IPPB4/4511-861/15-2/JK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 27 lipca 2015 r. (data wpływu 30 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanej kwoty dotyczącej zwrotu poniesionych nakładów i wydatków na nieruchomość wspólną - jest prawidłowe.

W dniu 30 lipca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanej kwoty dotyczącej zwrotu poniesionych nakładów i wydatków na nieruchomość wspólną.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest współwłaścicielem nieruchomości gruntowej zabudowanej. Udział Wnioskodawczyni w nieruchomości wspólnej wynosi 1/2. Na poczet nakładów i ciężarów na nieruchomość wspólną Wnioskodawczyni co miesiąc dokonuje wpłaty na rzecz utworzonego w celu zarządzania nieruchomością wspólną osiedla w tym nieruchomością wspólną, której współwłaścicielem jest Wnioskodawczyni, stowarzyszenia zwykłego. Celem statutowym tegoż stowarzyszenia jest administrowanie nieruchomościami wspólnymi na terenie osiedla. Nakłady i ciężary związane z nieruchomością wspólną, której współwłaścicielem jest Wnioskodawczyni pokrywane są z uiszczanych przez Wnioskodawczynię comiesięcznych składek członkowskich. Drugi współwłaściciel nieruchomości wspólnej, którego udział również wynosi 1/2 nie partycypuje w jakichkolwiek kosztach z tytułu nakładów i ciężarów na rzecz wspólną; nie jest członkiem stowarzyszenia i nie dokonuje wpłat tytułem składek członkowskich, z których są pokrywane koszty nakładów i ciężarów na nieruchomość wspólną, której współwłaścicielami są Wnioskodawczyni i drugi współwłaściciel. Drugi właściciel jednakże korzysta z efektów prac administracyjnych wykonywanych przez stowarzyszenie zwykłe.

W myśl art. 207 Kodeksu cywilnego, współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary na rzecz wspólną w stosunku do wielkości udziałów. Jako, że nieruchomość jest rzeczą wspólną dwóch współwłaścicieli, których udziały są równe, każdy ze współwłaścicieli ma obowiązek partycypowania w nakładach i ciężarach w takim samym stopniu. Brak jakiegokolwiek uczestnictwa w partycypowaniu w kosztach nakładów i ciężarów na rzecz wspólną stanowi również po stronie tego współwłaściciela bezpodstawne wzbogacenie, kosztem Wnioskodawczyni, który uiszcza na rzecz stowarzyszenia składki członkowskie, z których ponoszone są nakłady i ciężary na rzecz wspólną Wnioskodawczyni i drugiego współwłaściciela.

W związku z faktem, że drugi współwłaściciel w jakikolwiek sposób nie partycypuje w kosztach wydatków i ciężarów na nieruchomość wspólną, której jest współwłaścicielem wraz z Wnioskodawczynią, Wnioskodawczyni zamierza pozwać tego współwłaściciela o zwrot nakładów i ciężarów na nieruchomość wspólną w oparciu o art. 207 Kodeksu cywilnego, bądź w oparciu o art. 405 Kodeksu cywilnego, a więc jako odszkodowanie za bezpodstawne wzbogacenie. W swym roszczeniu Wnioskodawczyni domagać się będzie zwrotu połowy kwoty jaką uiszcza na rzecz stowarzyszenia zwykłego, z której to kwoty stowarzyszenie zwykłe dokonuje nakładów i wydatków na nieruchomość wspólną, której współwłaścicielami są Wnioskodawczyni i osoba, którą Wnioskodawczyni zamierza pozwać.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy w przestawionym zdarzeniu przyszłym, Wnioskodawczyni podlegała będzie obowiązkowi podatkowemu z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku otrzymania zasądzonych przez Sąd tytułem zwrotu nakładów i ciężarów na rzecz wspólną bądź odszkodowania tytułem bezpodstawnego wzbogacenia środków pieniężnych od drugiego współwłaściciela nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawczyni,

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie przychody, których nie można zakwalifikować do źródeł przychodów wymienionych w pozostałych punktach kwalifikuje się do przychodów z "innego źródła". Jako przychody należy w szczególności kwalifikować otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Na potrzeby ustalenia obowiązku podatkowego dla dochodów uzyskiwanych z innych źródeł, definicja przychodów z art. 11 ustawy została uzupełniona w art. 20 ust. 1 omawianej ustawy, który stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 ustawy, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w nieujawnionych źródłach. Przytoczony art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog otwarty, jednak wniosek jaki łącznie płynie z powyższych przepisów jest taki, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym mającym konkretny wymiar finansowy.

