IPPB5/423-513/09-2/PS

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 19 listopada 2009 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB5/423-513/09-2/PS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 26 sierpnia 2009 r. (data wpływu 27 sierpnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie oraz art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 sierpnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie 21 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka S.A. instytucja finansowa z siedzibą w Paryżu, we Francji (dalej "Wnioskodawca" lub "Spółka") posiada w Polsce oddział (dalej "B. Polska"). W świetle polskich regulacji dotyczących rynku papierów wartościowych Wnioskodawca jest zagraniczną firmą inwestycyjną wykonującą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej czynności maklerskie za pośrednictwem swojego oddziału, tj. B. Polska. Przedmiotem faktycznej działalności B. Polska jest świadczenie usług powierniczych, w szczególności prowadzenie rachunków papierów wartościowych oraz rozliczanie transakcji mających za przedmiot papiery wartościowe. W najbliższym czasie, Spółka zamierza zawierać z kontrahentami (klientami) zarówno polskimi oraz zagranicznymi umowy pożyczek papierów wartościowych emitowanych oraz będących w zorganizowanym obrocie na terytorium Polski (dalej "Polskie Papiery Wartościowe"). Umowy zawierane będą bezpośrednio przez Spółkę, natomiast rozliczane będą przy wykorzystaniu B. Polska. Struktura pożyczek Polskich Papierów Wartościowych opierać będzie się na następujących założeniach:

a.

Wnioskodawca zamierza jako tzw. principal intermediary, tj. pożyczkodawca/pożyczkobiorca (w różnych umowach) zawierać umowy pożyczki mające za przedmiot Polskie Papiery Wartościowe. Umowy pożyczki zawierane będą w oparciu o międzynarodową standardową umowę pożyczki papierów wartościowych Global Master Securities Lending Agrement tzw. GMSLA, zmodyfikowaną i dostosowaną do wymogów stawianych przez polskie regulacje tego typu pożyczkom mającym za przedmiot papiery wartościowe emitowane oraz będące w zorganizowanym obrocie na terytorium Polski;

b.

umowy pożyczki Polskich Papierów Wartościowych zawarte na podstawie GMSLA nie będą rządzone prawem polskim, a ich strony nie będą poddawać się jurysdykcji sądów polskich; na podstawie umowy pożyczki, pożyczkodawca przeniesie na pożyczkobiorcę własność określonych papierów wartościowych, ten ostatni zaś zobowiązuje się po ustalonym okresie do powrotnego przeniesienia własności papierów na pożyczkodawcę;

c.

Wnioskodawca będzie zawierać umowy pożyczek Polskich Papierów Wartościowych z zagranicznymi i krajowymi instytucjami finansowymi oraz zagranicznymi i krajowymi inwestorami instytucjonalnymi którzy będą rozliczać pożyczki Polskich Papierów Wartościowych za pośrednictwem swoi rachunków papierów wartościowych;

d.

Wnioskodawca nie zamierza pożyczać Polskich Papierów Wartościowych jako pożyczkobiorca w celu krótkiej sprzedaży tych papierów wartościowych we własnym imieniu i na własny rachunek;

e.

B. Polska będzie prowadził rachunek papierów wartościowych oraz rachunek bankowy dla Wnioskodawcy w celu rozliczenia pożyczki Polskich Papierów Wartościowych oraz opłat z tytułu tzw. lending fee oraz tzw. manufactured dividends.

W tym miejscu Wnioskodawca chciałby podkreślić, że w przypadku pożyczek Polskich Papierów Wartościowych między pożyczkodawcą a pożyczkobiorcą dokonywane mogą być następujące płatności:

a.

lending fee - termin ten określa wynagrodzenie z tytułu pożyczki papierów wartościowych. Standardowo zgodnie z GMLSA w związku z korzystaniem z pożyczonych papierów wartościowych pożyczkobiorca zobowiązany jest do zapłaty ustalonego wynagrodzenia (będącego wypadkową wielu czynników, w tym wartości papierów, okresu pożyczki). W związku z zawartą umową pożyczki w przypadku gdy Wnioskodawca będzie pożyczkodawcą będzie uprawniony do otrzymania lending fee. W przypadku natomiast gdy będzie pożyczkobiorcą wówczas na nim będzie ciążył obowiązek zapłaty tego wynagrodzenia.

b.

