IPPB5/423-49/08-2/IŚ - Opodatkowanie zysków ze sprzedaży certyfikatów inwestycyjnych i dochodów z likwidacji funduszu inwestycyjnego zamkniętego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 września 2008 r. (data wpływu 22 września 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie opodatkowania dochodów ze sprzedaży certyfikatów inwestycyjnych funduszu inwestycyjnego zamkniętego oraz dochodów z likwidacji tego funduszu w świetle: przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.),

W dniu 22 września 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie opodatkowania dochodów ze sprzedaży certyfikatów inwestycyjnych funduszu inwestycyjnego zamkniętego oraz dochodów z likwidacji tego funduszu, uzyskanych przez Wnioskodawcę, mającego siedzibę w Wielkiej Brytanii.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące zdarzenia przyszłe.

Na terytorium Polski planowane jest utworzenie funduszu inwestycyjnego zamkniętego (dalej: Fundusz) na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych.

W ramach działalności inwestycyjnej certyfikaty w Funduszu rozważa objąć zagraniczny podmiot - Wnioskodawca, mający siedzibę w Wielkiej Brytanii (dalej: Uczestnik, Wnioskodawca).

Fundusz będzie posiadał aktywa w postaci nieruchomości położonych w Polsce.

Planowane jest, aby inwestycje Funduszu na rynku nieruchomościowym były prowadzone bezpośrednio oraz za pomocą spółek celowych (spółek komandytowo-akcyjnych, spółek komandytowych).

Wnioskodawca rozważa wycofanie się z Funduszu po pewnym okresie czasu. W tym celu Uczestnik planuje przenieść własność certyfikatów inwestycyjnych na Fundusz, który odkupi je celem umorzenia lub też Uczestnik sprzeda certyfikaty inwestycyjne osobom trzecim. Rozważany jest również scenariusz likwidacji Funduszu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. pytanie 1)

W kwestii określenia obowiązku podatkowego w związku ze sprzedażą certyfikatów inwestycyjnych funduszu inwestycyjnego zamkniętego, zastosowanie znajdzie w przedmiotowej sprawie art. 13 polsko-brytyjskiej konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania z dnia 20 lipca 2006 r. (Dz. U. z 2006 r. Nr 250, poz. 1840) (dalej: polsko-brytyjska konwencja), zgodnie z którym:

(...)

(...)

W świetle brzmienia powyższej regulacji zyski, zdaniem Wnioskodawcy, osiągane z przeniesienia własności certyfikatów inwestycyjnych na rzecz osób trzecich przez Wnioskodawcę posiadającego siedzibę w Wielkiej Brytanii oraz zyski z odkupienia certyfikatów inwestycyjnych od Wnioskodawcy przez Fundusz w celu ich umorzenia nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce na podstawie art. 13 konwencji polsko-brytyjskiej.

Powyższe stanowisko Wnioskodawca opiera na następującej argumentacji:

W związku z powyższym w przypadku Wnioskodawcy znajdzie zastosowanie art. 13 ust. 5 polsko-brytyjskiej konwencji.

ad. 1)

Na podstawie art. 3 ust. 2 polsko-brytyjskiej konwencji "przy stosowaniu niniejszej Konwencji w dowolnym czasie przez Umawiające się Państwo, jeżeli z kontekstu nie wynika inaczej, każde określenie w niej niezdefiniowane będzie miało takie znaczenie, jakie ma ono w tym czasie w przepisach prawnych tego Państwa w zakresie podatków, do których ma zastosowanie niniejsza Konwencja, przy czym znaczenie wynikające z ustawodawstwa podatkowego tego Państwa ma pierwszeństwo przed znaczeniem nadanym określeniu przez inne przepisy prawne tego Państwa".

W związku z powyższym dla ustalenia znaczenia pojęć niezdefiniowanych w polsko-brytyjskiej konwencji należy sięgnąć do definicji tych pojęć przewidzianych w polskich przepisach podatkowych. Jednakże w przypadku gdy brak jest definicji pojęć: "udziałów", "akcji" oraz "certyfikatów inwestycyjnych" w powołanej ustawie, zastosowanie znajdą definicje tychże pojęć zawarte w innych aktach normatywnych.

Ustawa o funduszach inwestycyjnych z 27 maja 2004 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.) (dalej: ustawa o funduszach inwestycyjnych) w celu zdefiniowania papierów wartościowych odsyła w art. 2 pkt 34 do ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Zgodnie z art. 3 pkt 1 lit. a tej ustawy, mianem papierów wartościowych określa się: "akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego".

