IPPB4/4511-89/16-2/MS1

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 25 stycznia 2016 r. (data wpływu 28 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości:

* nieprawidłowe - w części przypadającej na las,

* prawidłowe - w pozostałej części.

W dniu 28 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest rolnikiem i płatnikiem KRUS. Aktualnie prowadzi działalność rolniczą. Zamierza kupić gospodarstwo rolne w gminie o powierzchni 7 ha w 12 kawałkach. Poszczególne działki są położone w odległości od kilkuset do kilku kilometrów od siebie. W tym około 3,5 ha grunty rolne i 3,5 ha las. Gospodarstwo składa się z budynku mieszkalnego, budynków gospodarczych (stodoła, obora i kurnik). Ponadto Wnioskodawczyni jest właścicielką łąk torfowych i sadów. Wnioskodawczyni zamierza dokupić kolejne łąki torfowe i sady nie graniczące bezpośrednio z gruntami rolnymi już posiadanymi. Po zakupie gospodarstwa sadów i łąk, Wnioskodawczyni zamierza transakcjami zamiany lub kupna/sprzedaży scalić gospodarstwo rolne, tj. część gruntów zamienić lub sprzedać i zakupić sąsiednie lub jak najbliżej położone grunty rolne. Zarówno zamiana jak i sprzedaż będą dotyczyły wyłącznie działek rolnych i leśnych. Działki po zamianach zachowają charakter rolny. Działki leśne Wnioskodawczyni będzie starała się zamienić na działki rolne.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na 31 grudnia 2008 r., gwarantuje zwolnienie Wnioskodawczyni od płacenia podatku dochodowego w przypadku zamiany lub sprzedaży gruntów rolnych.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawczyni, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r. będzie zwolniona z płacenia podatku dochodowego zarówno przy zamianie jak i przy sprzedaży i kupnie działek rolnych i leśnych.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) - źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcie "odpłatne zbycie" oznacza przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Tym samym "odpłatne zbycie" obejmuje swoim zakresem nie tylko umowę sprzedaży, ale również umowę zamiany. Aby dana czynność miała charakter odpłatnej nie musi jej bowiem towarzyszyć świadczenie pieniężne i przepływ gotówkowy. Forma bezpośredniej wymiany towarów jaką jest uregulowana w art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.) umowa zamiany - w wyniku której każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy - również stanowi odpłatne zbycie rzeczy. Ekwiwalentem w tym wypadku jest inna rzecz, a nie wartości pieniężne. Zamiana jest więc umową o podobnym charakterze co sprzedaż. Świadczy o tym między innymi fakt, że ustawodawca nie reguluje odrębnie tej umowy, a jedynie w art. 604 Kodeksu cywilnego stanowi, że do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Ponadto zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego - m.in. umowa zamiany rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę. Zasadnicza różnica między umową sprzedaży a umową zamiany polega jedynie na tym, że w umowie zamiany nie występuje świadczenie pieniężne, a formę zapłaty stanowi inna rzecz. Zamiana więc podobnie jak umowa sprzedaży stanowi formę odpłatnego zbycia.

Nie ma przy tym znaczenia czy zamieniane nieruchomości mają taką samą wartość lub powierzchnię. Zamiana bowiem niezależnie od tego czy przedmiotem zamiany są nieruchomości mające taką samą wartość, czy też nie, stanowi formę odpłatnego zbycia, przez co wywołuje określone skutki podatkowe.

Wobec powyższych okoliczności skonstatować należy, że zarówno sprzedaż jak i zamiana nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu, jeżeli ma miejsce przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Jeżeli natomiast sprzedaż bądź zamiana nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości następuje po upływie tego okresu, przychód z odpłatnego zbycia nie podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Z opisanego we wniosku zdarzenia wynika, że Wnioskodawczyni jako rolnik zamierza kupić gospodarstwo rolne o powierzchni 7 ha. W skład ww. nieruchomości wejdą grunty rolne (3,5 ha) i leśne (3,5 ha). Wnioskodawczyni jest także właścicielką łąk torfowych oraz sadów i zamierza dokupić jeszcze kolejne łąki torfowe i sady. Z racji tego, że działki, które wejdą w skład gospodarstwa rolnego Wnioskodawczyni nie przylegają do siebie, Wnioskodawczyni zamierza dokonać scalenia gospodarstwa poprzez zamianę działek lub sprzedaż posiadanych już działek i kupno nowych w bezpośrednim sąsiedztwie. Zarówno zamiany jak i sprzedaż będą dotyczyły wyłącznie działek rolnych i leśnych.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy - podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W przypadku odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) dochód ustala się u każdej ze stron umowy na zasadach, o których mowa wyżej (art. 30e ust. 3 ustawy). Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw majątkowych, a także innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, u każdej ze stron umowy przenoszącej własność jest wartość nieruchomości, rzeczy lub prawa zbywanego w drodze zamiany. Przepisy ust. 1, 3 i 4 stosuje się odpowiednio (art. 19 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja odpłatnego zbycia mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością, np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w zbyciu nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem odpłatnego zbycia nieruchomości).

