IPPB5/423-504/14-2/IŚ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 29 maja 2014 r. (data wpływu 30 maja 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków z tytułu wyniku na tzw. "transakcji wirtualnego swapa", stanowiącej mechanizm "aktualizacji" wartości pozostałego do wykorzystania limitu pożyczki w EUR (udzielanej w transzach w PLN, spłacanej w EUR) na finansowanie inwestycji deweloperskiej:

* w części dotyczącej pyt. nr 1:

* w zakresie braku możliwości rozpoznania różnic kursowych na wyniku - jest prawidłowe;

* w zakresie stwierdzenia, że różnice kursowe mogą się realizować w związku ze spłatą pożyczki - jest nieprawidłowe;

* w części dotyczącej pyt. nr 2, tj. co do braku możliwości rozpoznania na wyniku przychodów/kosztów uzyskania przychodów - jest prawidłowe.

W dniu 30 maja 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie oceny skutków w postaci różnic kursowych oraz przychodów/kosztów uzyskania przychodów z tytułu wyniku na tzw. "transakcji wirtualnego swapa", stanowiącej mechanizm "aktualizacji" wartości pozostałego do wykorzystania limitu pożyczki w EUR (udzielanej w transzach w PLN, spłacanej w EUR) na finansowanie inwestycji deweloperskiej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka (Wnioskodawca) jest podmiotem celowym, powołanym do realizacji planowanej inwestycji polegającej na budowie budynku. Wybudowany przez Spółkę budynek zostanie po ukończeniu - w zależności od sytuacji rynkowej - odsprzedany innemu podmiotowi bądź będzie eksploatowany przez samą Spółkę (poprzez wynajem lub dzierżawę powierzchni).

Inwestycja planowana przez Spółkę będzie realizowana na terenie Polski, nakłady inwestycyjne ponoszone będą w złotych (PLN).

Spółka obecnie nie posiada wystarczających środków pozwalających na sfinansowanie inwestycji, zatem zmuszona będzie zaciągnąć zewnętrzne finansowanie. Aktualnie, Spółka planuje przystąpienie do umowy ze spółką szwedzką (dalej: "Finansujący"), zajmującą się finansowaniem inwestycji deweloperskich. Na dzień udzielenia finansowania, Spółka i Finansujący będą podmiotami powiązanymi w rozumieniu u.p.d.o.p.

Umowa miałaby charakter zbliżony do otwartej linii kredytowej. Oznacza to, że na początku obowiązywania umowy zostanie ustalony górny limit finansowania, który Spółka będzie mogła zaciągnąć. Jednakże, w celu ograniczenia kosztów finansowania, Spółka nie otrzyma całej kwoty limitu od razu, ale będzie zaciągać kolejne transze w zależności od swoich faktycznych potrzeb.

Walutą operacyjną Spółki jest PLN. W PLN Spółka pokrywać będzie swoje zobowiązania wobec wykonawców inwestycji. Z tego powodu Spółka chce, aby finansowanie było jej faktycznie wypłacane w PLN. Spółka jest w stanie oszacować łączną wysokość kosztów w PLN (oraz ich równowartości w EUR), które będzie musiała ponieść w związku z realizacją inwestycji. Kwota ta będzie zatem podstawą ustalenia górnego limitu finansowania.

Z drugiej jednak strony, Spółka będzie zadłużać się w EUR, bowiem spłata zaciągniętej pożyczki następować będzie w latach kolejnych po wybudowaniu budynku, gdy Spółka będzie osiągać przychody ze sprzedaży bądź najmu/dzierżawy inwestycji w EUR.

Dodatkowo, biorąc pod uwagę specyfikę działalności inwestycyjnej prowadzonej przez Spółkę, na moment zawarcia umowy i określenia kwoty górnego limitu finansowania w EUR, nie wiadomo w jakich terminach będą ciągnięte poszczególne transze. To z kolei powoduje pogorszenie sytuacji finansującego, który nie jest w stanie określić wysokości zapotrzebowania na finansowanie w EUR.

