IPPB5/423-154/11-3/IŚ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 14 lutego 2011 r. (data wpływu 15 lutego 2011 r.) - uzupełnionym pismem z dnia 9 marca 2011 r. złożonym w dniu 15 marca 2011 r. - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie sposobu potrącalności kosztów uzyskania przychodów na przełomie lat podatkowych, gdy stosowane są zasady wynikające z Krajowego Standardu Rachunkowości nr 6 "Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe" - jest prawidłowe.

W dniu 15 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie sposobu potrącalności kosztów uzyskania przychodów na przełomie lat podatkowych, gdy stosowane są zasady wynikające z Krajowego Standardu Rachunkowości nr 6 "Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe".

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka (dalej: Spółka) należy do międzynarodowej grupy kapitałowej E. Rok podatkowy Spółki nie jest równy kalendarzowemu i trwa od lipca do czerwca. Ze względu na konieczność szybkiego sporządzenia sprawozdania finansowego na potrzeby Grupy, księgi rachunkowe zamykane są w terminie do końca lipca, tj. wcześniejszym niż z upływem ostatniego dnia trzymiesięcznego okresu po dniu bilansowym (w rozumieniu art. 12 ust. 5 ustawy o rachunkowości). Jest to równocześnie data sporządzenia sprawozdania finansowego zgodnie z ustawą o rachunkowości. Praktycznie oznacza to, że po dacie sporządzenia sprawozdania finansowego za poprzedni rok bilansowy (zwany we wniosku rok Z) Spółka nie ma możliwości dokonania jakichkolwiek zapisów w księgach tego roku.

Z uwagi na powyższe Spółka będzie postępowała następująco:

Koszty pośrednie

Koszty pośrednie, które będą odnosić się do roku Z, dotyczące wykonanych usług lub towarów dostarczonych w roku Z, które jednak nie będą udokumentowane fakturami lub rachunkami Spółka będzie szacować i księgować jako dostawy niefakturowane (zobowiązania z tytułu dostaw robot i usług) w ciężar kosztów operacyjnych roku Z.

Faktury i rachunki dokumentujące koszty pośrednie dotyczące wykonanych usług lub towarów zużytych w roku Z, które wpłyną do księgowości Spółki po dacie sporządzenia dla centrali grupy sprawozdania finansowego za rok Z - będą ujęte w księgach roku następnego (Z+1) na kontach bilansowych, tj. Wn - Dostawy niefakturowane, Ma - Zobowiązania z tytułu dostaw i usług.

Jeżeli wystąpi różnica pomiędzy szacunkiem wysokości kosztu pośredniego ujętego w roku Z jako Dostawa niefakturowana w ciężar kosztów, a otrzymaną fakturą - to w następnym roku bilansowym (Z+1) kwota ta zostanie ujęta jako zwiększenie lub zmniejszenie kosztów podatkowych.

Różnice te nie będą istotne z punktu widzenia rachunkowego.

Opisane powyżej zasady rozliczania kosztów pośrednich przyjęte dla celów rachunkowych, wynikające z Krajowego Standardu Rachunkowości nr 6 "Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe", Spółka ma zamiar zastosować również dla celów podatkowych.

Faktem jest, że Spółka zakupi określone towary i usługi oraz je wykorzysta, a na koniec roku na podstawie umów, ofert bądź innych dokumentów będzie w stanie określić wysokość należnego za nie wynagrodzenia (w drodze szacunku), nie będzie jednak posiadać faktury lub rachunku wystawionego przez kontrahenta, wówczas to ujmie je nie jako rezerwy czy rozliczenia międzyokresowe, ale jako dostawy niefakturowane (zobowiązania z tytułu dostaw robot i usług).

Zgodnie bowiem z definicją zawartą w § 2.1. Krajowego Standardu Rachunkowości nr 6, zobowiązanie - to wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki.

Przeszłymi zdarzeniami są np. (...) zakup towarów, materiałów, usług.

Zgodnie z § 2.2., rezerwy są zobowiązaniami, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne.

Natomiast rozliczenia międzyokresowe kosztów - to rezerwy związane bezpośrednio z działalnością operacyjną.