manufactured dividends - termin ten określa kwoty uzyskane przez pożyczkodawcę z tytułu dywidend od spółki, której akcje są przedmiotem pożyczki, a tym samym własnością innego podmiotu. Zasadniczo poprzez umowę pożyczki i zwrotne przeniesienie własności akcji, pożyczkobiorca w okresie na jaki zawarto umowę (tj. do "zwrotu" akcji) staje się akcjonariuszem spółki. Jedną z konsekwencji takiego stanu prawnego jest to, że pożyczkobiorca może otrzymać od tej spółki dywidendę. Standardowo zgodnie z GMLSA i zawieranymi umowami pożyczki papierów wartościowych w takiej sytuacji, gdy pożyczkobiorca otrzyma dywidendę od podmiotu, którego akcje pożyczył, jest on zobowiązany do zwrotu jej kwoty pożyczkodawcy. Płatność ta nosi nazwę manufactured dividend.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy na gruncie przepisów polskiego prawa podatkowego tzw. lending fee, tj. wynagrodzenie z tytułu pożyczenia papierów wartościowych należy traktować jako płatność odsetkową podlegającą podatkowi u źródła zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.; "ustawa CIT").

Zdaniem Wnioskodawcy tzw. lending fee, tj kwota wynagrodzenia uzyskanego z tytułu pożyczenia papierów wartościowych, na gruncie przepisów polskiego prawa podatkowego nie ma charakteru płatności odsetkowych i nie będzie podlegała podatkowi u źródła zgodnie z art. 21 ustawy CIT i powinna podlegać opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W polskim systemie prawa brak jest normatywnej definicji odsetek. Zasadniczo określenie "odsetki" traktuje się jako wynagrodzenie z tytułu korzystania z cudzych pieniędzy (kapitału) lub za obracanie własnymi pieniędzmi w cudzym interesie. Wobec braku samodzielnej definicji odsetek, uzasadniona jest analiza tej instytucji w świetle regulacji związanych z umową pożyczki oraz pożyczki papierów wartościowych.

Wnioskodawca zauważa, iż analiza przepisów Kodeksu Cywilnego ("k.c.") dotyczących umowy pożyczki prowadzi do wniosku, iż pożyczka papierów wartościowych nie stanowi pożyczki w rozumieniu k.c.

Zgodnie z art. 720 k.c. przez umowę pożyczki należy rozumieć taką umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej wartości.

Jak wynika z powyżej przytoczonego przepisu na gruncie polskich regulacji, aby można było mówić o pożyczce przedmiotem umowy muszą być pieniądze albo rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Pojęcie "pieniędzy" użyte przez ustawodawcę we wskazanym przepisie k.c. obejmuje zarówno znaki pieniężne jako rzeczy, jak i pieniądz elektroniczny, zarówno w odniesieniu do środków krajowych jak i zagranicznych. Z kolei zgodnie z art. 45 k.c. rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne. W konsekwencji należy uznać, iż zdematerializowane papiery wartościowe nie są rzeczami oznaczonymi co do gatunku, lecz prawami majątkowymi a umowa pożyczki papierów wartościowych nie może być utożsamiana z umową pożyczki w rozumieniu art. 720 k.c.

Skoro nie mamy do czynienia z umową pożyczki, o której mowa w powyższym przepisie k.c., wynagrodzenie z tytułu umowy pożyczki papierów wartościowych nie będzie miało charakteru "klasycznych" odsetek od pożyczki, opodatkowanego podatkiem u źródła zgodnie z art. 21 ustawy CIT. W przypadku takiego przychodu zastosowanie powinny znaleźć ogólne zasady opodatkowania.

Dodatkowo, na poparcie powyższej tezy Wnioskodawca zwraca uwagę na brzmienie art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi obowiązującej w chwili składania wniosku. Zgodnie z tym przepisem do pożyczania maklerskich instrumentów finansowych z udziałem firm inwestycyjnych lub banków powierniczych nie stosuje się przepisów Kodeksu cywilnego o umowie pożyczki. Przepis ten wprost wskazuje, iż pożyczka papierów wartościowych nie może być utożsamiana z pożyczki, o której mowa w przepisach k.c. W konsekwencji odsetki od pożyczki papierów wartościowych nie będą stanowić "klasycznych" odsetek od pożyczki.

Analogiczne stanowisko można odnaleźć w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 4 kwietnia 2008 r. (sygn. IP-PB3-423-169/07-2/JB).

W powyższej interpretacji organ podatkowy zauważył jednak, iż rozpatrując niniejszą sprawę należałoby również uwzględnić postanowienia umowy międzynarodowej z państwem, w którym siedzibę mają podmioty za graniczne pożyczające Bankowi papiery wartościowe, która zgodnie z art. 91 ust. 2 Konstytucji będzie miała pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową. Umowy międzynarodowe dotyczące unikania podwójnego opodatkowania zawierane przez Polskę bardzo często zawierają własne autonomiczne definicje odsetek. Przykładowo zgodnie z art. 11 ust. 2 Umowy z Francją użyty w niniejszym artykule wyraz "odsetki" oznacza dochody z wierzytelności wszelkiego rodzaju, tak zabezpieczonych, jak i nie zabezpieczonych hipoteką lub klauzulą udziału w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek publicznych i skryptów dłużnych, w tym również premie i udziały związane z powyższymi tytułami.