Z tych powodów strony poszukiwały takiego rozwiązania, które zapewni Spółce finansowanie w EUR i jednocześnie nie będzie oparte o każdorazowe przewalutowanie kwoty pociągniętej transzy (w celu uniknięcia skutków wahań kursów walutowych i utrzymania założonego poziomu inwestycji w PLN). Konieczne okazało się stworzenie mechanizmu "aktualizacji" wartości pozostałego do wykorzystania limitu pożyczki w EUR.

Rozwiązaniem takim jest ustalenie przez strony, że umowa między nimi będzie mieć charakter dualny - tj. z jednej strony będzie mieć naturę finansowania, a z drugiej w umowę zostanie wbudowany mechanizm wirtualnej transakcji wymiany walut dla celów ustalenia pozostałego limitu zadłużenia w EUR.

Mianowicie, w oparciu o wysokość szacowanych kosztów inwestycji wyrażonych w PLN strony ustalą wysokość górnego limitu zadłużenia w EUR przeliczając po aktualnym, ustalonym przez strony kursie (finansowanie będzie mieć więc charakter walutowy). Jednocześnie strony postanowią o dokonaniu wirtualnej transakcji wymiany walut polegającej na tym, że Spółka zobowiąże się do dostarczenia Finansującemu kwoty równowartości górnego limitu zadłużenia wyrażonej w EUR, a Finansujący zobowiąże się do dostarczenia Spółce kwoty równowartości górnego limitu zadłużenia wyrażonej w PLN. Na moment zawarcia umowy nie dojdzie jednak do żadnych faktycznych transferów środków pieniężnych. W praktyce, faktyczne rozliczenia między stronami sprowadzać się będą do dostarczania przez Finansującego Spółce w kolejnych transzach żądanych kwot PLN (do limitu zadłużenia), a ze strony Spółki - do spłaty w EUR udzielonego jej finansowania. Jednocześnie, Spółka będzie obowiązana do zapłaty odsetek za udzielone jej finansowanie.

Zgodnie z tym mechanizmem, Spółka będzie znać maksymalną kwotę dostępnego zadłużenia w PLN, po przeliczeniu niewykorzystanej kwoty zadłużenia wyrażonej w EUR według aktualnego, ustalonego przez strony, kursu. Przeliczenie to następować będzie przed pociągnięciem kolejnej transzy - z reguły w okresach mniej więcej miesięcznych.

Jednocześnie z tym przeliczeniem, zostanie ustalona wartość spadku lub wzrostu wartości kwoty niewykorzystanego zadłużenia w EUR w stosunku do PLN. Spadek lub wzrost wartości obliczane będą w taki sposób, jakby strony dokonały transakcji wymiany waluty typu swap walutowy (dalej jako: "wirtualny swap"). Mechanizm ten można opisać w ten sposób, iż Spółka oblicza dodatni lub ujemny wynik, jaki osiągnęłaby nabywając od Finansującego odpowiednią ilość środków w PLN za kwotę w EUR stanowiącą równowartość kwoty pozostałej do pociągnięcia po kursie aktualnym na dzień pociągnięcia poprzedniej transzy i sprzedając te środki Finansującemu w zamian za równowartość w EUR po kursie aktualnym na dzień pociągnięcia aktualnej transzy finansowania.

Wynik "wirtualnego swapa" nie będzie przez strony "rozliczany" w sensie prawnopodatkowym - tj. nie będzie dochodzić między nimi do jakichkolwiek przepływów - ani do faktycznych operacji zakupu i sprzedaży walut ani do rozliczenia wirtualnego wyniku jaki byłby osiągnięty, gdyby taka operacja faktycznie miała miejsce. Wynik "wirtualnego swapa" będzie natomiast powiększał lub pomniejszał łączną kwotę zadłużenia Spółki z tytułu finansowania określonego w EUR, przy czym kwota w PLN pozostaje bez zmian.

Dla celów księgowych wynik każdego "wirtualnego swapa" będzie ujmowany częściowo w rachunku wyników Spółki odpowiednio jako przychód lub koszt, a częściowo będzie zwiększał lub zmniejszał wartości inwestycji w budowie.