Do biernych rozliczeń międzyokresowych będących rezerwami nie zalicza się biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, o których mowa w art. 39 ust. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości. Są to w szczególności zobowiązania wynikające z przyjętych przez jednostkę niefakturowanych dostaw i usług, które zaliczane są do zobowiązań z tytułu dostaw i usług, także wtedy, gdy ustalenie przez jednostkę dokładnej ilości i/lub ceny dostawy/usługi może wymagać szacunków.

W przypadku braku faktury lub rachunku wystawionego przez kontrahenta (stanowiących zewnętrzne obce dowody księgowe) Spółka zobowiązana jest więc oszacować wiarygodnie kwotę kosztu dostawy niefakturowanej i ująć ją w księgach jako zobowiązanie na podstawie wewnętrznego dokumentu księgowego "Polecenie księgowania".

Koszty bezpośrednie uzyskania przychodów

Koszty bezpośrednie uzyskania przychodów odnoszące się do roku Z, a poniesione po zakończeniu roku Z będą ujmowane w księgach roku Z zgodnie z zasadą memoriału. Będzie jednak to możliwe wyłącznie do momentu zamknięcia ksiąg rachunkowych dokonywanego na potrzeby grupy kapitałowej, którego termin jest wcześniejszy niż termin graniczny wynikający z przepisów ustawy o rachunkowości.

Po sporządzeniu sprawozdania finansowego w terminie wymaganym przez grupę kapitałową nie będzie możliwości dokonywania żadnych zmian w księgach roku Z (stosownie do art. 12 ust. 5 ustawy o rachunkowości).

Zatwierdzenie sprawozdań finansowych Spółki nastąpi zwyczajowo w ciągu pierwszych sześciu miesięcy roku Z+1 po dacie bilansowej, a deklaracja roczna podatku dochodowego od osób prawnych za rok Z będzie złożona z końcem trzeciego miesiąca roku Z+1 po dacie bilansowej. Zdarzyć się może, że Spółka nie będzie dysponować w momencie sporządzania sprawozdania finansowego na potrzeby grupy kapitałowej (będącego równocześnie momentem zamknięcia ksiąg w rozumieniu art. 12 ust. 5 ustawy o rachunkowości) fakturami/rachunkami dokumentującymi poniesione w roku Z koszty bezpośrednie (które stosownie do krajowego Standardu Rachunkowości nr 6 będą ujmowane w księgach roku Z jako dostawy niefakturowane na podstawie poleceń księgowania).

Stosownie do uregulowań art. 15 ust. 4e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo na dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Faktury dokumentujące koszty bezpośrednie dotyczące wykonanych usług lub towarów zużytych w roku Z, które wpłyną do księgowości Spółki po dacie sporządzenia sprawozdania finansowego za rok Z na potrzeby centrali Grupy będą ujęte w księgach roku Z+1 na kontach bilansowych, tj. Wn - Dostawy niefakturowane, Ma - Zobowiązania z tytułu dostaw robót wobec usług.

Jeżeli wystąpi różnica pomiędzy szacunkiem wysokości kosztu bezpośredniego, ujętego w roku Z jako dostawa niefakturowana w ciężar kosztów, a otrzymaną fakturą - to w roku Z+1 kwota będzie ujmowana jako zwiększenie lub zmniejszenie kosztów podatkowych.

Co do zasady, różnice nie będą istotne z punktu widzenia rachunkowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

1. Czy koszty uzyskania przychodu zarówno bezpośrednio jak również pośrednie związane z uzyskaniem przychodu a stanowiące dostawy niefakturowane, ujęte w księgach roku za który Spółka sporządzi CIT 8 (we wniosku rok Z) na podstawie poleceń księgowania będą stanowić koszty uzyskania przychodu tego roku podatkowego?

2. Czy Spółka ma prawo uznać za koszty uzyskania przychodu roku następnego po roku, za który sporządzany będzie CIT-8 (we wniosku rok Z+1) kwot ewentualnych różnic pomiędzy kwotami wykazanymi w poleceniach księgowania, które będą ujęte w roku Z a otrzymanymi fakturami, rachunkami lub notami dokumentującymi te koszty, które Spółka otrzyma po zamknięciu ksiąg roku Z?

Stanowisko Spółki:

Spółka stoi na stanowisku, że:

Kwoty kosztów pośrednich dotyczących roku Z, ujęte jako dostawy niefaktarowane w księgach roku Z na podstawie dowodów poleceń księgowania, jako szacunek dokonany na wiarygodnie ustalonych podstawach (umowy z kontrahentami, wiedza odnośnie ilości i wartości przyjętych usług/towarów zużytych w roku Z) - stanowią koszty uzyskania przychodów w roku Z.

