m.in. na występowaniu na rzecz Funduszu w toku podejmowanych czynności prawnych. W szczególności rolą I. jest zarządzanie Funduszem w interesie inwestorów, w zamian za co otrzymuje od Funduszu wynagrodzenie. Dodatkowo może ona świadczyć pomocnicze usługi doradcze na jego rzecz. W związku ze wskazaną powyżej formalną rolą, jaką spełnia Spółka w konstrukcji Sondervermögen, przysługuje jej cywilnoprawne prawo własności, które jest jednak dalece ograniczone przez ustawodawstwo niemieckie regulujące zasady działania funduszy inwestycyjnych.

Odnosząc się do możliwości uznania I. za rzeczywistego odbiorcę przychodów, należy w pierwszej kolejności zauważyć, że majątek I. oraz majątek Funduszu cechuje wyodrębnienie organizacyjno-ekonomiczne. Zgodnie z niemiecką ustawą inwestycyjną, I. ma obowiązek wydzielenia środków inwestycyjnych Funduszu od swoich własnych. Dodatkowo w razie upadłości Spółki, majątek Funduszu nie może podlegać egzekucji, z uwagi na fakt, iż zgodnie z niemieckimi przepisami majątek Funduszu nie stanowi elementu składowego masy upadłościowej Spółki. Majątek Funduszu przekazany jest depozytariuszowi, który w przypadku upadłości Spółki ma obowiązek znaleźć nowego zarządcę lub wypłacić środki funduszu inwestorom. Oznacza to, iż D. jest odrębnym i samodzielnym podmiotem, gdzie I. pełni funkcję zarządcy jego majątku.

Należy dodatkowo zaznaczyć, że majątek nabywany na rzecz Funduszu nie jest wykazywany w sprawozdaniu finansowym Spółki. Z kolei aktywa Funduszu (głównie papiery wartościowe i certyfikaty depozytowe) deponowane są na odrębnym rachunku prowadzonym w banku występującym w roli depozytariusza. Depozytariusz jest również odpowiedzialny za stałe monitorowanie tych aktywów Funduszu, które nie mogą być powierzone do przechowania (np. własność nieruchomości, udziały w spółkach nieruchomościowych itp.).

Odnosząc powyższe spostrzeżenia do przedstawionego stanu faktycznego należy skonkludować, iż I. nie jest rzeczywistym odbiorcą przychodów uzyskiwanych z inwestycji Funduszu w nieruchomości zlokalizowane w Polsce, a w konsekwencji nie może być podatnikiem podatku dochodowego z tego tytułu. Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż przychodem I. nie będą pożytki osiągane z inwestycji podejmowanych przez Fundusz, ale kwota wynagrodzenia otrzymywanego w zamian za zarządzanie oraz ewentualne usługi pomocnicze.

W ocenie Wnioskodawcy również inwestorzy Funduszu nie powinni zostać uznani za odbiorców przychodu osiąganego przez Fundusz w Polsce, przede wszystkim z uwagi na fakt, iż taki zysk nie może w żaden sposób zostać przyporządkowany do poszczególnych podmiotów, którym przysługuje jedynie prawo do udziału w zysku Funduszu na podstawie jednostek uczestnictwa potwierdzających partycypację w Funduszu.

Dodatkowo Wnioskodawca pragnie nadmienić, że inwestorzy nie mają bezpośredniego wpływu na sposób rozporządzania aktywami Funduszu, mogą jedynie dysponować swoimi prawami do udziału w zysku. Z tego względu należałoby uznać, iż w analizowanym stanie faktycznym inwestorzy nie spełniają kryteriów wskazujących na fakt, iż mogą być uznani za rzeczywistych odbiorców przychodów osiąganych na terytorium Polski.