Reasumując, mechanizm rozliczeń z Finansującym przyjęty przez Spółkę spowoduje, że Spółka otrzymuje ustaloną z góry kwotę w PLN na cele realizacji inwestycji, niemniej, zadłuży się w EUR, przy czym ostateczna wartość zadłużenia w EUR uwzględniać będzie wynik "swapów wirtualnych". Przyjęcie powyższego mechanizmu sprawi, że Spółka otrzyma dokładnie, taką kwotę finansowania w PLN, na jaką strony umówią się przy zawarciu umowy, a jednocześnie zadłużenie w EUR Spółki będzie zbliżone do poziomu górnego limitu zadłużenia określonego na moment zawarcia umowy.

Spółka nie będzie korzystać z uprawnienia przewidzianego w ark 9b ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p., lecz będzie rozpoznawać różnice kursowe dla celów podatkowych na podstawie art. 15a u.p.d.o.p.,

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy ustalony przez strony wynik na wbudowanej w umowie transakcji "wirtualnego swapa", który odpowiednio zwiększy łub zmniejszy poziom zadłużenia Spółki w EUR, nie wpływając na kwotę wypłaconego Spółce finansowania w PLN, będzie powodować powstawanie po stronie Spółki podatkowych różnic kursowych, o których mowa w art. 15a u.p.d.o.p.

2. Czy ustalony przez strony wynik na wbudowanej w umowie transakcji "wirtualnego swapa", który odpowiednio zwiększy lub zmniejszy poziom zadłużenia Spółki w EUR, nie wpływając na kwotę wypłaconego Spółce finansowania w PLN, będzie powodować powstawanie po stronie Spółki przychodu podatkowego (w przypadku dodatniego wyniku zmniejszającego poziom zadłużenia Spółki w EUR) lub kosztu uzyskania przychodów (w przypadku ujemnego wyniku zwiększającego poziom zadłużenia Spółki w EUR).

Stanowisko Spółki:

W uzasadnieniu własnego stanowiska Spółka przedstawia, co następuje.

Ad. 1.

Różnice kursowe rozpoznaje się dla celów podatkowych zgodnie z art. 9b lub 15a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm.; dalej: u.p.d.o.p.).

Spółka będzie rozpoznawać różnice kursowe na podstawie art. 15a u.p.d.o.p.

Zgodnie z art. 15a ust. 2 u.p.d.o.p., dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

Zgodnie natomiast z ust. 3 tegoż przepisu, ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

Tak powstałe różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe. Jednocześnie, w przypadku wytworzenia środka trwałego we własnym zakresie, zgodnie z art. 16g ust. 5 u.p.d.o.p., koszt wytworzenia stanowiący wartość początkową środka trwałego, koryguje się o różnice kursowe naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego. W tym miejscu Wnioskodawca pragnie zauważyć, iż jak zgodnie podkreśla doktryna prawa podatkowego (por. S. Babiarz, L. Błystak, B. Dauter, A. Gomułowicz, R. Pęk, K. Winiarski, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz 2012. Wrocław 2012, s. 841) oraz orzecznictwo (por. wyrok NSA z dnia 1 września 2011 r., sygn, II FSK 496/10) - podatnik, ma prawo skorygować koszt wytworzenia środka trwałego wyłącznie o różnice kursowe w rozumieniu art. 15a u.p.d.o.p.

Powyższy katalog przypadków, których zaistnienie skutkuje powstaniem różnic kursowych ma charakter katalogu zamkniętego, co oznacza, że w innych sytuacjach niż przewidziane w tym katalogu nie ustala się dla potrzeb podatku dochodowego od osób prawnych różnic kursowych.

Tym samym, w przypadku podatników stosujących zasady określone w art. 15a u.p.d.o.p., dla celów podatkowych relewantne są jedynie tzw. zrealizowane różnice kursowe, które powstają:

* w momencie otrzymania przychodu w walucie obcej, który wcześniej został rozpoznany jako przychód należny w walucie obcej,

* w momencie zapłaty kosztu, który został wcześniej poniesiony dla celów podatkowych w walucie obcej,

* w momencie wypływu środków pieniężnych w walucie obcej,

* w momencie spłaty/zwrotu udzielonego lub zaciągniętego kredytu (pożyczki).

Różnice kursowe od środków własnych powstają w sytuacji, gdy wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa lub niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

W przypadku kredytu (pożyczki), różnice kursowe powstają, gdy wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa lub niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Przy obliczaniu różnic kursowych uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności łub zapłaty zobowiązań.