Kwoty ewentualnych różnic pomiędzy szacunkiem wysokości kosztów pośrednich, ujętych w roku Z jako dostawa niefakturowana w ciężar kosztów na podstawie polecenia księgowania a otrzymanymi fakturami/rachunkami, dokumentującymi te koszty, zaksięgowanymi w roku Z+1 po zamknięciu ksiąg Spółki za rok Z ze względu na termin sporządzenia sprawozdania finansowego Spółki i termin przesyłania sprawozdania finansowego do Grupy - stanowią odpowiednio korektę kosztów uzyskania przychodów w roku Z+1.

Stosownie do uregulowań art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Artykuł 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyraźnie dopuszcza możliwość uznania jako podatkowe koszty ujęte w księgach na podstawie innego niż faktura czy rachunek dowodu księgowego.

Warunkiem podstawowym jest, aby koszt ten spełniał przesłanki wymienione w art. 15 ust. 1 i nie był zawarty w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodu wymienionych w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ustawa wyłącza z kosztów podatkowych koszty rezerw i rozliczenia międzyokresowe kosztów. Ponieważ w świetle przepisów rachunkowych kategoria dostaw niefakturowanych nie stanowi ani rezerw ani rozliczeń międzyokresowych kosztów, nie może być uznana za koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym osób prawnych.

Brak faktury czy rachunku w momencie zamykania ksiąg rachunkowych roku Z nie dyskwalifikuje takich kosztów jako podatkowych, gdyż zgodnie z ustawą o rachunkowości będą one ujmowane w księgach rachunkowych jako wiarygodny szacunek na podstawie wewnętrznego dowodu księgowego, zwanego poleceniem księgowania. Polecenie księgowania jest w tym przypadku innym dowodem księgowym wymienionym w art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Spółka kierując się prawem bilansowym (mimo, że nie będzie posiadać jeszcze faktur/rachunków, będzie znać lub będzie mogła wiarygodnie oszacować wysokość kosztu na podstawie np. zawartej z kontrahentem umowy) ujmuje ten koszt na podstawie polecenia księgowego w księgach jako zobowiązanie. Koszt ten będzie jednocześnie kosztem uzyskania przychodu w roku, w którym ujęto go w księgach (Z).

Powyższe stanowisko Spółki znajduje swoje uzasadnienie w interpretacji indywidualnej z dnia 29 czerwca 2009 r. o sygnaturze IPPB5/423-190/09-2/IŚ, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.

Koszty bezpośrednie nieznane w dniu zamknięcia ksiąg a odnoszące się do przychodów roku Z, poniesione po dniu zamknięcia tego roku i po dacie sporządzenia i przekazania sprawozdania finansowego do centrali grupy kapitałowej - stanowią koszty uzyskania przychodów roku następnego (Z+1), stosownie do art. 15 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Spółka uważa, że termin zamknięcia ksiąg roku Z narzucony przez grupę kapitałową, do której Spółka należy, jest dniem sporządzenia sprawozdania finansowego zgodnie z ustawą o rachunkowości.

Na poparcie swojego stanowiska Spółka przytacza interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 18 lutego 2009 r. o sygn. IPPB5/423-211/08-2/MŚ oraz ww. interpretację IPPB5/423-190/09-2/IŚ.

Zgodnie z art. 15 ust. 4b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty uzyskania przychodu bezpośrednio związane z przychodami odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzenia takiego sprawozdania (...) są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.

Z kolei koszty bezpośrednie odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z art. 15 ust. 4c są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie.

Stosownie do uregulowań ustawy o rachunkowości, podmiot prowadzący księgi rachunkowe jest zobowiązany do kompletnego ujęcia kosztów i przychodów danego roku obrachunkowego zgodnie z zasadą współmierności. Jednocześnie, dokonywanie zapisów księgowych w księgach danego roku możliwe jest wyłącznie do momentu ich zamknięcia. Kierownik jednostki, z uwzględnieniem terminów wymaganych przez udziałowców i innych odbiorców sprawozdań finansowych, decyduje o terminie zamknięcia ksiąg rachunkowych i sporządzenia sprawozdania finansowego za dany rok. Nawet jeśli zatwierdzenie sprawozdań finansowych przez udziałowców będzie znacznie późniejsze niż data ich sporządzenia na potrzeby centrali Grupy, to nie zmienia to faktu, że z dniem przekazania sprawozdania finansowego do Grupy nastąpi nieodwracalne wyłączenie możliwości dokonywania zapisów księgowych w roku Z.

