IPPB4/4511-955/15-4/PP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 13 sierpnia 2015 r. (data wpływu 17 sierpnia 2015 r.), uzupełniony pismem z dnia 8 października 2015 r. (data nadania 8 października 2015 r., data wpływu 12 października 2015 r.) na wezwanie z dnia 29 września 2015 r. (data nadania 30 września 2015 r., data doręczenia 2 października 2015 r.) Nr IPPB4/4511-955/15-2/PP o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odprawy i odszkodowania:

* w części dotyczącej opodatkowania otrzymanego odszkodowania-jest prawidłowe,

* w części dotyczącej opodatkowania otrzymanej odprawy wypłaconej na podstawie Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 sierpnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odprawy pieniężnej i odszkodowania.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 29 września 2015 r. Nr IPPB4/4511-955/15-2/PP wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku.

Pismem z dnia 8 października 2015 r. (data nadania 8 października 2015 r., data wpływu 12 października 2015 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca otrzymał od Przedsiębiorstwa z tytułu rozwiązania umowy o pracę z powodu restrukturyzacji pracodawcy:

Od powyższych świadczeń pracodawca uiścił zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. W przypadku odprawy wskazanej w pkt 1 była to kwota 55.745,00 zł, w przypadku odprawy wskazanej w pkt 2 kwota 4536,00 zł a w przypadku odszkodowania, o którym mowa w pkt 3 kwota 4986,00 zł.

Odszkodowanie w kwocie 27.701,31 zł zostało wypłacone Wnioskodawcy na podstawie Regulaminu Dobrowolnych Odejść Pracowniczych w Przedsiębiorstwie stanowiącego załącznik do Porozumienia kończącego spory zbiorowe zawartego w dniu 30 kwietnia 2014 r. Wysokość odszkodowania stanowi równowartość wynagrodzenia za obowiązujący pracownika okres wypowiedzenia. Długość okresu wypowiedzenia w zależności od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy określa art. 36 § 1 Kodeksu pracy.

Do tego przepisu odsyła wyżej wskazany regulamin.

Powyższy regulamin jest regulaminem opartym na ustawie, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Z uwagi na to, że zasady ustalania wysokości wyżej wskazanego odszkodowania wynikają wprost z tego regulaminu, odszkodowanie to wolne jest od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Odprawa w kwocie 309.692,88 zł, została wypłacona na podstawie Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy z dnia 6 września 1999 r. zawartego pomiędzy Przedsiębiorstwem, a zakładowymi organizacjami związkowymi działającymi w tym przedsiębiorstwie. Układ zbiorowy pracy jest wymieniony w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 141) jako jedno ze źródeł prawa pracy.

Podstawą wypłaty odprawy w kwocie 25.200,00 zł była natomiast ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy zadośćuczynienie w formie rekompensaty wypłacone na podstawie Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy (w porozumieniu zbiorowym nazwane odprawą) podlega zwolnieniu z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zadośćuczynienie, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy.

2. Czy odszkodowanie stanowiące równowartość wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, którym objęty był wnioskodawca, może być uznane za odszkodowanie, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw.

Zdaniem Wnioskodawczyni.

Ad.1

W ocenie Wnioskodawcy odprawa wypłacona na podstawie Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy powinna być uznana za zadośćuczynienie, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy i które wolne jest od podatku dochodowego. Decydujący powinien być bowiem charakter danego świadczenia a nie jego nazwa. Należy bowiem wskazać, że odprawa wypłacona na podstawie Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy pełni przede wszystkim funkcję kompensacyjną i ma łagodzić negatywne następstwa rozwiązania umowy o pracę. O takim jej charakterze świadczy przede wszystkim jej znaczna wysokość. W ocenie Wnioskodawcy pojęcie "odprawa pieniężna wypłacana na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników," należy interpretować ściśle, jako odnoszące się jedynie do odpraw wypłacanych na podstawie ustawy z dnia z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zdaniem Wnioskodawcy, powinna zatem podlegać jedynie odprawa w wysokości 25.200,00 zł, wypłacona na podstawie wyżej wskazanej ustawy.