W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Warto zatem podkreślić, że w wyniku zastosowania mechanizmu "wirtualnych swapów" nie będą powstawać różnice kursowe w rozumieniu u.p.d.o.p., które mogłyby mieć wpływ na wynik podatkowy Spółki zgodnie z art. 15a upodp.

W szczególności, w analizowanym stanie faktycznym Spółka nie będzie otrzymywać przychodu w walucie obcej, który wcześniej został rozpoznany jako przychód należny, jak również nie będzie dokonywać zapłaty poniesionego w walucie kosztu.

Z tytułu wbudowanego w umowę mechanizmu "wirtualnych swapów" po stronie Spółki nie będzie dochodzić również do realizacji różnic kursowych od środków własnych.

W wyniku zastosowania wskazanego mechanizmu, Spółka nie otrzyma od Finansującego środków pieniężnych w walucie obcej, jak również nie będzie dokonywać płatności na rzecz Finansującego z tego tytułu. Innymi słowy, wskutek ustalenia przez strony wyniku na wbudowanych w umowę wirtualnych swapach, żadna ze stron, nie będzie zobowiązana do zapłaty na rzecz drugiej strony kwoty osiągniętego z tytułu takiej operacji wirtualnego wyniku. Tym samym, Spółka nie będzie otrzymywać ani wydatkować z tego tytułu środków w walucie obcej. W konsekwencji, po stronie Spółki nie dojdzie do powstania podatkowych różnic kursowych od środków własnych.

Omawiane operacje będą mieć charakter czysto techniczny i nie będą kreować dla stron umowy oddzielnych wierzytelności i zobowiązań, innych niż zobowiązanie do spłaty zaciągniętej pożyczki. Omawiane operacje mają służyć wyłącznie do celów kalkulacji wysokości, wyrażonego w EUR, zadłużenia Spółki wobec Finansującego. Finansujący jest za takim rozwiązaniem, bowiem pozwoli ono na uzyskanie przez Spółkę finansowania dokładnie w kwocie potrzebnej na pokrycie oszacowanej łącznej kwoty kosztów w PLN, które Spółka będzie musiała ponieść w związku z realizacją inwestycji, a z drugiej strony utrzymanie zadłużenia w EUR w kwocie zbliżonej do górnego limitu finansowania ustalonego przy zawarciu umowy.

W konsekwencji, jedynie różnice kursowe, które mogą się realizować podatkowo w Spółce w związku z umową będą różnice kursowe od zaciągniętego w EUR finansowania, w sytuacji, gdy wartość w PLN otrzymanego przez Spółkę finansowania (poszczególnych transz) w EUR będzie niższa lub wyższa od jego wartości w PLN w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu walutowego.

Ad. 2.

Zdaniem Wnioskodawcy, ustalony przez strony wynik na wbudowanej w umowie transakcji "wirtualnego swapa" nie będzie kreował powstania po stronie Spółki przychodów podatkowych czy kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 u.p.d.o.p. przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności:

Powyższy przepis jednoznacznie wiąże pojęcie przychodu z faktycznym przysporzeniem po stronie podatnika - na co wskazuje użycie terminu "otrzymane". Przysporzenie to może mieć charakter przysporzenia pieniężnego (pkt 1) albo niepieniężnego (pkt 2), niemniej jednak, aby zostać uznane za przychód dla celów podatkowych musi się wiązać ze zwiększeniem majątku podatnika w sposób definitywny, tj. w tym sensie, że w sposób ostateczny powiększa dane przysporzenie majątkowe aktywa osoby prawnej. Powyższe zostało potwierdzone w licznym orzecznictwie sądów administracyjnych oraz doktrynie prawa podatkowego (por. wyrok NSA z dnia 14 maja 1998 r., sygn. akt SA/Sz 1305/97; wyrok NSA w Warszawie z dnia 27 listopada 2003 r., sygn, akt III SA 3382/02).

Powyższa zasada znajduje odzwierciedlenie w kolejnych przepisach ustawy - mianowicie art. 12 ust. 1 pkt 3-10 u.p.d.o.p., w których wymienione są specyficzne rodzaje przychodów podatkowych, mających jednak wspólną cechę, jaką jest powstanie realnego ekonomicznego przysporzenia po stronie podatnika.