Z regulacji tej jasno wynika, że certyfikaty inwestycyjne nie są akcjami, gdyż zostały w przytoczonym artykule wymienione osobno.

"Certyfikaty inwestycyjne" są zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych papierami wartościowymi, które reprezentują prawa majątkowe uczestników funduszu, określone ustawą i statutem funduszu inwestycyjnego.

Mianem "udziału" określa się natomiast "ogół praw i obowiązków wspólnika, które wynikają z przepisów Kodeksu spółek handlowych i umowy spółki. Tak rozumiany udział w spółce wiąże się bezpośrednio z udziałem kapitałowym rozumianym jako określona wartość ekonomiczna będąca częścią kapitału zakładowego, odpowiadająca zadeklarowanej przez wspólnika w aktach o zawiązaniu spółki wartości wkładu." (cyt. za: A. K, Kodeks spółek handlowych. Tom I. Komentarz do art. 1-300 k.s.h., 2007, wyd. V.).

Ponadto zamiarem stron jest, aby przedmiotowe certyfikaty inwestycyjne były przedmiotom znaczącego i regularnego obrotu giełdowego.

Na podstawie powyższej argumentacji można zatem stwierdzić, że certyfikaty inwestycyjne nie stanowią udziałów (akcji). Toteż zyski osiągane z przeniesienia własności certyfikatów inwestycyjnych na rzecz osób trzecich przez Wnioskodawcę posiadającego siedzibę w Wielkiej Brytanii oraz zyski z odkupienia certyfikatów inwestycyjnych od Wnioskodawcy przez Fundusz w celu ich umorzenia nie są zyskami z przeniesienia własności udziałów (akcji), innych niż akcje, które są przedmiotom znaczącego i regularnego obrotu na giełdzie, których wartość w całości lub w większej części związana jest bezpośrednio lub pośrednio z majątkiem nieruchomym i w związku z tym nie podlegają opodatkowaniu w Polsce.

ad. 2)

Opodatkowanie w Polsce zysków z przeniesienia własności udziałów w spółce osobowej lub w truście na podstawie art. 13 ust. 2 konwencji polsko-brytyjskiej wystąpi w sytuacji, gdy osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Wielkiej Brytanii osiąga zyski z przeniesienia własności w spółce osobowej lub w truście, którego aktywa składają się głównie z majątku nieruchomego położonego w Polsce.

Oczywistym jest, że Fundusz nie jest spółką osobową. Zamknięty katalog spółek osobowych zawiera bowiem art. 4 § pkt 1 Kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym spółkami osobowymi są następujące spółki: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna.

Fundusz nie stanowi również trustu, o którym mowa w art. 13 ust. 2 pkt b polsko-brytyjskiej konwencji. Wynika to wprost z charakterystyki i definicji trustu oraz funduszu inwestycyjnego zamkniętego.

Wnioskodawca podaje, iż charakterystykę funduszu inwestycyjnego zawiera ustawa o funduszach inwestycyjnych, wskazując przy tym na art. 3 ust. 1 tej ustawy, który stanowi, że:

"Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe."

Na podstawie przytoczonej definicji oraz na bazie postanowień Rozdziału 3 ustawy zatytułowanego "Fundusze inwestycyjne zamknięte" Wnioskodawca wskazuje charakterystyczne cechy funduszu inwestycyjnego zamkniętego, a mianowicie:

Natomiast trust - w myśl tego, co przedstawia Wnioskodawca - stanowi formę prowadzenia działalności gospodarczej typową dla ustawodawstw państw systemu common law, w tym Wielkiej Brytanii. Koncepcja trustu polega na tym, że osoba fizyczna lub prawna (powiernik) zgadza się wziąć w zarząd powierniczy tytuł prawny do określonego majątku ("majątek lub kapitał przekazany w zarząd powierniczy") na wniosek drugiej strony (osoby przekazującej majątek lub kapitał), przy założeniu, że pierwsza z osób na mocy, "zobowiązania powierniczego ma wykonywać kontrolę prawną na wyłączną korzyść jednej lub kilku osób fizycznych, prawnych lub podmiotów niebędących osobami prawnymi (beneficjentów), którzy pozostają właścicielami praw do korzyści lub tytułu prawnego opartego na prawie słuszności".

Ponadto: "w tradycyjnym ujęciu trust nie jest osobą prawną, lecz wydzieloną pulą zasobów zarządzanych przez powiernika na podstawie wiążącej umowy prawnej" (cyt. za D L H, T K: Trust i prywatna fundacja jako narzędzia planowania podatkowego, "Przegląd Podatkowy" 6/2007).

Charakterystyka trustu wygląda zatem następująco:

Wnioskodawca wskazuje ponadto, że: "Instytucja trustu nie jest uregulowana w prawie polskim. (...)" (cyt. za Łukasz Ziółek: Międzynarodowe planowanie podatkowe. Warszawa 2007, s. 129) i nie ma możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce w formie trustu.

Z powyższej analizy Wnioskodawca wywodzi, że fundusz inwestycyjny zamknięty nie jest trustem i w formie zestawienia przedstawia zasadnicze różnice pomiędzy tymi dwiema formami prawnymi:

Trust

Instytucja trustu nie jest zdefiniowana w polskich przepisach prawnych.

Trust nie posiada osobowości prawnej.

Trust nie emituje papierów wartościowych.

W celu utworzenia trustu nie jest konieczne uzyskanie zezwolenia.

Założycielem trustu może być osoba fizyczna lub prawna oraz jednostka nieposiadająca osobowości prawnej.

Trust jest umową cywilnoprawną, której istota sprowadza się do zobowiązania powierniczego.

Nie jest możliwe prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce w formie trustu.

Fundusz inwestycyjny zamknięty

Fundusz inwestycyjny zamknięty jest instytucją prawną zdefiniowaną w polskim ustawodawstwie.

Fundusz inwestycyjny zamknięty posiada osobowość prawną.

Fundusz inwestycyjny zamknięty emituje papiery wartościowe w postaci certytikatów inwestycyjnych.

Do utworzenia funduszu inwestycyjnego zamkniętego koniecznie jest zezwolenie Komisji Papierów Wartościowych i Giełd.

Fundusz inwestycyjny zamknięty może zostać utworzony wyłącznie przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych.

Fundusz inwestycyjny zamknięty jest osobą prawną.

Fundusz inwestycyjny zamknięty może prowadzić działalność gospodarczą w Polsce.

Wnioskodawca twierdzi zatem, że instytucja trustu została ujęta w art. 13 polsko-brytyjskiej konwencji, gdyż jest to forma prowadzenia działalności przewidziana w prawie tylko jednej ze stron umowy, a mianowicie Wielkiej Brytanii.

Dodatkowo podpiera swoje stanowisko wykładnią celowościową art. 13 polsko-brytyjskiej konwencji, która - zdaniem Wnioskodawcy - wskazuje, że wprowadzenie trustu do wyżej wymienionego artykułu miało na celu objęcie jego dyspozycją podmiotów, które w myśl ustawodawstw obu państw stron umowy są transparentne podatkowo, czyli spółek osobowych i trustów.

Z analizy umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska oraz państwo, którego ustawodawstwo nie przewiduje formy trustu, wynika natomiast, że w art. 13 tychże umów dotyczącym zysków z przeniesienia własności majątku nieruchomego, nie została wymieniona instytucja trustu. Przykładowo Wnioskodawca przywołuje treść następujących umów:

Konsekwentnie instytucja trustu została wprowadzona do treści art. 13 umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Wielka Brytania. Przykładowo Wnioskodawca przywołuje następujące umowy: brytyjsko-australijska umowa o unikaniu podwójnego opodatkowaniu z 2003 r., brytyjsko-chilijska umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania z 2003 r., brytyjsko-japońska umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania z 2006 r.

A zatem, skoro w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną są państwa nieposiadające w swym ustawodawstwie instytucji trustu, nie ma w art. 13 jakiegokolwiek odniesienia do trustu, a wpisanie trustu do art. 13 ma miejsce tylko w umowach, których stroną jest państwo, którego ustawodawstwo przewiduje taką formę prowadzenia działalności, właściwym jest przyjęcie, że fundusz inwestycyjny zamknięty nie jest trustem.

W związku z powyższą argumentacją Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zyski osiągane z przeniesienia własności certyfikatów inwestycyjnych na rzecz osób trzecich przez Wnioskodawcę posiadającego siedzibę w Wielkiej Brytanii oraz zyski z odkupienia certyfikatów inwestycyjnych od Wnioskodawcy przez Fundusz w celu ich umorzenia nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce na podstawie art. 13 konwencji polsko-brytyjskiej.