Ad. 2

W ocenie Wnioskodawcy odszkodowanie w wysokości równej wynagrodzeniu za okres wypowiedzenia, którym wnioskodawca był objęty jest wolne od podatku dochodowego jako odszkodowanie, które go wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw. Podstawę do ustalenia wysokości wynagrodzenia otrzymanego przez Wnioskodawcę stanowiły bowiem przepisy Kodeksu pracy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania i odprawy pieniężnej:

* w części dotyczącej otrzymanego odszkodowania - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej otrzymanej odprawy wypłaconej na podstawie Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy - jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodu są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 powołanej ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Zgodnie z aktualnie obowiązującą treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

Nowe brzmienie przepisu - zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 października 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw - ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. #8722; Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca otrzymał od Przedsiębiorstwa z tytułu rozwiązania umowy o pracę następujące świadczenia:

Od powyższych świadczeń pracodawca uiścił zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. W przypadku odprawy wskazanej w pkt 1 była to kwota 55.745,00 zł, w przypadku odprawy wskazanej w pkt 2 kwota 4536,00 zł a w przypadku odszkodowania, o którym mowa w pkt 3 kwota 4986,00 zł.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi, czy otrzymana odprawa wypłacona na podstawie Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy oraz odszkodowanie podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g) tego artykułu.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

Natomiast istoty odprawy nie należy doszukiwać się w twierdzeniu, że tego typu świadczenie ma pełnić funkcję kompensacyjną, czyli łagodzić negatywne skutki rozwiązania umowy o pracę. De facto jest ona świadczeniem pracodawcy w razie zaistnienia zdarzeń, które zgodnie z odpowiednimi przepisami powodują niemożliwość, niecelowość lub zbędność kontynuacji stosunku pracy.

Ponadto, nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że ilekroć ustawodawca posługuje się w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określeniem "odprawa", to za każdym razem dotyczy to wyłączenia od analizowanego zwolnienia przedmiotowego zawartego w lit. a, b) i c) ww. normy prawnej.

Przedmiotowym zwolnieniem nie są zatem objęte odprawy pieniężne, i to zarówno te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, jak i odprawy pieniężne, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Zatem, biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz przepisy prawa stwierdzić należy, że wypłacone Wnioskodawcy odszkodowanie korzysta ze zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż jak wynika z opisanego stanu faktycznego wysokość i zasady ustalenia tego świadczenia wynikały z przepisów Kodeksu pracy. Pobrana przez pracodawcę zaliczka na podatek dochodowy z tytułu wypłaconego odszkodowania stanowi nienależnie pobrany podatek przez płatnika, podlegający zwrotowi w wyniku złożenia przez Wnioskodawcę korekty zeznania rocznego o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym oraz wniosku o stwierdzenie nadpłaty, stosownie do przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613).

Natomiast nie można zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że odprawa, wypłacona na podstawie Zakładowego Układu Zbiorowego pracy stanowi przychód zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wejście w życie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1328 i 1478) nie zmieniło dotychczasowej zasady, zgodnie z którą przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie wyłącznie do odszkodowań i zadośćuczynień. Zatem wypłacona odprawa będzie stanowiła dla Wnioskodawcy przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy, albowiem podstawą jej wypłaty będzie stosunek pracy. W konsekwencji pracodawca był obowiązany obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wystawić informację PIT-11, natomiast Wnioskodawca ww. kwotę opodatkować w zeznaniu podatkowym łącznie z pozostałymi dochodami osiągniętymi w danym roku podatkowym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo należy wyjaśnić, że tut. organ nie dokonał oceny stanowiska Wnioskodawcy dotyczącego odprawy wypłaconej na podstawie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, gdyż ta odprawa nie była przedmiotem zapytania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.