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6c ww. ustawy - koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Wysokość nakładów, o których mowa w art. 22 ust. 6c, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ustawy).

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy - po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł - stosownie do art. 30e ust. 5 ww. ustawy.

Jednakże przepis art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia od podatku dochodowego przychody uzyskane z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego; zwolnienie nie dotyczy przychodu uzyskanego ze sprzedaży gruntów, które w związku z tą sprzedażą utraciły charakter rolny.

Z ww. przepisu wynika, że zwolnienie przychodów ze sprzedaży gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od podatku dochodowego uwarunkowane jest następującymi przesłankami:

* grunty muszą być zakwalifikowane jako użytki rolne,

* muszą stanowić gospodarstwo rolne (tekst jedn.: będący własnością lub współwłasnością osoby fizycznej obszar gruntów o łącznej powierzchni co najmniej 1 ha) lub jego część składową,

* grunty nie mogą utracić wskutek sprzedaży rolnego charakteru.

W tym miejscu podkreślić należy, że w skoro do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży, należy uznać, że przychód uzyskany z zamiany gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, które w związku z tą zamianą nie utraciły charakteru rolnego także może korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy przy spełnieniu pozostałych przesłanek.

W tym miejscu wskazać należy, że ilekroć w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jest mowa o gospodarstwie rolnym oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym (art. 2 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1381 z późn. zm.) - za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Szczegółowe określenie, jakie rodzaje gruntów wchodzą w skład gospodarstwa rolnego-wymaga odniesienia się do klasyfikacji zawartej w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2015 r. poz. 542) oraz Załącznika Nr 6 do tego rozporządzenia.

Zgodnie z § 67 ww. rozporządzenia - użytki gruntowe wykazywane w ewidencji dzielą się na następujące grupy:

Stosownie natomiast do treści § 68 ust. 1 ww. rozporządzenia - grunty rolne dzielą się na:

Natomiast zgodnie z § 68 ust. 2 grunty leśne dzielą się na:

Mając na uwadze przywołaną wyżej klasyfikację w sprawie ewidencji gruntów i budynków las nie został wymieniony jako grunt wchodzący w skład gospodarstwa rolnego, tj. nie został sklasyfikowany jako użytek rolny lub jako grunt zadrzewiony i zakrzewiony na użytkach rolnych. Oznacza to, że w przypadku nabycia nieruchomości, w skład której wchodzą zarówno grunty rolne i grunty leśne, gospodarstwo rolne tworzy wyłącznie ta część nieruchomości jaka przypada na użytki rolne natomiast ta część gruntów, które tworzą las nie stanowi gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym.

Przenosząc powyższe wyjaśnienia na grunt rozpatrywanej sprawy, mając na uwadze okoliczność, że jak sama Wnioskodawczyni wskazała tylko około połowa powierzchni nabytej nieruchomości będzie stanowiła użytki rolne i grunty rolne zabudowane a pozostała część będzie stanowiła las to nie można zgodzić się z Wnioskodawczynią, że całość nabytej przez nią nieruchomości o powierzchni 7 ha będzie dla niej stanowiła gospodarstwo rolne. Ponadto gospodarstwo rolne stanowiły będą sady i łąki, które Wnioskodawczyni zamierza nabyć, bowiem zostały one sklasyfikowane jako użytki rolne. Zatem tylko ta część nabytych nieruchomości, które stanowić będą użytki rolne (w tym grunty rolne zabudowane, sady i łąki) będzie dla Wnioskodawczyni stanowiła gospodarstwo rolne. Innymi słowy gospodarstwem rolnym dla Wnioskodawczyni będą stanowić nieruchomości jakie zamierza nabyć pomniejszone o powierzchnię lasu.