Należy jednocześnie zaznaczyć, iż z uwagi na szeroki wachlarz inwestycji podejmowanych przez Fundusz może zaistnieć sytuacja, w której jedna z inwestycji zlokalizowanych w Polsce przyniesie zyski, podczas gdy inna zlokalizowana poza granicami Polski okaże się nierentowna i przyniesie znacznych rozmiarów stratę. W konsekwencji, z uwagi na negatywny wynik finansowy, Fundusz nie wypłaci inwestorom kwot odpowiadających ich partycypacji w zysku. Przyjęcie w tej sytuacji koncepcji, zgodnie z którą to inwestorzy zostaliby uznani za rzeczywistych odbiorców przychodów, prowadziłaby do sytuacji, w której zostaliby oni opodatkowani, pomimo iż faktycznie nie otrzymali przychodu/dochodu, a w skrajnych sytuacjach - ponieśli stratę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w odniesieniu do pytań oznaczonych nr 1 i nr 2 uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej: "u.p.d.o.p.") ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób prawnych i spółek kapitałowych w organizacji, zwanych dalej "podatnikami".

W myśl ust. 2 powołanego artykułu przepisy ustawy mają również zastosowanie do jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek niemających osobowości prawnej, z zastrzeżeniem ust. 1 i 3.

Stosownie do treści art. 3 ust. 2 ww. ustawy podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. - Prawo prywatne międzynarodowe (Dz. U. z 2011 r. Nr 80, poz. 432, dalej: "ppm") osoba prawna podlega prawu państwa, w którym ma siedzibę. Jeżeli jednak prawo wskazane w przepisie ust. 1 przewiduje właściwość prawa państwa, na podstawie którego osoba prawna została utworzona, stosuje się prawo tego państwa.

Na podstawie art. 3 ppm prawu wskazanemu w przepisach ust. 1 i 2 podlegają w szczególności:

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2 ppm jeżeli osoba prawna dokonuje czynności prawnej w zakresie prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa, wystarczy, że ma zdolność do dokonania tej czynności według prawa państwa, w którym przedsiębiorstwo jest prowadzone.

Osoba prawna może się powołać wobec drugiej strony na ograniczenia dotyczące jej zdolności lub reprezentacji wynikające z prawa wskazanego w przepisach art. 17 ust. 1 i 2, jeżeli ograniczeń takich nie przewiduje prawo państwa, w którym czynność prawna została dokonana tylko wtedy, gdy druga strona o nich wiedziała lub nie wiedziała z powodu niedbalstwa. Przepisu tego nie stosuje się do rozporządzeń dotyczących nieruchomości położonych w innym państwie niż państwo, w którym czynność prawna została dokonana.

Podkreślić przy tym należy, iż na mocy art. 21 ppm przepisy art. 17-20 tej ustawy stosuje się odpowiednio do jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej.

Jednocześnie należy zauważyć, iż w polskim systemie prawnym brak jest analogicznej konstrukcji prawnej do opisanych w przedmiotowym wniosku funduszy.

W świetle przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego oraz powołanych przepisów prawa, w opinii tut. Organu podatkowego należy stwierdzić, iż opisany we wniosku niemiecki fundusz inwestycyjny należy uznać za podatnika w rozumieniu art. 1 ust. 2 u.p.d.o.p. w zw. z art. 3 ust. 2 tej ustawy.

Z przedmiotowego wniosku wynika, iż:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 i ust. 2 u.p.d.o.p. przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Przepisy ww. ustawy nie zawierają definicji przychodu. W odniesieniu do przychodów Ustawodawca zastosował technikę ustawodawczą polegającą na wymienieniu przykładowych kategorii pożytków, których otrzymanie implikuje powstanie przychodu podatkowego (art. 12 ust. 1 pkt 1-10 u.p.d.o.p.) pozostawiając katalog przysporzeń kreujących powstanie przychodu w rozumieniu ustawy otwartym. Jednocześnie Prawodawca ustanowił w art. 12 ust. 4 powołanej ustawy zamknięty katalog kategorii przychodów wyłączonych z opodatkowania. A contrario wszystkie inne przysporzenia majątkowe (zwiększające aktywa lub zmniejszające pasywa spółki) niż wymienione w art. 12 ust. 4 u.p.d.o.p. należy uznać za przychód skutkujący powstaniem obowiązku podatkowego.

