IPPB5/423-124/13-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 18 lutego 2013 r. (data wpływu 20 lutego 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia wydatków poniesionych na organizację spotkań integracyjnych, okolicznościowych oraz wyjazdów szkoleniowych dla pracowników Wnioskodawcy do kosztów uzyskania przychodów - jest prawidłowe.

W dniu 20 lutego 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia wydatków poniesionych na organizację spotkań integracyjnych, spotkań okolicznościowych oraz wyjazdów szkoleniowych dla pracowników Wnioskodawcy do kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (zwany dalej F) działa na polskim rynku poprzez swój Oddział w Polsce (zwany dalej F PL). F PL prowadzi działalność handlową polegającą na dystrybucji na rynku polskim:

* rozwiązań fotograficznych - segment ten obejmuje filmy barwne, cyfrowe aparaty fotograficzne, urządzenia i usługi do obróbki fotograficznej, papiery barwne oraz odczynniki chemiczne,

* rozwiązań informacyjnych - segment ten obejmuje sprzęt oraz materiały dla systemów medycznych i nauk biologicznych, urządzenia oraz materiały dla poligrafii, nośniki zapisu, urządzenia optyczne materiały elektroniczne oraz materiały do druku atramentowego.

F ma rozbudowaną strukturę organizacyjną - posiada oddziały zlokalizowane w Polsce, Czechach i na Słowacji. W celu optymalnego funkcjonowania spółki jako całości, w ramach swojej struktury F zdecydowała się na stworzenie centrów kompetencji. Centra kompetencji powstają w oddziałach, w których zatrudniony jest pracownik pełniący funkcje regionalne, to jest świadczy usługi wsparcia oraz pełni funkcje regionalne na rzecz F GmbH Oddział w Czechach i F GmbH Oddział na Słowacji. I tak, przykładowo, w F PL zatrudniony jest m.in. dyrektor regionalny do spraw sprzedaży towarów medycznych, dyrektor regionalny do spraw sprzedaży towarów fotograficznych; kierownik regionalny aparatów cyfrowych, produktów medycznych, produktów fotograficznych i kinematografii.

Ze względu na zakres działalności jak również prace w środowisku międzynarodowym kluczowym czynnikiem w prowadzonej przez spółkę działalności są pracownicy posiadający wysoko specjalistyczne kwalifikacje dlatego też F PL dąży do nawiązania z pracownikami trwałej współpracy i dużą wagę przywiązuje do zapewnienia pracownikom odpowiednich warunków pracy m.in. budowanie przyjaznej atmosfery w pracy, tworzenie więzi między członkami zespołu oraz zwiększanie ich kwalifikacji poprzez organizowanie szkoleń i warsztatów. Charakter pracy wykonywanej przez pracowników (praca w siedzibie u klienta, poza biurem Spółki) nie daje wszystkim pracownikom możliwości wzajemnego poznania się poprzez codzienny kontakt jak również znacznie ogranicza możliwości wymiany doświadczeń, omówienia strategii sprzedaży jak również zapoznanie się z informacjami na temat nowych produktów i usług będących w ofercie F PL.

Mając powyższe na uwadze Spółka organizuje następującego rodzaju spotkania:

Spółka posiada listę pracowników uczestniczących w spotkaniu a koszt jego organizacji jest ściśle uzależniony od ilości uczestników. Najczęściej wyjazd jest organizowany w dni robocze (choć zdarzają się też wyjazdy w soboty i w niedziele), a pracownicy są zobowiązani do udziału w spotkaniu, ze względu na odbywające się w jego trakcie zajęcia integracyjne lub szkolenia.

Wydatki ponoszone na zorganizowanie powyższych spotkań obejmują m.in.: wynajęcie sali, usługi cateringowe i/lub gastronomiczne, koszty dojazdu pracowników i/lub noclegów. Koszty spotkań finansowane są przez Spółkę z bieżących środków obrotowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy koszty organizacji spotkań integracyjnych pracowników opisanych w punkcie 1 w opisie stanu faktycznym stanowią, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty uzyskania przychodów dla F PL.

2. Czy koszty organizacji spotkań okolicznościowych dla pracowników opisanych w punkcie 2 w opisie stanu faktycznym stanowią, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty uzyskania przychodów dla

F PL.

3. Czy koszty organizacji wyjazdów szkoleniowych dla pracowników opisanych w punkcie 3 w opisie stanu faktycznym stanowią, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty uzyskania przychodów dla

F PL.