Wobec tego, podstawę dla uznania, że osiągnięty został przychód z innych źródeł, mogą być tylko takie czynności w wyniku których dochodzi do przysporzenia majątkowego po stronie Wnioskodawczyni będącego osobą fizyczną. Mając powyższe na uwadze, z treści art. 11 ust. 1 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy można wywnioskować, że w opisanym powyżej stanie faktycznym nie możemy mówić o przysporzeniu majątkowym, albowiem w przypadku zasądzenia przez sąd na rzecz Wnioskodawczyni kwoty stanowiącej równowartość połowy kwoty jaką uiściła ona na rzecz stowarzyszenia zwykłego, i z której to kwoty (całej a więc z zarówno z części dochodzonej przez Wnioskodawczynię od drugiego współwłaściciela, jak również w części przypadającej na Wnioskodawczynię) poniesione zostały nakłady i ciężary na nieruchomość wspólną, której współwłaścicielem jest Wnioskodawczyni i osoba od której na rzecz Wnioskodawczyni zasądzona zostanie kwota tytułem zwrotu nakładów i ciężarów na rzecz wspólną, Wnioskodawczyni otrzymałaby wyłącznie zwrot nakładów poczynionych na rzecz wspólną. Podstawa prawna dochodzonego przez Wnioskodawczynię roszczenia nie ma jakiegokolwiek wpływu na charakter otrzymanej kwoty. Zarówno bowiem w przypadku zasądzenia na rzecz Wnioskodawczyni kwoty w oparciu o art. 207 Kodeksu, jaki w oparciu o art. 405 Kodeksu nie zaistnieje po stronie Wnioskodawczyni przysporzenie majątkowe, albowiem zasądzoną kwotę Wnioskodawczyni zobowiązana była uprzednio uiścić, a więc kwota ta uprzednio wyszła z majątku Wnioskodawczyni.

W każdym więc przypadku Wnioskodawczyni otrzyma do swojej dyspozycji określoną kwotę pieniędzy, którą wcześniej była zobligowany wyłożyć. Brak tutaj elementu przysporzenia a jedynie występuje zwrot wcześniej wydatkowanych kwot.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawczyni zwrot nakładów na nieruchomość wspólną nie będzie stanowił dla niej przysporzenia majątkowego i tym samym nie będzie podlegał opodatkowaniu.

Powyższe stanowisko Wnioskodawczyni potwierdzone zostało w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 6 grudnia 2010 r. Nr ITPB1/415-928/10/AD.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Stosownie do treści art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest współwłaścicielem nieruchomości gruntowej zabudowanej. Na poczet nakładów i ciężarów na nieruchomość wspólną Wnioskodawczyni co miesiąc dokonuje wpłaty na rzecz utworzonego w celu zarządzania nieruchomością wspólną osiedla w tym nieruchomością wspólną, której współwłaścicielem jest Wnioskodawczyni, stowarzyszenia zwykłego. Nakłady i ciężary związane z nieruchomością wspólną, której współwłaścicielem jest Wnioskodawczyni pokrywane są z uiszczanych przez Wnioskodawczynię comiesięcznych składek członkowskich. Drugi współwłaściciel nieruchomości wspólnej, którego udział również wynosi 1/2 nie partycypuje w jakichkolwiek kosztach z tytułu nakładów i ciężarów na rzecz wspólną; nie jest członkiem stowarzyszenia i nie dokonuje wpłat tytułem składek członkowskich, z których są pokrywane koszty nakładów i ciężarów na nieruchomość wspólną, której współwłaścicielami są Wnioskodawczyni i drugi współwłaściciel. Drugi właściciel jednakże korzysta z efektów prac administracyjnych wykonywanych przez stowarzyszenie zwykłe. W związku z faktem, że drugi współwłaściciel w jakikolwiek sposób nie partycypuje w kosztach wydatków i ciężarów na nieruchomość wspólną, której jest współwłaścicielem wraz z Wnioskodawczynią, Wnioskodawczyni zamierza pozwać tego współwłaściciela o zwrot nakładów i ciężarów na nieruchomość wspólną w oparciu o art. 207 Kodeksu cywilnego bądź w oparciu o art. 405 Kodeksu cywilnego, a więc jako odszkodowanie za bezpodstawne wzbogacenie. W swym roszczeniu Wnioskodawczyni domagać się będzie zwrotu połowy kwoty jaką uiszcza na rzecz stowarzyszenia zwykłego, z której to kwoty stowarzyszenie zwykłe dokonuje nakładów i wydatków na nieruchomość wspólną, której współwłaścicielami są Wnioskodawczyni i osoba, którą Wnioskodawczyni zamierza pozwać.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji odszkodowania, można ją jednak wywieść z regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121).