Zgodnie bowiem z przepisem art. 12 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Na mocy ust. 3 powołanego artykułu, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 1 cytowanej ustawy do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

W konsekwencji za przychód należy uznać każde przysporzenie majątkowe o charakterze trwałym, definitywnym, bezzwrotnym. Przy czym w przypadku przychodów uzyskiwanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej już sam fakt, że przychód staje się należny powoduje powstanie obowiązku podatkowego.

Również zgodnie z utartym poglądem doktryny i judykatury, przychodem podatkowym jest trwałe zwiększenie majątku podatnika, które może wyrażać się w zwiększeniu jego aktywów lub zmniejszeniu jego pasywów (w kategoriach bilansowych). O tym więc, czy w wyniku takich czynności po stronie danego podmiotu powstanie obowiązek rozpoznania przychodu podatkowego, czy taki obowiązek nie powstanie, rozstrzyga kwestia trwałego zwiększenia majątku danego podmiotu lub też jej brak.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż przychód z tytułu działalności określonej powyżej w pkt 1, rozumiany jako przysporzenie majątkowe można przypisać D., spółka zarządzająca będzie natomiast generowała dochody z tytułu wynagrodzenia za zarządzanie masą majątkową.

Jednocześnie należy zauważyć, iż w procesie kwalifikacji prawnopodatkowej dochodów uzyskiwanych w układzie transgranicznym (rozpatrując kwestię ograniczonego obowiązku podatkowego w odniesieniu do nierezydentów) należy przeprowadzić analizę:

Odnośnie pierwszej z ww. przesłanek należy stwierdzić, iż w przypadku bezpośredniego posiadania aktywów dochody z obrotu nieruchomościami oraz wynajmu powierzchni komercyjnej dochód podlegają co do zasady opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Podobnie w przypadku dochodów z udziału w spółkach osobowych zastosowanie znajdą zasady określone w art. 5 ust. 1 i ust. 2 u.p.d.o.p.

Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 1 powołanej ustawy przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, z zastrzeżeniem art. 1 ust. 3, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku (udziału). W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

W myśl ust. 2 art. 5 u.p.d.o.p. zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów, zwolnień i ulg podatkowych oraz obniżenia dochodu, podstawy opodatkowania lub podatku.

Odmienny będzie jedynie tryb opodatkowania w przypadku dochodów z tytułu posiadania udziałów w spółkach kapitałowych, do których zastosowanie znajdą przepisy art. 22-22a u.p.d.o.p.

Na mocy art. 22 ust. 1 ww. ustawy podatek dochodowy od dochodów (przychodów) z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustala się w wysokości 19% uzyskanego przychodu.Nie ulega zatem wątpliwości, iż wymienione powyżej kategorie dochodów/przychodów podlegają co do zasady opodatkowaniu w Polsce.

Analizując drugą z ww. przesłanek należy stwierdzić, iż w niniejszej sprawie zastosowanie będą miały postanowienia umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90, dalej "UPO")

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90, dalej "UPO") dochód osiągany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie z majątku nieruchomego (włączając dochód z gospodarstwa rolnego lub leśnego), położonego w drugim Umawiającym się Państwie, może być opodatkowany w tym drugim Państwie.

Przy czym za "osobę" w rozumieniu umowy na podstawie art. 3 ust. 1 lit. b) UPO uważa się osobę fizyczną, spółkę oraz każde inne zrzeszenie osób.

Zgodnie z pkt 6.11 Komentarza do art. 1 Konwencji Modelowej OECD w wersji uwzględniającej nowelizację z dnia 22 lipca 2010 r. o statusie jednostki zbiorowego inwestowania (CIV) jako "osoby" decyduje sposób, w jaki ta osoba jest traktowana dla celów podatkowych w kraju, w którym została utworzona.

Skoro zgodnie z opisem przedstawionym we wniosku o wydanie interpretację indywidualną, Fundusz mimo transparentności podatkowej uznawany jest za posiadającego nieograniczony obowiązek podatkowy w Niemczech i w związku z tym posiada niemiecki certyfikat rezydencji, to należy uznać D. za "osobę" w rozumieniu UPO.