Zdaniem Wnioskodawcy, koszty ponoszone na organizację działań opisanych w stanie faktycznym, jako koszty pracownicze, pośrednio związane z uzyskiwanymi przez F PL przychodami, winny być uznane za koszty uzyskania przychodu na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej również jako ustawa o CIT).

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają art. 15 i 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przychodami. Przy czym zwrot "w celu" oznacza to, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo - skutkowym, że poniesienie go ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów, albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.

Należy zauważyć, iż kosztami podatkowymi są m.in. tzw. koszty pracownicze. Koszty te obejmują przede wszystkim wynagrodzenia zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie i diety oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników. Mogą również obejmować wydatki ponoszone na rzecz pracowników w postaci organizacji dla nich imprez okolicznościowych i integracyjnych, lecz w każdej sytuacji trzeba sprawdzić, jaki jest cel takiego spotkania. W przypadku, jeżeli wydatki poniesione zostały na zorganizowanie imprezy okolicznościowej oraz spotkań integracyjnych mających na celu poprawę komunikacji wewnętrznej i motywacji do pracy poprzez zintegrowanie pracowników, budowanie zespołu, poprawy atmosfery pracy oraz ułatwienie ułożenia wzajemnych relacji między pracownikami w efekcie poprawę efektywności pracy a przez to zwiększenie przychodów osiąganych przez podatnika, to wówczas spełniają warunki, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i mogą zostać zakwalifikowane do kosztów podatkowych. Jeśli jednak spotkanie nie służy takiemu celowi, a przebywanie pracowników ze sobą czy konsumpcja są celem samym w sobie, to w takim przypadku nie można uznać, iż wydatki takie mają związek z przychodem, wobec czego nie stanowią one kosztu uzyskania przychodów.

Należy podkreślić, iż jak stanowi art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków pracodawcy na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych; kosztem uzyskania przychodów są jednak świadczenia urlopowe wypłacone zgodnie z przepisami o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Tak więc aby wydatki na organizację imprezy dla pracowników mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, muszą zostać sfinansowane ze środków obrotowych pracodawcy, a nie z funduszu socjalnego.

Jak wynika z powyższego, kosztami podatkowymi mogą być wydatki sfinansowane ze środków obrotowych, ponoszone na rzecz pracowników w postaci organizacji dla nich imprez integracyjnych, okolicznościowych i szkoleń pod warunkiem jednak, że podatnik wykaże, iż mają one związek z prowadzoną przez niego działalnością oraz mają na celu zwiększenie efektywności pracy (poprzez m.in. poprawę atmosfery pracy i zintegrowanie pracowników) i w efekcie służą uzyskaniu bądź zwiększeniu przychodu.

Biorąc powyższe pod uwagę w ocenie F PL koszty ponoszone na organizację działań opisanych w stanie faktycznym, jako koszty pracownicze, pośrednio związane z uzyskiwanymi przez F PL przychodami, winny być uznane za koszty uzyskania przychodu na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Stanowisko powyższe znajduje także potwierdzenie w wydawanych przez organy podatkowe interpretacjach indywidualnych. Przykładowo:

* interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 lipca 2008 r., Nr IPPB3/423-777/08-2/DG,

* interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 sierpnia 2009 r., Nr IPPB5/423-412/09-2/JC,

* interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 3 lipca 2009 r., Nr IPPB5/423-187/09-2/DG,

* interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 2 grudnia 2010 r., Nr IPPB5/423-721/10-2/JC,

* interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 maja 2011 r., Nr IPPB5/423-375/11-2/RS.

F PL organizując spotkania o charakterze integracyjnym i okolicznościowym dla pracowników widzi istotną potrzebę wzmacniania więzi między pracownikami i zwiększenie umiejętności pracy zespołowej. Charakter pracy wykonywanej przez pracowników (praca w siedzibie u klienta, poza biurem Spółki) nie daje wszystkim pracownikom możliwości wzajemnego poznania się poprzez codzienny kontakt. Ponadto, zdaniem Spółki atmosfera w pracy, tworzenie więzi między pracownikami wpływa na efektywność pracowników i ich zadowolenie z wykonywanych obowiązków, a te z kolei na jakość świadczonych przez Spółkę usług.