Niezależnie od powyższej zasady, ustawa nakłada na podatników obowiązek rozpoznawania przychodów związanych z działalnością gospodarczą na zasadzie memoriałowej, a zatem niezależnie od faktycznego ich otrzymania (art. 12 ust. 3-3e u.p.d.o.p.). Zasada memoriału ma jednak w praktyce zastosowanie wyłącznie w przypadku uzyskania przychodu w związku z wydaniem rzeczy, zbyciem prawa majątkowego lub wykonaniem usługi (art. 12 ust. 3a u.p.d.o.p.), co nie wystąpi w przedstawionym zdarzeniu przyszłym. W pozostałych zaś przypadkach, przychód związany z działalnością gospodarczą powstaje u podatnika na zasadzie ogólnej, tj. w momencie otrzymania zapłaty (art. 12 ust. 3e u.p.d.o.p.).

Ustawodawca wyłączył pewne przysporzenia, które zostały enumeratywnie wymienione w art. 12 ust. 4 u.p.d.o.p., z przychodów podatkowych, w tym kwoty otrzymanych pożyczek (kredytów).

Odnosząc powyższe rozważania do przedstawionego zdarzenia przyszłego, należy wskazać, że ustalony przez strony wynik z tytułu wbudowanych w sposób ustalenia limitu zadłużenia "wirtualnych swapów" nie będzie stanowić dla Spółki przychodu podatkowego w rozumieniu art. 12 ust. 1 ani art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p., bowiem po stronie Spółki nie powstanie przysporzenie. Ustalony przez stronę wynik z tytułu wbudowanych w umowę transakcji "wirtualnych swapów" nie będzie dawał Spółce prawa domagania się wypłaty ustalonej przez strony kwoty wyniku przez Finansującego. Innymi słowy, nie powstanie po stronie Spółki wierzytelność o wypłatę kwoty ustalonego przez strony wyniku, a tym samym, Spółka nie otrzyma płatności tej kwoty od Finansującego, Dlatego też nie może być mowy o "otrzymaniu" pieniędzy lub wartości pieniężnych, co jest warunkiem powstania przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p.

Jedyną płatnością, jaką Spółka będzie mogła żądać od Finansującego z tytułu zawartej umowy i jaka zostanie Spółce wypłacona przez Finansującego będzie kwota zaciągniętego finansowania w stałej kwocie PLN ustalonej z chwilą zawarcia umowy. Kwota ta będzie podlegać jednak zwrotowi (w EUR). Nie budzi wątpliwości, iż kwota otrzymanego finansowania, na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 1 u.p.d.o.p., nie stanowi przychodu podatkowego dla Spółki.

Z drugiej strony, po stronie Spółki, nie powstanie koszt uzyskania przychodów z tytułu ustalenia przez strony ujemnego wyniku na wbudowanej w umowie transakcji "wirtualnego swapa".

Zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. Zgodnie z ugruntowaną praktyką organów podatkowych i sądów administracyjnych, warunkiem uznania danej kategorii uszczuplenia majątkowego podatnika za koszt uzyskania przychodów uzależnione jest przez jest łączne spełnienie następujących warunków:

* koszt został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,

* jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego kosztu nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, koszt poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Tak jak zostało wskazane powyżej, ustalony przez stronę wynik z tytułu wbudowanych w umowę transakcji "wirtualnych swapów" nie będzie dawał Finansującemu prawa domagania się od Spółki wypłaty ustalonej przez strony kwoty wyniku. W konsekwencji wynik nie będzie pomniejszał aktywów Wnioskodawcy.

Jedyną płatnością, jaką Finansujący będzie mógł żądać od Spółki będzie zwrot kwoty otrzymanego finansowania w terminach określonych w umowie, wraz z kwotą należnych odsetek.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, ustalanie przez strony wyników z tytułu wbudowanych w umowę transakcji "wirtualnych swapów" nie będą generować po stronie Spółki przychodów podatkowych ani kosztów uzyskania przychodów. Powinny, zatem, być potraktowane jako neutralne z punktu widzenia podatku.