Powyższa definicja odsetek w Umowie z Francją zakreśla bardzo szeroki zakres dochodów, które mogą zostać uznane w transakcjach transgranicznych za płatności odsetkowe. Dlatego też mając na uwadze treść powyższej definicji istnieją określone argumenty uprawniające tezę o odmiennej kwalifikacji tzw. lending fee na potrzeby prawa wewnętrznego oraz odmiennej kwalifikacji na potrzeby prawa międzynarodowego. W świetle umów o unikaniu podwójnego opodatkowania wynagrodzenie wypłacane przez pożyczkobiorcę na rzecz pożyczkodawcy będzie stanowiło płatność odsetkową. Konstatacja ta może mieć znaczenie w przypadku, gdy pożyczkobiorcą papierów wartościowych będzie podmiot zagraniczny, tj. w sytuacji gdy na gruncie prawa podatkowego innego państwa tzw. lending fee będzie traktowane jako płatność odsetkowa.

Jednakże, Wnioskodawca zauważa, iż powyższa rozbieżność w kwalifikacji tzw. lending fee (czy też istotne wątpliwości w tym zakresie) nie wpłynie na zasady ich opodatkowania w przypadku zapłaty przez polskiego pożyczkobiorcę. Należy bowiem zwrócić uwagę, że ze względu na swój szczególny charakter prawny (umowy zasadniczo rozgraniczają kompetencje poszczególnych państw w zakresie opodatkowania dochodu podatnika mającego siedzibę na terytorium jednego z nich i uzyskującego dochód na terytorium drugiego), postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania nie tworzą dla podatników (płatników) nowych (lub nie rozszerzają istniejących) obowiązków podatkowych na gruncie prawa wewnętrznego. Efektem szerszego zdefiniowania "odsetek" w UPO w stosunku do definicji przewidzianej w polskim prawie wewnętrznym (art. 21 ustawy CIT) nie może być nałożenie na płatników obowiązku poboru podatku, który nie jest przewidziany w przepisach wewnętrznych. W konsekwencji zatem uznanie w świetle polskiego prawa tzw. lending fee za wynagrodzenie nie mające charakteru odsetek oznacza, iż wynagrodzenie to nie będzie podlegało podatkowi u źródła, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy CIT.

Mając na uwadze, iż na gruncie polskich przepisów podatkowych lending fee nie będzie stanowiło płatności odsetkowej może powstać wątpliwość dotycząca kwalifikacji takiego wynagrodzenia wypłacanego przez polskich pożyczkobiorców na gruncie ustawy CIT. W szczególności wątpliwość może powstać czy lending fee może zostać potraktowane jako "świadczenie o podobnym charakterze" na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy CIT. Jednakże, zdaniem Wnioskodawcy, nawet w sytuacji gdyby potraktować lending fee jako "świadczenie o podobnym charakterze" podlegające obowiązkowi poboru podatku u źródła, w sytuacji gdy Wnioskodawca przedstawi polskim pożyczkobiorcom certyfikat rezydencji podatkowej, wówczas po stronie tych pożyczkobiorców nie powstanie obowiązek poboru podatku. W takiej sytuacji zastosowanie znajdą bowiem postanowienia właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Mając na uwadze, iż Wnioskodawca jest francuskim rezydentem podatkowym zastosowanie znajdzie Umowa z Francją.

Zważywszy, że Umowa z Francją (art. 7) nie przewiduje obowiązku poboru podatku w stosunku do wynagrodzenia za usługi, przedstawienie przez Wnioskodawcę certyfikatu rezydencji pozwoli mu na otrzymanie od polskich pożyczkobiorców całej należnej kwoty lending fee, tj. niepomniejszonej o podatek u źródła.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy na gruncie polskich przepisów podatkowych, a w szczególności art. 21 ust. 1 ustawy CIT, tzw. lending fee nie stanowi płatności odsetkowej i w konsekwencji nie podlega podatkowi u źródła w Polsce. Dodatkowo, nawet gdyby lending fee potraktowane zostało jako "świadczenie o podobnym charakterze" na gruncie art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy CIT, przedstawienie polskim pożyczkobiorcom certyfikatu rezydencji spowoduje, iż płatność taka nie będzie podlegała podatkowi u źródła w Polsce.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe w pełnym zakresie.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono w tym zakresie od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl