IPPB5/423-40/11-4/AM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia z dnia 29 grudnia 2010 r. (data wpływu 13 stycznia 2011 r.) oraz piśmie z dnia 25 lutego 2011 r. (data wpływu 3 marca 2011 r.) uzupełniającym braki formalne wniosku na wezwanie do uzupełnienia braków formalnych wniosku Nr IPPB5/423-40/11-2/AM z dnia 17 lutego 2011 r. (data doręczenia 21 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez Wspólnotę Gruntową - jest prawidłowe.

W dniu 13 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez Wspólnotę Gruntową.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Aktem prawnym regulującym zasady funkcjonowania, formę prawną, podział dochodów jest ustawa o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych z 29 czerwca 1963 r. (Dz. U. Nr 28, poz. 169 z późn. zm.). Ustawa ta nie nadaje Wspólnocie gruntowej formy prawnej Stowarzyszenia, lecz nakazuje do celów zarządczych gruntami wspólnoty powołanie spółki nie wskazując żadnej ze spółek z kodeksu spółek handlowych jako formy organizacyjno prawnej. Spółka działa więc na podstawie i w ramach ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. Z uzyskanych przychodów ma prawo pokrywać koszty funkcjonowania a ewentualna nadwyżka przychodów nad kosztami stanowi dochód członków wspólnoty. Konsekwencją tego faktu jest to, że spółka nigdy nie będzie posiadała dochodu do opodatkowania w związku z tym nie będzie podatnikiem ani płatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.

Wspólnota Gruntowa zorganizowana została na podstawie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych z dnia 29 czerwca 1963 r. (Dz. U. Nr 28, poz. 169 z późn. zm.). Art. 1 ust. 1 tej ustawy określa, że wspólnotami gruntowymi podlegającymi zagospodarowaniu w trybie i na zasadach określonych w ustawie są nieruchomości rolne, leśne oraz obszary wodne o określonych przymiotach.

Uprawnienie do udziału we Wspólnocie Gruntowej polega na korzystaniu z nieruchomości stanowiącej przedmiot wspólnoty zgodnie z jej przeznaczeniem m.in. poprzez pobieranie pożytków naturalnych z lasu, przez wypasanie bydła, udział w dochodach przez podział pożytków z użytków rolnych i leśnych. W oparciu o tę Ustawę członkowie Wspólnoty mający swój udział we Wspólnocie (rozumianej zgodnie z art. 1 ust. 1) utworzyli Wspólnotę Gruntową czyli spółkę zarządzającą Wspólnotą. Zgodnie z art. 15 ww. ustawy spółka jest osobą prawną i działa na podstawie statutu. Wójt Gminy w dniu 15 marca 2004 wydał decyzję zatwierdzającą Statut Wspólnoty. Kompetencje Spółki zarządzającej Wspólnotą sprowadzają się tylko i wyłącznie do sprawowania zarządu nad Wspólnotą i właściwego zagospodarowania gruntów wchodzących w skład tej Wspólnoty (art. 14 ustawy). Szczegółowe kompetencje poszczególnych organów Spółki określa jej Statut. Spółka utworzona do sprawowania zarządu nad gruntami mimo tego, że posiada osobowość prawną to nie jest właścicielem gruntu. Grunty Wspólnoty stanowią przedmiot współwłasności osób uprawnionych do udziału we Wspólnocie gruntowej, a przychód uzyskany z tytułu zarządzania przez spółkę majątkiem Wspólnoty jest wyłącznie własnością członków Wspólnoty. Wnioskodawca czerpie przychody z dzierżawy gruntów na cele rolnicze oraz wolne środki finansowe lokuje na lokatach bankowych uzyskując odsetki od lokat i środków na rachunku bieżącym. Dzierżawa gruntów generalnie podlega opodatkowaniu p.d.o.p. (choć na gruncie ustawy o p.d.o.f. dzierżawa na cele rolnicze jest traktowana jako działalność rolnicza) ale w przypadku Wspólnoty gruntowej wydaje się nie istotne czy uzyskiwane dochody są opodatkowane czy nie w p.d.o.p., ponieważ ewentualna nadwyżka przychodów nad kosztami jest własnością i potencjalnym dochodem (realnym w przypadku wypłaty) poszczególnych członków Wspólnoty w proporcjach wynikających z posiadanych udziałów we Wspólnocie Gruntowej. Z tytułu swych funkcji zarządczych Spółka nie może uzyskiwać własnych dochodów. Dochód ze sprawowanego zarządu jest dochodem członków Wspólnoty jako właścicieli gruntów. Tak więc Spółka zarządzająca Wspólnotą niezależnie od rodzaju uzyskiwanych dochodów (opodatkowane lub nie) nie może być płatnikiem ani podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Spółka może być jedynie dystrybutorem uzyskanej nadwyżki przychodów nad kosztami na rzecz członków Wspólnoty o ile walne zgromadzenie taką uchwałę podejmie. Na Spółce nie ciążą też żadne obowiązki w zakresie opodatkowania wypłaconej nadwyżki na rzecz osób fizycznych (rolników) i prawnych, będących członkami wspólnoty. Osoby te są zobowiązane we własnym zakresie opodatkować uzyskane dochody jako dochody ze wspólnej własności (złożyć deklarację i wpłacić podatek). Możliwe wydaje się również przyjecie stanowiska, ze faktycznym dzierżawcą gruntów na cele rolnicze nie jest spółka zarządzająca Wspólnotą lecz rolnicy członkowie Wspólnoty, bo to w ich imieniu Spółka podpisała umowę dzierżawy. W tej sytuacji trzeba by uznać prawo rolników członków Wspólnoty do zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu uzyskanych dochodów z dzierżawy gruntów wspólnoty na cele rolnicze (jako dochody rolnicze zwolnione z podatku a nie dochody z wspólnej własności).