Podsumowując, Spółka wniosła o potwierdzenie, że:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego:

* w części dotyczącej pyt. nr 1:

* w zakresie braku możliwości rozpoznania różnic kursowych na wyniku "wirtualnego swapa - uznaje się za prawidłowe;

* w zakresie stwierdzenia, że różnice kursowe mogą się realizować w związku ze spłatą pożyczki - uznaje się za nieprawidłowe;

* w części dotyczącej pyt. nr 2, tj. co do braku możliwości rozpoznania na wyniku przychodów/kosztów uzyskania przychodów - uznaje się za prawidłowe.

Odpowiedź na pyt. nr 1

Zgodnie z art. 9b ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm.; dalej: u.p.d.o.p.), podatnicy mogą wybrać sposób rozliczania różnic kursowych albo według zasad określonych w art. 15a, albo według przepisów o rachunkowości. W sytuacji, gdy podatnik nie wybrał metody ustalania różnic kursowych zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, powinien stosować zasady określone w art. 15a u.p.d.o.p.

Z wniosku wynika, że Spółka rozlicza różnice kursowe w oparciu o tzw. metodę podatkową, czyli na podstawie ww. art. 15a u.p.d.o.p., zgodnie z którym "różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3".

Zdarzenia, z którymi ustawodawca wiąże skutki w postaci wystąpienia podatkowych różnic kursowych wymienione zostały w art. 15a ust. 2 (dodatnie różnice kursowe) i ust. 3 (ujemne różnice kursowe) u.p.d.o.p. I tak, dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

O ujemnych różnicach kursowych można mówić w analogicznych sytuacjach jak zostały opisane powyżej, ale gdy przy zastosowaniu tak zdefiniowanych metod podatnik poniesie stratę ekonomiczną (art. 15a ust. 3).

Podkreślenia wymaga, że w świetle przepisów art. 15a ust. 1 i ust. 2 u.p.d.o.p. - dla powstania podatkowych różnic kursowych koniecznym jest, aby jednocześnie dane zdarzenie było wyrażone w walucie obcej i zapłata nastąpiła w walucie obcej. Niespełnienie któregoś z tych warunków skutkuje tym, że nie powstają różnice kursowe dla celów podatku dochodowego od osób prawnych.

Na mocy art. 15a ust. 4 u.p.d.o.p. przy obliczaniu różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Wykładnia celowościowa przemawia za tym, że przy podatkowej metodzie ustalania różnic kursowych w ramach faktycznie zastosowanego kursu walut mogą być uwzględniane, w zależności od charakteru operacji walutowej, różne kursy walutowe zastosowane przez podatnika, w tym np. bankowe, kantorowe i indywidualne wynikające z umowy.

Zawsze jednak kurs faktycznie zastosowany - co szczególnie badane jest w przypadku kursów umownych - nie powinien różnić się o +/- 5% od wartości kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień faktycznie zastosowanego kursu waluty. W przeciwnym razie organ podatkowy może wezwać strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających zastosowanie kursu waluty. Jeżeli podatnik nie zmieni wartości kursu lub nie wskaże przyczyn, które uzasadniają zastosowanie faktycznego kursu waluty, organ podatkowy określi ten kurs opierając się na kursach walut ogłaszanych przez NBP (art. 15a ust. 5 u.p.d.o.p.).

Dla prawidłowego rozliczenia różnic kursowych dla celów podatku dochodowego od osób prawnych powinno się więc prowadzić szczegółową ewidencję wpływów i rozchodów waluty, do czego zobowiązuje art. 9 ust. 1 cytowanej ustawy podatkowej.

Zgodnie z art. 15a ust. 7 u.p.d.o.p. za dzień zapłaty, o którym mowa w przypadku ustalania dodatnich i ujemnych różnic kursowych uważa się dzień uregulowania zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności.

Z przepisu tego wynika, że różnice kursowe powstają również w sytuacji, w której nie dochodzi do faktycznego transferu pieniędzy.