Mając powyższe na względzie Spółka uważa, że po dniu przekazania sprawozdań finansowych do centrali Spółki koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami będą stanowić koszty uzyskania przychodu roku następnego (Z+1) i będą ujmowane w księgach roku Z+1.

Natomiast kwoty kosztów bezpośrednich znanych, dotyczących roku Z, ujęte jako dostawy niefaktarowane w księgach roku Z na podstawie dowodów poleceń księgowania jako szacunek dokonany na wiarygodnie ustalonych podstawach (umowy z kontrahentami, wiedza odnośnie ilości i wartości przyjętych usług/towarów zużytych w roku Z) - będą stanowić koszty uzyskania przychodów roku Z.

Kwoty ewentualnych różnic pomiędzy szacunkiem wysokości kosztów bezpośrednich, które zostaną ujęte w roku Z w ciężar kosztów jako dostawa niefaktarowana na podstawie polecenia księgowania, a fakturami/rachunkami dokumentującymi te koszty, zaksięgowanymi w roku Z+1 po zamknięcia ksiąg Spółki za rok Z ze względu na termin sporządzenia sprawozdania finansowego do Grupy - stanowią odpowiednio korektę kosztów uzyskania przychodów w roku Z+1.

Artykuł 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyraźnie dopuszcza możliwość uznania jako koszt uzyskania przychodu wydatku, który zostanie ujęty w księgach na podstawie innego niż faktura czy rachunek dowodu księgowego. Warunkiem podstawowym, oczywiście jest, aby koszt ten spełniał przesłanki wymienione w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle przepisów o rachunkowości kategoria dostaw niefakturowanych nie stanowi ani rezerwy ani rozliczeń międzyokresowych kosztów, nie może być uznana za koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Brak faktury czy rachunku w momencie zamykania ksiąg rachunkowych roku Z nie dyskwalifikuje takich kosztów jako podatkowych, gdyż - zgodnie z ustawą o rachunkowości - będą one ujmowane w księgach rachunkowych jako wiarygodny szacunek na podstawie wewnętrznego dowodu księgowego zwanego poleceniem księgowania (stosownie do uregulowań ustawy o rachunkowości).

Polecenie księgowania będzie w tym przypadku innym dowodem księgowym wymienionym w art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na podparcie swojego stanowiska Spółka przedstawia, że znajduje ono swoje uzasadnienie w ww. interpretacji indywidualnej z dnia 29 czerwca 2009 r. o sygnaturze IPPB5/423-190/09-2/IŚ wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.

Jak już wyżej Spółka przedstawiła - wszystkie bezpośrednie koszty uzyskania przychodów odnoszące się do roku Z, a poniesione po zakończeniu roku Z są ujmowane w księgach roku Z zgodnie z zasadą memoriału. Jest to jednak możliwe wyłącznie do momentu zamknięcia ksiąg rachunkowych dokonywanego na potrzeby grupy kapitałowej, którego termin jest wcześniejszy niż termin graniczny wynikający z przepisów ustawy o rachunkowości. Po sporządzeniu sprawozdania finansowego w terminie wymaganym przez grupę kapitałową nie ma możliwości dokonywania żadnych zmian w księgach roku Z (stosownie do art. 12 ust. 5 ustawy o rachunkowości).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Końcowo w kwestii opłaty udzielonej do wniosku w dniu 16 grudnia 2011 r. w kwocie 120 zł informuje się, iż w związku z faktem że ilość zdarzeń przyszłych objętych treścią wniosku jest mniejsza niż ilość wniesionych opłat, tj. wniosek obejmuje dwa zdarzenia przyszłe, od których łączna opłata winna wynosić 80 zł - kwota w wysokości 40 zł stanowi nadpłatę i zostanie - zgodnie z art. 14f ustawy - Ordynacja podatkowa dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz z § 18 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 241, poz. 1616) - zwrócona na rachunek bankowy wskazany we wniosku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.