Przyjmując, że powyższe zyski są objęte dyspozycją ust. 5 powołanego art. 13 polsko-brytyjskiej konwencji, zgodnie z którym: "Zyski z przeniesienia własności jakiegokolwiek majątku niewymienionego w ustępach 1, 2, 3 i 4 niniejszego artykułu podlegają opodatkowaniu tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym przenoszący własność ma miejsce zamieszkania lub siedzibę", to zyski te nie będą podlegały opodatkowaniu w Polsce, gdyż przenoszący własność Wnioskodawca ma siedzibę w Wielkiej Brytanii.

Wnioskodawca wskazuje, iż przyjęte w tej kwestii przez Wnioskodawcę stanowisko potwierdza interpretacja prawa podatkowego z dnia 6 marca 2007 r. (DD4/033-01652/lDy/06/5688), w której na pytanie:

" (...) czy dochód z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa od osób fizycznych, posiadających rezydencję podatkową na terytorium Stanów Zjednoczonych oraz Zjednoczonego Królestwa podlega w Polsce opodatkowaniu..."

Minister Finansów odpowiedział, iż:

"dochód osób fizycznych mających miejsce zamieszkania w Stanach Zjednoczonych oraz w Zjednoczonym Królestwie zgodnie z postanowieniami ww. umów nie podlega w Polsce opodatkowaniu."

W podsumowaniu Wnioskodawca stwierdza, że zyski osiągane z przeniesienia własności certyfikatów inwestycyjnych na rzecz osób trzecich przez Wnioskodawcę posiadającego siedzibę w Wielkiej Brytanii oraz zyski z odkupienia certyfikatów inwestycyjnych od Wnioskodawcy przez Fundusz w celu ich umorzenia nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce na podstawie art. 13 konwencji polsko-brytyjskiej.

Ad. pytanie 2)

Wnioskodawca uważa, iż dochody z likwidacji funduszu inwestycyjnego zamkniętego będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy CIT i nie będzie miał w przedmiotowej sprawie zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 4a ustawy CIT.

Jeśli zostaną spełnione warunki wymienione w art. 10 ust. 2 lit. a polsko-brytyjskiej umowy, to dochód z tytułu likwidacji Funduszu nie będzie podlegał opodatkowaniu w Polsce.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy CIT: "dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej".

Zgodnie z art. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych, fundusz inwestycyjny zamknięty jest osobą prawną.

Likwidacja funduszu inwestycyjnego zamkniętego zgodnie z art. 249 powołanej ustawy polega na: "zbyciu jego aktywów, ściągnięciu należności funduszu, zaspokojeniu wierzycieli funduszu i umorzeniu jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych przez wypłatę uzyskanych środków pieniężnych uczestnikom funduszu, proporcjonalnie do liczby posiadanych przez nich jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych"

Uzyskane przez Uczestnika w wyniku likwidacji Funduszu środki pieniężne spełniają zatem przesłanki z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy CIT warunkujące uznanie ich za przychody (dochody) z likwidacji osoby prawnej.

Artykuł 12 ust. 1 pkt 4a ustawy CIT stanowi natomiast, że przychodami są w szczególności: dla uczestników funduszy inwestycyjnych - otrzymane dochody funduszu, w przypadku gdy statut przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych".

Z literalnego brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 4a ustawy CIT wynika, że do przychodów podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych zalicza się tylko dochody z funduszu, którego statut przewiduje wypłacanie tych dochodów bez wykupywania certyfikatów inwestycyjnych. Oznacza to, że powołany artykuł dotyczy dochodów określonych w art. 18 ust. 2 pkt 12 ustawy o funduszach inwestycyjnych, nie zaś wypłat dokonywanych w oparciu o art. 249 ust. 1 tej ustawy, związanych z likwidacją funduszu.

Ponadto, zgodnie z art. 246 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych, "z dniem rozpoczęcia likwidacji fundusz inwestycyjny nie może zbywać jednostek uczestnictwa albo emitować certyfikatów inwestycyjnych, a także odkupywać jednostek uczestnictwa albo wykupywać certyfikatów inwestycyjnych oraz wypłacać dochodów lub przychodów funduszu".

Jeżeli wypłat z tytułu dochodów funduszu nie można dokonywać w trakcie likwidacji funduszu, to oczywistym jest, że wypłaty związane z umorzeniem certyfikatów inwestycyjnych, składające się na proces likwidacji funduszu, nie stanowią przychodu określonego w art. 12 ust. 1 pkt 4a ustawy CIT podlegającego opodatkowaniu na zasadach ogólnych stawką 19%, lecz dochody (przychody) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, o których mowa w art. 10 ust 1 pkt 3 ustawy CIT.