Wspólnota Gruntowa w ostatnich latach całość swoich dochodów, zgodnie z uchwałą walnego zgromadzenia, przeznacza na cele statutowe, wykazując nadwyżkę kosztów nad przychodami - stratę, co wykazuje również w zeznaniu CIT-8 (dołączając roczne sprawozdanie finansowe). W kolejnych latach możliwe jest uzyskanie nadwyżki przychodów nad kosztami przez co istotne jest jasne określenie obowiązków podatkowych Spółki zarządzającej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, ewentualnie i fizycznych jak również obowiązków sprawozdawczych wobec organów skarbowych a w szczególności: istnienia obowiązku opodatkowania i składania deklaracji CIT-8, CIT-O oraz rocznego sprawozdania finansowego do Urzędu Skarbowego - Minister Finansów nie określił dla Wspólnot Gruntowych szczególnych zasad rachunkowości tak jak np. dla Wspólnot Mieszkaniowych, co również może przyczyniać się do wątpliwości interpretacyjnych ze względu na szczególny charakter unormowań dla Wspólnot Gruntowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Ponieważ uzyskiwane przychody z działalności nie są własnością Spółki powołanej do zarządu majątkiem Wspólnoty, to Spółka zarządzająca zrejestrowana jako Wspólnota Gruntowa, nie jest płatnikiem ani podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i w związku z tym nie składa do Urzędu Skarbowego deklaracji CIT-8 ani sprawozdania finansowego o którym mowa w upodop.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Spółka zarządzająca Wspólnotą nie jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych ponieważ uzyskiwane przychody z dzierżawy gruntów nie są jej dochodami. Zgodnie z art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnicy są zobowiązani do składania zeznania podatkowego jak również (ust. 2) podatnicy obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują sprawozdanie do Urzędu Skarbowego. Skoro Wspólnota nie jest podatnikiem to nie składa do Urzędu Skarbowego zeznania podatkowego ani sprawozdania finansowego. Obowiązek sporządzenia sprawozdania finansowego jednakże wynika z ustawy o rachunkowości bez konieczności jego składania w Urzędzie Skarbowym. Ewentualne dochody członków Wspólnoty, po ich wypłaceniu, stają się przedmiotem opodatkowania przez poszczególnych członków Wspólnoty jako dochody ze wspólnej własności stąd też Spółka nie jest też płatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Wspólnoty gruntowe to podmioty o swoistym statusie prawnym opartym na uregulowaniach zawartych w ustawie z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz. U. Nr 28, poz. 169 z późn. zm.). Z definicji zawartej w tej ustawie wynika, że wspólnotami gruntowymi podlegającymi zagospodarowaniu w trybie i na zasadach określonych w tej ustawie są nieruchomości rolne, leśne oraz obszary wodne. Uprawnionymi do udziału we wspólnocie są osoby fizyczne lub prawne posiadające gospodarstwa rolne. Udziały poszczególnych uprawnionych we wspólnocie określa się w ułamkowych częściach (por. art. 1, 6, 9 ustawy).