W przypadku szkoleń wyjazdowych, opisanych w punkcie 3 stanu faktycznego, pracownicy są zobowiązani do uczestniczenia w spotkaniach, w trakcie których omawiane są wyniki firmy i strategia działalności działu/spółki jak również szkolenia i warsztaty podnoszące ich kwalifikacje. W trakcie spotkań pracownicy dzielą się swoimi pomysłami w zakresie zwiększenia sprzedaży, opracowania nowych kampanii reklamowych i opiniami na temat nowych produktów. Spotkania poza siedzibą firmy dają dodatkowo możliwość przeprowadzania części warsztatów, które w warunkach biurowych nie przyniosły by oczekiwanych efektów, np. warsztaty fotograficzne w różnych warunkach pogodowych, przy zmiennym oświetleniu dają możliwość dokładnego zapoznania się z produktem (aparaty fotograficzne), jak również zadawania na bieżąco pytań kierownikom produktu czego efektem jest lepsze przygotowanie przedstawicieli handlowych do prezentacji produktu potencjalnym klientom. Mniej bezpośrednim rezultatem takich spotkań, oczekiwanym przez firmę jest zwiększenie efektywności pracy zespołowej oraz korzystanie przez pracownika z umiejętności i doświadczeń zdobytych w ich trakcie.

Mając dodatkowo na uwadze fakt, iż F PL zatrudnia pracowników/menadżerów, którzy są odpowiedzialni za określoną grupę produktową w regionie obejmującym Polskę, Czechy i Słowacje, to jest świadczy usługi wsparcia oraz pełni funkcje regionalne na rzecz tych podmiotów spotkania integracyjne oraz spotkania szkoleniowe pozwalają na opracowanie wspólnych strategii marketingowych, wymiany doświadczeń na temat rynków, ale również zapoznanie się ze specyfiką poszczególnych regionów nie tylko w zakresie sprzedaży ale również kulturowym to z kolei przekłada się na zwiększenie kompetencji pracowników a co za tym idzie wzrost sprzedaży.

Podkreślić należy, że spotkania pracowników nie mają charakteru typowo rozrywkowego czy konsumpcyjnego. Nie jest również ich celem zapewnienie pracownikom atrakcji turystycznych czy wypoczynku, itp. Za każdym razem Spółka jest w stanie udokumentować integracyjny i motywacyjny charakter imprezy (program imprezy integracyjnej, lista pracowników biorących udział w spotkaniu). Zatem opisywane wyjazdy integracyjne służą bieżącej działalności firmy i nie wiążą się z konkretną korzyścią majątkową po stronie pracownika.

Wnioskodawca zgadza się z przedstawionymi w wyrokach WSA we Wrocławiu (wyrok z 8 lutego 2011 r. sygn. akt I SA/Wr 1335/10 oraz z 10 kwietnia 2012 r., sygn. I SA/Wr 444/12) stwierdzeniami, iż w przypadku organizacji imprez dla pracowników (integracyjno - motywacyjnych) niezbędne jest wykazanie realnego i prawdopodobnego powiązania pomiędzy wydatkiem ponoszonym na rzecz/dla pracowników a przychodami spółki. W wyrokach tych wskazano, iż przy ocenie charakteru kosztowego imprezy integracyjno szkoleniowej istotne będą jej założenia (program) - czy zawiera ona:

* elementy budujące wzajemne relacje pomiędzy pracownikami,

* umiejętności pracy zespołowej,

* zarządzania grupą,

* pracy pod presją czasu,

* rozwijania umiejętności w danej dziedzinie wiedzy,

* zdobywanie i poznawanie innych przydatnych w danej branży umiejętności.

Zdaniem sądu powyższe może odbywać się poprzez zabawę, której reguły są określane i odpowiednio ukierunkowane na opisane wyżej cele lub tez poprzez naukę (szkolenia seminaria), którym towarzyszyć mogą elementy rozrywkowe, istotne jednak aby nie stanowiły one jedynego elementu tych spotkań. W tej grupie mogą mieścić się także spotkania kultywujące tradycje pracodawcy lub branży, w której działa czy np. uroczystości związane z wyróżnieniem pracowników. Tym samym charakteru kosztowego nie mogą mieć imprezy czy spotkania organizowane bez wskazanych powyżej założeń, których głównym celem jest wzajemne ze sobą przebywanie, zabawa przy muzyce czy konsumpcja.