W cywilistycznym ujęciu odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Nadto w literaturze przedmiotu i judykaturze akcentuje się, że aby wypłacone świadczenie uznać za odszkodowanie konieczne jest wystąpienie:

Szkodą jest uszczerbek majątkowy powstały wskutek pewnego zdarzenia - z wyłączeniem przypadków, gdy zmniejszenie się majątku następuje wskutek woli właściciela tego majątku (darowizna, zbycie rzeczy).

Uszczerbek w majątku może polegać na:

Żeby rozstrzygnąć kwestię opodatkowania zasądzonej kwoty, nazywanej przez Wnioskodawczynię odszkodowaniem należy ustalić jaki rodzaj szkody zostanie pokryty tym odszkodowaniem. Szkoda rozpatrywana jako uszczerbek o charakterze majątkowym może mieć w świetle przepisów Kodeksu cywilnego postać dwojaką. Może obejmować stratę, jakiej doznaje mienie poszkodowanego - wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, tzw. szkoda rzeczywista. Ponadto, może obejmować utratę korzyści, jakiej poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wskutek doznania tej postaci uszczerbku poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Zgodnie z art. 405 Kodeksu cywilnego, kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni będzie ubiegać się na drodze sądowej od drugiego współwłaściciela zwrotu połowy kwoty jaką uiszcza na rzecz stowarzyszenia zwykłego, z której to kwoty stowarzyszenie zwykłe dokonuje nakładów i wydatków na nieruchomość wspólną, której współwłaścicielami są Wnioskodawczyni i osoba, którą Wnioskodawczyni zamierza pozwać.

Tym samym, opisane wyżej roszczenia Wnioskodawczyni nie są roszczeniami odszkodowawczymi, gdyż ich źródłem nie jest ani czyn niedozwolony ani niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania przez pozwanego. Zasądzona na rzecz Wnioskodawczyni kwota pieniężna z tego tytułu nie będzie odszkodowaniem, a jak zauważyła sama Wnioskodawczyni zwrotem nakładów i wydatków poniesionych za drugiego współwłaściciela.

Odnosząc się do skutków podatkowych zasądzenia na rzecz Wnioskodawczyni kwoty pieniężnej - stanowiącej zwrot połowy kwot nakładów i wydatków, do których poniesienia zobowiązany był drugi współwłaściciel, należy wskazać że z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy wynika natomiast, że jednym ze źródeł przychodów są "inne źródła".

Stosownie do art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zatem o przychodzie można mówić wtedy, gdy ma on charakter trwałego przysporzenia majątkowego, tj. konkretny wymiar finansowy. Wobec tego do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się kwot uzyskanych z tytułu różnego rodzaju zwrotów nakładów własnych poczynionych za inny podmiot, pod warunkiem, że ów zwrot rzeczywiście odpowiada kwocie uprzednio poniesionych nakładów.

Wobec powyższego, zasądzona na rzecz Wnioskodawczyni kwota wypłacona tytułem zwrotu poniesionych przez Nią nakładów i wydatków poczynionych na połowę nieruchomości stanowiącą własność drugiego współwłaściciela nie będzie stanowić przysporzenia majątkowego, a tym samym nie powstanie z tego tytułu przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się natomiast do powołanej przez Wnioskodawczynię interpretacji indywidualnej należy stwierdzić, że interpretacja ta zapadła w indywidualnej sprawie i nie jest wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.