Dalej Wnioskodawca wywodzi, iż wypłaty uzyskanych środków pieniężnych uczestnikom funduszu, proporcjonalnie do liczby posiadanych przez nich jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych dokonywane w związku z likwidacją, o których mowa w art. 249 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych - nie stanowią wypłat dochodów funduszu w przypadku, gdy statut przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych.

Wnioskodawca podaje, że prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy odnośnie kwalifikacji dochodów wypłacanych z Funduszu w związku z likwidacją potwierdzają:

Kwestię opodatkowania dochodów (przychodów) z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy CIT reguluje art. 22, który stanowi, że:

"podatek dochodowy od dochodów (przychodów) z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustała się w wysokości 19% uzyskanego przychodu".

Na podstawie art. 22a, przepisy art. 20-22 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W związku z powyższym w sytuacji Wnioskodawcy zastosowanie znajdą odpowiednie przepisy konwencji polsko-brytyjskiej.

Artykuł 10 powołanej umowy stanowi, co następuje:

Przez "spółkę" zgodnie z postanowieniami art. 3 ust. 1 pkt e polsko-brytyjskiej konwencji należy rozumieć jakąkolwiek osobę prawną lub jakikolwiek podmiot, który traktowany jest jako osoba prawna dla celów podatkowych, a więc również Fundusz.

Natomiast na podstawie art. 10 ust. 3 powołanej umowy: "Określenie użyte w tym artykule oznacza dochód z udziałów (akcji) lub innych praw do udziału w zyskach, z wyjątkiem wierzytelności, jak również dochód z innych praw w spółce, który według prawa Umawiającego się Państwa, w którym spółka wypłacająca dywidendy ma siedzibę, jest pod względem podatkowym traktowany jak dochód z udziałów (akcji) i obejmuje również każdy dochód, który według prawa Państwa, w którym spółka wypłacająca dywidendy ma siedzibę, jest traktowany jak dywidenda lub dystrybucja dokonywana przez spółkę", a więc obejmuje również dochody wypłacane przez Fundusz w związku z likwidacją.

W świetle powyższego dochody wypłacane przez Fundusz w związku z likwidacją będą zwolnione z opodatkowania w Polsce w przypadku, gdy spełnione zostaną warunki przewidziane w ust. 2 lit. a art. 10 polsko-brytyjskiej umowy, a mianowicie: osoba uprawniona do dywidend, tj. Wnioskodawca ma w dniu wypłaty nie mniej niż 10% całkowitej liczby certyfikatów inwestycyjnych i posiadała takie certyfikaty inwestycyjne przez nieprzerwany 24 miesięczny okres poprzedzający likwidację Funduszu i dokonanie wypłaty.

Podsumowując, Wnioskodawca obstaje przy stanowisku stanowisku, że dochody z likwidacji funduszu inwestycyjnego zamkniętego będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy CIT i nie będzie miał w przedmiotowej sprawie zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 4a ustawy CIT. Jeśli zostaną spełnione warunki wymienione w art. 10 ust. 2 lit. a polsko-brytyjskiej konwencji, to dochód z tytułu likwidacji Funduszu nie będzie podlegał opodatkowaniu w Polsce.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się:

Odpowiedź na pyt. 1)

Tutejszy organ podatkowy zgadza się ze stanowiskiem, iż w przedstawionym zdarzeniu przyszłym zyski osiągane z przeniesienia własności certyfikatów inwestycyjnych na rzecz osób trzecich przez Wnioskodawcę posiadającego siedzibę w Wielkiej Brytanii, na podstawie art. 13 konwencji polsko-brytyjskiej, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w Polsce.

W obowiązującym stanie prawnym przedstawiona przez Wnioskodawcę w przedmiotowym zakresie argumentacja jest prawidłowa.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Odpowiedź na pyt. 2)

Zgodnie z art. 3 ust. 2 powołanej na wstępie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (tzw. ograniczony obowiązek podatkowy).

Generalną zasadą w polskim systemie podatkowym jest, iż w przypadku podmiotu zagranicznego uzyskującego dochody na terytorium Polski i pochodzącego z państwa, z którym Polska podpisała umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, zastosowanie znajdują postanowienia takiej umowy, które stanowią integralną część polskiego systemu podatkowego.

Oznacza to, że pierwszeństwo stosowania mają przepisy tych umów.

Zasady ustalania podatku dochodowego, wynikające z ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych będą miały zatem zastosowanie w przypadku braku takich umów, albo wtedy gdy umowa w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu, której Polska jest stroną, zawarta z krajem, na którego terytorium podatnik ma siedzibę, nie stanowi inaczej niż polska ustawa.