Z wniosku wynika, że Spólka planuje inwestycję deweloperską w postaci budowy budynku, na którą nie posiada wystarczających środków finansowych. W celu zabezpieczenia środków Spółka zawarła z powiazaną szwedzką Spółką umowę o udzielenie finansowania Pożyczka będzie udzielana w tanszach i będzie miała charakter zbliżony do otwartej linii kredytowej. Finansowanie będzie wypłacane Spółce w PLN, przy czym górny limit finansowania oszacowany zostanie w odniesieniu do przewidywanych kosztów inwestycji w PLN (oraz ich równowartości w EUR). W oparciu o wysokość szacowanych kosztów inwestycji wyrażonych w PLN strony ustalą wysokość górnego limitu zadłużenia w EUR przeliczając po aktualnym, ustalonym przez strony kursie (finansowanie będzie mieć więc według Spółki charakter walutowy). Jednocześnie strony postanowią o dokonaniu wirtualnej transakcji wymiany walut polegającej na tym, że Spółka zobowiąże się do dostarczenia Finansującemu kwoty równowartości górnego limitu zadłużenia wyrażonej w EUR, a Finansujący zobowiąże się do dostarczenia Spółce kwoty równowartości górnego limitu zadłużenia wyrażonej w PLN. Na moment zawarcia umowy nie dojdzie jednak do żadnych faktycznych transferów środków pieniężnych. W praktyce, faktyczne rozliczenia między stronami sprowadzać się będą do dostarczania przez Finansującego Spółce w kolejnych transzach żądanych kwot PLN (do limitu zadłużenia), a ze strony Spółki - do spłaty w EUR udzielonego jej finansowania.

Strony ustalą zatem swoisty mechanizm tzw. "wirtualnego swapa" w celu "aktualizacji" wartości pozostałego do wykorzystania limitu pożyczki w EUR. Mechanizm rozliczeń z Finansującym przyjęty przez Spółkę spowoduje, że Spółka otrzymuje ustaloną z góry kwotę w PLN na cele realizacji inwestycji, niemniej - jak uważa - zadłuży się w EUR, przy czym ostateczna wartość zadłużenia w EUR uwzględniać będzie wynik "swapów wirtualnych". Przyjęcie powyższego mechanizmu sprawi, że Spółka otrzyma dokładnie taką kwotę finansowania w PLN, na jaką strony umówią się przy zawarciu umowy, a jednocześnie zadłużenie w EUR Spółki będzie zbliżone do poziomu górnego limitu zadłużenia określonego na moment zawarcia umowy.

Wątpliwości Spółki przedstawione w pyt. nr 1 dotyczą możliwości rozpoznania różnic kursowych na wspomnianej wyżej transacji "wirualnego swapa".

Odnosząc opisane we wniosku zdarzenie przyszłe do przedstawionych rozwiązań prawnych należy w odpowiedzi stwierdzić, że rację ma Spółka co do tego, że okreslonu w art. 15a ust. 1 i ust. 2 u.p.d.o.p. katalog przypadków, których zaistnienie skutkuje powstaniem różnic kursowych ma charakter katalogu zamkniętego, co oznacza, że w innych sytuacjach niż przewidziane w tym katalogu nie ustala się dla potrzeb podatku dochodowego od osób prawnych różnic kursowych. Rację ma też Spółka twierdząc, że "w wyniku zastosowania mechanizmu "wirtualnych swapów" nie będą powstawać różnice kursowe w rozumieniu u.p.d.o.p., które mogłyby mieć wpływ na wynik podatkowy Spółki zgodnie z art. 15a upodp. W szczególności, w analizowanym stanie faktycznym Spółka nie będzie otrzymywać przychodu w walucie obcej, który wcześniej został rozpoznany jako przychód należny, jak również nie będzie dokonywać zapłaty poniesionego w walucie kosztu.

Z tytułu wbudowanego w umowę mechanizmu "wirtualnych swapów" po stronie Spółki nie będzie dochodzić również do realizacji różnic kursowych od środków własnych. W wyniku zastosowania wskazanego mechanizmu, Spółka nie otrzyma od Finansującego środków pieniężnych w walucie obcej, jak również nie będzie dokonywać płatności na rzecz Finansującego z tego tytułu. Innymi słowy, wskutek ustalenia przez strony wyniku na wbudowanych w umowę wirtualnych swapach, żadna ze stron, nie będzie zobowiązana do zapłaty na rzecz drugiej strony kwoty osiągniętego z tytułu takiej operacji wirtualnego wyniku. Tym samym, Spółka nie będzie otrzymywać ani wydatkować z tego tytułu środków w walucie obcej. W konsekwencji, po stronie Spółki nie dojdzie do powstania podatkowych różnic kursowych od środków własnych. Omawiane operacje będą mieć charakter czysto techniczny i nie będą kreować dla stron umowy oddzielnych wierzytelności i zobowiązań, innych niż zobowiązanie do spłaty zaciągniętej pożyczki".