Podsumowując powyższe wyjaśnienia, w kontekście przedstawionego we wniosku zdarzenia, stwierdzić należy, że jeżeli Wnioskodawczyni przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokona nabycia nieruchomości w sposób odpłatny zbędzie tę nieruchomość, w skład której wchodzić będą użytki rolne i las to odpłatne zbycie będzie stanowiło dla Wnioskodawczyni źródło przychodu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Rozpatrując możliwość zwolnienia przychodu ze sprzedaży lub zamiany nieruchomości na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy mieć na uwadze okoliczność, że w skład gruntów jakie Wnioskodawczyni zamierza kupić jako gospodarstwo rolne a następnie zamieniać i zbywać, wchodzą użytki rolne i las. Jak wskazano powyżej, grunty sklasyfikowane jako las nie stanowią gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym. Mając na uwadze ww. okoliczność, skoro las nie stanowi gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym to przychód z jego odpłatnego zbycia dokonanego przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nie będzie korzystał ze zwolnienia ma mocy art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż zwolnieniem tym objęte są wyłącznie grunty stanowiące gospodarstwo rolne.

W następnej kolejności należy ustalić, czy pozostałe grunty, tj. użytki rolne, które będą przedmiotem sprzedaży lub zamiany będą stanowiły gospodarstwo rolne lub jego część. Aby grunt można było zaklasyfikować jako gospodarstwo rolne muszą zostać spełnione wszystkie wymienione w definicji gospodarstwa rolnego przesłanki a zatem muszą to być użytki rolne, będące własnością lub współwłasnością osoby fizycznej i stanowić obszar o łącznej powierzchni co najmniej 1 ha. Tylko taka nieruchomość, która spełnia wszystkie ww. przesłanki stanowi gospodarstwo rolne a podatnik po jej sprzedaży może ubiegać się o możliwość skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania osiągniętego z tej sprzedaży przychodu na mocy art. 21 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy, pod warunkiem spełnienia pozostałych przesłanek określonych ww. zwolnieniem. Jednym z nich jest zachowanie charakteru rolnego sprzedanej nieruchomości.

Dla oceny czy dokonana transakcja skutkuje utratą charakteru rolnego gruntu decydujące znaczenie ma cel jego nabycia, faktyczny zamiar nabywcy co do przeznaczenia nieruchomości bądź inne okoliczności związane z daną transakcją. Faktyczne przekształcenie sposobu użytkowania gruntów może wynikać bezpośrednio z aktu notarialnego, z charakteru nabywcy lub innych okoliczności związanych z daną transakcją. Całokształt tych okoliczności może wskazywać na utratę charakteru rolnego nabywanego gruntu, nawet wówczas, gdy nieruchomość taka umiejscowiona jest w planie zagospodarowania przestrzennego jako nieruchomość położona na terenach upraw rolnych. Okoliczność czy dana nieruchomość w wyniku sprzedaży nie utraciła charakteru rolnego podlega weryfikacji przez urząd skarbowy w toku ewentualnego postępowania podatkowego.

Przenosząc powyższe ustalenia na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni sprzedając lub zamieniając część gospodarstwa rolnego w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym spełni warunki uprawniające do skorzystania ze zwolnienia, tj. grunty będą zakwalifikowane jako użytki rolne, zbywana będzie część gospodarstwa rolnego oraz grunty - jak twierdzi Wnioskodawczyni - nie utracą wskutek zbycia rolnego charakteru. Wnioskodawczyni będzie zatem przysługiwało prawo do zwolnienia przychodu uzyskanego ze sprzedaży lub zamiany nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego na podstawie art. 21 ust. 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podkreślić jednak należy, że prawo do zwolnienia będzie przysługiwało Wnioskodawcy wyłącznie do przychodu uzyskanego ze sprzedaży lub zamiany części gospodarstwa rolnego, tj. gruntów sklasyfikowanych jako użytki rolne i grunty zabudowane na użytkach rolnych, natomiast nie będzie obejmowało przychodu z odpłatnego zbycia lasu gdyż las nie stanowi gospodarstwa rolnego. Zatem dochód z tytułu sprzedaży lub zamiany gruntów leśnych będzie podlegał opodatkowaniu zgodnie z art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.