IPPB5/423-254/08-2/AS - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty składek opłacanych przez Spółkę w ramach umowy ubezpieczenia szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej członków organów Spółki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 10 grudnia 2008 r. (data wpływu 15 grudnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty składek opłacanych przez Spółkę w ramach umowy ubezpieczenia szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej członków organów Spółki - jest prawidłowe.

W dniu 15 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty składek opłacanych przez Spółkę w ramach umowy ubezpieczenia szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej członków organów Spółki.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca rozważa możliwość zawarcia umowy ubezpieczenia szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej (dalej: OC) członków organów Spółki. Wysokość składki zostanie ustalona w oparciu o ocenę ryzyka uwzględniającą sumę ubezpieczenia, okres ubezpieczenia, rodzaj działalności gospodarczej Spółki, jej kondycję finansową, wielkość majątku, historię szkodowości itp.

Składka zostanie określona w kwocie ryczałtowej, nie podzielonej na konkretne osoby fizyczne, ani zakresy ubezpieczenia.

Zgodnie z projektem Polisy szkody objęte ubezpieczeniem obejmują:

Przedmiotowa umowa jest umową, zgodnie z którą Spółka jako Ubezpieczający zawiera umowę na cudzy rachunek, a Ubezpieczony nie jest imiennie wskazany w umowie (możliwość taka została przewidziana w art. 808 § 1 Kodeksu cywilnego).

Zgodnie z ofertą przedstawioną przez Ubezpieczyciela, Ubezpieczonymi będą następujące kategorie osób:

Należy zaznaczyć, że Spółka i spółki zależne będą Ubezpieczonymi wyłącznie w odniesieniu do roszczeń z tytułu papierów wartościowych.

Wszyscy członkowie zarządu Spółki są zatrudnieni w oparciu o umowę o pracę.

Oferta Polisy ubezpieczeniowej wskazuje, że identyfikacja osób ubezpieczonych następuje po zgłoszeniu roszczenia, tj. w chwili spełnienia świadczenia przez Ubezpieczyciela. Ubezpieczeni pozostają osobami anonimowymi, a dla wypłaty odszkodowania nie jest konieczne przypisanie odpowiedzialności konkretnej osobie. Powyższe rozwiązanie zostało przyjęte ze względu na szeroki krąg osób Ubezpieczonych, oraz rotację zatrudnionych, przez co niemożliwe jest ustalenie kto i przez jak długi okres czasu będzie objęty ubezpieczeniem.

Zgodnie z konstrukcją przedmiotowej umowy, beneficjentami odszkodowania będą wyłącznie Spółka lub osoba trzecia.

Spółka jako ubezpieczający i płatnik składki ma bezpośredni interes majątkowy w posiadaniu takiego ubezpieczenia, gdyż jest podmiotem uprawnionym do odszkodowania z tej polisy. Ubezpieczeni będą jedynie w niektórych przypadkach uprawnieni do otrzymania zwrotu kosztów porady prawnej bądź zastępstwa procesowego. Zwrot ten odnosi się jednak wyłącznie do sytuacji, gdy będzie prowadzone postępowanie przeciwko konkretnej osobie, która w momencie opłacania składki nie jest znana. Należy jednak zaznaczyć, że jak wskazano powyżej do wypłaty odszkodowania nie będzie konieczne przypisanie odpowiedzialności osobie znanej z imienia i nazwiska. Zatem z uwagi na bezimienną formę Polisy, zawarte ubezpieczenie nie będzie pokrywać w przyszłości strat poniesionych przez Ubezpieczonych, ani zwalniać ich z odpowiedzialności za poniesione szkody.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zgodnie z art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych koszt składki ubezpieczenia szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej (OC) członków organów będzie stanowił koszt uzyskania przychodu Spółki.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W opinii Spółki ponoszenie kosztu składki związanej z umową OC członków organów Spółki ma na celu zabezpieczenie źródła przychodów, jest związane z przychodem oraz nie zostało uwzględnione w katalogu określonym w art. 16 ust. 1, w szczególności w art. 16 ust. 1 pkt 59.

Jak wspomniano powyżej Spółka posiada interes majątkowy w zawarciu przedmiotowej umowy ubezpieczenia, gdyż jest podmiotem upoważnionym do otrzymania odszkodowania. Ponadto, w przypadku odszkodowań związanych z papierami wartościowymi Spółka jest jedynym beneficjentem świadczenia.

Niezależnie od powyższego, w razie braku takiej Polisy, Spółka ponosiłaby wymierną stratę finansową, nie mogąc wyegzekwować straty od osób odpowiedzialnych za szkodę (wysokie roszczenia). Ponadto, dzięki Polisie OC Spółka zabezpiecza się przed utratą płynności finansowej na wypadek konieczności wypłacenia odszkodowań osobom trzecim (art. 416 Kodeksu cywilnego) lub na wypadek niemożności pokrycia własnej straty, za które odpowiedzialne są jej władze, bez względu na to, kto wyrządził szkodę.

Posiadanie Polisy OC uwiarygodnia Spółkę w oczach inwestorów, kontrahentów i akcjonariuszy, co wpływa pośrednio i bezpośrednio na jej przychody.