Wnioskodawca uzasadniając swe stanowisko wskazał, iż głównym celem imprezy i wyjazdów jest budowanie dobrej atmosfery w pracy, tworzenie więzi między pracownikami, która wpływa na ich efektywność i zadowolenie z wykonywanych obowiązków, co z kolei na jakość świadczonych przez Spółkę usług. Celem organizowanych spotkań nie jest wyłącznie zabawa i konsumpcja ale są to wyłącznie cele biznesowe - zwiększenie przychodu poprzez wykorzystanie współpracującego ze sobą zespołu pracowników.

Z drugiej jednak strony Wnioskodawca pragnie wskazać, iż nawet jeśli spotkanie ma charakter typowej zabawy, jednakże jego program zawiera elementy integrujące i motywujące załogę, wówczas nie ma przeszkód, aby wydatki na organizację takiej imprezy zaliczyć do kosztów.

Wskazał tak m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 17 lutego 2012 r., sygn. ITPB3/423-626/11/DKŁ "Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka zorganizowała zabawę karnawałową dla pracowników Spółki. W związku z tym poniesiono wydatki na wynajem sali, dekorację sali, usługę cateringową, zaproszenia, dyplomy i oprawę dyplomów dla najlepszych pracowników z poszczególnych działów Spółki oraz ochronę obiektu. Wydatki te zostały sfinansowane ze środków obrotowych Spółki.

W tym miejscu należy podnieść, iż prawidłowe zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów uwarunkowane jest wykazaniem jego celowości i związku z przychodem, jak i prawidłowym udokumentowaniem. Trzeba pamiętać, że to na podatniku ciąży obowiązek wykazania związku poniesionych wydatków z przychodami, bo to on wywodzi skutki prawne w postaci zmniejszenia zobowiązania podatkowego. Dlatego podatnik powinien posiadać dowody dokumentujące integrujący i motywacyjny charakter imprezy.

Odnosząc uwarunkowania prawne do przedstawionego stanu faktycznego należy stwierdzić, że wydatki poniesione na organizację imprezy dotyczące pracowników, o ile impreza ta miała charakter motywujący i integracyjny mogą stanowić koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych."

Kończąc Wnioskodawca pragnie wskazać na interpretację (z dnia 27 września 2011 r., Nr IPPB5/423-458/10/11-7/S/JC), odnoszącą się do identycznych imprez jak będące przedmiotem wniosku, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wskazał, iż:

" (...) wydatki na organizację spotkań integracyjnych dla pracowników oraz podwykonawców, które ponosi Spółka (wynajęcie sali, usługi cateringowe i gastronomiczne, koszty rejestracji fotograficznej, usługi firm zajmujących się organizowaniem integracji, koszty szkoleń, koszty dojazdu uczestników i noclegów), przy spełnieniu wyżej wymienionych warunków, będą mogły stanowić koszty uzyskania przychodów zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle powyższego, poniesione przez Spółkę wydatki na organizację:

* spotkań integracyjnych dla pracowników i/lub podwykonawców firmy: jedno - lub kilkudniowe wyjazdy o charakterze integracyjnym,

* spotkań integracyjno - szkoleniowych dla pracowników firmy: jedno - lub kilkudniowe wyjazdy o charakterze integracyjno - szkoleniowym,

* spotkań integracyjnych pracowników z poszczególnych działów firmy: jedno - lub kilkudniowe wyjazdy,

* spotkań integracyjnych dla pracowników oraz podwykonawców w biurze firmy lub organizowane poza biurem (np. w restauracji), finansowane ze środków obrotowych Spółki, stanowią - w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - koszty uzyskania przychodów."

Podsumowując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż pomiędzy prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą oraz wydatkami ponoszonymi, nawet w sposób pośredni, na lepszą bardziej wydajną pracę pracowników istnieje związek przyczynowo - skutkowy wpływający na zwiększenie przychodów osiąganych przez Wnioskodawcę, a zatem wydatki ponoszone w ramach organizowanych ww. spotkań mogą stanowić w pełni odliczalne koszty uzyskania przychodów. Należy wskazać, iż w bieżących czasach inwestycja w pracowników jest potężną bronią w walce z konkurencją. Wykwalifikowana, lojalna i zmotywowana do pracy kadra jest w stanie skutecznie walczyć o utrzymanie przewagi na rynku, co niewątpliwie ma wpływ na zwiększenie przychodów Spółki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się - za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim, wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.