Z wniosku wynika, iż Wnioskodawca jako rezydent Wielkiej Brytanii będzie posiadał certyfikaty inwestycyjne zamkniętego funduszu inwestycyjnego działającego na terenie Polski, w sytuacji gdy fundusz ten rozpocznie proces likwidacji.

Na tle tego zdarzenia Wnioskodawca ma wątpliwości, czy w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dochody uzyskane od likwidowanego funduszu z racji posiadania przez Wnioskodawcę certyfikatów inwestycyjnych są opodatkowane na zasadach ogólnych, czy też podatkiem dochodowym zryczałtowanym jako dochody z udziału w zyskach osób prawnych, związane z otrzymanym majątkiem likwidowanej osoby prawnej - funduszu i czy mogą podlegać zwolnieniu z opodatkowania w Polsce.

Zgodnie z brzmieniem art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.) fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

A zatem, fundusz inwestycyjny może proponować inwestorom jednostki inwestycyjne (prawa majątkowe) lub certyfikaty inwestycyjne (papiery wartościowe).

Cechą certyfikatu inwestycyjnego jest możliwość zbycia go na rzecz innego podmiotu niż fundusz inwestycyjny, natomiast w przypadku jednostek inwestycyjnych taka odsprzedaż jest niemożliwa (pomimo że jednostki można dziedziczyć).

W przypadku funduszu inwestycyjnego zamkniętego inwestowanie polega na wykupieniu certyfikatów inwestycyjnych.

W myśl art. 139 ust. 1 ww. ustawy o funduszach inwestycyjnych, fundusz może wykupywać certyfikaty, które wyemitował.

Z chwilą wykupienia przez fundusz, certyfikaty są umarzane z mocy prawa, a fundusz, zgodnie z przepisami ustawowymi, niezwłocznie dokonuje wypłat na rzecz uczestnika.

Jednocześnie uczestnicy mają możliwość uzyskiwania dochodów samego funduszu bez wykupywania certyfikatów, jeżeli przewiduje to statut funduszu. Wskazuje na to treść art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy o funduszach inwestycyjnych, z której wynika, iż statut funduszu winien określać "zasady wypłacania uczestnikom funduszu inwestycyjnego zamkniętego dochodów funduszu - w przypadku gdy statut funduszu przewiduje wypłacanie tych dochodów".

Dla uczestnika dochody takie, o ile statut je przewiduje, są więc niezależne od dochodów związanych z wykupem certyfikatów.

Zamknięte fundusze inwestycyjne mogą być utworzone na określony czas. Trwanie funduszu kończy postępowanie likwidacyjne polegające na umorzeniu certyfikatów inwestycyjnych oraz wypłacie jego uczestnikom kwot odpowiadających liczbie i końcowej wycenie certyfikatów posiadanych przez poszczególnych uczestników.

Stosownie do art. 141 ustawy o funduszach inwestycyjnych - likwidacja funduszu inwestycyjnego polega na zbyciu jego aktywów (mienia funduszu), ściągnięciu należności funduszu, zaspokojeniu wierzycieli funduszu i umorzeniu jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych przez wypłatę uzyskanych środków pieniężnych uczestnikom funduszu, proporcjonalnie do liczby posiadanych przez nich jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych.

Stosownie do § 9 ust 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 2005 r. w sprawie trybu likwidacji funduszy inwestycyjnych (Dz. U. Nr 114, poz. 963 z późn. zm.), likwidator funduszu na podstawie harmonogramu zbywa aktywa funduszu, dokonuje ściągnięcia należności funduszu, zaspokaja wierzycieli funduszu oraz umarza jednostki uczestnictwa albo certyfikaty inwestycyjne przez wypłatę środków pieniężnych uczestnikom funduszu.

Umorzenie certyfikatów inwestycyjnych przy likwidacji funduszu inwestycyjnego polega zatem na wypłacie uzyskanych środków pieniężnych uczestnikom funduszu proporcjonalnie do liczby posiadanych przez nich liczby certyfikatów.

Fundusze inwestycyjne, na mocy art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zostały objęte podmiotowym zwolnieniem z tego podatku.

Podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych są natomiast uczestnicy tego funduszu - osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które za wpłaty wnoszone do funduszu nabywają jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne.

Obowiązek podatkowy dla uczestników funduszu inwestycyjnego z tytułu podatku dochodowego może powstać na skutek:

Dla uczestników funduszu będących osobami prawnymi wszystkie te dochody są opodatkowane na zasadach ogólnych.