Wobec powyższego w ww. zakresie stanowisko Spółki do pyt. nr 1 uznaje się za prawidłowe.

Nie sposób natomiast zgodzić się ze Spółką co do tego, że w związku z umową mogą realizować się dla Spółki różnice kursowe od zaciągniętego w EUR finansowania w sytuacji, gdy wartość w PLN otrzymanego przez Spółkę finansowania (poszczególnych transz) w EUR będzie niższa lub wyższa od jego wartości w PLN w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu walutowego.

Jak już wyżej wspomniano do realizacji podatkowych róznic kursowych dochodzi tylko wówczas, gdy jednocześnie dane zdarzenie jest wyrażone w walucie obcej i zapłata następuje w walucie obcej. W przypadku pożyczki oznacza to, że pożyczka ma być udzielona w walucie obcej i spłacana w walucie obcej. Wątpliwości może budzić, co dla potrzeb obliczenia różnic kursowych oznacza "dzień otrzymania pożyczki", tj. czy "dzień otrzymania pożyczki" oznacza datę zawarcia umowy pożyczki, czy datę wpływu środków finansowych na rachunek pożyczkobiorcy.

Uwzględniając realny charakter podatkowych różnic kursowych (nierozerwalnie związane są z płatnościami) oraz fakt, że ich funkcją jest określenie w złotych rzeczywistego ekonomicznego przysporzenia uzyskanego przez podatnika oraz rzeczywistego ekonomicznego obciążenia tego podatnika - to wykładnia celowościowa przemawia za uznaniem, że użyte w przepisach art. 15a ust. 2 pkt 5 i ust. 3 pkt 5 u.p.d.o.p. określenie "dzień otrzymania pożyczki" oznacza dzień wpływu środków finansowych na rachunek podatnika.

Niezaprzeczalnym jest, że w zdarzeniu opisanym we wniosku Spółka będzie fizycznie otrzymywać pżyczkę w PLN, a tylko spłaty będą następowały w EURO. Zatem wobec braku spełnienia obu warunków niezbędnych dla możliwości ustalenia różnic kursowych z tytułu spłaty pożyczki (tekst jedn.: otrzymanie i spłata pożyczki w walucie obcej) - Spółka nie ma podstaw do rozpoznania różnic kursowych w związku z dokonywaniem spłat finansowania.

Oznacza to tym samym, że stanowisko Spółki w tej części jest nieprawidłowe.

Podsumowując, w zdarzeniu przyszłym Spółka nie jest uprawniona do rozpoznania podatkowych różnic kursowe na transakcji "wirtualnego swapa" ani też z tytułu spłaty pożyczki.

Powyższe oznacza, że stanowisko Spólki dotyczące pyt. nr 1:

* w zakresie braku możliwości rozpoznania różnic kursowych na wyniku "wirtualnego swapa" - uznaje się za prawidłowe;

* w zakresie stwierdzenia, że różnice kursowe mogą się realizować w związku ze spłatą pożyczki - uznaje się za nieprawidłowe.

Odpowiedź na pyt. nr 2

Organ podziela w pełni stanowisko Spółki co do tego, że ustalony przez strony wynik na wbudowanej w umowie transakcji "wirtualnego swapa", który odpowiednio zwiększy lub zmniejszy poziom zadłużenia Spółki w EUR, nie wpływając na kwotę wypłaconego Spółce finansowania w PLN, nie będzie powodować powstawania po stronie Spółki przychodu podatkowego (w przypadku dodatniego wyniku zmniejszającego poziom zadłużenia Spółki w EUR) ani kosztu uzyskania przychodów (w przypadku ujemnego wyniku zwiększającego poziom zadłużenia Spółki w EUR).

UZASADNIENIE tego stanowiska przedstawione przez Spółkę jest przekonywujące.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie (tekst jedn.: co do pyt. nr 2) oceny stanowiska Spółki.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.