Dla celów cytowanej umowy wyrażenie "majątek nieruchomy" ma takie znaczenie, jakie nadaje mu prawo tego Umawiającego się Państwa, na terytorium którego dany majątek jest położony. Określenie to obejmuje w każdym przypadku mienie przynależne do majątku nieruchomego, żywy i martwy inwentarz gospodarstw rolnych i leśnych, prawa, do których mają zastosowanie przepisy prawa powszechnego dotyczące nieruchomości gruntowych, prawa użytkowania nieruchomości, jak również prawa do stałych lub zmiennych świadczeń z tytułu eksploatacji lub prawa do eksploatacji złóż mineralnych, źródeł i innych zasobów naturalnych; statki morskie, statki żeglugi śródlądowej i statki powietrzne nie stanowią majątku nieruchomego (art. 6 ust. 2 ww. umowy).

Postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu stosuje się do dochodu osiągniętego z bezpośredniego użytkowania, najmu, dzierżawy lub innego rodzaju użytkowania majątku nieruchomego (art. 6 ust. 3 ww. umowy).

Jednocześnie strony (umowy) wprost określiły w ust. 4 art. 6 umowy, iż ww. postanowienia umowne stosuje się również do dochodów z majątku nieruchomego przedsiębiorstwa i do dochodu z majątku nieruchomego, który służy do wykonywania wolnego zawodu.

Zgodnie ze stanowiskiem doktryny i wykładnią literalną powołanych regulacji prawnych:

* kategorię "majątku nieruchomego" należy analizować stosując prawo tego Państwa, na którym ten majątek jest położony (czyli polskiego) - w pierwszej kolejności prawa podatkowego, w dalszej cywilnego, budowlanego itd.;

* wyrażona w art. 6 ust. 4 umowy zasada położenia majątku ma pierwszeństwo nad zasadą miejsca położenia zakładu, co oznacza, iż do opodatkowania dochodów "z majątku nieruchomego" należy stosować wyżej powołane przepisy art. 6 umowy, a nie przepisy dotyczące zysków przedsiębiorstw określone w art. 7 powołanej umowy;

* dla celów umowy istotne jest ekonomiczne władztwo osoby uzyskującej dochód nad majątkiem nieruchomym.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 UPO zyski osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, z przeniesienia własności majątku nieruchomego w rozumieniu artykułu 6 i położonego w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie.

Natomiast stosownie do treści art. 10 ust. 1 i ust. 2 UPO dywidendy wypłacane przez spółkę mającą siedzibę w Umawiającym się Państwie osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie. Jednakże dywidendy takie mogą być opodatkowane także w Umawiającym się Państwie, w którym spółka wypłacająca dywidendy ma swoją siedzibę i zgodnie z prawem tego Państwa, ale jeżeli osoba uprawniona do dywidend ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, to podatek tak wymierzony nie może przekroczyć:

Postanowienia niniejszego ustępu nie naruszają opodatkowania spółki w odniesieniu do zysków, z których dywidendy są wypłacane.

Przy czym na podstawie art. 10 ust. 3 UPO ww. określenie "dywidendy" oznacza dochód z akcji, akcji gratisowych, praw do udziału w zysku, akcji w górnictwie, akcji założycieli lub innych praw, z wyjątkiem wierzytelności, do udziału w zyskach, jak również inny dochód, który według prawa Państwa, w którym spółka wypłacająca dywidendy ma siedzibę, jest pod względem podatkowym traktowany jak dochód z akcji i wypłaty z tytułu świadectw udziałowych w funduszu inwestycyjnym.

Zatem, w ocenie Organu wydającego interpretację, przychody uzyskiwane przez D. zarówno z posiadanych "bezpośrednio" nieruchomości, jak i dochody z udziału w spółkach osobowych lub kapitałowych posiadających nieruchomości podlegają co do zasady opodatkowaniu w Polsce podatkiem dochodowym od osób prawnych jako dochody przyporządkowane Funduszowi.

W tym stanie rzeczy stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym D. jest/będzie rzeczywistym odbiorcą przychodów (dochodów) osiąganych na terytorium Polski i powinien być uznany za podatnika z tego tytułu - należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.