Zgodnie z przepisem art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przedmiotem opodatkowania tym podatkiem jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty. Dochodem natomiast jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, stanowiąca podstawę opodatkowania.

W myśl art. 12 ust 1 tej ustawy podatkowej, przychodami - z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14 - są m.in.:

Należy zauważyć, iż wprowadzenie do ustawy przepisu art. 12 ust. 1 pkt 4a ma znaczenie doprecyzowujące. Ustawodawca poprzez umieszczenie takiego zapisu jednoznacznie wskazał, iż dochody uzyskane przez uczestników - inne niż związane z wykupem jednostek uczestnictwa i certyfikatów a określone statutem funduszu, są przychodami według ogólnej zasady, co dodatkowo potwierdza wyłączenie tego rodzaju dochodów ze sklasyfikowanych w art. 10 ust. 1 ustawy jako dochody (przychody) z udziału w zyskach osób prawnych.

Jednocześnie z przepisu art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, m.in. wydatków na nabycie "innych papierów wartościowych" i jednostek uczestnictwa funduszy kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodów przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia innych papierów wartościowych, w tym wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia jednostek uczestnictwa albo umorzenia jednostek uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych.

W znaczeniu tego przepisu pod pojęciem przeniesienia własności rozumie się więc rożne formy, w tym również umorzenie certyfikatów inwestycyjnych.

Według zasad ogólnych podatek dochodowy ustala się w wysokości 19% podstawy opodatkowania (art. 19 ust. 1 cyt. ustawy podatkowej).

Stosownie do przepisu art. 6 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne reprezentują prawa majątkowe uczestników funduszu, określone ustawą i statutem funduszu inwestycyjnego.

Zgodnie z polskim prawem - jak słusznie podnosi Wnioskodawca - certyfikaty inwestycyjne to papiery wartościowe emitowane przez fundusze inwestycyjne zamknięte, czyli osoby prawne, których wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych publicznie lub niepublicznie od uczestników funduszu w określone w ustawie o funduszach inwestycyjnych papiery wartościowe i inne prawa majątkowe.

Pojęcie papierów wartościowych zostało zdefiniowane w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.). Stosownie do tego przepisu przez papiery wartościowe rozumie się:

Certyfikaty inwestycyjne nie są ani udziałami, ani akcjami spółek kapitałowych. Reprezentują one określone prawa majątkowe uczestników przewidziane ustawą o funduszach inwestycyjnych oraz statutem danego funduszu, mające odmienny charakter niż prawa z akcji lub udziałów - co wynika z innej funkcji ekonomicznej, jaką te certyfikaty inwestycyjne pełnią. W odróżnieniu od udziałów czy akcji, certyfikaty inwestycyjne uprawniają właściwy podmiot (uczestnika) do otrzymania określonej kwoty będącej przypadającą na niego częścią wartości majątku funduszu inwestycyjnego. Z perspektywy uczestnika, fundusz inwestycyjny jest formą zbiorowego lokowania środków pieniężnych a nie formą prowadzenia działalności gospodarczej. Certyfikaty nie dają więc uczestnikowi prawa do udziału w samych zyskach osiąganych z działalności funduszu, tak jak to ma miejsce w odniesieniu do akcji spółek akcyjnych lub udziałów spółek z ograniczoną odpowiedzialnością Z punktu widzenia uczestnika istotna jest przede wszystkim aktualna wartość majątku funduszu inwestycyjnego. Majątek ten powinien być lokowany na zasadzie dywersyfikacji ryzyka, tj. inwestowania w tak szerokie spektrum lokat, aby nawet spadek wartości jednej z lokat w niewielkim stopniu wpłynął na wartość całego portfela.

Trzeba również zwrócić uwagę na odmienność celu w jakim nabywa się certyfikaty inwestycyjne od celu nabycia akcji lub udziałów.

W tym pierwszym przypadku celem jest inwestowanie środków finansowych członka funduszu, a w drugim uczestnictwo we wspólnym przedsięwzięciu gospodarczym.

Konsekwencją tego jest silniejsze powiązanie akcjonariusza ze spółką niż członka funduszu z funduszem, gdzie statut może dopuszczać wykup certyfikatu na żądanie uczestnika. Takie rozwiązanie zapewnia uczestnikom możliwość łatwego wyjścia z funduszu i realizacji swej inwestycji.

Z uwagi na powyższe nie jest możliwe zaliczenie kwot uzyskanych z tytułu wykupu certyfikatów przez fundusz, jak i bez ich wykupu do kategorii przychodów (dochodów) mieszczących się w katalogu przychodów (dochodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.