Podsumowując, ubezpieczenie chroni przede wszystkim interes finansowy Spółki, która opłaca składkę, co oznacza, że składka z tytułu OC członków organów Spółki stanowi dla niej koszt uzyskania przychodów.

Ponadto, zdaniem Spółki, nie będzie miał zastosowania przepis art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W świetle tego przepisu za koszt uzyskania przychodu nie uznaje się składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka grup 1,3,5 działu I oraz grup 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151), jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:

Bez względu na fakt, że ubezpieczenie OC Członków organów Spółki nie mieści się w zakresie wyjątku opisanego w wyżej wymienionym przepisie, należy zauważyć, że przepis ten odnosi się wyłącznie do pracowników. W przypadku przedmiotowej umowy katalog ubezpieczonych jest znacznie szerszy. Jak wspomniano powyżej ubezpieczonymi są również spadkobiercy oraz małżonkowie pracowników, członkowie rady nadzorczej oraz inne podmioty, jak np. przedstawiciele prawni oraz sama Spółka. W związku z tym, że na etapie opłacania składki nie jest możliwe zidentyfikowanie imienne Ubezpieczonych (poza Spółką), nieuprawnionym byłoby twierdzenie, że składka odnosi się do ubezpieczenia na rzecz pracowników. Ponadto w ocenie Spółki w przedstawionym stanie faktycznym, ze względu na anonimowość Ubezpieczonych oraz rotację zatrudnionych, ewentualny szacunkowy podział składki na ubezpieczenie na rzecz pracowników i innych podmiotów nie byłby możliwy. W rezultacie przepis ten nie znajduje zastosowania w przedmiotowej sprawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie bądź zachowanie źródła przychodów i które nie zostały wyłączone z kosztów na podstawie art. 16 ust. 1.

Z powyższego wynika, że określony wydatek, nie wymieniony w katalogu wydatków nie stanowiących kosztów podatkowych, może stanowić koszt uzyskania przychodu pod warunkiem, że między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu zachodzi związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie, zwiększenie lub zachowanie przychodu podatnika.

W związku z tym, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

Jak wynika z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego Wnioskodawca rozważa możliwość zawarcia umowy ubezpieczenia szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej (dalej: OC) członków organów Spółki. Wysokość składki zostanie ustalona w oparciu o ocenę ryzyka uwzględniającą sumę ubezpieczenia, okres ubezpieczenia, rodzaj działalności gospodarczej Spółki, jej kondycję finansową, wielkość majątku, historię szkodowości itp.

Składka zostanie określona w kwocie ryczałtowej, nie podzielonej na konkretne osoby fizyczne, ani zakresy ubezpieczenia.

Zgodnie z projektem Polisy szkody objęte ubezpieczeniem obejmują:

Przedmiotowa umowa jest umową, zgodnie z którą Spółka jako Ubezpieczający zawiera umowę na cudzy rachunek, a Ubezpieczony nie jest imiennie wskazany w umowie (możliwość taka została przewidziana w art. 808 § 1 Kodeksu cywilnego).

Zgodnie z ofertą przedstawioną przez Ubezpieczyciela, Ubezpieczonymi będą następujące kategorie osób:

Wnioskodawca zaznaczył przy tym, że Spółka i spółki zależne będą Ubezpieczonymi wyłącznie w odniesieniu do roszczeń z tytułu papierów wartościowych.

Jak wskazano we wniosku wszyscy członkowie zarządu Spółki są zatrudnieni w oparciu o umowę o pracę.

Oferta Polisy ubezpieczeniowej wskazuje, że identyfikacja osób ubezpieczonych następuje po zgłoszeniu roszczenia, tj. w chwili spełnienia świadczenia przez Ubezpieczyciela. Ubezpieczeni pozostają osobami anonimowymi, a dla wypłaty odszkodowania nie jest konieczne przypisanie odpowiedzialności konkretnej osobie. Powyższe rozwiązanie zostało przyjęte ze względu na szeroki krąg osób Ubezpieczonych, oraz rotację zatrudnionych, przez co niemożliwe jest ustalenie kto i przez jak długi okres czasu będzie objęty ubezpieczeniem.

Zgodnie z konstrukcją przedmiotowej umowy, beneficjentami odszkodowania będą wyłącznie Spółka lub osoba trzecia.

Należy przy tym podkreślić, iż przedmiotowe ubezpieczenie szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej członków organów Spółki nosi znamiona ubezpieczenia gospodarczego z tytułu poniesionych strat.

Wobec tego, że przedmiotem ubezpieczenia będzie szeroko pojęta ochrona interesu majątkowego Wnioskodawcy przed zdarzeniami, które mogłyby narazić Spółkę na stratę, stwierdzić należy, iż poniesienie przedmiotowych wydatków z tytułu składek na ubezpieczenie majątkowe szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej członków organów Spółki stanowi racjonalne działanie podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Składki na przedmiotowe ubezpieczenie spełniają zatem przesłanki wynikające z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Do kosztów uzyskania przychodów zaliczyć bowiem można te wydatki, które nie zostały wyłączone przez ustawodawcę jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów i które służą m.in. zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Podsumowując, w oparciu o przytoczone przepisy prawa, należy stwierdzić, iż koszt składki opłacanej przez Spółkę z tytułu zawarcia ubezpieczenia majątkowego z tytułu szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej członków organów Spółki będzie stanowił dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodów.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.