Osoby uprawnione do udziału we wspólnocie gruntowej powinny utworzyć spółkę do sprawowania zarządu nad wspólnotą i do właściwego zagospodarowania gruntów wchodzących w skład wspólnoty. Spółka jest osobą prawną i działa na podstawie statutu (art. 14 i 15 ustawy).

Zbycie, zamiana, jak również przeznaczenie na cele publiczne lub społeczne wspólnot gruntowych lub ich części oraz zaciąganie pożyczek pieniężnych przez spółkę może nastąpić tylko za zgodą właściwego wójta, burmistrza, prezydenta miasta (por. art. 26 ustawy).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób prawnych i spółek kapitałowych w organizacji, zwanych dalej "podatnikami". Stosownie do treści art. 3 ust. 1 powołanej ustawy, podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Ponieważ Wspólnota Gruntowa nie jest osobą prawną w rozumieniu tej ustawy, a stanowi ona zespół nieruchomości, nad którymi zarząd sprawuje Spółka, utworzona specjalnie w tym celu przez osoby uprawnione do udziału, Wspólnota nie będzie podlegała obowiązkowi podatkowemu wynikającemu z jej przepisów. Osobą prawną w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest Spółka dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej.

Jednakże analiza prawna wspólnot gruntowych wyraźnie wskazuje, że nie można przyjąć analogii prawnej pomiędzy spółką, utworzoną do sprawowania zarządu nad gruntami wspólnoty ze spółką prawa handlowego. Spółka dla zagospodarowania wspólnoty gruntowej aczkolwiek posiada osobowość prawną nie jest właścicielem gruntów lub odrębnym od współużytkowników przedsiębiorcą.

Zauważyć należy, iż Spółka w momencie jej powołania nie staje się właścicielem gruntu wspólnoty, lecz pełni tylko funkcje zarządcze. Grunty te stanowią w dalszym ciągu przedmiot własności osób uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej. Oznacza to, że dochód z dzierżawy czy sprzedaży gruntów będących wyłączną własnością wspólnoty nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, jako dochód spółki. Zatem obowiązek złożenia deklaracji podatkowej i uiszczenia podatku ciąży na każdej osobie fizycznej uprawnionej do udziału we wspólnocie gruntowej.

Wspólnota Gruntowa, aczkolwiek zbliża się do współwłasności, stanowi jednak współwłasność o szczególnych cechach, niepodlegającą podziałowi, rządzącą się odrębnymi zasadami. Istotą współwłasności jest uprawnienie do udziału we wspólnocie gruntowej w postaci korzystania z objętych nią gruntów zgodnie z ich przeznaczeniem, które przysługuje osobom fizycznym lub prawnym posiadającym gospodarstwa rolne.

Spółka dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej ma za zadanie wyłącznie zarządzać majątkiem wspólnoty, nie uzyskuje z tego tytułu zaś żadnych dochodów. Przychody, które uzyskuje Spółka dla zagospodarowania wspólnoty gruntowej jako zarządca majątku Wspólnoty, po ich pomniejszeniu o koszty zarządu Spółki, stanowią dochód, będący wyłączną własnością jej członków.

Reasumując, do przychodów Spółki dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej, powołanej wyłącznie w celu zarządzania majątkiem Wspólnoty, ze względu na jej specyficzny status nie będą miały zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Spółka nie jest właścicielem gruntu Wspólnoty lecz pełni tylko funkcje zarządcze, jako administrator aktywów, które nie są jej własnością. W konsekwencji Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku składania do Urzędu Skarbowego zeznania podatkowego CIT-8, CIT-O czy też sprawozdania finansowego. Obowiązek złożenia deklaracji podatkowej i uiszczenia podatku ciąży na każdej osobie fizycznej uprawnionej do udziału we Wspólnocie Gruntowej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. Marii Curie - Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.