Kategorię przychodów (dochodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych określa wspomniany wyżej art. 10 ust. 1 cyt. wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w myśl którego to przepisu dochodem z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej.

Zauważyć należy, iż cechą charakterystyczną dochodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest m.in. fakt, iż uzyskany dochód stanowi wartość wypracowanego zysku pomniejszonego o podatek.

Natomiast, w art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca wprost dokonał podmiotowego zwolnienia funduszy inwestycyjnych z opodatkowania podatkiem dochodowym.

W przypadku funduszy inwestycyjnych następuje zatem swoiste przesunięcie opodatkowania dochodów funduszu na uczestnika funduszu. Z tego wynika, że kwoty otrzymane przez uczestnika funduszu inwestycyjnego na skutek wykupu certyfikatów są odmienną od określonej w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kategorią przychodów.

Z powyższego wynika zatem, że intencją ustawodawcy było przyporządkowanie tego rodzaju wypłat do kategorii przychodów/dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych.

Na opodatkowanie przychodu/dochodu z tytułu wykupu certyfikatów przez fundusz na zasadach ogólnych wskazuje także fakt, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wydatki na nabycie tych certyfikatów stanowią koszt podatkowy w momencie odpłatnego ich zbycia (a więc i wykupu przez fundusz).

Ponadto, postanowienia art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, które stosuje się do opodatkowania (na zasadach ogólnych) dochodów z odpłatnego zbycia praw majątkowych znajdują bezpośrednie zastosowanie do wypłat związanych z wykupem certyfikatów przez fundusz (certyfikaty inkorporują określone prawa majątkowe a ich wykup jest formą zbycia tych praw na rzecz funduszu; możliwe jest także zbywanie certyfikatów osobom trzecim).

Odnosząc się do sugestii Wnioskodawcy odnośnie opodatkowania dochodów z tytułu umorzenia certyfikatów inwestycyjnych w przypadku likwidacji funduszu jako dochodu uzyskanego z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, należy przede wszystkim podkreślić, iż w takiej sytuacji uczestnik nie będzie otrzymywać mienia funduszu, które jest wcześniej zbywalne, lecz po zbyciu tego mienia pieniądze z tytułu umorzenia certyfikatów inwestycyjnych.

W świetle przedstawionych przepisów należy zatem stwierdzić, iż dla celów podatku dochodowego od osób prawnych w przypadku likwidacji funduszu inwestycyjnego Wnioskodawca - wbrew temu, jak uważa - nie otrzyma majątku (mienia) funduszu, którego wartość mogłaby być opodatkowana w sposób zryczałtowany, lecz będzie miało miejsce umorzenie certyfikatów inwestycyjnych, z tytułu którego dochody są opodatkowane według zasad ogólnych.

Jeżeli przy likwidacji funduszu inwestycyjnego następuje umorzenie certyfikatów inwestycyjnych, wówczas w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych powstają skutki podatkowe w ramach zasad ogólnych, według których dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania. Przychodem będą otrzymane pieniądze, a kosztem uzyskania tych przychodów wydatki na nabycie certyfikatów inwestycyjnych. Zauważyć przy tym należy, iż w ustawie podatkowej są to dochody klasyfikowane w identyczny sposób, jak dochody ze sprzedaży certyfikatów inwestycyjnych w sytuacji działania funduszu przed rozpoczęciem jego likwidacji.

Jak wskazano wyżej, opodatkowanie nierezydentów ustalane jest z uwzględnieniem bilateralnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Z uwagi na fakt, iż certyfikaty inwestycyjne są papierami wartościowymi, nadającymi określone prawa majątkowe - opodatkowanie dochodów związanych z wypłatą środków pieniężnych przez likwidowany funduszu inwestycyjny z racji umorzenia certyfikatów należy przede wszystkim rozważyć na tle regulacji art. 13 konwencji polsko-brytyjskiej, dotyczącym opodatkowania zysków majątkowych.

Przepis ten stanowi m.in., iż:

Wprawdzie z treści ww. art. 13 konwencji nie wynika wprost, iż regulacje tego przepisu odnoszą się do majątku związanego z przeniesieniem własności certyfikatów inwestycyjnych (umorzenie certyfikatów inwestycyjnych przez likwidowany fundusz jest formą wyzbycia się certyfikatów przez uczestnika), jednakże w tej sytuacji należy uwzględnić postanowienia art. 3 ust. 2 przedmiotowej konwencji.